SCHATKISTBONS
Na het afsterven van
Z.E. Kardinaal Mercier
28
Prins Leopold
De Conpreis vaii
Aartsbisschoppelijke
zetel van Mechelen
Donderdag
Jan, 1926
SENAAT
DE WAARBORG
Nieuwjaarsgiften
voor den Paus
KAMER
DE VOLKSSTEM
XXXII» JAARGANG NUMMER 24
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Telefoon 114, IDSfcggüOleica. 15 Centiemen Wekelijks 0,75 Uitgever J. Van Nuffel-Da Gendt
Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Havas Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Rue de Richelieu, Parijs
Breams Buildings, 6, Londres E C. 4.
H.CaroIus
Zon op7,i9,ondor4,3'
Volle Maan deu 28
liet voorbeeld zijns vaders vol
gend heeft prins Leopold eene reis
V an tien maanden in de Kolonie,
volbracht, 't Was nu juist geen uit-
spamiingstcoht, maar wel eenè stu-
llie- en documentatiereis, die den
troousopvolger in staat zal stellen
met Iveniiis van zaken eeii oordeel
te vellen over de veelzijdige nood
wendigheden, de hulpbronnen en
de rijkdormnlen onzer kolonie.
Hij bepaalde er zieli inderdaad
niet bij dit uitgestrekte gewest in
spoortrein,per stooiriboot of per au
to te doorreizen, maar in de weinig
gekende gedeelten van Boven Con
go leefde hij het leven der ontdek
kingsreizigers,. Hij trok door 'het
groot Equatoriaal boseh. en door
wilde landstreken, aldus toonenkl
dat hij den sportleven aanleg zijns
vaders deelt.
Hij bezoekt de mijnstreken, de
nijyerhekisgeweslcn en de planta
ges van allen aard en dit kort over
zicht zal volstaan opdat onze lezers
zouden begrijpen, welk belang er
lag voor den toekomstigen vors!
het land te leeren kemieri over het
welk hij eens geroepen zal zijn te
regeeren.
Si
Het was op 21 April dat Priös
Leopold te Antwerpen inscheepte
op de paketboot Anversville
uitgeleide gedaan door den Ko
ning, de Koningin en Prinses Ma
rie-José; en het hartelijke afscheid,
toen de boot van wal stak, en toen
de moeder haren zoon met betraan
de oogen Tot weerziens riep,
staat de aanwezigen nog voor den
geest.
Op 18 Mei, üa Boma bezocht te
hebben kwam de Prins in goede ge
zondheid te Matadi en daar begon
nu de eigenlijke verkenningsreis.
Na de haven- en spoorweginstel
lingen aldaar te hebben leeren ken
nen. begaf hij zich per bijzomieren
trein naar Leo-Kin (Leopoïdsville-
Kinshassa) van waaruit hij op i
Juni Coquilliatville bereikte.
Nu moet men niet denken dat de
Prins daar kwam als een blinde of
als iemand die nooit van Congo
had hooren spreken; in voordrach
ten en lessen was hij op de hoogte
gesteld van al de onze kolonie be
treffende vraagpunten alvorens hij
voet aan wal zette.
Openbare gezondheid, onderwijs,
ni j verheidsondernemingen, plaii-
tag-ies, mijnontginnuigen, dit al
les was hem zorgvuldig toegelicht
geworden; en aangezien ginder
voor praalvertoon en plechtige
ontvangsten bedankt was gewor
den, vond hij zooveel tijd te meel
om zich ter plaatse over al deze
vraagstukken in te lichten.
Van uit Coquilliatville reisde hij
per karavaan naar liet rriieer Leo
pold II en de Mayumbestreefc.
Nu begon de lange rei's naar de
Kasaïstreek, waar Prins Leopold
'de werken van den spoorweg van
Beneden Congo inspecteerde en
éene vermoeiende reis ondernam,
van uit Ilebo naar de nijverheids
centra in liet Zuid Oosten en terug.
Over Luebo, Lusambo en Ka-
binda bereikte hij in Augustus Eli-
sabethstad, waar hij de mijnstreek
bezocht, om vervolgens terug naar
het Noorden op te trekken tot Ka-
balo, van waar hij Oostwaarts Al-
bertville bereikte, eindpunt van den
spoorweg der Groote Meren.
