t
03 Rol der Belgen in
Afrika gedurende den
Wereldoorlog.
Priesterlijke benoemingen
Zondag 4 Juli
Maandag 5 Juli
1926
Anseele in minderheid
gesteld
Rechtbank van
oorlogsschade
Ze hebben het niet tegen
den godsdienst
PrinsLeopold naar Indie
l>e gelijkheid der
openbare toelagen
Sbbï4 üas'teïïsksr'k
fiJZEÜSTICHTBüG
Naklanken van het
Eucharistisch Congres
Ministerraad
Eene Brusselsche bank
in inoeilijkEieden
KAMER
DE VOLKSSTEM
XXXIIs JAARGANG1 NUMMER (54
Kerkstraat, 9en21, Aalst. Telefoon 114, JUastoladL IS Centiemen Wekelijks 0,75
Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Havas Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Rue da Richelieu, Parijs.
Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt
Breams Buildings, 6, Lon dres E C. 4,
H. Eerfha
|Zonop3,54Zonaf7,55
H. Zoë
IZonop 3,55Zoiiaf7;55
Nieuwe Maan den 9
Ter gelegenheid van het vieren van den
Kolonialen Dag, is het zeker niet ongepast
te wijzen up de groote rol gedurende den
wereldoorlog door de Belgen in Afrika
gespoeld. Daar heeft ons volk zich waar
lijk met roem beladen. Dc moed van onze
zwarte troepen, het-wijs beleid van hun
Europcesche officieren en onderofficieren
heeft 'ér machtig toe bijgedragen het
Duitsche offensief in Afrika te stuiten en
den vijand uit zijn bezittingen te verdrijven,
Alvorens in't kort-de Krijgsverrichtin
gen te schetsen, moet er op gewezen wor-«
den, dat de Duitschérs de door het verdrag
van Berlijn gewaarborgde onzijdigheid
van het Kongoleeschgrondgebied geschon
den hebben. Den 24 Augustus 1914 vielen
zij plotseling en zonder voorafgaande
verwittiging de Belgische haven der
Lukuga (Tanganikameer) aan, alhoewel
onze minister van buitenlandschc zaken
op 7» Augustus verklaard had, dat de
Belgen de vijandelijkheden naar Centraal-
Afrika niet zouden overbrengen (Witboek
n. 58). Die laffe aanval, alsook het in den
grond boren van dc Alexander Delcom-
niune de eenige Belgische stoomboot
op het Tanganikameer (23 Oct. 1914),
verplichtten de Belgen den strijd aan te
vangen en die speelde zich af op twee
fronten aan de Sanga-Ubangi en op de
Oóstergrens van onze kolonie.
De veldtocht in Kameroen (Ubangi
Sangafront) was rap afgeloopen. De gou
verneur van Fransch West-Afrika riep
einde 1914 de hulp der Belgen in. Het
stoomschip Luxemburg voorzien voor
de gelegenheid van licht geschut, stoomde
met zeshonderd Belgische soldaten en een
kleine Fransche afdeeling de Sanga op en
de Duitschérs werden na hevige gevechten
300 km. achteruit gedreven, uit de strook
lands, die zij in 1912 na dc zaak van
Agadir bekomen hadden. Alhoewel de
Belgen geen rechtstreeksch belang meer
hadden den strijd in die streek voort te
zetten, daar de grenzen van Kongo nu
genoeg gevrijwaard tegen vijandelijke aan
vallen waren, rukten zij samen met dc
Franschen verder en de bondgenooten
slaagden er in, na zestien maanden inspan
ning, op 28 Januari 1916 zegevierend
Jaunde, de oorlogshoofdstad van Duitsch-
Kameroen, binnen te trekken.
