m
Donderdag
|i\o vertil 920
SOCIOLOGIE
TragiscSieslraiuil voering
Prins Karei iu de
militaire school
Vergadering der
Rechterzijde
In het Vaiikaan
Telegraaf- en
Telefoon wezen
Het mijngeschil
in Eegelaaid
Rond hel Parlement
De spoorwegtarieven
Jacht op een
smokkelschip
KAMER
VOLKSSTEM
XXXII* JAARGANGNUMMER 273
Keitetmt, 9 en 21, Aalst. Tslefoon 114. 3DSX§s;to 1J3L«3. SB Centiemen Uitgevor J. Van Nuffet-JDe Gendt
H, Cafhafina
|Zonop7,15Zon af3,59
ÏLaatste Kwart den 27
^übliclt.H buiten het Arp. AALST Agentschap Havas Adolf lïlaylaail, ÜS, U Brussel. Ru® de Richelieu, üftflje.
tiHBSBB3!8E3S95HBHSS9Z r c
Breams Buildings, 6, Loadrep E# C. 4.
'TER HSRINNERBWG aan onze LEZERS.
Sedert 1 PJovember wordt l>e Volks
stem aan 20 centiemen per nummer
Verkocht, zoowel aan da wekeüjksche
tais aan 'de dagelijksche abonnenten.
-VW-
(o3 8eèr van Eaat maatschappelijk Seven)
II.
In ons vorig artikel, hebben wijde 3
strekkingen, die de oplossing van het
■arbeidersvraagstuk hebben nagejaagd,
bepaald.
De twee strekkingen, de kristclijke en
socialistische hebben hun filosofie van de
geschiedenis de derde, of de manchester
school, heeft de hare, maar in veel irtlu
idere mate zij heeft zich toegelegd haar
economisch systeem te schoren op filoso
fische principes. Zij was te oppervlakkig,
cm ie weerstaan, en daarom behoort zij
beter lot ctc geschiedenis dan tot de wer
kelijkheid.
(Wij houden cr aan te herhalen, dat,
door het gebruik der namen der verschu
ilende scholen, wij niemand willen kwet
sen. Daarbij, we kennen geen enkel stu
die, geen enkele conferentie, noch geen
'enkel congres, waar die namen niet wor
den aangehaald. Hoe spijtig, dat, in
België, men het woord liberaal niet mag
(aanhalen, zonder de politieke gevoelerig-
Iheid van kitteloorige menschen te kwet
sen. V/at meer is, men kan de kristelijke
sociologie inzien en wij doen het
^zonder cenigen partijgeest. Omdat men,
iin sociale aangelegenheden, een overtui
ging heeft (en dezen, die er geen bezitten,
worden meer en meer gering in getal),
volgt daaruit niet voort de verplichting
.aan politiek mede te doen. Integendeel,
iinen stelt zijn overtuiging voor aan on
partijdige menschen, en, daar noodzake
lijk ccn keuze moet gedaan worden tus-
schen de strijdige strekkingen, vraagt
•men zich af, rekening houdend met de
wetenschap, in stipte grenzen genomen
welke enkele sociale strekking dc beste
iis. Evenzoo gebeurt zulks in de hooge-
:scholen, tot welke- leer zij mogen behoo-
iren, en ook in sociologische vereenigin-
;gen. Wij doen eveneens hetzelfde hier, in
minderen graad, daar een volksdagblad,
■als de Volksstem, een middel van vulga
risatie is.
Wij lazen onlangs, In een artikel van
een hoogstaande priester-socioloog
Iedere maal dat ik, als lid van de So-
eiété Beige de Sociologie een polemiek
had in de Annales de sociologie in de
Mouvement Sccioïogïque in de Re
vue Neo- Scolastique of in andere tijd
schriften, polimikeerde met l'Ecole de
Durckheim», te Parijs, of I'Institut de
Sociologie van Brussel, werd mij nooit
verweten te handelen uit politieleen of
gpdsdienstigen geest, alhoewel mijn ka
tholiek- kristelijke zienswijze volstrekt
bekend was
Dit gezegd zijnde, vervolgen wij onze
uiteenzetting.
