mAP
tëi
Donderdag
Jan. 1927
-s/v N
in he!
ministerie
Hel jnbetteest tan
Paler Delehrsye
XXXIII» JAARGANG NUMMER IS
Kerkstraat, 9 ea 81, Aalst. —Telefoon 114. Uös&gglfcïlsica. 2® Centiemen
Publiciteit buiten het ftrr. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Rue de Riehelieir, Parijs.
Uitgever J. Van Nuffel-1)a Genilt
H. Fabrianiis
SZonop7,37Zon af4,26i
SLaatste kwart, den 26g
(Vervolg)
Patet* Baitiïaan
(J. De Veuster, 18-10-89)
Hens verhaalden de dagbladen, dat
een jonge Belgische missionaris, lid
van de congregatie der IIIIHarten
van Jozus en Maria (Picpus), van het
hoogst noodzakelijke berooid, zich hij
de melaatschen van Molokaï opge
sloten had, om zich geheel op te offe
ren aan hun geestelijk welzijn, en hen
te verzorgen in hun vreeselijke en
afkeer wekkende ziekte.
Ijlen huivering van bewondering
greep allen aan. Èn toon, 16 jaar later,
do telegraaf het nieuws mededeelde,
dat die goede priester zelf op oen ver
loren eiland van den Stillen Oceaan,
als 'melaatsche, gestorven was, toen
scheen het oude Europa, zoo dikwijls
(toch van heldhaftige zelfopoffering
getuige, een oogenhlik stom to blijven
'van verbazing daarna steeg een
kreet van bewondering ten liamel
die kreet, het eerst in Engeland ge
hoord, vond weerklank in aiïe streken
(der kristene wereld. Dat was de in
druk, dien de liefde van het kind van
'Tremeloo teweeg gebracht had.
Zijn vurige naastenliefde deed hem
den wensch Uiten zich te magen opof-
iferen voor het heil der ongéldovigen.
Hij gaat honderden uren ver; hij gaat
imenschen zoeken, die hij bemint»
:zo:u!er hen ooit gozien te hebben. Den
19'1 Maart 1864 stapt hij te Honolulu
iaan wal. De onmeetlijko Oceaan hoeft
hem nu gescheiden van zijn Vader
land, van zijn familie, van alles wat
ihem.op aarde dierbaar was, Zijn
oversten zenden hem naar eon distrikt,
waar, sinds 7 jaar, goen priester bad
kunnen verblijven. Pater Damiaan
beminde, en, omdat hij beminde, kon
den geen bezwaren, geen moeilijkhe-
den hem weerhouden. Spoedig word
een grootcr distrikt aan zijn ijver toe
vertrouwd. In dit uitgestrekt gebied
vierde bij den vrijen teugel aan zijn
zucht naar zelfopoffering met stalen
moed en onverschrokken standvastig
heid wist hij aila plannen door te zet
ten, dio hij in zijn liefde vjor de hem
toevertrouwde kudde ontwierp. Meor-
IHalen stelde hij zich voor het heil dei-
zielen aan ernstige gevaren blcot. Hij
was gereed zich levend met de me
laatschen te begraven.
Hij komt op Molokaï: in dat uitge
breid hospitaal, waar de afgrijselijkste
ziekte duizenden slachtoffers maakt
in dat verloren ballingsoord, waar
(Zooveel ongelukkigen, met den dub
belen stempol der vervloeking naar
:ziel en lichaam gebrandmerkt, zich
•hopeloos aan den lijdelijkon en eeuwi
gen dood overgaven. Daar treedt
Pater Damiaan op als held der liefde,
en de kreet, die aan zijn minnend hart
ontsnapt, is deze-: Jozef, hier hebt
eo werk voor geheel uw leven
Met moed en ijver onderneemt hij zijn
moeilijke taak. Met liefde buigt bij
zich over de bedsponde der malaat-
isehen, om hen te troosten, om hun
(geneesmiddelen toe te reiken, om hun
do IIII. Sakramenten toe te dienen.