De Belgische veldtocht in Duitsch Oost-
Afrika ontrolde zich op veel grootere
schaal, ver van alle verkeerswegen de
stroom, de grooic verkeersslagader is op
eenige honderden kilometers van de grens
verwijderd en de spoorweg Kabalo-Albert-
stad (Tanganikameer) was nog niet gansch
af bij het uitbreken van de vijandelijkhe
den. Hier hebben de zwarte dragers een
hoofdrol gespeeld en toegelaten alles in
orde te brengen voor het groote offensief
van April 1916. Met de hulp van de
Engelschen werd op het Tanganikameer
een nieuwe vloot opgericht en zoo de
Duitsche vloot ganscli vernield. Een Bel
gisch vlicgerskorps droeg er ook veel bij
de Duitschérs uit Kigoma, hun bolwerk
aan het meer te verdrijven.
Nadat de Belgen tweemaalRiiodezia (in
Juni en Augustus 1915) tegen een inval
der Duitschérs beschermd hadden, werden
onze troepen langs de grens, ten Noorden
van het Tanganikameer, samengebracht
en in twee brigaden, de Noorder- en Zui
derbrigaden, verdeeld. Het opperbevel
werd gevoerd door Generaal Toinbeur. De
Duitschérs werden overal achteruitgedre-
ven en na bloedige gevechten op 19e Sep-
tera ber 1916 uit Tabora, de oorlogshoofd
stad, .verjaagd. Zoo was de eerste tocht
ten einde. Gansch de Kolonie was in de
handen der bondgenooten behalve de om
streken van Mahenge.
Het volgende jaar werden de Belgen,
die reeds veel van hun troepen afgedankt
hadden, door de Engelschen ter hulp ge
roepen Een nieuwe veldtocht werd inge
zet. Ditmaal stonden de Belgen onder
bevel van Koionel Huyghé. Die veldtocht
eindigde met de inname van Mahenge
door onze troepen. Slechts Generaal von
Lettow-Vorbeck kon met eenige man
schappen aan de omsingelende beweging
van de bondgenooten ontsnappen,vluchtte
in Portugeesch Oost-Afrika en gaf zich
slechts over bij den wapenstilstand (lle
November 191S). De Belgen hadden nog
maals in dezen tweeden veldtocht een wel
verdienden roem verworven. Een klein
fedeeltevan het door ons veroverd ge-
ied Ruandu en Urundi streken zeer
rijk aan vee, blijven door ons bezet onder
hooger toezicht van den Statenbond.
F. VAN ES.
BISDOM GENT. Zijne Uoogw. de
•Bisschop heeft onderpastoor benoemd:
,le Sint-Amandsbcrg, detn E. II. Van de
Maele, id. te ifoochrisly; te Gent in St.
Martens, den E.ïï. Malton, id., te Ru yen. (j,
DE INCIDENTEN IN DE KAMER.
Zooals men in liet Kamerverslag- van
.Woensdag gezien heeft, stormde liet ge
weldig in de Kamer. Wij hebben ons de
moeite niet getroost al de scheldwoor
den en al de. uitvallen te boeken, die men
van aan den socialistischen kant to
hooren kreeg-, toen dc wijziging Anseele
verworpen werd, wijziging waarbij aan
art. 12 der begrooting van spoorwegen
pene verhooging van 189.000 franken,
voor den dienst van propaganda en toe-
risrn voorgesteld werd.
De rechtbank voor oorlogsschade te
Audenaerde wordt opgeheven.
De bevoegdheden van die rechtbank
en van dezer griffie worden onderschei
denlijk aan dc rechtbank voor oorlogs
schade le Gent en aan de griffie van dit
gerecht opgedragen.
Dc bevoegdheden van het lioofdcom
rriissariaat bij de zelfde rechtbank wor
den insgelijks opgedragen aan deze van
Gent.;
DE GODSDIENSTIGE EEDFORMUUL',
Het voorstel van liberalen en socia
listen tot afschaffing der god:
dienstige eedformuul werd Donderdag
namiddag onderzocht in de afdeelingen
der Kamer. Dit voorstel werd verwor
pen in 4 afdeelingen en aangenomen in
2 andere. Het stemmerigetal was .47,
legen en 42 voor. De middcnafdeeling is
samengesteld uit MM. Verachtert, Fi
scher, Falonv, Golenvaux Clynmans en
Dc Bfuycker.