Het gewichtigste charter der Katholieke
sociologie is de onvergeeflijke encycliek
RL RUM NOVARUM van den 15"
Mei 1891, betreffende den stand der
arbeiders.
Zonder dc tusschenkomst der Katho
lieke Kerk, zegt de Paus, is de oplossing
van het sociaal vraagstuk onmogelijk. De
eeuwenoude, en nochtans immer jonge
Jeer der Kerk leert aan de menschen dat
de ongelijkheid der toestanden voortspruit
uit de natuur zelf en tot nut der gemeen
schap dient. Zij leert dat de arbeid een
noodzakelijke cn afgemeene boetstraf is
dat de menschen tot de verbetering moeten
werken, maar ook hoeven verduldig te
zijn in hun lot. Zij leert ons én dc recht
vaardigheid van het privaat eigendom én
de ware bestemming der nijverheid en van
den rijkdom, door denwelke de mensch
gemakkelijker tot zijn levenseinde kan
komen.
De Kerk, bewust van de menschelijffee
waardigheid, verklaart ook dat de arbeid
niet enkel een koopwaar is, maar dat hij.
onvermijdelijk dient tot het voordien in
de noodwendigheden van den mensch
Daaruit vloeit de ware leer van het werk
loon, door Mgr. Waffëlaert bepaald, in
deze 3 stellingen
le Het loon moet, in stipte rechtvaar
digheid, de evenwaarde zijn van de werk-
v/aarde.
2e In de gewone normale omstandighe
den, moet de waarde van den gewonen
arbeid gelijkgeldend wezen, ten minste,
aan al watdc werkman noodig heeft, om
lil zijn onderhoud te voorzien.
3C Daar dc arbeider geroepen is, ten
jninsle in de gewone omstandigheden, een
familie te stichten, moet in zijn onder-
hoirdsnoodwendigheden het onderhoud
van zijn persoon en van zijn huisgezin be
grepen zijn, naar de bestaande voorwaar
den en 'voorvallen van het leven.
Teil allen tijde heeft de Kerk gepredikt
vcor dc oplossing van het arbeidersvraag
stuk, voor het behoud van den vrede, de
toepassing van het recht en van de liefde
tegenover den evennaaste. Zij toont ook
de noodzakelijkheid aan van het vooruit
zicht en van de spaarzaamheid.
De oplossing moet ook voortvloeien
uit de oude instellingen der Kerk, der
voortijdsbestaande broederschappen, be
zield door den geest van kristelijke broe
derlijkheid en door onderlinge hulp, ge
louterd naar de tegenwoordige eischen der
syndikaten. Zij alleen, kunnen den arbei
der verheffen, en een einde stellen aan de
uitzinnige mededinging.
Volgens de encycliek Rerum Nova
rum moet ciearbeiderskwestie, ten dee-
le, door den Staat opgelost. Om die re
den, vroegen en vragen de Katholieke
sociale wetten. De Staat heeft tc waken
op den duur van arbeid, op den arbeid
der vrouwen, wier plaats bij den haard
is, op dezen der kinderen, wier
plaats op school is hij moet aan de
syndikaten de burgerlijke verpersoonlij
king toestaan cn huil bevoegdheid uit
breiden.
En dc katholieke sociale leer werd in
het katholiek sociaal programma toege
past.
De bijzonderste punten van dit program
ma waren of zijn; regeling van den arbeid
der vrouwen, wijziging der schoolwet,
strijd tegen het alcoholisme, verbetering
der arbeiderswoningen. Wat de syndika
ten betreft en de bercepsinstel ling, een
verbreed technisch onderwijs, de uitbrei
ding der wettelijke bevoegdheid ckr syn
dikaten, bepaling door hen van een
minimum salaris, stichting van gemengde
scheidsrechtersraden.
