9
Een wstntfj pscliigfais
Donderdag
|9ecem!926
De kapii'ulaiie
De lijkdienst van
StaatsministerCooreniaii
De Volkenbondsraad
De werkloosheid in
Duitschlami
Koning Albert in het
«Insliiutde Franco»
Voiksiiiosutie
Kerkstraat, 9 eti 21, Aalst.
XXXII3 JAARGANGNUMMER 238
-Telefoon 114. - 20 Centiemen Uitgerar J. Van Nufïel-De Gondt
Publiciteit buiion hot Am. AALST s Agentschap Havas Adolf Mucta&a, S.S, te Brussel. Rui de Richelieu. Pêsrlja
H. Leocadia
|Zoiiop7,33Zon af3,52
BEerste Kwart, den 12
i.
In een vorig artikel bespraken we het
geen de Kerk deed voor den arbeid. Laat
ons nu, zoo bondig mogelijk, de rol der
Kerk beschouwen tegenover de slaven der
Middeleeuwen, tot op het oogenbHk dat
dc eerste volledig verdwenen, ten minste
in Europa.
Wil men zich rekenschap geven, door
een treffend voorbeeld, van den oneindi-
gen vooruitgang aldus verwezenlijkt i;i
den toestand der misdeelde maatschappe
lijke klassen Dat men, in huil loop door
de taal heen, de termen voige, door de
welke de Germanen, de Romeinen en de
Kelten den slaaf benoemden. Dc eersten
zegden late of lazze, de anderen ssrvus,
de laatsten vassus. Weinu, in de Middel
eeuwen, duidde de eerste dezer termen
(lite) enkel den vrijgelatene meer aan de
tweede (se;1/) heeft de beteekenis van
eolon aangenomen de derde (vassal)
heeft een eergevende waarde, en is toe
passelijk op de betrekkingen, die den
stempel dragen van een echte waardig
heid. Wat betref! den waren slaaf
(eselave), dc menschelijke zaak die wordt
verkocht en gekocht, die men bezoedelt
en die men naar beliefte doodt, hij bestaat
niet mc-er in de Kristene maatschappij.
Zijn verdwijning is zoo volledig, dat de
geschiedschrijver, die er de slavenklas wil
in vinden, de hand legt slechts op haar
schaduw, t.t.z op deze landelijke bevol
king, welke rustig en geëerd leeft onder
de bescherming van het kruis.
Dit groot resultaat zou niet kunnen be
komen worden, noch zoo snel, noch zoo
volledig, indien de Kerk vooraf de wor
tels, door dewelke de hatelijke instelling
in de ingewanden van de maatschappij
vastzat, niet had weggesneden.
Krachtens het oorlogsrecht, zooais de
barbaarsche wereld hein uitoefende, werd
alie gevangene een slaaf, en aan zijn land
en aan zijn familie, voor immer, onttrok
ken. Het oogenblik, waarop de Kristene
gedachte overwinnend kon tussehenko-
ineii in de twisten van oorlogvoerenden
0111 er van de voorwaarden te regelen en
ervan het geweld af te keereu, was nog
niet gekomen. De herhaalde uitbarstingen
van de Ongetemde natuur moesten nog
worden onderstaan, liet ocriogsdomein
moest nog gansch aan de barbaarschheid
gelaten worden en zich beperken tot het
feit de onvermijdelijke gevolgen er van te
verzachten, te verminderen. Dit was de
taak, welke de Kerk zich oplegde, en die
kan samengevat worden ineen woord de
vrijkoop der gevangenen. De heilige ijver
der missionnarissen liet zich niei door de
profane drift der slavenhandelaars voor
uitsnellen. Deze laatste mochten wel de
zeeën doorkruisen op zoek naar het men-
schenvieesch, doei van hun nering de
gezanten van Jezus-Christus liepen hen
achterna, met de edele zucht zooveel
gevangen terug te koopen als de oorlog
slachtoffers had gemaakt. De Kerk be
steedde het bcsle harer hulpmiddelen tot
het voltrekken van dit bevrijdingswerk.