Over liet Tanganikameer bereik
te hij Ki-goma, eindpunt van den
spoorweg van Dar-es-Salam, van
waaruit een uitstap werd ingericht
naar Üsumbura, hoofdplaats van
het Ruanda-Urundi protectoraabs-
gebied (het gewezen Guitseh-Oost-
Afrika),
Bezoek aan het (neer Kivu. te
rugreis naar Albertville en dan
Noordwaarts op naar Stanleyville,
de thans 15000 zielen tellende stad
in Midden-Afrika,
Van daar ging de reis West
waarts naar Lisala, en dan weef
Oostwaarts naar de Ueléstreek
Bamhili, Niangara, Wamba en de
(de communisten) cn 5 onthoudingen
(4 fronters en M. Ernest, soc.)
Daarna had de ondervraging plaats
van M. Ni-ehels, over do benoeming van
M. Moyersoen tot burgemeester van
Aalst. (Zie 2e bladzijde).
ZUting van Dinsdag 26 Januari.
BET OVERLIJDEN- VAN
KARDINAAL MERCIER.
G-RAAF 'T (KUNT DE RDDE2BEKE
w (kath.) voorzitter, brengt eene (bewogen
befaamde mijnen van Kilo-Moto,groet aan de nagedachtenis van Z. Em
om ten slotte over bet Albertmeer Kardinaal Mcreier.
met den spoorweg Alornjbassa ite
bereiken, waar de prins inscheepte
naar Europa.
w.
Ziedaar in Lreede trekken, de reis
M. VA.NDERVËLDE (soc.)' minister
van Buiienlandsche Zaken sluit zich. na.-
mens do regeering bij dat huldebewija
aan én verklaart dat hij beden nog bij
het Parlement de vraag zal indienen om
den grooten Belg eene nationale begrafe-
van den Kroonprins in hel reusach-nis to bezorgen. Hij herhaalt verders do
tig Afrikaansch gebied, door het plofte vroeger aan kardinaal Mercier
gedaan (bofriokkelijik de begraving
St. Rombontskerk le Mechelen.
Op voorstel van den voorzitter beslist
de Senaat Donderdag niet te zetelen.
van een jaarlijksche interest van 6 t.h.
vrij van belasting
WORDTUGEGEVEN DOOR DE
gerfiscoeiieer'd op 6 maand
vernuft van Koning Leopold II
voor Belgie verworven.
Op het oogenhlik dat in sommige
kringen het gedacht wordt geop
perd zoo maar in eens Katan'ga te
verkoopen om de schuld van België
af te betalen, is de reis van prins
Leopold de gelegenheid om tegen
dit ontwerp verzet aan te teekenen.
Het Koloniale rijk, dat Belgie
bezit, is opgericht met het zweet eil
het bloed van honderden Belgen.
Het is een schat voor de toe
komst, omdat wij het met geest van
vooruitzicht en handelskennis zul
len weten uit te baten.
Ons werk halverwege laten staan
ware handelen hl -strijd met ai de
overleveringen eeiier natie, die in
de wereld gekend staat om hare on
dernemingslust en hare bedrijvig
heid.
En het is niet daags nadat Prinls
Leopold onze groote bezittingen on
der den Evenlaar heeft bereisd dat
er sprake van afstand Van een deel
er van kan zijn.
Prins Leopold heeft nu, in om
gekeerde richting, de reis afgelegd
die zijn vader, de toenmalige Prins
Albert, over 16 jaren heeft afge
legd.
Ook de tegenwoordige' Koning
besefte dat de toekonfst van Belgie
nauw verbonden is aan den voor
spoed van zijne Kolonie.
Als toekomstig Staatshoofd beeft
Prins Leopold ter plaatse de npo-
den en behoeften van die Kolonie te, 100 ;~M. Vanderhe-yde, Kortrijk,
willen bestudeeren en zidh aldus25Baron en Baronnes A.S.W., 100
voorbereiden tot een oordeelkundig i Naamloos, Kortrijk, 2-5Zusters Derde
voeren van het bewind, dat hij eens Ordelingen, id., 50L. Kagnies, 50Mej.
Juliette Dawant Luttre, 100M. E.
Volkhemer, Antwerpen, 100; M. en
Mevr. CoppioterSj Lopliem, 50; M. de
Waepenaert, Grimbergen, 100M. Van
der Waeren, Tienen, 25; Z. E. H. Blam.-
pain, vik. generaal, Doornik, 100Man-
Inschrijving geopend door den Bond
der Katholieke Dagbladschrijvers van
Belgie, onder de liuoge bescherming van
het Episkopaat.
TWAADDE LIJST.
