19
Zaterdag
Dec. 1925
De slniting der
IJeiüge Poort
CONGO
De laks op de duiven
Een tocht naar de krater
van den Tjerimai in
1999
De Belgische toltarieven
Oudheidskundige
ontdekking in
Fransch Komen
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Telefoon 114.
XXXI» JAARGANG NUMMER 991
3I5Ea,j§;!]Sol£4,c3L 15 Centiemen Wekelijks 9,75
Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt
Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Havas, Adolf Waxlaan, 13, te Brussel. Rue de Richelieu, Prijs. Breams Buildings, 6, Londres E C 4
rr-~r— TTrTT"-T—"WT—r im«r'«"JTr,l I TTTH-TtT-i-t—r—rr-...n -
II. Timoleon
Zon op 7,42,onder3,54
Eersle Kwart, dan 22
'Tegenwoordig spreekt alles
yan Missie en zending, van mis
sionarissen en zendelingenReeds
velen doen mee door gebed en aal-
jrioes, door hulp in 't geestdlijk
pm den wensch en 't verlangen
yan Onzen Heiligen .Visiter Piaus
jpius XI te vervullen en om langs
om meer te verspreiden. Nu als
een vader spreekt en bedelt Voor
zijne armste en yerla'tenste kin
deren, hoe wilt ge dat hij niet ver
hoord worde? Mensdhen die lij
den naar 't lichaam zijn medelij
den waardig, doeli sukkelaars
tiaar de ziel mogen en moeten
meer erbarming verwerven. En
piocliten er hedendaags nog meer
pdelmoedigen opstaan en 't leger
der helpers of beter nog de strij
dende dapperen vervoegen dip
meewerken aan de verovering dev
yereid door Ghiristus Kruis tot
zaligmaking van 't menschdom
't Was in 1871, te Sint Quen-
lin, leefde een jeugdig en vreug-
irfig werkend priester vol ievei;
Voor de parochianen van zijn pas
toor. Die iever vloeide voort uij
zijn uitstekende deugden en uit
Zijn uitmuntende geleerdheid,
Dezen die onze eerste bedevaart
r.aiar Loui-des in 1920 meemaak
ten zullen zich nog herinneren
hoe de hoofdstad van het Aisne-
'departement gehavend en geteis
terd door den oorlog er uit zag en
hoe bijzonderlijk de werkers-
kwartieren van Sint Quentin
door de beschieting leden... dat
bestatigden wij bij het voorbij
rijden. 't Was in die werkerswij-
ken dat eerw. heer Dehon meest
arbeidde tot opbeuring, tot Ver-
ehristelijking, tot hdiliging van
Zijn geliefkoosde werkvolk. Pries
ter Dehon was de eerste de beste
niet, verre van daar, hij stond be
kend als een wetenschappelijk
tnan, een geleerde bij uitstek.
Viermaal doctoor uitgeroepen
aan de hoogescliolen Waar hij eens
Studeerde, stelde hij zijn weten
schap en geleerdheid ten dienst,
te Sint Quentin meer van de ar-
men dan van de rijken, meer van
ongdlettciiyleri idttn van 'geleerden
Hij stichtte er de Katholieke
Kring Sint Jozef en bouwde er de
Sint Martinuskerk, Hij begon er
(Ie sociale werken te doen in voe
ge treden en ijverde er voor zijn
aan 't herte liggende werkers.
Priester Dfjhon verliet nochtans
zijne werkmanswerben niet om
weid ra te stichten het Sint Jans-
colk-ge in voornoemde stad.
1 Priester naar 't Hert Gods en
pnverzadigd werker, alhoewel in
1878 door lichamelijk lijden on
dermijnd, wiÉcle hij een gezel
schap tot stand brengen dat uit
priesters bestond en eucharisti
sche en priesterlijke eerherstel
ling aan 't H. Hert van zijn Heer
pn Meester zoude brengen en ge
ven. Dehon was een II. Hertc-
yereerder men kan niet meer, en
vermits de congregaties of verte-
ingingen aan 't H. Hert ver
knocht niet vergaan en op God
mogen steunen, stelde hij de zijne
onder de hoede van dat Goddelijk
minnend Hert.