En, wanneer Zij volledig hare schatten
had geledigd, vóór allen waren gered,
dan, door een sublieme afwijking aan dc
verordeningen, die de geestelijke goede
ren verdedigden, bracht zij, onder den
hamer der schacheraars hare gouden en
zilveren voorwerpen, verkocht,' bij open
bare veiling, de heilige vazen en siera
den, berooide zich van alles, liet zelfs
de altaren in groote fooiarmoede, die
altaren, Gocjs woning, immer zoo mild
opgeschikt. 'Dit alles, liever dan èén en
kel nienschelijk wezen in de ijzers te laten
kwijnen(l) «Heiland,Verlosser der gevan
genen is een der benamingen, welke de
heiligschrijvers van dien tijd het meest
aan hun heiligen geven liet scheen
dat, te werken om dezen titel te verdie
nen, men het getrouwst een God navolg
de, Die al de menschen had teruggekocht,
Menigte aardlingen werden aldus, op
alle plaatsen van het kristeiijk Europa,
aan de vrijheid teruggeschonken. Wie kan
de cngelukkigen tellen, gered door die
groote loskoopers die naam dragen
van Aïdan üe Lindisfarne, Amandiis v.-.n
Tongeren, Césairc van Aries of Germain
van Parijs Het was, bij dezen laatste,
een passie en als een dringende behoefte
slaven los te koopen hel was bijna een
waanzin. Deze groote man, die gevan
genen van alle naties tot de vrijheid had
teruggebracht, Spanjaards, B'askeu, Bre
toenen, leren, Sakscrs, Boergondiërs, had
vreemde oogenblikken van droefheid en
van neerslachtigheid wanneer, na alles
aan zijn edel vootiiefdewerk te hebben
geofferd, hij geen genoegzame hulpmid
delen meer bezat om liet voort te zetten.
Zijn cenigc troost alsdan was anderen te
bewegen samen te werken om,ten minste
-ii persoon vrij te koopen. Viel hem,
integendeel, een ongehoopte winst ten
deel, dan verhief zijn hart, met blijden
juichkreet tot zijn HeerLoven wij
God, ziedaar een middel lot vrijmaking!
Zijn voorhoofd werd helder, zijn gang
scheen lichter, zijn spraak overvloedig
hij scheen verjongd, en men zou gedacht
hebben, zoo vervolgt zijn levensbe
schrijver, dat het de Heilige zelf Was,
die uit de siavenboeien werd verlost (2).
Terwijl eenerzijds de Kerk zich üevlij
tigde de bijzonderste bron, die de dienst
baarheid voedde, te doen ophouden, werk
te zij anderzijds, zoo men aldus zeggen,
om de vergaarbakken ervan te ledigen.
Zij deed gepaard gaan de vrijmaking der
slaven met het loskoopenaer gevangenen
Men weet dat, van af den eersten dag dat
het haar toegelaten was zich openbaarlijk
te vertoonen, zij niet bloosde hare heilig
dommen te openen aan deverheven plech
tigheid der vrijmaking, en dat de Romein-
sciie wetten haar heilzaam beschermheer
schap op de vrijheid der slaven hadden
erkend. Dit glorievol voorrecht bewaarde
zij nog. tijdens de Barbaren. Dank zij
haar, werd de vrijmaking, die haar bur
gerlijk kenmerk verloor, langzamerhand
een gansch godsdienstige daad, en de
Babaren zelf, in tegenstrijd met hun oude
gebruiken namen de gewoonte aan slechts
volgens haar Kerkgebruik vrij te maken,
en, vooral, om God te behagen, 't Was om
geestelijke verdiensten tc winnen, dat sla
ven werd de vrijheid geschonken. Al de
ontvoGgdingsformulcn, die de eerste tijden
der Middeleeuwen ons nagelaten hebben
geven bewijzen van de godsdienstige ge
dachte, die ze ingegeven heeft.
Ersams Buildings. G, Lo&drea E O. 4.
de volgende
Hefgeen voorafgaat is geschreven naa$
een schoone bladzijde uit een werk van
uitstekenden geschiedschrijver G. Kurth,
in leven bestuurder van het Eelgiscit his
torisch college van Rome en lecraar aan
de hoogeschool van Leuven. Het is getrok
ken uit Originesde Ia Civilisation mo
derne werk bekroond door de Konink
lijke Academie van Belgie.
