13
DE KOFFIE
Woensdag
Decern 1926
Mgr Ueylen te üome
v\^-
Ministerraad
Be soeialistea en «Ie
regeering
De Duilsche
ontwapening
Be oniliinriing van de
Lalijnselie Muntunie
Algemeene vtrgsderiog
der fralionaSc Dank
Verbond der Üalhöiieke
Vereeuigingen&ürïagen
Ëen inlei'view mei den
ex-keizer
Kerkstraat, 9 en Cl, Aalst. Telefoon ll-f.
XXXII" JAARGANGNUMMER 2S2
Daglalad. 20 Centiomen Uitgever J. Van Nuffel-Ua Genclt
U.Eusebius
|Zonop7,392on af3.52
Volle Maan den 19
f uiilloltoit
—ia
buiten het firr. fiftLST ftgcnteohap Hevas Are!? BSavJaan, IS, te Brussel. Rue do Rleheüou, P Krijs.
Breams Buildings, 6, Lsadres 0.4.
OB2E SOLCHIE
Oogsprong. De Koffie is herkomstig
uit Afrika, hls slechts in 1696 dat een
klein getal Etiopische planten door de
zorgen der Compagnie des Indes Orien
talcs raar Java werd vervoerd.
Zoodra Congo door dc Belgen was be-
zei, vernam men dat verscheiden wilde
koflieboomen in de wouden der Evenaars-
streek voorhanden waren.
De meest belangwekkende die men er
aan relt zijn
De Robusta de Canephora en
diens variëteiten.
Eerste koffiabeplcntingenDe belang
rijkheid der wilde koffieboomen in Congo
leidde tot de gedachte aldaar beplantin
gen dezer boompjes aan te leggen en er
co!-: de teelt van koffieplanten uit Arabic,
Liberia en andere gewesten tc beproeven.
Dc eerste beplantingen waren het werk
van den Onafhankelijke» Congostaat. Zij
deden blijken dat Congo's klimaat en
grond voor de teelt der sterk rendeerende
koffieboomen goed geschikt zijn maar
dat bij middel van procfkweekerijen de
wijze diende bestudeerd waarop de grortcJ
vruchtbaar gehouden wordt en de ziekten
bestreden, die soms den koffieboom aan
tasten.
Pr oef beplanting to Lu fa. Toen Congo
c!oor België overgenomen werd, heeft het
Beheer te Lula, nabij Stanleyville, eene
over de 100 hectaren groote proefkwee-
kerij voor koff/ebcompjes aangelegd,
waar de Congoleesche en de vreemde
koffieplanten vergeleken en aan verschil
lende behandelingen onderworpen werden.
De «Robustn-koflie» bezet het grootste
gedeelte der beplanting die, jaarlijks ge-
iniddeid 80.000 kilogram handelskoffie
opbrengt.
Sedert den oorlog werden ook verschei
den koffieplantingen door particulieren
aangelegd, 't Is voornamelijk in Katanga
en in Zuid-Afrika dat zij hunne oogst -aan
den man brengen. Een gedeelte, echter,
komt naar België.
Teelt ven den koffieboom. Dc teelt en
de bewerking van koffie bevatten geen>
groote -moeielijkheden.De vermenigvuldi
ging wordt gewoonlijk op natuurlijke
wijze gedaan, en het zaad in kweekbed
den lot kiemen gebracht. De aldus beko
men jonge planten woeden, na enkele
maanden ter bestendige plaats overgezet.
Voor de Robusta soorten laat men
tusschcn de planten eene ruimte van 3 tot
4 meterdc Arabiea soorten worden
op cenen afstand van 2m50 tot 3 meters
van elkander geplaatst.
Beschaduwing. Men verschaft eene
lichte schaduw aan de jonge koffiestrui-
ken door het planten van eeuigc snel was
sende en lichtbcbladcrdc boomen tusscher.
de rijen namelijk acacias of andere peul-
vruchtdragende boomgewassen waarvan
verscheiden soorten en variëteiten in de
Beplanting van Lula worden beproefd.
