Nog de lijkplechtigheden van
Z. E. Kardinaal Mercier
30
Dg crisis van het
Russisch Cousmimismö
Zaterdag
Jan. 1926
Een reusachtige zwendel
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Telefoon 114.
XXXII* JAARGANG NUMMER 28
TTT>JLSS&^L. 5 Centiemen Wekelijks ©,75
Publiciteit buiten het flrr. AALST Agentschap Havas Adolf Maxlaan, 13, te Brussel, Rue de Richelieu, Parijs.
Uitgever J. Van Nufïal-De Gonclt
Breams Buildings, 6, Londres E. C. 4,
H. Aldtgundis
Zon op 7,27,onder4,
LaatsleKwarlidr den 5
Zooals men ziet, is de gesloten
eenheid, waar de communisten zoo
over roemden, verbrokenal doet
men ook van Russisch-officieele
zijde zijn best, om het geschil als
geëindigd voor te stellen.
Degenen die voorspeld hebben,
dat het communisme, evenals an
derhalve eeuw geleden het Jacohi-
iwsme, als politieke en sociale in
richting niet leefbaar was, hebben
gelijk gehad,
Inderdaad de in Rusland sedert
1917 opgedane ervaringen hebben
geleerd dat het communisme in de
practijk onmogelijk is In de eene
Staatsregeering is elke theorie, die
strijdig is met de mensdhelijke na
tuur en de economische wetten, op
voorhand tot machteloosheid ge
doemd.
Trouwens in Rusland is liet com
munisme in de practijk al erg ver
waterd. In veel opzichten is er zelfs
geen spraak meer van. Men kan on
het oogenblik Rusland een land
noemen, waarin de communisten de
inacht uitoefenen en waarin deze
ten staatskapitalisme hebben inge
voerd, dat meer 'en meer afbrokkelt
naar den kant van het particuliere
kapitalisme, den grondslag van on
ze burgerstaten, Het is dus feite
lijk een fiasco van de leer.
Nu is die afbrokkeling zöo spoe
dig en ill zoo groote mate te werk
gegaan, dat er tusschen Moskou
iStatin) en Petersburg (Zinow-
Ijeff) een hevige strijd ontstaan is.
over de moeilijkheid, 0111 dit afglij
den naar de burgerij systemen te
gen te houden, over de mogelijk
heid ook om, door middel van het
Staatskapitalisme, te komen tot
een socialistische opvatting van
het Staatsbestuur. Kortom, de
eenen zouden terug willen naar het
purisme, desnoods met geweld (Zi
nowjeff), de anderen zouden hun
comnlunistiselien kazak wel willen
draaien en zieh tevreden stellen
niet de socialistische voering (Sta
lin.)
Zooals men weet is Rusland een
boerenrepubliek, en al de commu
nistische theoriëji hebben daar
niets kunnen aan veranderen. De
staatsinrichting moet dus rekening
houden niet de verhouding tusschen
stad en land, tusschen industrie-
werklieden en hoeren, De vraag is
sedert lang geweest hoever aan de
boeren" moet tegemoet gekomen
worden in hun streven naar eigen
grond en eigen bezit.
Moskou zou boeren en werklie
den gelijke bezits-redhten willen
geven, want ze de eei'sten toestaan
en zé de anderen ontzeggen, zou
aanleiding geven tot gisting en op
stand. Maar wat "dan gedaan met
de reeds bemiddeld geworden boe
ien, die in eenige jaren tijd al heel
wat grond hebben weten te be
machtigen?
Petersburg daarentegen maar
het liecft niet de meerderheid
ziet in die toegevingen aaii de boe
ren en vooral aan de gegoede boe
ren slechts een gevaar van capitu
latie voor het privaat bezit, wat
totaal in strijd is met de leer van
liet communismë,
En hierover gaat het. Ofwel hot
zuivere communisme laten varen,
ofwel veroordeeld zijn tot ëconö-
misehen boycot en Rusland in den
ban van Europa laten,
Het is te voorzien, dat liet eerste
zal gebeuren ën dat de Bolsjewis
tische x'obtiek oni het aanzien der
regeering te grondvesten op de ar
moede, en speciaal op de dorpsar-
moede, zal prijs gegeven worden.
Het bestaan van een middenstand
is gebleken een onmisbare factor te
zijn in de maatschappij, ook in de
Russische,
8!