DE LIJKENVERBRiANDING.
'Ook het voorstel der lijkenverbra'rï-
'ding werd in do afdeelingen der Kamer
verworpen in '4 afdeelingen cn aange
nomen in twee andere. Het stemmen-
gctal was 47 tegen, '45 voor. De mid
dcnafdeeling, welke het voorstel nog
eens zal onderzoeken, is samengesteld
uit MM. Raemdonck, Pièrard, Cocq,
Pussémief, Rombaut en De Bruyne.
Naar een'Amslerdamsch blad uit goe
de bron uit Brussel verneemt, zou Prins
Leopold van plan zijn, om eerlang een
bezoek te brengen aan Ncderlands.ch-
Indië.
De Beheerraad van do Brusselsche
Hoogeschool had aan den goeverneur
der provincie Braband gevraagd dat
het gewoon provinciaal krediet, aan
deze hoogeschool toegekend, yan
200.000 op 400.000 fr. zou gebracht
worden. In zijn antwoord had de goe
verneur de -beweegredens van den
beheerraad der Brusselsche Hooge
school gegrond verklaard, doch ook
doen uitschijnen dat de Hoogeschool
van Leuven met dezelfde moeilijkbeden
te kampen had, en dat nochtans de
provinciale raad van Braband eraan
alle toelage geweigerd had, onder voor
wendsel dat de Leuvensche Hooge
school 'eene katholieke Universiteit
is.
Het wederantwoord van M. [VVau-
thier, rector der Hoogeschool yan
Brussel dient vermeld te worden en
strekt hem tot eer: Laat mij toe,
heer Goeverneur, te zeggen dat ik de
tolk ben van het Bureel en dat ik eenc
rijp overwogen persoonlijke mccning
uitdruk, met u te" zeggen dat wij vol
strekt uwe zienswijze deolen voor wat
de Hoogeschool van Leuven betreft;
het is, oordeelen wij, eene gezonde op
vatting van de gewetensvrijheid heb
ben, met recht tc laten wedervaren aan
al "de pogingen die belangloos aange
wend worden ten bate van een hoog
verstandelijk en zedelijk ideaal. Het is
tc zeggen 'dat ik moeilijk zou kunnen
begrijpen dat de Hoogcscholen van
Brussel en Leuven niet dezelfde voo'r-
'deelen zouden genieten.*'
Men is nu benieuwd te welen wat. na
deze loyale verklaring namens 'de
Brusselsche Hoogeschool gedaan, 'de
provinciale Raad van Braband doen
zal, wanneer hem 'dit jaar, als de vori
ge jaren. e«oe toetege voör de Leu
vensche Ho.ogeschooJ zal gevraagd war-
"iena
StadL Aalst
Eüaasïnlissj 5 Jesü, om 10 u.,
jaarlijksche dienst der IJzerstich-
ting. Solemneele Mis voor de ge
sneuvelde soldaten en burger
lijke slachtoffers van den oorlog,
inzonderheid voor deze van
Aalst en omstreken.
In het koor zullen plaatsen
voorbehouden zijn voor de fami
lieleden.
Aan een brief yan den bijzondere
correspondent van dc 5 Maasbode
die zuik een schitterende beschrijving
gegeven heeft van de ontvangst van den
Kardinaal-Legaat \te New-York, ont-
lecncn wij thans e.en cn ander over hel
vorsteiijk onthaal van den Kardinaal-
Legaat le Chicago
Builen het Central Station, zoo
schrijft de correspondent, op een hou
ten perronnetje, daar, kwam de trein.
karmozijn nog, maar bestoft van ('c
reis, eenige minuten voor elven aan.
Een geweldig hurrah!! stijgt op uit
de ontzaglijke menigte.
Boven, op den grooten, afgezelten
rijweg, saamgepakt, staan de gepri
vilegieerden met eenc kaart; ontelbaar,
vele priesters en niet weinige zusters;
monsignori van allerlei rang, honder
den notabelen, met ordeteekenen op de
borst; hooge militairen cn staatsfunc-
tionarissen; Poolsche- costuums bij de
orkesten, Hongaren, [Tsjechen en Duit
schérs.