Was het uit partijgeest dat de groote
geschiedschrijver dit werk opstelde, werk
dat een verheerlijking is van de rol der
Kerk tijdens de Middeleeuwen
Heeft de Koninklijke Academie van
Belgie aaii partijgeest meegedaan, door
het feit dit prachtig boek te bekronen
Zijn wij dan dompers, wanneer wij, in
ons blad, dezelfde historische feiten "uit
eenzetten
In een volgend artikel bespreken wij
den toestand van den lijfeigene ten tijde
der feodaliteit, naar M. Pirenne, den ge
wezen geleerden professor der Gentsche
Hoogeschool, wiens vrijzinnige opinie
genoegzaan is bekend. |ean Maury.
(2) Fortuuat. Vit. S. Gormann. Paris, c. 74.
Wij nomen tennis van
gekeperde dagorde
De Bond der Katholieke Gemeen
teraadsleden van 'het arrondissement
Brussel, vergaderd in algemeene verga-
gering te Brussel, op Zondag o Decem
ber, betreurt de la'ksohe -houding der ka
tholieke gekozenen van Brussel inzake
samenstelling van het; college en (keurt
eenparig -hunne tkoudiug af, omdat zc
het geluk en de toekomst onzer (katholie
ke kinderen prijs gegeven 'heeft voor
een paai- schoons jerpen
De lieeren Wauwermans, Pattou. en
consoorten hebben werkelijk die afstraf
fing verdiend, want hunne houding is
niet van volslagen onderwerping aan di
liberale praatmakers vrij te pleiten.
Ziéhier het oordeel dat de Revue
Cafcholique des Idees et des faits over
die platbroeken uitbrengt
Dc katholieken van de hoofdstad
hébben waarlijk geen reden om trotsrih
te zijn op hun gekozenen Dezen zijn
ten getale van 17, tegen 10 liberalen,!en
weerwil van de meerderheid schijnt
de onverdraagzaamheid der liberalen, de
laatdunkendheid van die hecren dor
linkerzijde indruk te maken op de ka
tholieke leden van den gemeenteraad
Mooie boel Als de heer -Max en
zijn vrienden weigeren, onze eischen op
schoolgebied in tc willigen en a-ti.b
geen gemmimiséerde eischen dan
moeten zij 't alléén maar klaar zien te
spelen.
r De schoolkwestie is oen zaak van
allerhoogst gewiciht. Door middel van
do officieeie school wil men Brussel
beetje meer on téhristeli jkenAlle ande
re (beschouwingen moeten wijken voor
de noodzakelijkheid, het vrije onderwijs
te redden.
Ongelukkigerwijze maken onze ge
kozenen veeleer den indruk, dat ze aan
de slippen der liberalen"hangen, dan dat
ze tegenover hen betomende fierheid too-
ncn- -
De lieer Max en zijne'vrienden ver
dienen een goede les. De Brusselsdhé ka
tholieken. en niet hen al de katholieken
van het land, verwachten van de heeren
Wauwerrnans en Waucquez, dat zij hun
die les zullen toedienen.
Schepensjerpen, socialistisch gevaar,
samenwerking onder de mannen van de
orde allemaal dingen, waarmede voor
het oogonbli'k geen rekening moet wor
den gehouden- Men moet beletten, dat
het geld van iedereen. dus ook van
do katholieken uitsluitend diene om
in de ziel der kinderen liet geloof tc
aooden.
ding, waarmede hij er naar gesireeiaj 5* A Ml ff? ïfc
heeft, aan dit denkbeeld van de vergarj
>'<111 Brussel dering een praefcisdhe en nuttige mtyoo-\Zitting van Dinsdag 7 December 19264
i ring to geven- £>e zitting wordt te 2 uur geopend on-
HJGT MILITAIRE TOEZICHT IN der voorzitterschap van M. BRUNiET.
