17
Oe Paus, ile Wereldoorlog,
en de Missiën
Woensdag
Maart 1926
De nieuwe Aartsbisschop
benoemd
Ylaamsclie
Legerpupiilenschool
De daling van den frank
De Congoxlucht
Brussel=Ri>isjasa
De oplioSmatende krach
te Antwerpen
Een plezierlrein in eene
rivier gevallen
Dc Gentsche
oplichterszaak
Dramatische brand
te Toerkonje
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Telefoon 114.
Publiciteit buiten het
XXXtf JAARGANG NUMMER 64
TT>ia.g"h1 a rt 15 Centiemen Wekelijks 0,75 Uitgever J. Van Nuffal-De Gendt
ftrr. AALST Agentschap Havas Adolf Wlaxtaan, 13, te Brussel. Rue de Richelieu, Parijs.
Breams Buildings, 6, Londres E, C. 4,
H.Gertrude
Zon op6,03, onder5,57
Eerste Kwart.den 21
De encycliek, waarvan wij triste-
ren een snel overzicht gat en is, zeg-
wii, eene regeei'ings'daatl.
tien wij
Om ervan goed de dracht te vat
ten, nihet men den' toestand herden
ken, die door den wereldoorlog aan
de katholieke Missies berokkend
werd.
Kitts XI zelf somt. in de ency
cliek Kerum Ecclesiae tic pui-
nen op die door dezen oorlog op
eengestapeld zijn, op gebied van
het zendelingsapostolaat, daar,
zooals Hij zegt, tusschen de mis
sionarissen er waren die. naar -hun
vaderland terug geroepen, er als
slachtoffers van den wreeden 'jen
stri jd vielen, en anderen, van hun
missieveld verwijderd, het lang
onbewerkt moesten laten,».
(Zijne Hoogwaardigheid Mgi\ J. H.
Van Roey, vikaris-generaal van het;
aartsbisdom Medhelen, doctor en ma
gister in Godsgcloerdlieidj 'hnisprclaat
van H. den Paus, ridder der Leo
poldsorde, werd benoemd tot aartsbis
schop van Meehelen cn primaat van
Belgie, in vervanging van wijlen 'L. L.
kardinaal Mercier.
Z. "D. n. Mgr Ernest-Jozef Van Roey
werd geboren te Vorsolaere don 13 Ja
nuari 1874, en heeft dus den ouderdom
bereikt van 52 jaren.
Hij trad in liet. groot seminarie to
Meclielen den 21 .September 1894 ont-j -----------
ving op IS September 1897 de heilige wordt vee zorg besteed. Dc engetsone cn
priesterwijding, cn werd naar dc l.oo- duiteehe tulen worden insgelijks aongc-
gescliool van Leuven gezonden om er b-eru
vorder do godsgeleerdheid te bestndec-
len.
Velen, in Vlaamse!' Belgie, sdlnjnen
liet beslaan van de Vlaamsobc Legerpu-
pillenscholen niet eens to vermoeden, of
zijn, over geest en inrichting dier scho
ts1 verkeerd ingelicht.
De drie Vlaamsdhe pupillenscholen
vormen samen een Koninklijk athe
naeum mee voorbereidende afdceling
4e, 5e en 6e klassen te St. Truiden (tSaf-
fracriberg), 6c, 5e en 4o alihencumklas-
sen te Aalst, on de 3e, 2e en lo athe-
neumklasscn te Namen.
liet onderwijs wordt gegeven floor
burgers, ond-leoraai-s van het officieel
■lager of middelbaar onderwijs. INeder-
landsch is de voertaal doch aan iliet aan-
Iceren der tweede landstaal, liotFranscfli
'Onderwijs, Heeding, voeding, boeken
alles wordt kasteloos
Benedictus XV bekommerde
zich zeer over dezen toestand, en
hij waakte er op dat de vredes
voorwaarden zouden toelaten er
aan 'te verhelpen. Het was tot dit
einde dat Hij, in de I.ente van
919.Mgr Cerretti naar Parijs ge
zonden" heeft. Mgr Cerretti was
toen, te Bonte, sekretaris der bui-
tenlandsche Geestelijke Zaken,
De •uitmuntende prelaat die, twee
jaar later,als Xuncius naar Frank
rijk moest terugkeeren, en die bin
nen kort naar Rome als kardinaal
'gaat terugkomen, had toen talrij
ke gesprekken met de gevolmach
tigde Gezanten van verscheidene
mogendheden, en het is aan zijne
iussehenkomst te danken dat er in
het Traktaat van Versailles bepa
lingen geschreven staan, die be
stemd zijn om de rechten en de
vrijheid van de katholieke Missies
,n <lc verschillende koloniën en
niandaatlanden te waarborgen,
Eenige maanden later, kondig
de Benedictus XV de encycliek
".Maximum illud», van 30 Xovem-
'oer 1919, af, 0111 de edelmoedigheid
van de katholieke wereld op te
wekken ten voordeele der nieuwe
tn dringende nooden der Missies,
waal zooveel leemten aan te vullen
en puinen. herop te bouwen waren.