Het katholiek sociaal programma ver
wacht nu nog van den Staat een krachtige
samenwerking tot bekomen van déze ver
beteringen. die nog niet werden verleend,
een strenge wetgeving tegen den woeker,
de speculaties en de trusten, een stenige
aanmoediging tot het vooruitzicht onder
al zijn vormen en de hervorming der
openbare weldadigheid. Nu nog heeft de
tegenwoordige werkzaamheid der Welda-
digheidsbureelen de eenige wettige
de verderfelijkste gevolgen, onder so
ciaal oogpunt. De regelmatige bijstand
der noodlijdende families, geschonken
zonder voorwaarden, zonder beleid, wordt,
te dikwijls een premie tot de luiheid, een
onrechtstreeksche aanmoediging tot de
bestendige onvoorzienighcid. De open
bare bijstand moet strekken tot het voor
komen der dreigende miserie en verhinde
ren dat de bestaande miserie voortga cn
uitbreiding neme. Daarom hoeven de
maatschappijen tegen ziekte, de pensioen
kassen, de werkloozenfondsen de gansch
eerste organismen tc wezen, waar de
werkman hulp vinden kan. Er moet ge
waakt worden opdat, zoo een hulp noodig
is, deze eene belooning wezc voor een
krachtinspanning, een pogen, een opof
fering, door don ondersteunde -zelf ge
daan, om zijn lot te verbeteren.
Om tot dit doel tc geraken, is het noo
dig dat al onze organismen, tot openba
ren bijstand, de middelen bekomen mede
te werken om de armoede te voorkomen
zij moeten gelast worden met de stichting,
het bestaan van hulpkassen, van pen
sioenkassen, enz. Deze zelfde principes
moeten ook in zekere male, in de private
liefdadigheid toegepast worden.
Dat de werkman nu beslisse welke so
ciale school hem lichamelijk en zedelijk
de voordeeligste is. Dat hij niet vergete
dat een mensch niet alleenlijk behoefte
heeft dc eischen van zijn stoffelijk wezen
te voldoen, maar dat hij ook een hart, een
geest, een ziel bezit.
In een en ander volgende artikel, zul
len we wat meer uitbreiden over de ge
schiedenis der betrekkingen tusschen
grooten en kleinen. JEAN MAURY.
v'V*
In 'het militair gevang te Budapest,
heeft dc opknooping aan de galg plaats
gelhad van den gendarmerie-luitenant
Lederer. die een rijken handelaar ver
moord 'had.
Over deze strafuitvoering worden dc
volgende akelige bijzondeihcdeu incë-
;edëeld
De beul had den knoop slecht gelegd,
en wanneer de veroordeelde aan do galg
werd opgetrokken, schoof de 'knoop niet
toe en bleef de gehangene ge ruimen tijd
spartelen, onder de verschrikte oogen
der omstaanders.
Het duurde twaalf minuten eer de
verstikking intrad.
De aanwezigen waren verontwaardigd
tegen den beul en gingen dezen te lijf
vailen; toen de policio tijdig ingreep om
die woelingen rondom de galg en den
spartelenden gehangene te beletten. Ten
lotte kon de beul den knoop toehalen
en weldra 'Jiing de. veroordeelde rpcrlpos.
PLECHTIGE OVIVAN-GfiT
In ons nummer van gisteren konden
we reeds dit nieuws inededeelen. Ziehier
desaangaande eenige nadere inlichtin
gen
Met grooten 1 ui- ter werd prins Karei
Dinsdag voormiddag om elf uur in do
Militaire School te Brussel ontvangen.
Hij was vergezeld van den Koning, do
Koningin en prin.-es Marie-José.
Op den koer hadden de leerlingen dei-
vier promoties, benevens talrijke 'hooge
officieren en de muziek van 'het eerste
gidsen, zich opgesteld.
Do koninklijke bezoekers werden ont
vangen door den minister van landsver
dediging, graaf de Broqueville en den
bestuurder der sdhool.
Twee leerlingen der school boden
bloemen, zoowel aan de Koningin als
aan de prinses.