DUITjSOHLAND(Voor de vérdere bespreking der art-i-
(De briefwisselaar van de Morning kelen over de ihuidhuürwefc (brengt do
Poet te Genève schrijft dat, als ge- voorzitter hulde aan de nagedachtenis
volg van een reeks conferenties tussdhen van den minister van (State, O. Coore-
M.M. Briand, Stresemann en Sir Austen man, wiens begraving 's morgens te EI-
Charaberlain, besloten werd, de intorge- 56110 plaats had, onder een grooton toc-
allieerdo militaire toczichtscom miss to 1°°P van vrienden en kennissen.
OPENING M5R 43e ZITTING
onder voorzitterschap v- M. Varidcrveld>
in de 43e zitting van den Volken-
bondsraad, wei'ke Maandag te Geneve
geopend werd, waren juist de helft der
(l)Concil. Itom. c. 22 (a. 030): S. Greg.
Maga. Epist, VH. 13 eu 28.
Gisteren morgen had in de St- Kruis
kerk te -Elsene de plechtige lijkdienst
plaats van M. G. Cooreman, (Staatsmi
nister, oud-voorzitter der Kamer, oüd-
hoofdminister, enz.
Eene overgroote menigte voorname
personen maakten den lijkstoet uit, on-1 veertien léden door hun ministers van
der welke men bemerkte M. Brunct,bnitenhuidsche.' zaken vertegenwoordigd,
voorzitter der Kamer; de ministers Jas-j MM. Briand, Ghamlbeiiain, Stres e-
par, graaf de Broquevillc, Hyman, Baels manib Benesj. Van Karnebcek, Van der-
Pécher en Wauteis, die dc regecringvelde en Zalesky waren de aanwezige
vertegenwoordigden, verscheidene Staats ministère, terwijl van de Luropeesdhe
ministers, volksvertegenwoordigers en Staten alleen Italië en Rumenië him
senate ure, do gouverneur en {bestuurdersminister niet gezonden hadden. De niet-
der Société Générale, en talrijke perso-1 Europeeeehe Staten Japan, Ohina, hi
naliteiteu uit cïe koloniale wereld. Ui Columbia en Sau Salvador zijn door
iMgr Micaiu, pauselijke nuncius, Mgr Bun gewone gedelegeerden vertegen
woordigd
•Overeenkomstig de verwachting heeft
M. Stresemann, die aan de beurt Aan
het voorzitterschap was, bij de opening
van de zitting verzocht, ditmaal daar
voor niet in sannieririiig te komen cu
voorgesteld, M- Vandervelde tot voor
zitter te benoemen, hetgeen dan ook ge
schiedde.
In dc vergadering werd geen woord
van hooge politiek gesproken. De Vol-
kenjboLidsraad heeft ihefc denkbeeld van
de volk enboncfovergadering overgeno
men dat hij iocfer 'lialf jaar-den toestand
van den Vol kenjbon dseon ven ties, in vor-
band met de bekrachtiging ervan, onder
de oogen zal zyjn.
Het secretariaat zal in de Maartzitting
een overzicht van den stand van zaken
*cven en daarna weder in Augustus- Za
lesky, die over dit- onderwerp verslagge
ver is, zal dan eens beginnen te overwc-
niet af te schaffen vooraleer Berlijn zon
der voorwaarde het ontwerp aangeno
men heeft eener tijdelijke militaire toe-
zidhtseommissie van den \rolkénbond.
Daarenboven zal geen enkel terugtrek
ken der bezettingstroepen overwogen
worden, zoolang Duitséhland het ver
drag van Versailles niet aangenomen
heeft en niet antwoordt op do twee-cn-
1 win tig vraagstukken der intorgeallieer-
dc militaire toezidldscommissie-
DE WERKZAA-MHiEDEN ArAN
DINSDAG.
Gisteren, Dinsdag, (bleven do leiders
der afvaardigingen in hunne hotels
waar zij verscheidene particuliere ge
sprekken voerden-
LM. Stresemann ontving M. Vander
velde, terwijl M. Briand MM- Bénes en
Youvonovitch (Tougo-tSlavisch minister
(e Beme, en afgevaaidigde bij den Vol
kenhond ontving.