Wat later, kondigde Kardinaal
Van Rossmn, Prefekt van de Pro
paganda, het inzicht van den Paus
aan. van in 1922, op bijzonder in
drukwekkende wijze, liet derde
Eeuwfeest te vieren der stichting
dezer Roomsehe Koiigregatie, ge
last met alles wat. in de Missielan
den, de Evangelisatie betreft,
Den 3 December 19-21 werd (le
ze herdenking omstandig vastge
steld. in een brief, aan al de bis
schoppen der Christenheid gezon
den. Deze brief herinnerde de on
berekenbare invloed op de ver
spreiding van het Missieaposto
laat. uitgeoefend 'door dc Propa
gnnda, den 22 Juni 1622 door Gre
gorius de XV gesticht; in den
brief werd ook de wensrih uitge
drukt te zien dat men' overat de
ge.loovigen in de gelegenheid zou
stellen het derde Eeuwfeest mede
te vieren, door het inrichten van
plechtige triduüms en predikaties t
<le brief kondigde verder aan dat
Benedictus XV zelf Giet voorbeeld
zou geven, met, inde Vatikaansohe
Basiliek, de Mis van Siuxen ponti-
fikaal te celebreeren, cn eene aan
spraak te houden over iliet Werk
der Missies. Deze hoop werd verij
deld: eenige weken later, was Be
nedictus XV in den Heer ontsla
pen.
Alma
■Z. E. Kardinaal Mercier deed van
liet tweede jaar van zijn episkopaat fbc-
ocp op dc medewerking van Mgr. Van
fiocy. die den 30 September 1907, tot
zi'karis-generaal van
werd verheven,
Mgr Van Koer wa? niet ten volle 33
jart>n oud, toen hij reeds werd benoemd
tot ecrc-kanunnik aan St. Rombaut en
den 19 Mei '1907 vereerd werd met den
titel van kuisprelaat van lcZ II. don
Paus,-om den 2 April 1909 door rins
X verheven te worden tot de waardig-
eid van Apostolisch protonotaris.
Z. D. TL Mgr Van Roov bezit een
groote faam als godsgelecrde cn Ibe-
hcordor. Hot is een -kalme en bezadigde
geest on iiij heeft zich meer sterk dan
scshit-ferend getoond en bezit meer over-
eg dan welsprekendheid.
Kardinaal Moreicr betuigde hem
zi jn volle vertrouwen cn lud hem ge
durende bijna 20 jaar nauw gemengd
in ganscili zijne -herderlijke acties.
Het is aan -hem, dat de Primaat van
onderteokent de zestienjarige leerling
een dienstverbintenis als vrijwilliger, of
verlaat hij do school om redenen die
niet van zijn wil noch van dien zijnor
het aartsbisdom ouders aflimigen (0ngasdiiküheid tot don
krijgsdienst, Ib.v.) dan wordt de borgsom
aan ouders of voogden terugbetaald
Aanneembaar zijn Gorlogsweezen.
zoons van oud-strijders of oud-soldaten,
broeders van gesneuvelden die geen zo
nen achterlieten, zoons van staatsbedien
den of van bedienden der openbare be
sturen, zoons bclioorende tot gezinnen
dié ton minste zes kinderen tellen
A'oor verdere inlichtingen of voor
aanvragen tot opname in .September
192G, zicih wénden voor len Juni aan-
fdaande tot den Opperbevelhebber der
Legerpupillenscholen310 St. Michiels-
laan, tc Etterbeek, Brussel.
Oud-militairen, Staats-, provincie- 'en
gemeenlóbi'diemlcr> of vader van talrij
ke gezinnen, wensdht gij voor uwe zoons
kosteloos, eene verzorgde opvoeding cn
(De gebeurtenis van den dag is giste
ren de geweldige rij/.ing van 'het pond
geweest dat in den morgen 107 staande,
te half 12 112 stond en in den namid
dag tot 123 is gegaan.