Integendeel de ten partij con-
gresse zegevierende Stalin heeft
EENE WAKE "NATIONALE
BEGRAVING.
Men mag het wel zeggen, dat heel
Belgie- zich Donderdag heeft aangeslo
ten bij de lijkplechtigheden van kardi
naal Mercier en dat het hier waarlijk
tot zeer scherpe maatregelen tegen
de oiopositie besloten, In de redac
tie van de Petersburger (of I.enin-
gradeij «Prawdit» kwam een radi-eene nationale begraving gold.
calc verandering, waardoor de in- j Nooit heeft men te Brussel
vloed van ZinOwjeff op dit blad j yolkstoeloop gezien.
En te
zulken
volkomen is te niet gegaan,
vens bad in de verschillende regee-
rin'gsambten een belangrijke ver
schuiving plaats. Alle aanhangers
van Zinowjeff zijn op den achter
grond gedrongen en hun voorna
mere posities worden ingenomen
door de gehooten van Stalin
thans de eigenlijke machthebber in
Rusland.
Kamenëff moest zijn plaats als
voorzitter van'den raad van arbeid j hebben plaats genomen op ladders, auto-
en verdediging afstaan aan Rvkoff, wafens>en2- fik,
i 1- .hi oaoronvccom'c IZelfü m cle onvergetelijke aagen van
den president-volkscommissaris. XoW)61, lglg bS dc |ijtpleaidghe.
Hij werd ontheven van zijn post den yan Leop0l<I II was zulke menigto
als onder-voorzitter van den raadjniet te Brussel te zien.
van volkscommissarissen, maar lofrede DOOR MOR EVRARD
werd getroost met de henoenungj wijlatenhierdelofre.de vankardi-
tot commissaris van handel. Hij 'naai Mercier volgen, uitgesproken door
wordt dus blijkbaar als nog niet (Mgr Evrard, deken van St. Gudulakerk
geheel hopeloos geval beschouwd.
Overal, op den doortocht van- den
stoet verdrong zich eene overtalrijke
menigte. De voetpaden zijn me or dan
overvol, terwijl in de zijstraten do toe
schouwers letterlijk opeengepakt staan.
Er zijn er honderden rangen achtereen.
Aan de vensters, op dc balkons, zelfs op
de daken is geen plaatsje meer (beschik
baar.
Op sommige plaatsen zijn eene soort
stelling opgetimmerd welke in een oog
wenk door het belangstellend publiek
ingenomen zijn. Andere toeschouwers
De volkscommissaris Sokolni-
koff de Russische minister van
financiën heeft eveneens zijn
plaats moeten inruimen voor een
aanhanger van Stalin. Hij wordt
voorzitter van 'de commissie voor
de economische plannen, een com
missie die hij indertijd als volko
men overbodig en nutteloos kwali
ficeerde.
En aan Zinowjeff zelf zou, zoo
(heet het, al moet men met de be
richten uit Rusland, die over Riga
T( Cecidit corona capitis
nostri
(De kroon van ons hoofd
is gevallen. Gebed van
Jeremias, Ve Kap. 16e
veis).
Sire, Mevrouw,Koninklijke Hoogheid,
Eminenties, Beminde Broeders,
Een diep gevoel van verval en nood
voor ons, en eene weergalooze verheerlij
king voor hem, ziedaar wat overheersefht
in deze grandiose lijkplechtigheden van
onzen vereerden Aartsbisschop, Zijne
Eminentie Cardinaal Mercier.
Uit alle klassen der samenleving, uit
alle oorden van het bisdom, van Belgie,
ia van 'liet buitenland, is de menigte
komen of in de uitwijkelingen-pers toegestroomd, godvruchtig en bedroefd,
worden verspreid voorzichtig zijn, dm zijne lijkkist te vereeren en hem de
het vertrek van Moskou naar Pe- jlaatste eer Ie bewijzen en. uit het hart
tersburg worden belet,teneinde aan
Kalinin en andere vertegenwoor
digers van de meerderheid gelegen
heid te geven de regeeringshuree-
len van Petersburg van opposan
ten te zuiveren.