Een Lavas-bericht luidde gisteren dat-
de ministers van buitenlandsahe zaken
van Frankrijk. GrooLBrifctAnnië». Italië,
België on Duitsflhland de aangeknoopte
gesnrelcken zullen hervatten-
Gezien zekere geruöhten die in om
loop gebracht worden, wordt de verte
genwoordiger van Havas gemachtigd te
verklaren dat geen enkele verbintenis
genomen werd voor wat betreft den da
tum van terugroeping der in tergeallieer
de toeziohtscommissie of van een herzie
ning van het ondcrzoékstelsel van den
Volkenbond.
In de afgcloopeh week is het aantal
werkloozen to Berlijn met 4000 ver
meerderd en daardoor tot 24*2,000 geste
gen.
In de laatste drie weken sinds hot
begin van de nieuwe crisis, is het aantal
werkloozen met- 12,503 gestegen.
Van Roey, aartebissdliop van Mechelon
en generaal Biebuyck, vertegenwoordi
ger des Konings, waren in den ^goddelij
ken dienst aanwezig.
)De troepen van het garnizoen vorm
den het eeregeleidë-
Plechtige aanstelling Zaterdag
Men weet dat |Z. M. Koning Albert
tot lid gekozen is van dé A.kademie der
zedelijke en politieke wetenschappen, te
Parijs, in vervangitvg van wijlen Presi
dent Wilson- De plechtige aanstelling
van don Koning heeft plaats Zaterdag
a-s. De dagorde dézer zitting is vastge
steld als volgt
1. Aanstelling van Koning Albert
2. Mededeeling door M- LacourtGayetgen, wat- de Volkenbondsraad zou kun
over Talleyrand en Belgie 3. Ver-nen doen om de bekraeüitigingen te be
slag door M- t arton de V iart óver «Het spocdigcn. Snol gaat dit weer niet en de
Herstelde Belgie soendogisdhe studiej Volkenhondsvergadering van het vol-
4. .Mededeeling door Maarschalk Pétainigende jaar zal bezwaarlijk den raad ge-
Gvcr De Soldaat van dc XVTI 6°uyc »-]luk kunnen woaschen oyer cjo Joewij-
Wat zal de geschiedenis van het Bel
gisch socialisme zeggen
Dat, toen de socialisten in 19*2*6 in
t Ministerie zaten, en daar nog al wat
in den pap hadden te brokken, de klei
nen, ja weeral en altijd, de kleinen uit
geschud werden, uitgenomen, en dan
nog, voor wat. hun staande goederen
als ze er hadden betrof. En ze zal dat'
zeggen, omdat de socialisten daar juist1
zaten cc om "het* kapitaalde prooien, uit
te schudden
En de kundigheid van Vandervelde,!
de industrieelc vaardigheid van Anseele,
noch de socialistische wijdheid van Wau-
te-rs, noch dc snedigheid van Huysmaiis,
zal aan dat oordeel niets, albsoifuut nicis,
veranderen.
Welke wet heeft Mussolini daar nu
gemaakt 1
Eene wet. die hem niet Ihaddc toe
gelachen, moest ze bestaan hebben ton
tijde dat hij naar Rome trok, aan '*fc
hoofd der fascisten om to Iconen (hoe
men 't land moet besturen. Doch als
nu eens zijne konkurrenlcn de boven
hand kregenDe tijden zijn toch zoo
aardig Ja. die zullen dan een schoon
wapen in handen 'hébben, om cc de orde
le doen iheersehen
JOrnstig gesproken, men ziel hoe stren
ge wetten uitgevaardigd worden, nadat
dc verderfelijke leerstelsels (rationalis
me) de wanorde in een land gebracht
hebben.
Wat beteekent proletariër
Tegenwoordig beduidt dit woord:
goederlooze, behoeftige man. Doch de
iM. JAÖPAR, namens de regecring
sluit zich aan bij deze hulde-
Alle politieke .partijen eveneens slui
ten er zich bij aan.
Dan vangt de verdere bespreking aan
van de artikelen der huishuurwet.
iBij artikel 7 vraagt 'M. CLAEYS daé
de toepassing der wet niet geldt voor den
huurder dio een tweede vast goed of ge
deelte van een vast goed in huur heeft
genomen om er insgelijks te wonen.
Na eene korte bespreking wordt het
amendement ingetrokken cn wordt liet
artikel, zooals -het door den Senaat aan
vaard werd', aangenomen.