Al de wissels, die van Parijs inbegre
pen zijn in verhouding gestegen^
Een echte coup de theatre zooals
men ziet.
La gestabiliseerd tc hebben geslaan
maanden lang, is de frank, onder een
lawine van veibooporders plots omlaag
getuimeld.
He paniek is het gevolg van de onze
kerheid waarin' wij ons bevinden ten
'opzichte van 'liet sluiten van dc buiten-
landst'ho leëning.
Hel akkoord in beginsel blijft beslaan
verklaarde M. Janssen, voor zijn vertrok
naai* Londen.
Maar, na de droge me.dedecling die
wij Zaterdag avond uit Londen ontvin
gen, kreeg het meer cn meer schijn dat
net fameus akkoord een schim was en
dat ihet van het domein der theorie niet
tot het terrein der werkelijkheid zou
overgaan.
Men kan zich gemakkelijk inbeelden
wat dé Beurs gisteren is geweest met
koersen van 120 tot 123 voor het pond.
Het was die onintoombare rijzing van
al Wat niet met onze munt solidair staat
vreemde renten, aandeden in vreemde
munt gclcwoteerd, ook alhoewel in min
dere mate, nijverheids waarden.
Daarlentegen vielen al de ui Belgi
sche franks gekwoteerdo waarden, ge-
weldig naar beneden, waarbij onze na
tionale renten bet erg te boeten hadden.
Belgie dc voorbereiding had toever- j flinke opleiding in 't Pransch, Ylaamseh
trouwd van het eoncillie van 1920 enenz., stuurt ze dan naar de Vlaamscho
Mgr Van Roey nam aan dc- werkzaam-1 Legovpupillenschool tc Aalst, waar ze de
heden van deze vergadering een zeer he-Co, 5e of 4o klas van atheneum kunnen
langrijk deel. j beginnen, indien zij elf jaar of ouder
Kardinaal Mercier deed ook beroep zijn, cn zich in liet zesde studiejaar dor
op zijn wetenschap als godgeleerde bij lagere school bevinden T)o vlaamschc
de «Besprekingen van Meehelen» cn pupillenschool van St. Truiden aan-
Mgr Van Boey is de oenigc Belgische j aardt de leerlingen die het zesde lage-
geesielijke. die met den kardinaal aan m studiejaar noa niet ingetreden zijn
de besprekingen deelnam
Mgr Van Roey was ook sckrolans-
generaal van het Belgisch koniiteit van
het Heilig Jaar 192".
Hij bracht verschillende 'bezoeken
aan "Rome cn vergezelde dc Kardinaal
op zijne" reis naar het Vatikaan gedu
rende den oorlog.
Hij vertegenwoordigde Kardinaal
Mercier op verschillende vergaderingen'
van nation alen aard.
I)E B-EIS VOORTGEZET.
Modaets, Vcrhaegèn en C'oppens heb
ben Maandag morgend Heliopolis ver
laten.
Volgend telegram werd inderdaad te
Brussel ontvangen
Cairo, 15 ure De Belgische vliegers
zijn vertrokken in de richting van As
souan.
DE AANKOMST TE ATBARA'.
Maandag avond [kwam een ander tele
gram do gelukkige aankomst te Atbara
melden.
J)it telegram luidde
Atbara 19 ure 30 (17 ure 30 onzer
ijdrekening).
Militaire Vliogdienst, Brussel.
Zijn na negen uren vliegen ie Atbara
neergedaald. Alles gaat goed. (Boman-
uing, vliegtuig, motor). Goed weder.
Wij zullen overmorgen de reis voortzet
ten, daar wij 's nadlits liet vliegtuig niet
kunnen bevoorraden.
(Get.) Medaets, Verhaegon, Coppcns.»
Do 1550 kini welke Heliopolis van
Atbara scheiden, on ongeveer de helft
het Is ijldal beslaan, zijn dus ook veilig
achter den rug.
De volgende vlucht zal nu gaan van
Atbara naar Mongala, de Engelscitie be
zitting aan het Albeit-mcer,
Voor inlichtingen of inschrijving der
kandidaten wende men zich van heden
af tot len Juni tot do Opperbevelhebber
der Legerpupillenscholon. 810, ot. Mi-
eliiclslaan te Etterbeek, Brussel.
HET ONDERZOEK.