In Rusland is nu de opperste lei
ding in handen van Stalin en
Trotsky.
van heel dit volk stijgt één zucht op. Hoe
is hij dan gevallen die de steun was van
onze dapperheid, de lichtbaak der waar
heid in ons midden en de opperste troos
ter bij al ons lijden
En 't is rouw voor het bisdom en oor
dc H. Kerk, waarvan hij de eer was;
rouw voor het vaderland, dat hij verde
digd heeft en verheerlijkt rouw voor de
menigvuldige instellingen en werken
die hij heeft gesticht, aangemoedigd en
Van hen zal het afhangen of de j machtig gesteund; rouw zijner priesters
«afbraak)) van de dictatuur van en der wakkere katholieken die opruk-
liet proletariaat in normale yor- ten onder zijne bevelen en voor de ldei-
inen zal plaats 'hebben., ne kinderen, voor dewelke hij immer
een zoo liefderijk hart en zulke zoete ze
geningen had. En uit heel dien stoet
stijgt de jammerklacht op van Jeremias.
De vreugdevolle zekerheid is gestorven
in ons hart. De ikroon van ons hoofd is
gevallen,
Ja, broeders,-de dood heeft haar werk
volbracht en heeft een oogenblik over
wonnen.
Maar hij is niet zooalfi gewone dooden
die in het graf gelegd worden om spoe
dig vergeten te worden. Van nu af aan
reeds schijnt hij uit zijn tomlbe op te
staan om te protesteeren tegen de onbe
weeglijkheid van den dood. Hij zal leven
in onze herinneringen, in de onsterfelij
ke vereering van de dapperheid r; en
door zijne werken en door zijne voor
beelden, zal hij niet alleen leven maar
zal hij liet leven wekken in vele zielen.
Helden en heiligen sterven niet.
De redenaar schetst vervolgens liét le
ven van den kardinaal. Hij zegt wat
volgt over de rol die hij tijdens den oor
log vervulde
Maar schielijk is de storm over Belgie
Rij deze 'evolutie van liet com
munisme zal veel afhangen van de
houding van het leger. Want eene
dictatuur veronderstelt altijd eene
dekking door eene gewapende
mlacht. Zonder «fascisten», van
welke kleur ook, is geen dictatuur
mogelijh.
Dit blijkt dan ook de bezorgd
heid te zijn van de overwinnende
partij in Rusland. Zij tracht het
leger voor zich te winnen en het te
«zuiveren» van verdachte elemen
ten.
Maar in het leger zou Zinowjeff
een vrij sterken aanhang hebben.
In verband hiermede zou volks
commissaris Worosjilof de veree-
niging van alle met de oppositie
sympathiseerende elementen tot
afzonderlijke regimenten tóten gekomen. Een machtige, hoogmoedige
- J - - - I gewetonlooze overweldiger, de- verdragen
loochenend die hij zelf onderteekende*
gelast, die dan naar streken zullen
worden gezonden, waar zij «on
schadelijk» zijn. Dezelfde taktick
zou Worden toegepast op de offi
cieren, hetgeen dan ingrijpende
mutaties in de boogere rangen zou
meebrengen.
Onnoodig te zeggen, dat deze
evolutie van liet Russisch commu
nisme van groot belang is. Ook zul
len wij niet, nalaten onze lezers
hier regelmatig oyer in te lichten.
rukt ons grondgebied binnen. De Ko
ning heeft zijn zwaard getrokken, on der
den fiereri kreet
Het oogenblik der daden is aange
broken. Een volk dat zich verdedigt,
wint aller eerbied en zal niet vergaan,
God zal met ons wezen in deze rechtvaar
dige zaak I
Op den klank' zijner stem hebben on
ze soldaten reeds te Luik den overweldi
ger tot staan gebracht. Hij is onthutst
|dopr zulken weerstand. Maai: weldra
stroomt de onzedelijke vloed over onze
pnincn, alleen onbesmet latend een
klein strookje grondgebied, voldoende
enkel om een heldhaftige koning aan
het hoofd van zijn ldein leger dapperen
plaats te verleenen. ("Vrijheid, zoo duur
baar aan do Belgen, war zijt gc gewor
den Alom heersoht de Duitscher, tar
tend, valsch en roofzuchtig. Een oogen
blik 'heerschte verstomming.
Maar aldra heeft een man zijn be-
heersching herwonnen, en de verstom
ming van het volk ziende, wordt hij van
een nieuwen plicht bewust bewaker
van de Kerk, zal hij de verdediger van
het land wezen
En hij verheft zijne stem om protest-
uit te brengen tegen die overweldiging
en dit vcrdrukkingsstelsel. Tot vier maal
toe, wil men die stem smooren, of ten
minste de striemende wilskracht van zijn
woord dempen. Maai' hij weerstaat en
weldra klinkt zijn weerstandsproclama
tie.