Hij is hun vriend, hij is hun vader.
15 jaar leeft en werkt bij onder de
ieprozen en wat zijn al die jaren,
tenzij een onafgebroken zelfverloo
chening, een voortdurende oefening
der heldhaftigste naastenliefde
Pater Damiaan is do man, mot
glorie en met afschuw gehoond, die,
uitgeteerd en lovend verrot is in het
afzichtelijk verblijf zijner dierbare
melaatschen, onder do reusachtige
rotsen van Ivalowao. Met tiénen slag,
maar ten koste van zijn leven, heeft
liij dio plaats in gansch de wereld
beroemd gemaakt.
Niemand heeft grootero liofde, dan
dio zijn leven geeft voor zijn vrienden.
Dat heeft Pater Damiaan gedaan.
Voor do melaatschen hoett hij zijn
loven ton offer gebracht gesneuveld
is hij op liej eervol slagvold der
naastenliefde
Slaat dio apostel niet voel hoogor
dan de apostaat, die, heel zeker het
weinige wat hij verrichtte, dsed uit
lage eigenheide, dwazen hoogmoed
Zulke vraag hoeft niet to worden
gesteld. Jeak Maury.
G, Lon aces E. C. 4.
Breams Buildngs,
M. .TA8PAR. MINISTER VAN
KOLONIËN.
In'gevolge het afsterven van den'heer
Pech er neemt de Eerste Minister. M.
Jaspar. de portefeuille van Kolomeën-
De liberale Senateur. M. A authier,
volgt M. Jaspar op als Mi nieter van bin-
nenlandsdhe zaten
HET Ci-E NOOTSCHAP
VAN BOLLANDISTEN
Dinsdag morgen, 10 uur, werd in de
kerk van St. Mich iels College te Brussel
de plechtige hoogmis opgedragen bij ge-
legerwieid van de 50e verjaring zijner in
trede- in 1iot klooster van den Antwerpe
naar P&tér Delohaye. don geleerden Bol
landist.
Na dte dioogmis en het «Te ,Deum» had
cene vergadering plaats in de feestzaal.
Mén bemerkte daar M. Jaspar, eersten
minister; oud-minister baron Descamps-
Davidbaron Yeihaeghe, raadsheer bij
bel. verbrekingshofMelót. afgevaardig
de-bij den Volkenbond.
M. Jaapar kon aan den jubilaris zijne
benoeming tot commandeur in dc Leo
poldsorde meededen.
Redevoeringen werden uitgesproken
door Pater Rector van St. MiohielseoIIe-
ge, door den eersten, mi nis ter en door den
j ubiiaris.
's Namiddags had een tooneel-
t-oonkimdig foest in bei' college plaats.
Men weef dat Pater Deldhaye sedert
enkele jaren voorzitter is van het Ge
nootschap van Bollandisten.
Het is bekend dat dit. geleerde ge
nootschap, wel'k voor drie eeuwen be
gonnen is met de levens *3er heiligen,
die iederen dag vereerd worden, uit te
geven en te (bespreken, een der weten
schappelijke glories is van BeJ.gie en van
de Kerk.
E. P. Deléhave. thans 67 jaar oud,
aakt er sedert 35 jaas deel van uit. en
is er sedert 1917 voorzitter van. Hij is
TERUGKEER DER KONINGIN
Gezien de angstwekkende berichten
over den toestand van prinses Charlotte
is de Koningin, welke tot Donderdag te
Parijs meende te blijven, Dinsdag mid
dag naar Brussel vertrokken, alwaar zij
te half 0 is aangekomen.
Het ontihijt. dat president Doumergue
haar in het Elyseuuj. zou aanbieden, werd
afgelast.
GEEN HOOP MEER.