Maandag voormiddag werden door
den -lieer Van Bauwel, onderzoeksreelitor
verschillende getuigen, klanten van liet
e Crédit Eoneier d'An vers, onder
vraagd.
l'il dit verhoor dat gedaan werd in 1o-
genwoordigheid van den heer Jacqmain
deskundige en een rekcnplieiitige van
de Bank bleek dat sommige klanten al
bijzonder goedwillig waren.
De ondervraging zou Maandagnamid
dag voortgezet worden.
De ondervraging en dc confrontation
hebben geduurd tot 7 ure 's avonds.
Allen <liö ontboden waren, konden tol
hunne niet geringe voldoening weer
huiswaarts koeren.
-V
17S DOODEN.
Kit Boston wordt gemeld dat 178 per
sonen gedood cn 75 gekwetst werden
door het ontriggelen van een plezier
lrein nabij »San José de Costa Bi ca. Dri<8
ontriggelde rijtuigen rolden in de rivier
Virillo.
Hulptreinen zijn ter plaats gezonden.
"(Nadere bijzonderheden).
Volgens een later telegram zouden er
248 dooden en 93 gekwetsten zijn in het
spoorwegongeluk van San José. Drie
waggons werden goheel vernield en drie
anderen rolden in de rivier.
'Er bevonden zieh een duizendtal rei
zigers in den trein.
IN DEN MINISTERBAAI).
Heden morgen hebben dc ministers
eene belangrijke bijeenkomst gehouden
gedurende dewelke M. Janssen zijn col-
legas op de hoogte heeft gesteld van do
uitslagen van zijne reis naat Londen.
Uii deze onderhandelingen blijkt- dat
de Amcrikaansche bankiers besloten
hebben do leening aan Belgio .uit. ie
stollen, tot nadat de Senaat van V as-
liington dc overeenkomst, met Belgie Ibe-
treffende onze schulden zal goedgekeurd
hebben.
Het uitstel is dus toe tc schrijven aan
de traagheid der parlementaire werk
zaamheden tc Washington.
M. Janssen heeft in de Ameriikaan-
sdlie hoofdstad spoedig aangedrongen
opdat de overeenkomst zoo spoedig mo
gelijk zou goedgekeurd worden.
TWEEDE MINISTERRAAD.
In den namiddag hebben dc ministers
een tweede vergadering gehouden die
lot acht ure geduurd heeft.
Eene officieele mcdedeeling werd aan
dc pers niet gedaanenkel werd gezegd
dat M. Janssen zijn collegas op de hoog
te heeft gebracht van zijn onderhande
lingen met de bankiers.
De financieéle toestand werd daarna
besproken'.
Morgan na dc Kamerzitting zal op
nieuw een ministerraad plaats vinden.
EENE ERNSTIGE BESCHULDIGING
Gisteren publiceeri de «XXe Siècle
oen artikel waarin di: blad klaar en dui
delijk dc schuldigen aanwijst van de da
ling van den Belgischen frank.
Eenige Belgische bankiers, aldus le
zen wij, die er belang bij bclbben dat de
frank daalt, (hebben een offensief tegen
onze munt ondernomen.
Sedert verleden Whensdag hebben de
ze bankiers mot millioenen en zeshon
derden miljoenen franken uitgewisseld
tegen ponden sterling, aan dc winketten
van de Nationale bank.
Het blad besluit dat het eenige doel
dezor manceuver is van miljoenen te
winnen ten nadeelc der g'cmeensdiap.
MAATREGELEN.
Volgens de XXe Siècle heeft At.
Janssi n dezen avond, na dc vergadering
met do bankiers, aan de journalisten ge
zegd dat hij zich met de banken tot ak
koord had gesteld om het hoofd te bie
den aan den toestand
Daarna begaf hij zich naar den minls-
..erraad om zijne collegas op de hoogte
'e stellen der genomen maatregelen.
Aan den «Soir» zegde M. Janssen
Ik heb de volledige medewerking
der banken ontvangen en morgen zal
onze devisie gesteund worden zoo als
het behoort.
Men verzekert dat maatregelen zijn
getroffen om dc speculatie van den frank
tegen tc gaan. De controol op den wis
sel zal versterkt worden.
Volgens voornoemd blad is de com
missie °yan financiën bij hoogdringend
heid bijeengeroepen voor Dinsdag mory
2cn;
Volgens de «Nation Beige» zal de mu
nisfcor er kennis geven van de ondorliam
delingen met de bankiers.
Volgens dit blad werden de minister?!
Wrauters én Vandervelde op de hoogt a
gesteld van de wending die de zaken
genomen liehhen en zouden zij zoo spoe
dig mogelijk naar Brussel terugkeeren.
