22
BIJ DE VRIJDENKERS
Vrijdag
April 1927
Vier vliegers verkoold
De afstandwedstrijd
voor ballons
Bankbiljetten
Kanaal Aiilwerpeii-Liiik
NOG DE MIJNRAMP
üe blinde pelgrims
te Lourdes
DE CHAOS IN CHINA
Eenige lessen «ver
Hoenderteelt
Kerkstraat, 9 en 21, Aaht.
XXXIII- JAARGANG NUMMER 92
-Telefoon 114 UElglDlElCl 20 Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt
H. UIrika
Zonop4,49Zon af6,50
Laatste Kwart.den 24
Publiciteit bulten het Arr. AALST Agentschap Haves, Adolf (Raxlaan, 18, te Brussel. Rue de Rlohelleu, Perijs.
Breams Buildnge, 6, Lsndres E. C. 4.
Sedert Sus Lawijd het belangrijk
gsprek had gehouden met Charel
Lapmans, dat hier vroeger aan onze
lezers werd meegedeeld, was hij een
ander mensch geworden. «Wij katUo.
lieken zei hij mij, durven l iet
spreken wij laten die mannen overal
in de kamer en in de cafés, het hooge
woord voeren, en toch zij staan dik
wijls maar zwak op kuil boenen en op
op hun bewijzen...
Daarin hebt ge gelijk. Sus
antwoordde ik bem, «maar rij maken
u soms opwerpingen, die men niet
altijd op slaanden voet kan weerleg
gen...» «Dat is zóo, meende Sus, een
ezel stelt duizend vragen waarop de
wijste man geen antwoord vindt..;
maar, wij weten toch vele dingen,
welke de meesten van die geleerde
koppen niet weten.
Ik liet Sus bij zijn gedacht. Het was
bij bem op te merken dat bij sedert
oenigen tijd eene soort crisis door
maakte hij leed aan vrijdenkers-wre-
terij, juist gelijk aan den overkant,
liberalen.en socialisten soms een aan
val krijgen van papen-wreterij, vooral
in kiezingslijd.
Dit wordt bier vermeld enkel om
de gemoedsstemming van Sus Lawijd
in den laatsten tijd aan te duiden
bet was ia die stemming dat bij on
langs te Brussel een gezellig diner
met eenige kennissen bijwoonde, en
daar ook in aanraking kwam met
eenige vrijdenkers van bet goedo ras.
Daar was, onder andere, eene loge-
broeder 305 of 33e graad man
van de vrije gedachte, in dien zin dat
iedereen moest draaien naar zijnen
wind. Ook liet onzijdig onderwijs was
vertegenwoordigd door een liberale
onderwijzer, en aan den anderen hoek
der tafel zit oen professor, die; in
zijne geleerde studiën de ervaring had
opgedaan dat de mer.sch van den aap
of den hond afstamde, en bijgevolg
dat de ziel niet bestond. Deze erva
ring was tot oen vast systeem in zijn
binnenste saamgegroeid zijne gelief*
koosde stelling luiddo daarover «De
mensch is een vergeestelijkte hond,
ofwel een aap door evolutie tot den
ken gedresseerd Dat zei hij aan
tafel en Sus, die het hoorde, zei niets,
maar dacht in zijn eigen Waarom
kan men ook niet zóo een kasseisteen
van do straat tot denken dresseeren.»
Maar de professor vertelde begee
sterd voort en eenige jonge dames,
die aan tafel zaten, luisterden gretig
naar bem. Voor eenigen tijd ver
haalde nog de professor, hield ik
eene wolgeslaagde voordracht over
dit verrassend onderwerp. «De Hond,
eene minuut, voor zijnen dood
■waarbij ik betoogde dat evengoed als
ik, een aap of een hond van de evo-
lulio, de voordracht had kunnen
geven, hotgeen mijne jeugdige toe
hoorders dan ook volkomen hebben
gesnapt en luide toegejuicht Zoo
was die moderne professor.