,De toestand der keizerin is buitenge-.,-,
woon.bedenkelijk en wordt met het uurigezond en flink.
erger. De grasperken van- het kasteel van Lac-
Dr De Moor en de zeer eerw. h. pas-1 ken waren de geliefkoosde speelplaats der
toor van Meysse verlaten de 'bedsponde koningskinderen, die 's Zondags met va-
niet meer. der en moeder, naar oudmvetscUien trant,
't Is de longontsteking, Maandag!in dc straten van Brussel gingen wande-
nadht ingetreden, die de vorstin allejlen-
Over het jonge meisjesleven van prin
Prinses Marie-Cliarloffe-Amcliewerd, De arme waanzinnige vorst
geboren te. Laeken, op 7 Juni 1840, en eerst ondergebracht, m liet kasteel
was dus i'ijf jaar jonger dan haar broe
der Jveopold en drie jaar jonger dan
haar broeder Philippe.
Wanneer in 1843 de EngelscEhe prins- w
vernaai Albert, echtgenoot van koningin jin ons arm landeken zijn voorgevallen,
Victoria, zijn neef Leopold kwam bezoe- heeft prinses Charlofie weinig ol niets
Tervueren, dal door brand vermeld werd,
vervolgens in het kasteel van. Bouchout,
dat zij nooit meer verlaten 'heeft»
Van al de droevige gc neurienissen. dia"
ken, schreef hij naar Londen
De kleine Charlotte, is wel 'het. lief
ste kind dat men zidh voorstellen kan...
Leopold en Philippe yin uitzonderlijk
groot voor 'hunne jaren en daarbij zeer
hel
oogenblikken kan doen sterven.
De Koning wordt verwacht op
kasteel lakeien en wachten zijn
groot e tenue-
Het is van af 2 uur namiddag
men alle hoop heef- opgegeven en men
voorzag dat prinses Charlotte ten 'hoog
ste nog tot in den a zond zou leven.
Te half 3 werden ai de dienstboden
en bedienden «aar 'hot kasteel geroepen,
met het oog op de k nust des Konings en
dc op handen zijnd» gebeurtenissen.
ses Charlotte zijn de inlichtingen
geweten al even mix-, als zij iets wist va*
alle blijde omstandigheden, al heeft zij
in deze talrijke jaren wel eens heldere
oogenblikken gehacl.
Gedurende de bezetting heeft het kas
teel van Bouchout. bewoond als het was
door cene Oosten rij kscb e aartshertogin,
wat zij door haar huwelijk met Maxi mi-
liaan geworden was, geen last van den
bezetter ondervonden.
HET LEVEN IX HET KASTEEL TE
BOUCHOUT.
♦Sedert 1867 heeft het gevolg der*
oud-Keizerin getrouw verslag op
gemaakt over het doen en laten der on
gelukkige.
In dat verslag kan men o.m. leizen dafe
zij zekeren dag uitriep, ontremd door da
111 i schaarschwij komen eins tot haar hu-
I welijk op 27 Juli 1857, met Z. K. en K.
dat f[ aark/hertog Férdinand-Maximiliaan-
.Tozef van Oostenrijk, enderkoning van
Lombards e en Vcnetie, neef van keizer traagheid van een meid
Ferdinand I en 'broeder van Frans-»!ozefI Als ik heersökte, was hel voldoend-
die in 1848 den troon beklommen had mijn vinger op te lichten, om de meid
en de voorlaatste keizer van Oostenrijk te doen komen toegeloopen
zon zijn. Soms prevelde zij zinnen, zooals
Maximiliaan was géboren in 1832 eri Neem geen aandaöhi Mijnheer, als
Het is de zeer eerwk. Cools, pastoor Gloor zijne tante. Marie-Louise, die met «men» raaskalt. want als men oud is. is
van Mevsse, die Dinsdag morgen prinses keizer Napoleon I was getrouwd geweest-, men dom en zot-..» de krankzinnige leeft
Charlotte de H. Reejhlen toediende.