Het blad kan eöliter niet inslaan vooi!
do echtheid dezer inlichtingen.
Het huis Lazard Bros ct Co van Loii*
don verzoekt ons mee te deeïen dat hok
gerucht valsch is, als zou hot de onder»
handelingen voor de stabilisalic-loening
l»ebben gedwarsboomd.
Het hcc-ft integendeel alles gedaan, eit
zal nog alles doen, om do Belgische re-
geering tc helpen in (hare politiek om
onze munt te stahiliseeren.
NIEUWE KLACHTEN.
Drie nieuwe klachten werden inge*
diend ten laste van den wisselagent Van
den Bcgaerde en zijn medeplichtig©
Raymond Do Krerner. Verscheidene ge
tuigen werden gehoord.
I)c boekhouding van Van den Bogacr-
dc was niet verzorgd. Dc wissel agent was'
eorc-voorzitter van een spaarverecniging
saamgesteld uit arbeiders en kleine bur
gers, die gezamenlijk 30.000 frank had-»
den gespaard.
Men vertelt, dat De ICrcmer zidli nïofc
lang geleden bezighield met het verzen*
den van wapenen naar Marokko. Hij zou
twee vliegmachines hebben gekocht, di©
spoorloos verdwenen zijn. In den laatsten
tijd wou hij naar Parijs verhuizen.
DE KAPITEIN DER POMPIERS EN
KEN SERGANT GEDOOD.
VERSCHEIDENE GEKWETSTEN,
(MILJOENEN FRANKS SCHADE.
HEN VREESEIJJKE VUURPOEU
De ,m|iif rs van Toerkonje iverdcn
Zondag avond te 11 me 15 opgeroepen
om oen brand te bestrijden, die uitgebro
ken was in de inrichtingen Nuttin, ecno
vervoerdersfirma, rue dc 1 Epine te Toer
konje. Seffens spoedden de pompiers ziefi
ter plaats en bevonden zicli voor een
laaiend gebouw dat cp een lengte van
150 meters en op een breedte van 50
meters een vreesdijkc vuurpoel vormde.
Onverwijld werden verscheidene spuiten
in werking gezet, liet brandende gebouw'
bevatte een ontzaglijke 'hoeveelheid ruwë
wol, vaten olie en een menigte andere
i ntvlambaro stoffen, zoodat er veel ge
vaar bestond ihefc vuur te zien overslaan
naar de aanpalende huizen. Twaalf lan
sen tegelijk lieten stroomen water in
den gloed neerkomen. Het'moedig op
treden der pompiers bad voor gevolg dat
men Maandag morgend ten 1 ure allo
gevaar voor geweken meende tc mogen
beschouwer..
NOODLOTTIGE INSTORTING.
Op verscheidene plaatsen was liet vuur
nog steeds aan 't. smeulen en aan het
heropflakkercn. Do kapitein der pom
piers, M. Debruyn, en eonige mannen
bevonden zich in den hangaar, toen deze
opeens met een ontzettend gekraak in
stortte en de daar aanwezige pompiers
onder do puinen bedolf. Evengauw wer
den de reddingswerken begonnen. Men
gelukte er nogal spoedig in korporaal
Dedecker tc bevrijden. Hii was erg ge
kwetst aan liet hoofd De opsporingen
werden in allefhaast voortgezet en men
baalde kapitein Debruyn bewusteloos
uit don gloeienden puinhoop. Iets later
nog trok men er ook het lijk uit van
■erjant Drohart. Twee genoesbeeren die
onmiddellijk aan kanitein Debruyn da
beste zorgen verleenden, konden echter
bij den ongelukkige niet meer het._ be
wustzijn opwekkenweldra blies hi j den
iaatsten adem uit.
MILJOENEN FRANKS SCHADE
Om don strijd togen het vuur voort te
zotten, werden de pompiers van Eoe-
baix ontboden. Zij kwamen bun kamo-
ïaden van Toerkonje, zoo erg getroffen
door bet verlies van hun kapitein cn van
serjant Drohart, in de zware, taak aflos
sen. Een strenge ordedienst werd door
de municipale policie in de omgeving
v an dc-n brand ingericht. De burgemees
ter van Toerkonje, senator Dron, bevond
zieli een der eersten tor plaats, samen'
met talrijke andere persoonlijkheden.
Men beeft do oorzaken van den brand
nog niet kunnen vast stollenJt gebrui
kelijk onderzoek is geopend.
De aangeriëhto schade beloopt op ver
scheidene miljoenen franks.