Met heeft goed zijn geschriften met
woïvenwoe'de te vervolgen, men heeft
goed gewapende soldaten aan den voet
zijner preekstoelen te plaatsen om de af
kondiging te verhinderen het woord zal
klinken en dreunen in al de zielen. Het
volk heeft zich hervat en voortaan richt
liet zich algeheel naar zijn redder, zin
derend van vaderlandsliefde en uithou
ding zwerend. En gedurende vier jaren
zal men dien zonderlingen strijd zien
van óén man 'het woord voerend tegen
een gewapend rijk.
Maar dit woord was liet woord van dc
eer en van het recht, en bij hem wanneer
liet geschreven was, was het een mees
terwerk van stijl en wanneer het uiige
sproken werd, de welsprekendheid zelve.
Wat was hij schoon, de groote Cardi-
naal, wanneer hij, in deze kerk, door het
volk kwam om den preekstoel te bestij
gen
-Zie hoe hij met kracht verzet aantee-
kent tegen het wegvoeren der arbeiders.
Door 'geheim gehouden middelen was
het volk van zijn aankomst verwittigd
geworden, en naarmate de menigte de
kerk vulde, werd de vijand, die ons
steeds bewaakte/woedend. Het volk werd
door de Duitschers verdrongen en toege
snauwd, onze vijanden poogden de poor
ten te sluiten, doch het volk trad de kerk
binnen, geruischloos en onweerstaanbaar
als een overstrooming. Dan hoorde men
op den preekstoel, de meest aangrijpen
de bewoordingen ter brandmerking van
do misdaden des vijands de Veront
waardiging, het Meelijden, de strenge
les van Tiet 'Recht, de wrekende roede der
Geschiedenis, de oproep tot het mcnsche-
lijk geweten en tot Gods gerechtigheid.
Dc toehoorders volgden do kanselrede
met spanning en ontroering en wanneer
het heilige misoffer ten einde geloopen
was, brak de volksmenigte in toejuichin
gen uit, vaderlandsche liederen aanhef
fend.
Men zegde dan Alleen in de kerk
is nog vrijheid te vinden
Nu komen Wapenstilstand en Zege
praal, en het liooge gezag van Mgr Mer
cier stijgt nog steeds.
Mgr Evrard schetst ten slotte de laat
ste werken van den Cardinaal
Hij stelde te Meehelen de provinciaale
kerkvergadering van Belgie samen, wier
akten nog een wonder zijn, komend na
liet groolsche monument der Pausen,
het Codex van liet Canoniek Recht dat
Te hcele Kerk belieerschi. Hij was tevens
de ziel dier godsdienstige gesprekken
met onze gescheiden broeders, welke, on
der Gods genade, naar de meest troosten
de gebeurtenissen schijnen te leiden.
Dit was zijn laatste groot werk, zijne
kracht was ten einde. Enkele dagen na
dien, door de onverbiddelijke kwaal on
dermijnd; begaf hij zich naar pen vcr-
plegingshuis te Brussel.
De groote zieke (behield tot het laatste
oogenblik het volle licht van zijn ver
stand.
Zonderling ïeis hij werd op een 'Za
terdag geboren en stierf op een Zater
dag het is de dag der Heilige Maagd, dc
opperste middelares die hij zoo verheer
lijkt heeften het uur waarop hij stierf
was ook liet uur waarop haar goddelijke
Zoon, den geest gaf, drie uur namiddag.
jZijn dood heeft heel do wereld on
troerd de meest onverwachte getuige
nissen vloeien van alienage toe.
Voor 'ons behoort het hij de treurnis
de erkentelijkheid en het gebed te voe
gen onze beschermer is niet meer hier,
maar hij is hooger geplaatst om machte-*
ger te wezen en voortaan, om zijn ga-
dachtenis te ecren, hebben wij slechts
zijn werken te herlezen, zijn voorbeel
den na te volgen en den llemel te bc-
schouwen. Amen.
DE MENIGTE IN6T. GUDULAKERK
Van af 1 ure zijn do &'t. Gudulaplaata
en de aanpalende straten zwart van 't
volk, dat een laatste groet wil brengen
aan het stoffelijk overschot van kardi
naal Mercier in St. Gudulakerk.