DE DOODSTRIJD
nog altijd... ja, mijnheer, gij bevindt u
bij een krankzinnige».
Keizerin Charlotte gaf zich geen rc-
ook aan liet Fraasdho keizershuis ver
want.
De jonge Belgische prinses volgde ha-
Men mag zeggen aai van l uur Dins-1 mi gemaai naar Oostenrijk en het was kensohap meer van 6e jaartallen, maar
dag namiddag dc doodstrijd is ïngetre-- ^aateel van Miramar dat het jon-Ujj herinnerde zidh sommige verjaarda-
n.*r ge paar zidh vestigde. gen zooals die van haar geboorte en haar
Dc gcnocéheercn en bar op u" inejp0( was in 186-1na de eindelooze naamdag,
seerelarisder eommaudementen van lla-| bm^eroorio^n in Mcxieo dat do m(>| Niet altijd was zij droevig gestemd em
Keizerlijke Hoogheid, verlaten de
sterfkamer niet me£r.
DE KONINKIdJK£ FAMILIE AAN
HET DOOlXSBKiX VAN PRÏN&E»S
CHARLOTTE
cetid'.heden, inzonderheid''Frankrijk, En- tusrahendoor had zijden u-oolij'kc luim.
geland en Spanje, op liet onzalig ge- Eens kwam hare oude gezelsdhajxsjuffer
dacht kwamen, den jongen aartshertog de la Fontaine, niet snel genoeg naar
Maxiniiliaan de keizerskroon van Mcv:i- haar zin -toegeloopen iotn zij hyar riep-
co aan te bieden. jMet een lachje stelde zij vast dat zulks
Tengevolge van cene neerlaag van een m<d te^ verwonderen was van een «eeu-
Ilefc was half 7, Dinsdag avoiul. t-oen Nranscli detachement dat ginder was terwenendejuffer.
de Koninklijke familie aan het doodsbed
van Keizerin Charlotte kwam.^
Daar waren de Koning, de Koningin:
pas van Parijs aangekomen) piins-d-co-
pold en prins KareJ.
Zij hébben een kwartier doorgebracht
op liet kasteel van Bouchout en zijn dan
terug naar Brussel vertrokken.
De prinses, met den doodsreulel in de
ontegenspixfkelijlc een dergenen die In J n in llet fcovl.
fin ïHTori fir hof meest toe hfibrien
dn laatste jaren er het meest toe lidbben
bijgedragen om den welesehapipelijkcn
naam der Bollandisten hoog te houden
en alom te verspreiden-
'Zijn langdurige en heerlijke weten
schappelijke loophaan is waartijk benij
denswaardig voor vele geleerden. Niet
liclht za.l men zijn bijdragen overschat
ten in de vier jongste in folio's der Acta
♦Sanct-orum en in de Amdeeta BoHandia-'
na. Het laatste, in 3925 verschenen,
boékdeel der Acta is grootendeel zijn
werk. Bovendien heeft hij meerdere
werken over de heiligen en hun eere-
dienst- in de vroegere eeuwen der Kerk
in het lidht gezonden, welke door vak
mannen ten hoogste, gewaardeerd wor
den.
E. P- DelcSiaye is een waar toonbeeld
van een katholiek geleerde, wiens gezag
door allen, ook door andersdénkenden
erkend wordt. 'Zijn rustelooze arbeid on
de- uitgehreidilieid zijner kennis worden
slechts geevenaard door zi jn wetenschap
pelijke eerlijkheid, zijn klemmende kri
tiek en historischen zin. Aan aijne jonge
medewerkers geeft hij het voorbeeld van
een leider, (tie alleen het welslagen be
oogt van het werk waarvan hij de ver
antwoordelijkheid draagt. Voor al zijn
mcde-kloosterfingen is hij een voorbeeld
van werklust en plichtbesef.