Rekenend op de gebeden (van
Zustersklooster gemeenten en
steunend op beloften door den
Heer zelf gedaan, ging hij im
mer vooruit. De beproevingen
kwamen of bestormden den held-
fiaftigen priester doch 't was een
goed teeken want 't was het zeker
ste teeken der overwinning. Im
mers geen zegepraal zonder strij
den ea lijden, gijn gezantffeejtj
deugde om langs om min, brand
kwam ook tnsschen, vuile tongen,
rechterlijke onderzoeken en leu
genachtige vertelsels spanden sa
men tot mislukking zijner eerlijke,
en luistervolle plannen voor 't
meeste goed. Zelfs Rome deed
'Mgr Cavazzali, vertegenwoordiger van
den Kardinaal Aartsbisschop van Ml-
laan, en do kanunnikken Roncoroni
zijn congregatie in duigen vallen... Sol dini cn Galimjberti (hebben nit naam
dodh een jaar nadien in 1884 devan een daartoe samengesteld komiteit
tussdieiïkomst van Soissons bis- iuit Milaan den H. Vader de voorwerpen
schop bij den Paus, deed de vuri fmfeboden, bestemd voor ds sluiting
- i der Porta Santa
ge lereenigmg wederom vemj-. ,yan deze voorwerpen trekt bijzonder
zen. In 1888 kreeg zij eene lof-de aandacht de 'kleine kist, welke bij die
bulle en in 1906 de beslissendeplechtigheid inde Porta Santa za"
goedkeuring van den H. Vader. ingemetseld worden. Het ontwerp van
De Congregatie of Orde der jjff uit, 8°sloPe?'brons vervaardigde
Pwcn+own j. -j-tt -jr-|- -. krSt' werd gemaakt door den pneste.
esteis van t H. Hert telt DonSpirito Gliiappella. Elk vak ervan
thans meer dan 800 leden of 4001 is in drie afdeelingen verdeeld. In I
priesters en meer dan 400 jongemidden van 't hoofdvak prijkt het w:
levieten. Zij is verspreid in Fin-P™ van XI> geflankeerd door de
land e,n Zweden, in Belgisch Con
go, in Frans Cameroen, in de-
Kaapkolonie in Nederlandse-li
Indië, in Brazilië en in 't Cana-
deesch Westen, 't Is in ons lanc:
dat tegenwoordig haar center
kleine .standbeeldjes van de HH. Petri;!
en Paul us In het midden van het vlak
rechts staat geschrevenPio XI, Pon-
tif'ici Maximo Mediolanensis A. D.
MC5MXXV Op ihefc vak links leest
men Bxpositio (Mission um CaSholica
rum in Vaticanis Aedibns Anno Jubi
j lari MOMXXV terwijl ter zijde üiier-
groeit en bloeit en t is ook op-van zijn aangebracht kleine standbeeld-
Belgisch grondgebied in 't Con-Ijes, voorstellende heb Geloof en d-
göleesch vikariaat van Stanley - j Hoop. Twee kleino standbeeldjes voor
Falls, dat blare schoonsche mls^e i ellende de gerechtigheid en den vrede,
haar takken openspreid-t en «raar
vruchten draagt. j op de urn ziet mén een groep engelen
Meer dan een kwart eeuwsafgebeeld die oen lapisluzuil dragen.
reeds hoedt er Mgr. Grison zijn
kudde, geholpen door 40 zende
lingen yan 't H, Hert, die op
200.000 vierkante kilometers
20.000 christene negers bestieren
en eene menigte andere zwarten
aan 't bekeeren zijn. Zeventien
leden der congregatie stierven
reeds door dit vermoeiend en af
mattend apostolaat.
Ziedaar wat de vurige iever et.
het doordragend apostelschap van
den geleerden dokter-onderpas
toor van Sint Quentin, thans Pa
ter Dehon, en sinds enkele weken
verhuisd naar 't eeuwig vader
land, tewege bracht-
Medelijdend van hert kon zijn
apostolaat zidr niet ophouden al
leen bij 'de werklieden van de
groote stad doch moest do wereld
door voortgezet worden' door le
den van zijne H. Hertenstichti-ng,
welke thans in vollen bloei ver
keert.