Nadat kolonel Van Ernelen, bestuur
der der school, cfeó Koning in eene toe
spraak had bedankt voor het nieuw be-
'vijs van vc-rtrouwen, door hem aan de
Militaire School geschonken, door er zij
nen tweeden zoon heen te zenden, nam
Koning Albert het woord cn zegde in
den loop zijner kernachtige rede
u' Ik heb liet genoegen u mijn twee
den zoon voor te stellen. Het is geen
beginneling, want door ieverig werken
en aanhoudende studie heeft hij liet di
ploma van officier der Britsdhe Krijgs-
marine veroverd. Oin dien graad te win
nen in eene instelling, waar de plicht
sinds eeuwen als de hoogste deugd wordt
geschat, heeft hij gedurende negen ja
ren te land en te zee lessen en oefenin
gen moeten volgen.
Ilij heeft 28 maanden de zeeën be
varen. op den Atlantisdhcn Oceaan,,in
de Middellandsche Zee. op den Indi-
schen Oceaan, in de Stille Zuidzee, den
harden dienst verrichtend op het dek cn
in de machienkamer, onderworpen aan
dc harde lucht van het mat rozen! even.
Teruggekeerd! in Belgie 'heeft hij er
aan gehouden lik*'» te komen sfcudeeren'.
Hij zal gelukkig zijn zich te bevinden
te midden van dappere en studeerende
kameraden. Dooi- in de 7.1ste promotie
te treden, heeft hij het vast voornemen
getoond de militaire wetenschajl te door
gronden. ten einde werkelijk een der
eerste plichten te vervullen'die zijn op
gelegd aan de leden van het vorsten
huis te dienen in liet leger, die weer
galooze school van tucht en vaderlands
liefde, waar de overleveringen van zelf
verloochening en toewijding van het
land onderpand van waarlijk natio
naal. vrij en voorspoedig bestaan
voortleven
In het eeresalon teehende de konink
lijke familie het gulden 'boek der school
en boog voor liet monument der ge
sneuvelde officieren en leerlingen.
Op de binnenplaats., onder de opwek
kende tonen der muziek, defileeren dan
de gansclie school, waarna prins Karei
zich onderhield met de hoofden der 71e
promotie, in dewelke hij gaat studeoren.
Te half 32 was do plechtigheid af ge
loop en en reden de koninklijke autos
terug naar liet paleis.
Volgens de Komeinséhe bladen zullen
drie kardinalen genoemd worden in den
loop van bet. consistorie, aangekondigd
voor ld December Mgr Van Hocy,
aartsbisschop van Meedelen (zooals in
een vorig nummer reeds gemeld), Mgr
Nicotra, vroegere nuntius te Brussel,
tharts nuntius le J.issalbou. en Mgr Sanz
de Samper, majordoam van deu Paus.
In strijd met wat sommige bladen
geschreven hebben, bestudeert men nog
steeds in bevoegde miuisterieele middens
de hervorming van ons telegraaf- en te
lefoonnet in naamlooze maatschappij.
Dp dit oogenblik weet men nog niet
of die maatsdhappij, geschoeid op den
leest der Bpoorwegmaatscfoappij, kans
heeft om tot stand te 'komen.
Na eene grondige studie zal de minis
terraad te kiezen hebben tusschen
naamlooze maatschappij, zelfstandige
regie of behoud van den huidigen toe
stand.
Kr is ook een vast voorstel van eene
A'merikaansche financieele groep, die
heel de exploitatie wil overnemen.
'Er is nog geen antwoord op dit voor
stel gegeven, maar 'het zal ook in den
kabinetsraad worden onderzocht,
EEN-KLINKEND PROTEST TEGEN
DE SCHOOLPOLITIEK VAN
M. JïUYSMANS.
Dc rechterzij der Kamer hield giste
ren in deu voormiddag eene vergade
ring, onder voorzitterschap van van M.
Van de Vyvere.
|De ministers Jaspar, Baels cn baron
Houtart woonden de vergadering bij. in
welke eene lange bespreking werd ge-
I houden over de door M. Iluysmans ge-
j volgde schoolpolitiek.