Is hot te verwonderen dat spijts zijn
religieuze besclieklenlK-itl de vleiendste
onderscheidingen hem van verschillende
kanten zijn toegekend Sedert meerde
re jaren is hij werkend lid der Konink
lijke Akademie van Belgiëhij is ook
geassocieerd lid van het Inetitut de
France «Doctor honoris causa der
Hoogesetholen van Oxford cn Ijeuven.
behoudens andere eemtitelts-
Ook hebben offieieele ondoTScSieidrn
gen zijn vaderlandsclio houding tijdens
de Duitecfhe bezetting, waaronder hi j tot
30 jaar dwangarbeid werd veroordeeld,
beloond.
Maar van al deze 'onderscheidingen is
de eervolste ongetwijfeld de genegenheid
doir.
Twee eeredames. Juffrouw Goedde en
juffrouw de Brand tier. Dr \rerliaegen,
baron Goffmet en de Kolonel van het
huls der Keizerin verlieten de sponde
niet.
In den namiddag hebben de dienst
boden eene laatste maal de stervende mo
gen zien.
STERVEND.
Prinses Charlotte heeft een zachten
doodstrijd,
iZr, sterft langzaam en pijnloos weg.
Te 9 uur duurde de doodstrijd voort.
Om 11 uur 's avonds bleef de toestand
der zieke ongewijzigd.
Het personeel van liet kasteel schaart
zich rond dc sponde en wacht op het
nakend einde. Dokters Verhaeghe en
Demoor alsook de E. K- Cools, pastoor
vaar Meysee, zijn aanwezig.
DE KEIZERIK OVERLEDEN
Na eer. kaïmon nacht te hebben door
gebracht, is keizerin Charlotte Woens
dag morgen, om 7 ure zachtjes overle
den.
IIAAR LEVENfeDOOP.
Onder de tragische vrouwenfiguren,
wier beeld door de geschiedenis bewaard
gebleven, zijn er weinige waarvan de
trekken zoo scherp afgeteekend zullen
blijven als die van de ongelukkige prin
ses, aan wier troosteloos loveti dc dood
tüians een einde zal stellen.
Op 9 Augustus 1832 was T-bopold I.
koning der Belgen, in den echt getreden
met- Louise-Marie, prinses van Orleans,
dochter van Louis-Phiiippe, koning der
Franechen-
Uit dit huweli jk sproten 1 een
die vroegtijdig .stierf, twee prinsen
in leven bleven, de latere koning Leo
pold II cn de graaf van Vlaanderen, en
eene dochter, prinses Charlotte, die tot
behartiging der belangen van Fransche Op zekeren dag drukte z' j haar yer-
onderhoorigen, beging Franki'ijk denwondering uit omdat bet haar der juffer
on vergeef lij ken misslag te verklaren datjdae een prujk droeg, niet grijs werd. Eij
het niet wilde onderhandelen met pre- j zegde toen het volgende
si dent Juarez, die toen aan het bewind j Ziedaar dé^mffe der ouden, maar
ras en stuurde naar Mexico een leger,geen jonge oude.