De eerherstellende aanbidding
van 't Allerheiligste én de dage-
lijksche opoffering van hun per
soon, hun werken, hun bekeerden
en hun te bekeeren' eischte hij
van zijn nakomelingen en mede
werkers, Zaliging voor de zielen
door gebed, IT, II, Sacramenten,
slaehtoffering, lijden en Herte
devotie was zijn streven en zal het
streven blijven zijner congrega
tie of missieorde, wiens bijzonder
ste huizen te Brussel en te Leuven
zijn gevestigd. Eerherstelling aan
God immers verwekt vooruitgang
in en voor 't goede! Geest van
versterving en boete doet leven,
streven, overwinnen en zegepra
len. MARC
(Bovengenoemd komiteit heeft verde
den II. Vader ten geschenke gegeven een
kalkbak van verguld fijn uitgesneden
hout met kristallen deksel. In het mid
den^ hiervan prijkt het wapen van Pius
XI in email; alsook een gremiale en
een kostbaren Pause] ijken mantel,
waarop het met edelgesteenten afgezet
monogram prijkt Pax Ohristi
In een eolirijn werden den II. Vader
vier grootc medalies, twee in goud en
de andere in zilver en brons aangebo
den. (Deze medalies zullen tegelijk met
de andere gedenkmunten van het. «Hei
lig Jaar 1925 en de offieieele akten
yan de sluiting van de Porta Santa
in bovengenoemde kist of urn worden
gelegd, alvorens deze in de -heilige poort
zal worden ingemetseld.
AANKOMST VAN HE
ANIVERSVILLE
In 'den Senaat werd aan den be
voegden minister de volgende vraag ge
steld
Zou 'de minister willen doen ken
nen 'hoeveel de taks van een frank op de
reisduiven gedurende de twee laatste
jaren aan de Schatkist heeft opge
bracht
Antwoord r: De taks van 1 Frank per
ring heeft opgebracht
1. Voor het jaar 1923, ongeveer
3.640.000 frank, waarvan 3.270.000
frank voor de in 1923 uitgebroede dui.
ven, en 370.000 fr. voor duiven, die
voorzien waren ofwel van een vreemden
ring, ofwel van een ring van een niet
goedgekeurd model, en die aan prijs-
vluehten hebben deelgenomen.
2. Voor 1924, ongeveer 3.400.000 fr.
voor in 1924 uitgebroede duiven
3. Voor 1925, ongeveer 3.400.000 fr.,
let op heden, voor de in 1925 iiitge- fa-ij'kpledhtighedcn yan don ongel ukki-
teoeds duiven, Jgen bijgewoond*
De Belgische stoomboot Anversvil-
1c kap. Bremers, is Donderdag mor
gen te 11 ure in de haven van Antwer
pen aangekomen en werd tot groot on
genoegen der vele passagiers en vooral
de talrijke familieleden en kennissen"
aan de Statiekaai gemeerd.
De Anversville had 173 passa
giers aan boord bestemd voor Antwer
pen. Verscheidene passagiers waren
reeds te La Pallice aan wal gegaan.
Onder de passagiers had men vier zen
delingen der Missies van Scheut: de
eerw. paters Van Leem putte en Van
Meerendonck, de eerw broeders Van
Buren en Kuypers, en de eerw. broe
der Desmet, van het Redemptoristen
Orde. Bij de missionarissen telt men er
die reeds 15 en 20 jaar Missieleven tel
len.
Tijdens dc reis op 10 December heeft
zich een sterfgeval voorgedaan, narno-
lijk van den steward Emiel Eist, woon
achtig te Antwerpen, die tengevolge
malariakoortsen was bezwdken. Het lijl$
werd aan de zee toevertrouwd Een dor
passagiers M. De Bruyne, gaf teekens
van zinsverbijstering, waaraan hij bij
zijne inscheping te Matadi reeds onder
hevig was.
De lading bestaat uit 3000 ton, waar
bij palmisten 290 toncopè.t 430 ton
voor 37 ton arachiden, 10 ton caout
chouc, boomen 51 ton en' 164 kil. goud
De Anversville 'had ook een ge-
sohenk aan boord van prins Leopold, en
bestemd voor den Antwerpschen Die
rentuin. Het zijn twee prachtige voge
len uit deiï Iloogen-Congo, waarvan de
naam als onbekend is gebleven. Prins
lieopold had ze op zijn reis in Congo
gekregen".
De passagiers brachten velschillende
nieuwstijdingen mede uit onze kolonie,
waarvan we de bijzondorsten laton vol
gen 'X
EE2T ONGELUK
Op 3 November is M. Jappen, agent
der Soc. de O ober lange, per ongeluk in
den stroom gevallen, to Kinshasa cn
verdronken. Alle residenten hebben do
GEBREK AAN V'iDRKI^RA€IirrE!N
In heel Congo doet zieh het gebrek
aan werkkrachten gevoelen. In het ge
bied van den Uélé heeft de vraag naai
werklieden voor hot aanleggen van we
gen cn spoorwegen vele dorpen ont
volkt.