Zekere 'benoemingen door den minis
ter van kunsten en wetenschap gedaan
werden vinnig afgekeurd, even als het.
voornemen, de abdij van Terka meren in
gebruik te geven aan het instituut van
i decoratieve kunst, dit laatste namelijk
onder oogpunt der onkosten.
M. Carton de Wiart sprak over de
(bondgenootschappen, welke in verschil
lende gemeenten worden gesloten met
ander partijen. Wij moeten trachten,
zegde hij, onze vrije scholen op denzelf
den voet te doen plaatsen als de officiee
1c scholen.
Andere redenaars spraken zich tegen
de vorming van katholiek-socialistisch
schepencollege uit, indien geen waar
borgen voor de vrije scholen worden
bedongen.
M. Van de Vyvere spreekt over zeke
re handelingen van M. Iluysmans, mi
nister van kunsten en wetenschappen,
welke dc openbare opinie ton zeerst© ver
baasd hebben. Deze minister voert al tc
radikale hervormingen in, welke zelfs
ia strijd zijn met de wet. Het program
ma der Universiteit wil de minister om
verwerpen en hel tot vier jaren herlei
den. Daar tegen dient geprotesteerd to
worden.
M. Ren kin steunde dc zienswijze van
den voorzitter.
Na eenige woorden van M. Jaspar,
nam M. De Winde, volksvertegenwoor
diger van Brussel, het woord om de al
geheel© gelijkstelling elev vrije en d«8
oflficicele scholen te bepleiten.
'M. Vau de Vyvere deed hem" opmer
ken dat daarvoor geen meerderheid zou
te vinden zijn in bet Parlement.
'Spreker stelde ten slotte voor. een ver
dedig jngscomiteit samen te stellen. Als
leden biervan werden (benoemd de ka
tholieke leden der commissie van onder
wijs MM. Hevman. Romboufs, Sifter,
Raevmakers. Van Isacker, Blavier. Nog
drie andere leden der rechterzijde wer
den hieraan toegevoegd, namelijk MM.
De Winde.. Van Dievoet en Fieullicn.
Deze commissie zal nu de zaak ver
der bestudeeren.
WERKHERVATTING.
VIJF MIJNEN HEROPEND.
Van uit alle distri'klcn meldt men
thans dat de mijnwerkers de onderhan
delingen niet afwachten voor dc dis-
l r i ktsregel ingen om liet werk te hervat
ten. Wat hierbij vreemd moet schijnen
is het feit dat in de distrikteu. waar het
verzet tegen de regeerings voorstellen li et-
sterkste was, het aantal werkwilligen liet
grootste is. In de mijn Trelewb. bij
Pontypridd, hebben 500 mijnwerkers
besloten uit den mijnwerkersbond te
treden en een onafhankelijke vakver-
eeniging te stichten. In Northumber
land hebben vijf mijnen (besloten tot
heropening. Tn dit distrikt heeft, de lei
der der mijnwerkers, een Lageriiuislid,
een afzonderlijke overeenkomst gesloten
met de eigenaars, dat voor vijf jaar gel
den zal. Dit akkoord zal zoo verklaarde
hij, niet aan de konferen tie van afge
vaardigden onderworpen worden, wat
neerkomt or> een breuk.
Het aantal werkende arbeiders be
droeg gisteren 890.381.
liet ontslag ran M. Colaert, ouderdoms
deken der Kamer.
Het ontslag van M. Colaert maakt de
Kamer een bij uitstek sympathieke par
lementaire figuur armer.
René Colaert. van beroep advocaat-
avoué te leper, werd geboren te Pope-
ïïnghc op 10 Maart "i.848.
Hij trad als gemeenteraadslid in den
raad te leper in 1887, ti jdens eeno her
stemming. het eerste katholiek lid dat
toen. na 50 jaren afgeteekend liberaal
bestuuTj in den raad kwam.
Gisteren namiddag vergaderde hèï
raadplegend comiteit der tarieven oj»
aanvraag der Maatschappij der Belgi
sche Spoorwegen, om de aanpassing van
zekere speciale tarieven te bestudeeren.