T)p het kleine perron Waartoe onze
gele politie-perskaari ons toegang had
gegeven, staan wij tusschen de wach
tenden; rondom den kardinaal Munde-
lein in "«capa magna V.
De hemel is grauw-grijs en dreigend,
maar waaien doet het gelukkig niet.
Precies op tijd komt, héél langzaam de
roode trein binnengestoomd. Weieo
me !».-
Op hetzelfde bogenblik breken de
schrille fluiten van alle op het em
placement tegenwoordige locomotie
ven los in 'één. loeiend gefluit, zooals
Amerikaansché locomotieven dat kun
nen. Overal hoort men verdwaalde
klokkënklanken en toeterende auto-
hoorns van ginder op Michigan Boule
vard: en wanneer op eens, als bij too-
verslag, de locomotieven weer stom
worden, dan dringt van alle kanten
hoorbaar het juichen en hoera roepen
der ginderwachtende menigte tot 'de
nicuw-aangckomencn 'door.
De laatste voorstellingen 'afgeloo
pen, èn burgemeester Dever is bij
zonder actief op liet g'ebied van intro
ducties, 1gaat de kardinaal-legaat
langzaam dén houten trap op naar den
breeden betonnen rijweg, waar de ver
sierde auto van kardinaal Mundelein
den hoogen' gast' wacht. Nauwelijks
wordt rde legaat op 'den rijweg zicht
baar, of uit de groote menigte davert
een driewerf hoera voor kardinaal Bon-
zano!... Een vurige Italiaan springt op
den prins der kerk toe, met extase in
dc oogen en exaltatie in de stem; hij
drukt den kardinaal dc hand en deze
'11 seconde onthutst, zegt op rappen fa-
miliairen toon eenige woorden, welke
me schijnen te eindigen in een '«Bene,
benissime, mio caro... Dames komen
van 'den anderen kant toegesneld, om,
met oen kniebuiging, den ring van den
kardinaal le kussen. Dat hadden wij al
len reeds gedaan, 'ook mayor Dever 'en
de Leden 'der staatslichamen notabe
len, priesters" en politieagenten.
'Ondertusschen waren 'de heide kardi
nalen, de Pauselijke en diens gastheer,
in 'de openaulo geslegen. Be careful
now zei 'de legaat, Jn weinig bezorgd.
Want al maar 'drongen 'dames en meis-
vooruit, 0ra voor den afgacant des
Pan san te kuifden cn Hem den ring tel
BESPARINGEN.
Vrijdag werd er onder, voorzitter
schap van M. Jaspar een ministerraad
gehouden, wraarin het stelselmatig on
derzoek der te verwezenlijken bespa
ringen werd voortgezet. .Voorafgaande
lijk heeft do minister van buitenland-
sche zaken den raad eenige mede-
deelingen gedaan over. kwesties yan
buileiilandsche politiek.
DE STAATSDIENSTEN.
Vervolgens ging de raad over tot liet
onderzoek van dc herinrichting der
staatsdiensten. De bijzondere kommis
sie, die met deze studie der herinrich
ting gelast is geweest, heeft den raad
haar verslag onderworpen. Dc minis
ters hebben van dit verslag inzage ge
nomen en zullen liet eerstdaags op het
bureel, der Kamer neerleggen.
DOMEINGOEDEREN.
De minister van financies heeft mee
gedeeld dat hij een algemeen plan zal
opmaken van al de domeingoederen,
welke voor den Staat meer lasten dan
profijten meebrengen en welke heel
gemakkelijk kunnen verkocht worden
De opbrengst ervan zal in het amorlis-
sementsfonds gestort wrorden.