Duizenden geloovigen hebben zich toi
5 ure onophoudend opgevolgd en veld
zijn onverrichter zake moeten terugkee-
ren, daar de poorten der kerk alsdan ge
sloten werden.
IIET STOFFELIJK OVERSCHOT
TERUG TE MECHELEN.
Heden avond is te kwart na 7 ure het
stoffelijk overschot van den grooten
Kerkvoogd terug in het Aartsbisdom to
Meehelen aangekomen in een auto-cor-
billard van Brussel.
Deze lijkwagen was voorafgereden
door een eerste auto waarin hadden
plaats genomen Mgr Van Roe-y en Mgr.
Van Cauwenbergh, vicarissen-generaal,
kanunnik Dessain en Pater Van den
Steen, biechtvader van Mgr Mercier
In een tweede auto, vier zusters Au-
gustinessen van de Asschestraat cn Broe
der Hubert.
Een derde auto bevatte dc familiele
den.
Het stoffelijk overschot werd in het
bisdom ontvangen door Mgr Legraivc en
Mgr Dewachter, door Mgr Waffelaert,
bisschop van Brugge, door Mgr Rasnour,
bisschop van Doornik, Mgr Cantinaux,
vicaris-generaal van Mgr Rasneur. In
het (bisdom bevond zich «ok lord Hali
fax.
Mgr. "Waffelaert las hot Dc Profun
di's De lijkkist werd door twaalf leden
van het pompierskorps terug naai' boven
in de rouwkapel gebracht.
Rond het 'bisdom bevonden zich een
driehonderdtal personen bij de aan
komst van het lijk.
DE ZAAK DER VALSCHE POEÏU-
GEESOHE BANKBILJETTEN.
VOOR 300 MJLLIOEN ESCUDO,S
VALSCH BANKPAPIER.
Men weet, dat in het midden van do
heele affaire staat do banco Angola o
Metropole. Deze bank aldus een brief,
die afkomstig is van een buitenlandsdh
huis te Lissabon werd in het mid
den van 1924 met goedkeuring van do
Portugeesche regeering opgericht. Reeds
dadelijk trok'liet de. aandacht, dat dc/c
onderneming zich voor werkelijke b uik
zaken slechts nauwelijks interesseerde,
doch dat zij dadelijk wel zeer op -ieii
voorgrond trad met groote aankoopeii
van aandeelen en liet financiecren van
allerlei ondernemingen
De eenigszins geheimzinnige atmos
feer, die van den aanvang af de bank"
omgaf, was voor ons meermalen aanlei
ding geweest om ons in verbinding te
tellen met de leidende persoonlijkhe
den, ten einde wat meer van de zaak te
weten te komen. Daarbij trof ons de on
verschilligheid, die men, zóoals gezegd,
tegenover normale bankzaken aan den
dag legde, maar tegelijkertijd vernamen
wij ook, wie de hoofdpersonen in het be
drijf waren.
Daar ons bekend was. dat er intertijd
te Oporto een zaak wegens verduistering
tegen hem aanhangig was gemaakt, (be
gonnen wij een beetje huiverig to wor
den en hebben toen in samenwerking
met'anderen getracht wat meer over deze
zaak te weten te bomer. Het bleek ech
ter volkomen onmogelijk om wat naders
over de bank te vernemen.
Pas in den loop van November 1.1.
•begon de te Lissabon verschijnende cou
rant O Seculo een hardnekkige
campagne tegen de bank, met liet resul
taat, dat toen aan het licht kwam. dat do
regeering de concessie voor de oprichting
van de bank had verleend, ondanks het
feit, dat zij moest weten, dat de meerge
noemde hoofdpersoon wegens verduiste
ring was aangeklaagd, de tweedo in
IZuid-Afrika tuchthuisstraf had onder
gaan en een derde als speler met valsoho
ddbbelsteenen ontmaskerd was.
Deze heeren hadden zich, gelijk toen
bleek, met iemand van twijfelachtige re
putatie in Nederland in verbinding ge
steld, die het hoofd heette ie zijn van
een daar gevestigd handelshuis, hetwelk',
naar verluiddo. in den tijd na den oor
log was 'opgericht en hoofdzakelijk in
don inflatietijd de bapitaalsvlucht uit
Dijitsohland bevorderde.