Overdracht, der vorige lijsten: fr. 52.123
«Gazette de Liège», 100Gentenaar,
Landwacht en Volksvriend, 100M. en
Mevr. Piens, 100L. Lemaire, Luik, 50
Naamloos, 30; BI. Florent Sauvage, Se-
neffc, 60; M. Xavier Francotte, 100;
Naamloos, Brussel, 3.000 M. en Mevr.
Cosyns, Meerbeke, 100; M.-enMevr. Jos.
Lombaerts, Antwerpen, 100; M. A. Zeet,
id., 100M. en Mevr. Paul Piers, Harlc-
beke, 50 J. P. Ccelen, St. Huibrechts-
Lille, 100; De PP. Josep'hicten, Gee-
raardsfbergen, 200; Naamloos, Adinker-
geroepen is uit te voeren.
De ontvangst te Brussel heeft de
populariteit van: prins Leopold be
wezen moge hij, gesterkt door die
pe keimissen en geschraagd door de
volksliefde, op alle gebied den' ernstnon der 3e Orde van S. Fr., Leuven, 50
en de toewijding aan het openbaar'H. V. zegen onze familie. Tessenderloo,
welzijn verwerven, die Belgie lcn' p-°1-
den troonsopvolger verwacht.
Zitting van Dinsdag 26 Janum%
HET OVERLIJDEN VAN
KARDINAAL MERCIER.
M. BRUNET, socialist, voorzitter dei;
Kamer, brengt in roerende bewoordin
gen -hulde aan de nagedachtenis van kar
dinaal Mercier.
M. POULLET (kath.)" eerste minister,
M. VANDER VELDE (soc.) mmistoi
van Buitenlandsche Zaken cn M. DE
STREE (soc.) sluiten zich (bij die hulde
aan.
Beido socialistische afgevaardigden
verklaren, dat zij vroeger uitdrukkelijk
aan Kardinaal Mercier beloofd hadden
er zich niet tegen te zullen verzetten, dal
de groote Kerkvoogd in zijne kathedraal
te Mechelen zou begraven worden, daai
or voor Belgen die Oiun land. eere aande
den, wel eene uitzondering mag gemaakt
worden op den algemeenen regel. Zij
zullen hunne belofte houden.
Het wetsontwerp waarbij aan 'de be
grafenis van kardinaal Mercier een na?
tionaal karakter gegeven wordt, word!
aangenomen met 95 stemmen tegen 2aL. en V
50; De Paters Redemptoristen van Bel
eie, 500; M Adrien Holvoet, 100; J.D.,
Leuven, 100; V. en M., 100 Voor (hei
heil van Frankrijk, 100Graaf cn Gra
vin Cornet d'Elzius de Ghenoy, 100
M. cn Mevr Em. Rabau de Roriff, 100
Ter nagedachtenis mijner zusters Ma-
thilde "en Charlotte, 100M. Aug. Dq
Brie, Brussel, 50; M. en Mevr. D. Bae-
tens-Janssen, id., 25; Darnen van Ma
ria, Moeskroen, 100Baron de Montpel-
lier de Vedrin, gah. Kamerheer, 40 M.
8. Pauwels, Sottegem, 20; M. K. Raey-
maekers, Moll, 5 M. O. Lejeune, Aar
len, 5M. Frans Hamerlinok, 20Naam?
loos, 10; L.P.N., 5; Naamloos, 10 M.
A. Becker, Leuven, 20; M. J. Deltour,
Nijvel, 20; II. 'V. zegen ons huisgezin,
20; Voor eene genezing, 20 Mevr De:
ronde, Tienen, 20 M. Bulscamp, 5
Ter eere der II. Koningen, 5Ter eere
der II. Familie. 5; Onbekend, Testelt,
20; PI. V. zegen ons (huisgezin, Oosten
de, 20 H. V. zegen onze familie, Ar-
doye, 10; Id., id., St. Andries, 5; II. V.
wil mijne dochter genezen, 5L. M St.
Lambreehts-WoluweUit liefde van Je
zus, Gent. 5; II. V. zegen onze brood
winning, 5; M.E.J.H.G V.M, 10; Naam
loos, Jamioulx. 10; J.V.S.M.. ïïcyst, 10;
B.L., 5; Naamloos, Oostende, 2; H. IC.
voor eene bekeering, 15; Jules C., 3 0
D., 5, ypi aal i fr. 59.080,00
.Zooals wij gemeld hebben vergaderde
liet kapittel van St. Rombouts Zondag
voormiddag onder leiding van Mgr
Mierts, deken, en duidde Z. D. Hoogw.