De planters kunnen aldaar het zaad of de
jonge planten van bedoelde lommerboo-
men bekomen.
Onderhoud. Ondef het Evenaars kli
maat van Congo, ontwikkelen zich de
koffieplanter snel. Doch zij dienen met
groote zorg onderhouden om het onkruid
uit te roeien dat er zeer hevig groeit en om
gebeurlijk de insecten of ziekten te bestrij
den, welke in de beplanting zouden kun
nen voorkomen.
Met is uiterst noodig ook de vrucht
baarheid van den grond te onderhouden
'met er geguminosen te zaaien welke men
daarna indeift en waaruit eene verrijking
van den grond ontstaat. Door deze grond-
bedekking wordt ook het wegspoelen ver
meden.
Oogst en opbrengt. Bij de kofliesoor-
tcn van de type «Robusta» kan de eerste
oogst reeds het derde jaar na de planting
worden gedaan.
In dc Evenaarssfreek bloeien deze boo
men geheel het jaar door. Op hunne witte
aangenaam geurende bloemen volgen roe
de op onze Europeesche kersen zeer ge
lijkende vruchten, welke gewoonlijk door
vrouwen worden geplukt.
Midden in deze kersen bevinden zich
de koffieboonen100 kilogram kersen
geven ongeveer 20 kilogram verkoopbare
koffie. De te Lula gekweekte Robustakoi-
fie gaf reeds, vanaf het derde jaar, per
hectare, eene opbrengst van 1,000 kilogr.
droge en gezuiverde tot het uitvoeren
klare koffie.
Enkele velden brengen tot 1,500 kilo
gram per hectare op.
Bereiding. De bereiding van dc koffie
kan op droge of op vochtige wijze ge
schieden.
Drooge wijze. De kersen worden in
de zon in dunne lagen uitgespreid en nu
en dan omgeroerd totdat lier vleesch hee
lt maal uitgedroogd zij. Het uitdrogen kan
ook in droogkaniers worden gedaan, maar
deze handelwijze is kostelijker.
Dc gedroogde kersen worden daarna
ontschorst met eenen hand-ofmotorpeller,
welke het droge vleesch of «moes» even-
als de omhulsels der koffieboonen breekt.
Dan gaat alles in den niet zifters en ven
tilators voorziener! sehoonmuker welke
afval en stof verwijdert en de gezuiverde
gewoonlijk in verscheidene categoriën
geschifte koffieboonen levert. Deze wor
den in zakken verpakt cn uitgevoerd.
Vochtige wijze. De versehe kersen
worden onmiddellijk in met raspen voor
ziene stampers uitgestort welke het
vleesch of «moes» afrukken.
De aankleefsels van het «moes» worden
door eene gisting van enkele dagen en
eene ajwassehing verwijderd.
De koffie wordt daarna in de zon of in
droogkair.ers gedroogd en gaat door den
peller welke het tamelijk stevig «parche»
genaamd vlies breekt dat de granen nog
omhult.
De boonen worden eindelijk, vooraleer
in zakken te worden verpakt, gezuiverd
en geschift.
De in Bolgisch-Congo gekweekte koffie-
süorien. De thans in Congo aangelegde
plantages worden, over liet algemeen,
met Robustakofïie beplantdeze soort is
zeer tegen ziekten bestand en levert een;
groote" opbrengst. Zij verdraagt best het
tamelijk warm klimaat der evenaarssfreek.
De koffiesoorten van den groep Ara
biea kunnen eveneens in de Kolonie
worden geteeld. Hunne hoedanigheid is
beter dan deze der Robusta maar deze
soorten gedijen beter in de hoogere en
minder wanne streken, zooals deze uit de
omtrek der Groote Afrikaansche Meren
evenals in Midden- cn Zuider Katanga.
Hunne opbrengst per hectare is maar half
zoo groot als deze der Robusta.
j/. D. IE Mgr ITeyïen. bisschop van
Namen, werd in 'bijzonder gehoor door
den II- Vader ontvangen.