Inderdaad, de maatschappij had een
verzoek ingediend om dc tarieven als
volgend te mogen verb oogen voor de
reizigers, algemeene veihooging van
30 voor de goederen, een algemeen
herziening der tarieven volgens de af
standen en de goederen.
In den loop der ritting heihen de af
gevaardigden der nijverheid zich tegen
die voorstellen verzet. Het centraal n'ij-
vedheidscomiteit had overigens bij liet
ministerie reeds voetstappen aangewend
tegen die voorstellen,
Na een langdurige jacht in hooge zee
die zich over ruim 225 kilometer af
stand uitbreidde, hebben de torpedoja
gers van de Amerikaanscho kustwachten
een Duitsdh schip aangehouden cn natus
New-York gesleept.
Het schip was zeer streng bewaakt.
'Naar verluidt had 'liet schip 100,000
kisten Schotlandschc whiskey aan boord
De waarde der lading overtreft 1 mil-
lioen pond sterling.
De overheden behouden het stilzwij
gen nopens de reden welke dit optreden
in hooge zee wettigt, vooral daar geen
enkel verdrag met Duitsdhland de kar
ping van een schip toelaat boven de uit
erste knstafibakening van 3 mijl.
Zitting ran Dirtsdag 23 November 1925
Onder het voorzitterschap van M.
graaf 't Kint de Roodenhekc, wordt de
zitting tc 2 ure geopend.
De. Senaat beslist 'het wetsontwerp in
zake de dierenbescherming, le verzen
den naav het fcomitelt voor wetgeving.
Oók het Yvetsvoorstet tot opridhting
eener onderzoekcommissie inzake da
pensioenwet voor bedienden, wordt voor
onderzoek naar de commissie verzonden.
Zitting van Dinsdag 23 November 1928
Aanvang der zitting te 2 ure,, ondei;
voorzitterschap van M. Brunei.
öl. Brutsaert, katholiek, plaatsvervan
ger van M. Colaert (Yper) legt den
grondwcttelijken eed af.
De bespreking wordt dan hernomen
over de levensduurte, uitvoer van voe
ding en kolennood.
Na M. VAN OVERSTE AETEN,
communist, die als eenig middel tot red
ding aanbiedt: het- vormen van heüééno
front, legt M. VAN CAENEGIIEM,
katholiek, uit dat de huidige kolen'kri-
sis, ontstaan door de staking van Enge
land, ook andere gevolgen na zich sleept».
De maatregelen door don minister kua
non tijdelijk goedgekeurd worden, voor
wat betreft de vermindering van ver*
brnik. Vat de opbrengst aangaat kan
zulks in geen geval gobciu*en door lan
ger dan acht uren to laten werken. Aan
dc wet mag niet geraakt worden, doch
veihooging van voortbrengst kan wel be
komen worden, door moderniseeren van
dc w erkmethode, door heli meer overeen
brengen der gebruikte materialen met
de huidige werkomstandigheden.
Aan den minister vraag ik maatrege
len te verkrijgen, opdat de grootc uitge
strekte mijnenvelden, in Limburg h.v.,
meerdere centras van uitiialing van ko
len zouden bezetten tc zorgen dat de
vervoer kósten en de bedrijfs taksen ver
minderen.
iM. BAELS, minister, geeft dan dort
uitleg over den uitvoer van vleeseh hij
wijst op do tegenstrijdige belangen, die
op het spel staan en toont aan dat dei
landbouw de grootste factor van da
voortbrengst is voor liet land.
M. Baels doet door cijfers uitschijnen!
dal de prijzen der landbouw voortbreng
selen in verhouding zi jn met 'het levens-
diuirtocijfer cn in jiiels overdreven zij n!
met de prijzen der grondstoffen epl
meststoffen, die zij zich moeten aan
schaffen.
M. UYTKGEVER vraagt een alge*
meen verbod van uitvoer van alle le
vensmiddelen. zoolang er geen voldoen
de hoeveelheid is voor 't land.
'M. BOEN spreekt nog aangaande de»
kolenbevoorrading der vjssclicrsvloot ei£
dc zitting wordt geheven.