Mgr Legraivc', oudsten hulpbisschop aan
als kapittel-vi'karis. Hij bezit de juridic-
tic en bestuurt het bisdom tot met de
benoeming van den nieuwen Aartsbis
schop.
Hoelang die juridictie duurt hangt
natuurlijk af van de aanduiding van
den plaatsvervanger van den afgestorven
opperherder door- consistoriaal besluit
van Rome!.
Wijlen Mgr Goossens stierf op Don
derdag 25 Januari 1906; op 8 Februari
daaropvolgend kondigde Het Han
delsblad de benoeming van zijnen op
volger, Mgr Mercier, aan.
Tussehen het afsterven van Mgr Goos
sens en de aanduiding van zijnen opvol?
ger verliepen er dus juist 14 dagen.
Het Consistorie, na, volgens de over
levering, de Kroon en de regeering er
voorafgaandelijk kennis van gegeven to
hebben, maakt de beslissing openhaar.
De aangestelde titularis is, alvorens
bezit van den zetel te nomen, het onder
werp van een kerkrechterlijk proces, dat
plaats heeft in de nunciatuur en bij af
loop van hetwelk de nieuwe aartsbis
schop zijn geloofsbelijdenis afleg! in
handen van den Pauselijken nuncius,
vertegenwoordiger van 'Zijne Heiligheid.
Bij de benoeming van Mgr Mc-rcier
liad die plechtigheid plaats Woensdag 14
Februari.
Op 20 Maart, daaropvolgend, ontving
bij uit Rome de Pauselijke bulle die
hem verhief tot den aartsbissohoppelij-
ken zetel van Mechelen en nam hij of
ficieel bezit van dien zetel»
De wijding van den nieuwen aartsbis
schop had plaats in St. Romboutskerk
op 25 Maart en dan eerst, als wii het
goed voor hebben, eindigde de functie
van den kapittel-vicaris - dit was dug
(wee maanden na het afsterven van M
Goossens.
Op 16 April had de plechtige inhaling
te Mechelen plaats.
Het is wel te verstaan dat verscheidene
van deze kerkrechtelijke pleegvormen
overbodig worden wanneer de primatuur
in Belgie, 't is te zeggen de aartsbisschop?
pelijkc zetel van Mechelen overgaat op
oenen anderen bisschop.
Dit was het geval geweest met wijlen
cardinaal Goassens. Deze was bisschop
van Namen bij het afsterven van cardi
naal Deschamps, op 29 September 1883.
Mgr Goossens werd als aartsbisschop-
primaat aangesteld 'door Leo XIII-zaïL
ger gedachtenis en zijne preconisatie in
die waardigheid had plaats in het ge
heim Consistorie van 24 Maart 1884.
Hooger gemelde pleegvormen en cere
monieën vervallen evcneerts wanneer
een .bisschop-coadjutor met recht van op
volging een titelvoerenden bisschop ter
zijde staat, wat echter nooit het geval is
bij den primaat.
Het dient nog gezegd dat de nieuw
aangestelde primaat geenszins al de
waardigheden van zijn voorganger vgj^i
werft, 't is te zeggen de cardinaalswaar
digheid; eerst het jaar na zijne benoe
ming tot aartsbisschop ontving Mgr
Mercier het cardmaalspurper.
Niet katholieke bladen begaan de on
bescheidenheid namen van mogelijke
opvolgers voor den thans afgestorven pri
maat te noemen en daar allerlei beschou
wingen aan toe te voegen, die niet de (be
langen van de Kerk in 't algemeen en
die van het bisdom in 't bijzondei' niets
te stellen hebben.
De afgestorven primaat van Belgie
was geboren in 1851. en werd bisschop
gezalfd in 1906 dus toen hij 55 jaar
cud was.
Mgr Waffelaert. geboren in 1847,
werd bisschop van Brugge in 1895
Mgr Seghers, geboren in 18ö5, bisschop
van Gent in 1917 Mgr Rutten, geborei)
in 1841, bisschop van Luik. in 1902
Mgr Hcylen, geboren in 1856, bisschop
van Namen in 1899 Mgr Rasneuige
boren in 1874. bisschop van Doornik in
1924..
Het aartsbisdom Mechelen heeft van
zijnen oorsprong in 1560, zeventien
aartsbisschoppen gehad.
De eerste was de gekende Cardinaal
Granvelle.
Na dc stichting van hst Koninkrjik
Belgie zijn al de aartsbisschoppen Aan
Mechelen tot het cardmaalspurper verhe
ven geweest*
SCHIKKINGEN VOOR DE
NATIONALE BEGRAFENIS.