Na. het gehoor heeft Mgr Iloylen aan
den Paus twee Zusters van Liefde, van
Namen,, voorgesteld'. Deze Zusters zijn
naai' Rome gekomen voor liet stichten
van het nieuw huis.
De bisschop van Namen heeft aan
Zijn Heiligheid ook een zijner jonge
priesters voorgesteld, namelijk E. II;
Charme, die na te Leuven zijn studiën
in de godgeleerdheid te hebben volein
digd, te Rome de leergangen is gaan
volgen van het Bijbel-Instituut.
Maandag avond is Mgr Heylen uit
Rome vertrokken om Woensdag mor-
gend te Namen terug te zijn.
Ten bureele dezor schoon© keus van
blok-almanakken «Huisvriend», kaarten
voor Kerstdag cn Kieuwjaar.
Vermindering aan vooriverkoopers.
Maandag namiddag werd, in het Mi
nisterie van Biimeniandsdhe Zaken, een
Ministerraad gehouden, onder 'het voor
zitterschap van M- Jaspar, eerste-minis-
ter.
M. de Eerste-Minister heeft mededee-
ling gegeven van de verslagen die hij.
opvolgent-1ijk, ontvangen had van M-
den Minister van Buitenlandscheaken
over de werkzaamheden van den Raad
des Volkeuboiïds.
De Raad heeft de tnriefverhoogingen
door dc Nationale Maatschappij der Bel
gische Spoorwegen voorgesteld, die den
15 Januari a.s- zullen toegepast worden,
definitief goedgekeurd.
Iiij heeft zich 'l akkoord gesteld over
den tekst van wetsontwerpen den Ko
ning te onderwerpen 1) op de wette
lijke neerlegging van dc drukwerken
2) op de- wijzigingen to brengen aan dc
verlioogingscoëfficienten, voorzien bij
Koninklijk Besluit van 28 Augusti 1926
(Het betreft ccnc vermindering van per
cent op de achterstallige lasten.)
M. dc Eerste-Minister heeft bij zijne
kollogas aangedrongen opdat zij, in de
maat van het mogelijke, de betaling
zouden bespoedigen van de achterstalli
ge sommen die aan de Slaalsgepension-
neerden toekomen, uit 'hoofde der pere-
kwalie van 'hun pensioen.
M. de Minister van Financiën heeft
Ion Raad kennis gegeven van de ver
klaringen die hij van zin is in de Ka
mer te doen, tijdens dc bespreking over
de Begrooting van AVcgen en Middelen.
Dc Raad beeft deze verklaringen goed
gekeurd. (Het. betreft o a. de herziening
van zekere taksen op de automobielen.
TE ANTWERPEN
(Zondag hadden de socialisten een ar-
rondissöinönkscongres te Antwerpen ter
bespreking van dc 'kwestie der deel we
aning van de socialisten aan de regeering
W'. Eëkelers, die de vergadering leid
de, zotte het- debat in en kwam tot het
volgend besluit Laat het congres van
Kerstmis een scherp afgeteekend pro
gramma van democratische hervormin
gen opmakofi. met dit programma tot de
rogeeiéng gaan en op basis daarvan on
derhandelen als de sterkste fraktio van
het Parlement. Wordt dit programma
aanvaard, dan stemmen wc in met do
deelneming. Zoo niet bedanken we voor
do deelneming cn treden we in de oppo
sitie.
Iiuysmans was het daar volstrekt niet
mcö eens en was 'beurtelings schamper.
Litter en sarcastisch.
Hij heette de aangevoerde argumen
ten tegen de deelneming die «van een
overjaarsêh propagandaclubje
Hij deed uitschijnen tegen de beknib-
bolaars dat men slechts langzamerhand
lot politieke ervaring komt.
Die betreur dit debat, zegde Iiuysmans.