Artikel 8 handelt over cle redenen dio
bestaan om den eigenaar niet te laten
overgaan tot de uitzetting.
Dit artikel zegt dat daarvoor bijzon
der gewichtige redenen moeten zijn.
M. 'MiELCKMANiS. lik verkies daè
er gezegd wordt uiterst gewichtige re
denen
M. HUYSMANS- Wat bedoelt gij
daar mede. Wat is eene uiterst gewich
tige reden.
M. MEIX.KMANB- Dal ia eene re
den die uiterst gewichtig is (Algemeen
gelach)
Het amendement wordt verworpen.
Eene zeer levendige (bespreking ont
staat dan over ceu. amendement van den
heer GELDERS.
Dit.amendement zegt
a In geval de opzegging van' de huur-
ceel, door tussehenkomst van een deur
waarder geschiedt, zal in het vlaamsch
gedeelte van het land het exploot in do
vlaamscfhe taal zijn opgesteld.
In hel gemengd gedeelte in do taal
door den huurder verkozen-
In de andere gedeelten van liet land
door de er in gebruik ziindc taal.
M. CARTON I>Ë WJART.
térst van dit amendement is te ondui-
üjjlijk; inderdaad waar begint en ein
digt het vlaamsch gedeelte van het land.
Welke is de taal tier (huurders- tóucic^
wordt niet- duidelijk gemaakt
(Een ministerieel besiuit zou zulks ech
ter wel 'kunnen regelen.
M. H UYHMANfc steunt (bezienswijze
•van M. Carton de Wiart.
iM- FISCHER dringt todi aan dat het
Vlaamsch gedeelte van ?i land vlaani-
sdhe exploten krijgt.
jM. HUYtSMANÖ verzet zich daar te-
gen.
M. MARQK stelt een nieitw amende
ment voor, in den zin van dat van M-
Geldersdit is echter veel klaarder en
duidelijker.
{Dit amendement zegt dat de exploten
in 7t Vlaamsch zullen zijn in de Vlaam-
sche gemeenten, aangeduid in de ko
ninklijke beel uiten van 1889 en 1891.
M. VAN 1HAUKER. steunt dit amen'*
dement-
De Voorzitter stelt voor liet amende
ment te verzenden naar dc? Middenaf-
deeling. (Zulks wordt aangenomen.
Daarna worden de uitzonderingen der
wet besproken.
Het ontwerp zcgl
Oorlogsinvaliden wier (bestendige
invaliditeit ten minste 30 c/o bereikt, we
duwen cn moeders van burgers dio voor
het Vaderland gestorven zijn en die hare
kostwinners warenopgaande bloedver
wanten die do weduwe of kinderen
van voor liet Vaderland gestorven bur
gers bij zich opgenomen hebbengcteis
terden wier woning wegens een oorlogs
feit vernield of onbewoonbaar gemaakt
werd en nog niet. heropgébouwd is: ge
zinshoofden met ton minste, drie kinde
ren. minder dan achttien jaar oud, dia
bij hen inwonen op (het oogenblik waar-
oorepronkelijÖce beteekenis was lid der!op de verhuurder de verlenging weigert
klas der proletarie van het Hcidensche
Romeiïische Rijk. Die klas (van biu--
gere) was dc armste cn laagste (de 6de),
en hare leden hadden reel hinders, wat
door proleten i uitgedrukt wordt.
Toen, gelijk nu weer, in de landen die
vervallen, omdat zc den godsdienst op
zij willen zetten was iliet arme en slaven
de volk, dat kroostrijk was-
De oude en nieuwe beteekenis komen
dah vrijwel nog overeen, in feite.
XX*
of er de intrekking van vraagt; huurder»
die zeventig jaar oud zijn ofwel lijden
aan zware, behoorlijk vastgestelde ziek
ten of lichaamsgebreken burgerlijke
slachtoffers van den oorlog, wier besten
dige invaliditeit ten minste 30 °/c be
reikt
Een voorstel om ie zeggen huurder»
van 65 jaar wórdt besproken en wan-
neerbet op stemmen aankomt is de Ka*
mer niet meer in getal.
De zitting werd dan ook geheven.