Vernoemen wij nog onder de disch-
genoten oen soziaal-demokraat, be
wuste propagandist der partij benevens
een demokratisch aangelegde jufter.
die ook de vrije gedachte was toe
gedaan.
Sus Lawijd bevond zicli alzoo onder
heel een groepje iniellcctueelen of
verstandsmenschen en hij meende
zich daar goed op zijne plaats. Het
diner liep wel van stapel, maar bij
liet nagerecht kwam ongelukkiger-
wijzer de Paaschbiecht ter sprake.
Hel is een wonder maar bekend
feil, vrijdenkers alhoewel zij niet van
van de religie houden en hoven olke
religie slaan, spreken toch gaarne van
religiezaken...
De biecht, zei de vrijdenker, dat
vind ik nu toch de lijnste uitvinding
der priesters, om geld te kloppen uit
den zak der oriioozele goloovigon...
En gij. Sus, hebt go al vergiffenis
gevraagd aan uwen Pastoor voor
Pascben Dat was me een recht-
streeksche aanval, en voor Sus was
het olie op bet vuur. Maar bij hield
zich kalm en sprak: Ik denk dat
Mijnheer vrijdenker is ik zou gaarne
iets vernemen omtrent de vrije ge
dachte». Hot was eene taktiek gewor
den bij Sus eene vraag met eeae
andere vraag te beantweordan, en het
lukte bijna altijd.
Do vrije gedachte, hernam do
aangesprokene, die is alleen voor
menschen die niet te biechten gaan
Eonige dames hadden veel pret met
dit gevatte antwoord, maar Sus gaf
daar geen acht op. «Gij denkt dus dat
de biecht tegen de vrije gedachte is
En tegen het vrij goweten ook
Het vrij geweten, riep Sus ver
baasd. Dat zeggen do protestanten
ook. M. is toch niet van de protes
tanten
Die zijn al oven zoo dwaas als de
papisten,, maar do biecht is toch voor
de pastoors het beste middel om de
gedachten hunner slachtoffers onder
den domper te houden- Dat is een
uitgemaakte zaak voor ons
Wat ik niet begrjjp, vervolgde
Sus, dat is dat gij dio schermt met de
vrije gedachte, altijd de gedachten
van anderen bekampt
De vrijdenker begon ietwat van zijn
kalmte te verliezen en do tante van
Sus, die bet merkte, zei bedarend
«Wind n niet op. Sus meent bet niet
serieus. Doch zoo verstond de vrij
denker bet niet. Wij bekampen alleen
bet bijgeloof en de dwaasheid, riep bij
op boogen toon, terwijl hij het gezel
schap bezag. Zoo, bijvoorbeeld ging
Sus kpppig voort, wanneer een vrij
denker een oud vrouwken ziet gaan
met zijn korkhoek of rozenkrans in de
band, dan lacht hij of maakt zich
kwaad... Waarom doet bij dat?
Het zijn toch allen domkoppen,
die zich suf paternosteren in de
kerken
u En om nog een ander exempel te
nemen, zei da onverbiddelijke Sus,
wanneer 10 of 12 menschen zich op
sluiten in een huis dat men een kloos
ter noemt, wat maakt dat aan de vrije
gedachte Toen sprong de socialist
recht en zeiDie jonge levens die
verdorren achter de ijzeren tralies en
do booge muren... Dat is tegen de
vrijheid van den mensch en het geluk
van het proletariaat... Iedere mensch
moet een bron zijn van plezier voor
de maatschappij
(Vervolgt).
v/V»
HET TOESTEL OP HET VLIEGVELD
NEERGESTORT EN OPGEBRAND
Londen, 20 April. Een beschie
ting? vliegtuig, dat aan de algcrneenc
oefeningen liaa deelgenomen, landde cp
hot veld van East-Chevreh. op het ei
land Sheppey, loen het be\el kreeg op
nieuw op (e stijgen. Bij het zwenken
kwam hel. tegen een ander toestel te
recht, maar steeg evenwel in de hoogte.