Waarom Omdat wij nog in dezelfde
moeilijke toestanden verkceren aJs en
kele maanden terug. Het debat- is in ze
ker opzicht vervroegd. Dat is uit den
booze. Later hadden we deze besprekin
gen met meer zekerheid kunnen voeren-
'Zoo is de toestand de moeilijkheden
der na-oorlogsohe politiek zijn nog niet
overwonnen.
Wij moeien den algemeenen raad
carte Iblauohe geven om zich uit te
spieken. Dc Antwerpsche federatie zou
zich volgens mij in dien zhi moeten
uitspreken.
Louis Van Bcrckelaer, na alles gewikt
cn gewogen te hebben, kónkludeerl tot-
niet deelneming.
Hij stelt er prijs op dat, voor cv ge
beurlijk besloten wordt tot- deelneming,
mpn eerst qij vooral de school polit iek der
regeering van naderbij ontlede.
=Van. Berekelaer vreest den invloed
van het cleriealisme de Kerk predikt al
te vaak verduldigheid
Verscheidene jongeren varen nu uit
togen Iiuysmans, wiens sarcasme zij niet
verteren kunnen- 'Zij beweren dat er
een algemeen misnoegen Qieersoht in de
rangen der militanten, die dc partij
zien verwateren, tot groot, voordeel der
communisten.
Iiuysmans verlangt terug te komen
op Ihet debat, tijdens een volgende ver
gadering, daar al te vele propagandisten
er echte dwalingen op na houden in za
ke de aktie der aan liet bewind zijnde
ministers.
Bries dringt ook aan op voortzetting
van her- debat, doch teekent protest aan
tegen do beweringen van Iiuysmans.
Ten slotte (besluit- men Zaterdag a.s.
bet debat voort te zetten, maar alleen
de op voorhand ingeschreven sprekers
zullen dan het woord mogen nemen.
Men weet dat dc ministers van bui-
tenlanclsehc zaken (Zondag te Genève
bijeenkwamen in den loop eetier laat
ste vergadering waarin volledige over
eenkomst getroffen werd1.
'Ziellier de 5 punten dier overeen
komst
1 De in tergeallieerde militaire toe-
ziel ïlscom ruissic zal den 31 Januari .1927
uit Duitse! ihmd teruggetrokken worden.
Van den datum af zal artikel 2IS van
het verdrag toegepast worden in de voor
waarden door den Volkcnhondsraad vast
gesteld. 1
2. Dc diplomatische bespreking der
vestingen en de kwestie van liet oorlogs
materiaal zal in den gCzantenraad ver
der onderzocht worden. Nieuwe voorstel
len zullen gedaan worden.
3. In afwachting eener oplossing zul
len alle vesting?werken geschorst, wor
den, met inachtnemingder wederzijd-
sche belangen. 4
4. Als de 'hangende kwesties den 31
Januari 1927 nog niet opgelost moch
ten zijn, zullen zij aan den Volken-
bondsraad overgedragen worden.
5. Voor al de uitvoeringékwest-ies aan
gaande de getroffen overeenkomsten, zal
elk der op de gezantenconferentie ver
tegenwoordigde regeering hef. recht heb
ben een technisch export aan hun gezant
schap te Berlijn toe te voegendie ge
machtigd zal zijn zich niet de bevoegde
Indien nu elke werkbaas en elke werkgever zijne werklieden
aanziet, door 't licht van hot Evangelie en als dan elke werkman
zijne dagtaak aanziet als een plicht, hem door de Goddelijk Voor
zienigheid opgelegd, dan, maar dan alleen, zal er vrede en
solidariteit heerschen onder de menschen.
Duilsche overheid te verstaan.
Dit akkoord, zegt dc Daily Chroni
cle is hei logisch gevolg der, verdragen
van Locarno en van Duitechland's intre
de in den Volkenbond. Het is een eer
ste stap naar de algemoene ontwapening
die alleen het vermag Europa buiten ge
vaar te brengen.