Deze beslissing is slechts ccne toe
passing van een nooit nagelecfden om
zendbrief van M. Theunis, die, len tij
de van zijn ministerschap een om
schrijven liad gericht tot het beheer
der domeinen, inet verzoek al de goede
ren le gelde te maken, welke den
Staat meer last dat voordeel bijbrach
ten. Daaraan werd nooit gevolg gege
ven. Zal bet nu beter gaan? 't Is te lio
pen 'dat de minister van financies er
de hand aan houdt en dc besparingen
op dat gebied krachtig doordrijft,
MINDER BURiEELEN.
De Staat heeft reeds verzaakt' 'aan
verscheidene" groote gebouwen welke
hij in huur had of in eigendom bezat
en in "dewelke 'de bureelen van het be
heer ondergebracht waren. En daar
zijn nog menigvuldige" gebouwen en
bureelen "tc veel. Do staatsdiensten
moeten samengetrokken worden in zoo
weinig gebouwen en bureelen mogelijk".
En Ket zou passen dat daar ook einde
lijk het stelsel der wetenschappelijke
inrichting van den arbeid wordt toege
past. Tn het kabinet van 'den eersten
minister is nu eene kommissie werk
zaam om 'de algeheelc herinrichting
der bureelen in te studeeren. Dat deze
studie maar niet 'te lang 'dure en dat
men er maar seffens met den ruwen
borstel door gaat.
HET BEZETTINGSLEGER.
Tot hiertoe genoten de troepen van
het bezettingsleger dc gunst van liet
vrijport voor de briefwisseling. Vanaf
den 1 October a. s. zal dit vrijport af
geschaft zijn. Het gewoon Belgisch
binnenlandsch; jposllaricf zal dan jn
voege komen.
Hier nog eene andere vraag: ïs het
niet mogelijk onze bezetting in
Du its oh land nog te verminderen
zonder evenwel te schaden aan de vei
ligheid van onze soldaten en bijzon
der is het niet mogelijk de liooge uit
gaven voor de verschillende officieren-
inrichtingen aldaar duchtig in tc
snoeien?
COMMODO EN INCOMMODD.
De raad heeft beslist een koninklijk
besluit te doen uitvaardigen, waarbij
er een belangrijke taks zal moeten be
taald worden op de onderzoeken yan
commodo en incommodo voor de
inrichting van gevaarlijke, ongezonde
en laslverwekkendc établissementen.
DE PARLEMENTAIRE
WERKZAAMHEDEN.
Ten slotte lïeeft do raad. zich bezig
gehouden met de regeling der parle
mentaire werkzaamheden.
Op dat punt zouden er ook" kracht
dadige maatregelen moeten genomen
worden, zulks tegen de volksvertegen
woordigers zelf. Denken 'die heeren dat
de parlementaire werkzaamheden naar
hunne grillen of private zaken moe
ten geregeld worden, en 'dat zij in het
land het vertrouwen der openbare mec-
ning zullen winnen, met morgendzit-
tingen te houden, waarop C of 9 leden
aanwezig zijn, en namiddagzitfingen te
sluiten, waarop door een tiental leden
en 1t is verleden week gebeurd met
'drie loden de belangrijkste beslis
singen moeten genomen worden en
miljoenen moeten gestemd worden?
i Do volksvertegenwoordigers moeten
'yaan liet land het goed voorbeeld xat
werkzaamheid en ernst, in dc huijliga
erge tijden, .geven. En zij moeten voor
waar eens duchtig op de vingers ge
tikt worden. Tegen 15 'Juli a. s. willen
zij kost wat kost in verlof gaan en erj
ligt hun nog een berg werk le wach
ten. Natuurlijk gaat dat alles weer ojj
een loopken, misschien in eene enke
le nachtzitting, gestemd worden. Het'
groot ontweirp van de herinrichting
der spoorwegen, dat gaat neergelegd
worden, zal voorzeker zonder grondig
onderzoek afgehandeld worden. Waar
lijk, de ministerraad mag eens flink en
doortastend optreden tegen de parle
mentsleden.