TUS.SCHEN MECHELEN
EN BRUSSEL'.
De trein, die het stoffelijk overschot
van Z. E. den cardinaal naar Brussel
vervoert, zal Donderdag morgen te 9 urq
20 uit -Mechelen vertrekken.
Hij zal (bestaan uit een pracht lijk wa
gen met open wanden, zoodat do kisl
zichtbaar is. Daarna de rijtuigen voor
•de hooge kerkelijke en andere overhe
den, die uit Mechelen meekomen.
Deze trein zal langzaam rijden en in
de staties tussehen Mechelen en Brussel
zeer traag, bijna alsof hij stopte.
In ar de gemeenten zullen de klokken
luiden op den doortocht van den trein
en aan de geestelijkheid is gevraagd zich
met de gelcovigen in de staties te scharen
om te bidden op den doortocht.
TE BRUSSEL.
In de Noordstatie wordt hei lijk afge
haald door prins Leopold, Z. Exc. den
Pauselijken nuncius en lieer burgemees
ter Max.
De Koning zal rechtstreeks naar Sint
Goedelekerk gaan, terwijl zijn zoon naai
de statie zal gaan.
Vcrmoedelijk zullen de kindoren van
effieleele en vrije scholen plaats vinden
op het Rogierplein voor de Noordstatie.
Door circa 15.000 man\troepen wordt
de haag gevormd en de militaire eer be
wezen op den doortocht Rogierplein,
Kruidtuinlaan, Koningstraat, de Ligne-
straat, St. (Goedelekerk.
(Militaire vliegtuigen zullen in do
lucht boven den stoet zweven.
Na afloop van den pledhtigen diens,
blijft het lijk in do kerk ruston dit
werd zoo, geregejd opdat de troepen on-
rniddelijk nadat het lijk in de kerk ia
binnengebracht zouden kunnen huis
waarts keeren en niet verplicht zijn tol
een eind in den namiddag onder de wa
pens te blijven.
Tevens geeft de schikking een ander
voordeel
Vanaf 2 uur is het lijk tentoongesteld
in St. Goedelekerk.
De duizenden en duizenden, welke to
Brussel zijn, zulJen alzoo in de gelegen
heid wezen eene laatste hulde te gaan
brengen aan het stoffelijk overschot vaiï
den grooten cardinaal.
's Avonds zal dan het lijk per autcê
lijkwagen terug naar Mechelen worden
vervoerd.
Men kondigt de aankomst aan van
kardinaal Bourne, aartsbisschop van
Westminster, Mgr Julien, bisschop van
Airecht, Mgr Baudrillard, rector van hel
Institut Catiholiqué van Parijs, en van
maarschalk Foch.
TEMEiGHELEN.
Vrijdag, voor den diocesanen lijk
dienst, hetzelfde ceremonieel als te Brus-
;el, min de aanwezigheid van het gchee-
le officieel© Belgie en van de vertegen
woordigers der geheel e wereld.
Woensdag morgen heeft de laatste
mis plaats gehad door de hulpbisschop
pen en leden van het Kapittel gecele
breerd in de zaal waar liet lijk is ten
toongesteld: de laatste mis wordt goecle
breerd door Mgr Lcgraive.
ROUWBEKLAG VAN
(Z. H. DEN PAUS.
Mgr Micara, apostolisch Nuncius te
Brussel, 'heeft van wege Kardinaal Gas-
parri uit Rome het volgende telegram
ontvangen
De II. Vader, ten zeerste bedrukt
door het onherstelbaar verlies welke do
katholieke Kerk en de edele Belgische
natie zoo even ondergaan bij 'fc overlij
den van Z. Em. Kardinaal Mercier, ge
last Uwe E-xellencie zijn innigste rouw
betuiging over te maken aan het aartsbis
dom Mechelen, aan het Belgisch Epis
kopaat, aan heel het land en persoon
lijk aan HH. MM. den Koning en de
Koningin, die zooveel blijken van ge
negenheid en vereering gegeven hebben
aan den doorluehtigen en grooten Prins
der Kerk.
(Get.) Kardr GASPARRT.
DE STAD PARIJS.
Dc burgemeester van Brussel heeft
ook het volgend telegram van de stad
Parijs ontvangen
Parijs wijdt een vrome gedachte
van hulde aan den grooten kardinaal,
die in de bange en tragische tijden voor
onze beide volkeren, kloekmoedig do
stem verhief, om in naam van het
Recht, verzet aan te teekénen tegen dq