De Daily News hoopt dat de terug
roeping van dc loeziclIscom missie zoo
spoedig mogelijk gevolgd zal worden-van
het terugtrekken det (bezettingstroepen
in Rijnland. De bezetting, aldus het
blad, is niet noodig. Zij is zonder
eenige waarde voor Frankrijk als verde
digingsmiddel in geval van een mogelij
ken aanval van Duilsdhland-
J nDuitschland wordt dc bereik te over
eenkomst over '*t algemeen gunstig be
oordeeld. De Republikeinen keuren liet
work vaiDStreseinann in zijn geheel goed
de nationalisten zelf zijn niet heelemaal
misnoegd, onder voorbehoud van het ver
wijt dat zij den minister van builenland-
«che zaken doen, wat al tegemoetkomend
le zi jn geweest.
De uiterste rechterzijde beschuldigt
natuurlijk M. »Strescmann ervan
Duikschiand weer vernederd te bebben
door het te verplichten, zich aan een
nieuw toezicht, (dit van den Volken
bond) le onderwerpen.
Daar de Belgische regeering uit dc
Latij nschc geld unie is getreden, is het
vraagstuk dat deze unie, wat haar be
staan betreft, stelt, ook menie tengevolge
van andere maatregelen die werden ge
nomen door verscheidene andere leden,
zeer dringend geworden.
|De 'Zwitsersohc federale raad heeft het
betrokken departement belast met de
studie van het vraagstuk. Het besluit is
dat de uittreding van Belgie uit de La-
tijnsdhe Unie op 1 Februari 1927, de
ontbinding van do Unie meebrengt- De
raad (heeft zijn standpunt meegedeeld
aan de belanghebbende regeeringen o.m-
ook Italië en Griekenland.
M- Franck, gouverneur der Nationa
le Bank, heeft Maandag morgen de ver
schillende colleges dezer inrichting aan
hield.
I)e gouverneur heeft eerst dc econo
mie van het stabilisatie systeem toege
licht en gezegd dat- dc Nationale Bank
de' volledige verantwoordelijkheid op
zich 'nam van hel advies dal zij, in zake
tlabilisalic, aan dc regcering gegeven
heeft.
De taks was de ccnige zegt hij, die
voor België correspondeerde aan de tech
nische gegevens van het vraagpunt en
do eenige die kon aangenomen worden,
als men de operatie met veiligheid wü-
dc uitvoeren.
Na dc mislukking van hel begin van
het jaar zou het roekeloos zijn geweest
nieuwe risicos le loopen.
Het doet ons genoegen dal bevrien
de landen, dank aan bijzondere toe
standen aan beteren taks kunnen stabili-
seeren. Maar dat was onmogelijk in Bel
gië, waar wij van uitvoer leven- Het
is omdat de operatie in gezonden voor
waarde gebeurde, dal de deviesen toe
stroomden. In gewaagde voorwaarden
hadden wc geen six pence gekregen.
Men heeft M- Francqui woorden in
den mond gelegd, waar men hem deed
zeggen Men maakt geen eierkoek
zonder eieren te breken. Die woorden
heeft hij nooit uitgesproken. De munt
hervorming heeft niets gebroken. Zij
heeft een heel doel van de waarde van
hel geld verloren gevonden, en al wat zij
heeft kunnen doen is de.rest redden. En
dal hoeft ze gedaan, op definitieve wijze.
M- Franck zette ten slotte aan tot het
in acht nemen van groote voorzichtig
heid wij zijn (herstellend, nog niet. ge
nezen, cn herstellende moeten meer dan
ooit voorzichtig zijn.
Daarna had dc aanstelling plaats der
nieuwe béheercolleges.
Antwoord aan M. den Staatsminis
ter Seghers, senator, voorzitter van het
Verbond der Katholieke Kringen c
oreenigingen, op liet opschrift naar
den Heiligen Vader gezonden ter gele*
genheid dér 53ste zitting van (het ver»
boncl onlangs te Brussel gehouden.