De kasdienst van de bank Crédit Ge
neral Hypothecaire cn Mobilier, geves
tigd Bisschoffsbeimiaan, te Brussel,
lijdelijk in moeilijkheden verkeerend,
heeft Vrijdag morgen ter rechtbank van
koophandel eene yraag yan concordaat;
neergelegd.
Deze instelling is een slachtoffer dcry
Rumecnsche regeering, aan dewelke zij
daags na den wapenstilstand een credieU
van 7G miljoen in schatkislbons toe
stond.
Rumenie moest terug betalen in 1924'
en 1925, doch betaalde niet alleen niet,
maar betwistte zelfs Z'jne y-rbint mis
sen.
Onderhandelingen liadden plaats eri
de advocaat Jaspar thans eerste mi
nister ging zelfs naar Bucharest
om de Rumeensche regëering te doen
terug komen op haar ongerechtvaardigd
besluit.
Ten slotte werd een regeling getrof
fen, waardoor aan Rumcnië uitstel werd
verleend tot in 1934, maar met dicit
verstande dat van af 1925 dc Rumeen
sche regeering 17 miljoen zou storten'.,
Welnu, zoomin in 1925 als in 1926
werd geen centiem afgekort. Natuur
lijk zit de Bank in moeilijkheden.
Voegen wij er bij dat haar actief ver!
hnar passief overtreft, zoodat hier geeri
het minste bedrieglijk inzicht bestaat*'
ZITTINGEN van VRIJDAG 2 JULI 1Ö28S
MORGENDZITTING.
De zitting wordt geopend om '10 ura
onder voorzitterschap van M. PIRMEZ*
Dc Kamer zet de bespreking voor#
van het wetsontwerp betreffende da
maatschappelijke verdediging dor ab-
normalen, gewoonte misdadigers .ea
sjbhuldige jeugd.
M. PONGELET is niet zeker dat do
wet doeltreffend zal zijn, te meer liefi
zal groote uitgaven vergen.
M. SOUDAN (verslaggever!1 verzoek#
licT ontwerp te stemmen.
M. HYMANS dringt aan dat het ortt-
werp nu nog zijne eindbespreking zia
en dat het nu zou gestemd worden.
Dc Kamer stemt daar niet mede irf -/n
zal de bespreking Woensdag aanstaan-,
de voortzetten.
NAMIDDAGZITTING.
Tn de namiddagzilting, onder Vqot'a
zillerschap van M. Pirmez, wordt do
bespreking begonnen van de bcgroo-
ling van het Ministerie van Justicie.
M. VOS (Front.)1 pleit ten voordeelö
van algeheelc amnestie.
'M. VAN IIOECK (kalli.)1 zégt' 'dat irf
't Vlaamseh land de beweging voor am
nestie belankrijk is en bet hoogst wen-
scliolijk ware 'dat dc Kamer deze bespre
king zoo spoedig mogelijk aanvange.
Spreker pleit voort ten voordeele vaiS
liet ongeschikt persooneol der welda'dig-
hcwisscholen, gevangenissen en staals-
koloniën; hij wenscht voor het perso
neel eon 'statuut te zien opmaken.
M. DE GLERCO (front)1 vraagt waar
om ter "(lood veroordeelde s.pioenen vrij
gelaten werden en Borms niet.
Over 'de amnestie antwoordt 'de lïedö
Minister dat het regeeringsprogrammrf
niet handelt over "de kwestie van am
nestie en zij 'deze zaak" 'dus niet op tö
lossen heeft. Een voorstel werd in dti
afdeelingen 'reeds verworpen, 'doch' 'cW
Kamer zal 'er zich" 'over uitspreken.
Wat M. Borms betreft, 'deze ver
keert niet Tn "dc Voorwaarden om ge
nademaatregelen tc genieten.
De artikelen van het ontwerp wor'deiS
goedgekeurd; ook het ontwerp aan
gaande liet krijgen of verliezen der na
tionaliteit.
M. DE CLERCQ. Dc minister moe#
antwoorden op mijne vraag.
De voorzitter verklaart 'de zitting ge*
sloten om Ü.45. ure,