DE M AIDE-TRIP DIER WAN GAT.
Op 31 October heeft de Wangata, de
nieuwe boot der Union Nationale dca
Transports Fluviaux, haar maiden-tripi
uitgevoerd te Ldopoldville, terwijl hij
de volgende barken op sleeptouw nam
de Kikivit geladon met 186.785
ton, de Kunzulu van 228.593 ton,
de «Kosai» van 191.140 ton, en de
«Kwango», van 92.252 ton, hetgeen te
«amen bedraagt 700 ten, lastig te ver
voeren materiaal, daar hij bestond uit
spoorwegsta-Am, kaderwerk, vrachtwa
gens enz.
De moeilijkheden van den todht in
aanmeiüdng nemen is dit vervoer
merkwaardig.
DE ICATOENOOGlST,
]De terugücomende passagiers zeggen
dat men hoopt in Congo dat dit jaar de
katoenoogst 11.000 ton zal bedragen te
gen 7000 ton verleden jaar. Moest men
stelselmatig de motokuituur toepassen,
is het zeer mogelijk dat men jaarlijks
2000 tot 2500 ton katoen, meer zou
voortbrengen.
DE SPOORWEG
MATADI-LEOPOLDVILIJE
Gedurende November werden van
Matadi naar Leopoldville 10.316 ton
goederen verzonden en 7417 in omge
keerde richting. Te Matadi liggen 18
duizend ton goederen op verzending
naar het -binnenland te wachten.
D'E BEVOORRADING
DER WERKLIEDEN
De voeding der zwarte arbeiders
blijft steeds een belangrijk vraagstuk,
bijzonderlijk daar waar groote werken
worden uitgevoerd.
Men heeft beproefd hun vlcesch van
het vee uit het Kivu-gdbied te geven
maar er was gedurende het vervoer een
groot verlies aan dieren zoodat zulks te
duur te staan kwam'.
Verschillende maatschappijen, jo\
de Huileries du Congo Beige, hebben
walvisschenvleesch ingevoerd; het moet
bijzondere bewerkingen ondergaan al
vorens verbruikt te kunnen worden, en
daar er tamelijk veel vezels zich in dit
vleesch bevinden, is het geregeld ver
bruik eryan bijna onmogelijk.
Te Stanleystad nochtans werd er eene
groote hoeveelheid van ingevoerd om
eene proefneming te doen. Men heeft
insgelijks varken.^oten in yaten be
steld.
De neger vervangt de boter 'door
palmolie, wat als eene voldoende vetstof
wordt aanzien,
Ilot geruaht is in omloop geweest dal
de Belgische toltarieven op de FranscJio
koopwaren zouden veihoogd worden
Het ministerie van Ibuitenlandsdhe za
ken logenstraft dit ten stelligste,
Te Fransdk Komen zijn aardewer
kers sedert een 8tal dagen aan 't delven
voor do grondvesten van de nieuwe
kerk. Nu Lebben zij er niensöhenge-
beenten cpgelhaald eii verscheidene
grafsteden bloot gelegd. Eenige dezer
graven trekken zeer de aandacht. Het
zijn kuilen mot gemetselde muren van
acht voet. en half lang, twee cn half
breed en zes voet hoog. Op twee der
wanden -is het wapenseüiild geschilderd
van graaf en gravin van de Clyte, en ei
qp zijn de volgendo Vlaamsolie op-
scln*iften te lezen
Hier ligt begraven heer Jan van
de Clyte, ridder, die stierf den 1*3 Mei
1443 en Hier ligt begraven me
vrouw Jeanne van de Clyte. die stierf
den 9 October 1431
Op den grafkelder van .Tcanne
do
zijn
familiewapjeos geschilderdeen
muursdliildering stelt ecnorzijds een
man en een vrouw voor, geknield voor
een kruisbeeld en anderzijds, een man
en een vrouw geknield aan 'dc voeten
der II. Maagd.
De ontdekking dozer grafsteden her
innert aan die welke enkele maanden
geleden gedaan werd te Waasten, waar
men verscheidene kelders bloot legde
van leden der familie van Ro
bert van Betfliune. (Misschien zullen de
aardewerken te Fransdh-Komen nog
tof at\der§ qntd^bigcn leidenA
Vervolg.
Vanuit het punt, waarop wij ston
den, zagen wij den kraterwand en do
gapende Iawang, die zwavelgassen uit
stootte.