van 35.000 man. I Eenige jaren geleden stemde zij er
Pudlja werd op 18 Mei 1.863 veroverd.'nog in toe. zelf veel zorg aan ban- toi-
op 30 Juni daarop volgend deden de let te besteden, en haar morgenkleed t e-
Franscflie troepen hunne intrede te Mexi- gen huislui letten v.lu het model «prin-
co en Maximiliaan werd tot keizer uit- ses» te verwisselen, haar kort gesneden
geroepen. taren op te knappen, en voor haar hoofd
Prinses Charlotte, thans keizerin van .deksels bestaande in muteen met linton
Mexico geworden, vergezelde haren ue- van de kleur barer kleederen te zorgen,
maal naai- de staten die hem door de Zelfs haar schoenen waren geassorteerd
mogeruflieden waren toegekend en nietaan haar klcederen. Zij luisterde a;;n-
door de bevolking zelve waren aangebo- jdaehtig naar de voorlezing barer eereda-
dcn men cn speelde soms alleen piano-
Ihier in» Belgie werd een vrijwillig ex-! Haar dagelijksdlie bezigheden beston-
peditiekorps gevormd, dat de Belgische den in naaldwerk en borduren, Om zich
vlag in dit noodlottig avontuur ging te verzetten speelde zi.j soms kaarten. Do
mengen en dat. zoogezegd, meeging om eersten van elke maand deed zi j een
der keizerin tot lijfwacht te dienen. (tochtje met een roeibootje m den vijver
Kolonel baron van «lór Smissen. ont-irond het kasteel,
ving het bevel over dit expeditiekorps-Meestal eohter zweeg zij, verdbept in
Öp 1-1 April 1865 verdedigde een gedachten, maar soms begon zi j met een
Belgisch bataljon, dat onder het be- ingebeehlen persoon te klappen in het
vel stond van majoor Tijdtga.t, Ta-jFransch, Italiaanse!», Spaanse!Duitseh
cambaro, en was verplicht na uitputting of Engelsdh dooreen alles wat zij dan
zijner munitie en na verlies van de moes-zegde, was zoo verward dat men er nicls
te zijner officieren cn ten groot aantal,kon uil maken.
soldaten zich over te geven. Over Mexico en Maxim iliaan heeft zijj
De dood van Leopold I dagteekent van .nooit aan iemand gesproken, maar als
10 December 3865. Keizerin Charlotte zij. alleen praatte deden sommige /in
schrijft uit Yucatan dat zelfs in d'e meest ren vermoeden dat haar geest zic-h nog
afgelegen gewesten van Mexico den naam bezig hield met die oude treurige go-
van "haren vader met oeifbied werd uitge-j beurtenissen,
sproken. Bijvoorbeeld afe zij uitriep
Het ligt met in ons voornemen heelj Mijnheer, men heeft gezegd, dak
het noodlottig avontuur van Mexico te «men» een geniaal gohad heeft-.. Het
herinneren, dat afliep met liet gevangen was een groot huwelijk. Mijnheer cn
nemen van Maximiliaan die op 19 Juni .dan,., de krankzinnigheid. Het zijn dc
1867 op bevel van Juarez te Queretarogebeurtenissen die er de oorzaak
'zijn.-. G;ij, mijnheer, zi.jt de oorzaag:
welke hij geniet vanwege Paus IN us XIJ heden harg beide broeders overleefde,
werd gefusilleerd. - v
Wat er overschoot van de Franschevan den moord. Indien hij door Napo-
iroopen en van liet Belgisch expeditie- jleon geüiolpen wiue geweest,
korps ondernam op weinig zegerijke wij- Van de tegenwoordige gebeiudonissen
ze den terugkeer naar Europa. (scheen de Keizerin zien geen rekenscnap
Lang voor de ramp had Maximiliaan te geven. Men heefi haar den dood van
zijne jonge vrouw naar Europa icrugge- haar familieleden verzwegen, maar or
zonden en 't is op het kasteel van Mira- zij er een vermoeden van had. dal zij
mar dat de 27-jarige prinses, die- al hare niet meer in het leven waren, weet men
droomen had zien verzwinden in dit niet.
zoon Moedig avontuur, hel hcriéht van hel j Men heeft haar ee.hler wel eens lus.-
die tragisch einde van haren gemaal ontving, rén zeggen Ik zal ook s!ci\on-
Leo- De schok was haar te verschrikkelijk' Dit geeft een ueehl var. liet leven dat
en hij het vernemen van dien wreeden dc ongelukkige dochter van Lcopoh. T.
slao- verloor zij hare geestesvormogen-s,leidde en van den locsiand van haar vei-
idie'zij npoit nicer terug heroverd, heeft, ^landelijke vermogens.