Mijnheer do Senator,
Het opschrift dat U, ter gelegenheid
van de 53ste zitting van (liet Verbond
der Katholieke Vereenigingen en Krin
gen aan den voet van zijne Heiligheid
eten Paus, hebt'neergelegd1, heeft voor
den Heiligen Vader een reden van tevre
denheid geweest, des to meer dat dit do-
kument- een verslag gaf van een gezamo-
lijk werk op zijn hoogst belangwekkend.
■Met L tc gelukwenschen over het pro- 4
gramma Uwer vergadering en den ijver
niet dewelke de bespreking der verschil
lende questie's bezield was, drukt den
1 Iteilige Vader den wensdh uit dal dii
plechtige samenkomst, ter cere dor bol-
gisohe Katholieken,'liet vertrekpunt wt-
ze van eene werkzaamheid altijd grooter
en grooter die den goe<len wil van allen
samenstelt, in eene inspanning, zoo mild
als standvastig, voor bet verwezenlijk#
van bet. Christen Ideaal in den wereld
cn in de zielen voor den grootere voor
uitgang van U schoon land.
Het- is, met dien Vaderli jken wensdh
ui! to drukken, dat do Heilige Vader U
bedankt voor de kinderlijke hechtenis»
dat. U Hem, met deze gelegenheid, be
vestigd hebt. cn als pand van zijn bi j
zondere goedheid, ter zelf der tijd met
zijne goddelijke gunsten vpor den voor
uitgang van liet Verbond, verwaardigt
Hij, aan U, Mijnheer den Voorat-tor, en
aan alle leden van Uwe Vereenigingen
en Kringen en alle werken die het doel
uwer werking en opoffering uitmaken
zijne Apostoliso'hen zegen tc schenken.'
Ik ben bijzonder gelukkig de gele
genheid te hebben Tl mijne persoonlijk#
gelukwenschen er bij tc voegen, en U
te verzekeren. Mijnheer den Voorzitter,
van mijne innige gevoelens in onzen
Heer. (g.) Kardinaal Gasparrt.
Hij geefl dc hoop nog allijd niet op0
Icrug als hcencher ie Berlijn le
tronen
De «Saturday (Evening Post het bo*
kendo Amerikaansolic wed]:blad, publi
ceert een interview, dat de Duitseii-
Amerikaansohe journalist George Syl
vester Viereek, te Doorn met den ex-kei-
zcr gehad heeft.
M. Viereek heeft AVilhelm grondig
uitgevraagd, vooral over de beweegrede
nen die hem tot het sluiten van zijn
tweede huwelijk hébben geleid. Al#
hoofdmotief noemde deze onkiesdhe in
terviewer dc eenzaamheid. De ex-keizee:
spij^-k met groote bewondering over zi j»
tegenwoordige levensgezellin en zegd#
onder meer, dat «keizerin Hermin#
meer verstand hooft van financiën, dan
veel van mijn vroegere ministers wat.
voor de betrokkenen, weinig vleiend
schijnt
Hartelochtelijk verdedigde "Wilhelm
ïïermine's redht-, den titel keizerin o
te voeren. Elke Geheimral die hertrouwt
hooft toen, zoo zegde 'hip het recht zijn
titel over te dragen op zijn tweede vrouW.
Waarom zou ik als ruslenu keizer
dat ook niet mogen doen
De ex-keizer geeft echter de hoon nog
altijd niet op, weer eens als heerschor te
Berlijn le tronen.
Misschien komt (le tijd. zegde hij,
dat mijn volk inziet hoe volkomen mis
leid het is in zijn oordeel over
mij. Geen Europeeseh vorst was ooit zoo
democratisch als ik. Bij het jaarlijkse!»e
Bei'lijusche Ordcnfest stonden im
mers dc Berlijnsche schoorsteenvagers
schouder aan schouder met doorluchti
ge hooge hoe-ren. Niemand kan zeggen,
dat- ik mij van mijn onderdanen afzon-
i derde. Dc wereld zal verbaasd sl aünals
jrens 'liet maleri-ud gepubliceerd wordt,
dat ik togen mijn vijanden heb verza
meld.