Voor ons verhief zjch een grocte
ronde steen, die over een donkere
greppel lag van ongeveer een voet'
wijdte; de gids zcide, dat wc over dien
steen moesten loopen, dodh eerst moes
ten wachten op de toestemming van
den berggeest: ook moesten we over al
lerlei goeds denken, dodh niet aan
evenlueele vrouwen en kinderen!
Eindelijk zei de gids, dat wc over
den steen mochten loopen, daar deze
stil bleef liggen: 'liad dc Geest hel
niet goedgevonden, dan was de steer?
aan het hobbelen gegaan, zeide onze
geleider.
Als meQ don gli'bberigen steen ovcr-
geloopcn was, keek men, staande op
den grond, die daar slechts nog 1 voet
breed was, pardoes in dc diepte, waar
men het kratermecr links aanschouw
de.
Mijn lcollega: probeerde het waag
stuk het eerst en kwam zonder duize
lig te worden op het 1 voet breede pa-I
terecht: ik zag hem linksom naar be
neden verdwijnen.
Nu kwam dc beurt aan mij. maar
ik durfde niet direct, zoodat die gids
naar mij toekwam met de woorden
Durft U, of durft U niet; ga dan
maar alleen weer naar hoven.»
Daarbij keek hij mij aan met een
paar oogen om cr bang van te worden.
Ik dacht bij mijzelf: «Dat laat ik
mij door geen inlander zeggen», en
ook ik stapte bedaard over den steen
heen.
Het verwonderde mij, dat ik niei
duizelig werd. ik maakte linksom en
zag mijn collega beneden in het foosch
zitten, mij lachend aankijkende zon
der een woord te zeggen. Daar aange
komen zeide de gids, dat we dien don
keren greppel door moesten; de gida
gaf het voorbeeld en verdween voo
onze blikken.
"Weer ging mijn collega het eerst en
ook hij verdween na een paar secon
den.
Toen was het mijn beurt: ik liep al
rondtastende vooruit; totdat, mijn
voet, welke ik als voelhoorn gebruikte,
grond verloor, en ik daaruit opmaakte
dat daar een inzinking was. Ik gin"
dan ook zitten en mij langzaam laten
de zakken, stond ik weldra een meter
dieper weder op mijn beencn.Nu liep
ik weder voorzichtig vooruit cn zag
langzamerhand weer licht rechts voor
mij uit.
De gids en mijn collega stonden aan
het eind te wachten en de eerste vertel
de dat we naar (benoden moesten langs
den bergwand, waarvan tusselhen twee
haakjes niet te zien was.
De gids ging weder vooruit en ver
dween in de diepte; wij zagen echter
niets anders dan lucht. Na verloop vau
lijd kwam de gids weer terug en nu
verdween mijn collega heel langzaam
cn met groote moeite naar beneden,
dooh door de gids voorafgegaan. N.-J
eenigen tijd kwam de gids weer terug
om mij te halen ;mijn linker been liet ik
langzaam op den last naar beneden'
zakken en do gids drukte mijn grooten
teen op een vooruitspringenden steen
ver groote van een kindervuist. Deze was
glibberig, doch langzaam liot ik mij
zakken cn toén vond mijn rechtervoet
een tweeden soortgelijken steen, deur
middel van den gids.
Langzaam verplaatsten zicili dc voe
len totdat mijn vingers do steentjes
vasthielden, waarop ik zoo juist gestaan
'ad.
Toevallig links kijkende ontdekte ik
een spleet in de rots,waarin ik mijn arm
en schouder wring en zoodoende git-g
de afdaling heel wat gemakkelijker.
Eindelijk stond ik op een klein
t rook je grasveld en ik schaam mij iiLi;
e vertellen, dat ik op mijn knieën vlo":
en God dankte dat ik cr heelhuids was
afgekomen
Mijn collega L. cn ik gingen op ver
zoek van den gids eerst naar het eiland
je, dat midden in het kratermeor stond
het water, dat natuurlijk ijskoud was,
was sleolits ongeveer 5 c. m. diep. D.j
bodem van het meer bevatte okergolo
grond, die zoo glad als ijs was en ik
kwam op het idee van op z'n Iiol-
landsch baantje te gaan glijden, wat
natuurlijk hilariteit verwekte. Op het
eilandje van ongeveer 1 /3 v.m. grootte,
groeide eenige finkryi^ §n gr _ware:i