Plot; maakte het een gevaarlijke draai
en stortte weldra op hol plein le pletter.
Eene geweldige onploffing volgde en
het vliegtuig werd in de vlammen ge
huld. De vier inzittenden de officieren
James Kcnlv en Frederick Dowdes, ser
geant Gèorgës Alderton en de werktuig
kundige Daniel werden verkoold uit het
puin opgehaald.
Woensdag miorgend heeft de «Aoro-
Cluh de France een telegram ontvan
gen van den luchtvaarder Cormier, mel
dende het volgende
Zondag namiddag- geland om 2 ure
tc Montardit. (provincie Lcrida) in
Spanje. Onmogelijk vroeger ie tefbgra-
fiecreii.
(Geteekcnd)' Cormier
Montardit is een zeer klein dorpje ver
af gelegen van alle telegrafisch ver
bindingen.
Dc afstand door Cormier afgelegd zou
veel grooter zijn dan deze van Blanchot
die m dezelfde Spaansche provincie is
neergedaald.
Cormier zon ongeveer 850 kilometers
lvcbbcn .afgelegd;
(Mcdodeeling van de Nationale Banl;
van Belgie).
.Sedert eenigen lijd geven' sommige
handelaars, van goede trouw, als re-
claam een stroobriefje uil dat goed op
de iunkbriefjes gelijkt.
Er wordt aan herinnerd dal het na
maken en liet verspreiden van dergelij
ke verboden is, daar het allicht aanlei
ding kan geven tob vergissing teil na
deele van lvel publiek.
Do. wet van li Juni 1880. artikel 'i,
luidt als volgt
Zijn verboden het vervaardigen
vêrkoopen, rondventen en verspreiden
van alle drukwerken c*i' formulieren,
verkregen op welke manier ook, dio door
hun ui terlijken vorm zouden gelijken op
de banbiljellen, rentetitels, post- en le-
legraafzegels, aandeelen, schuldbrieven,
interest- of dividendbewijzen, en over
het algemeen op waardepapieren in om
loop gebracht, in Belgie of in den
vreemde, door Staals-, provincie en
gemeentebesturen, openbare instellin
gen, bijzondere maatschappijen of on
dernemingen, of van aard zijn om voor
noemde drukwerken of formulieren op
dc plaats der nagebootste tc doen aan
vaarden.
Elke inbreuk op 'dit artikel kan" met
gevangenis en geldboete gestraft wor
den.
STABILISATIE Plaatst uwe beschik
bare gelden in de Gentsche Bank voor
Handel en Nijverheid, Filiaal van de
Volksbank van Leuven.
AfdeelSngen i
Aalst, 27, St. Jorisstraat.
Dendermonde^ 1, Franz Courtenslraat
Sottegem, Kasteelstraat, 16.
Zele, Cesar Meeusstraat,
Bijkantoren
Hillegem-Dorp.
Lebbeke Brusselsche steenweg^
Lede Molenstraat.
STIPTE GEHEIMHOUDING.
2326 VOLKOMEN ZEKERHEID.
O
Dinsdag vergaderde onder .voorzitter
schap van Staatsminister Segers, de
subcommissie die door dc commissie
der Grootc Werken gelast is met liet
bc.sludeeren van het kanaal Antwerpen-
Luik.
M. Lequiens., ingenieur van bruggen
en wegen, hing een treurig tafereel op
van omstandigheden welke dc scheep
vaart belemmeren in het enclaaf
van Maastricht M. Bijls, insgelijks
ambtenaar van bruggen en wegen, han
delde over de vaart in het Belgisch ge
deelte van het kanaal van.Maastricht tot
Antwerpen.
Men weet dat dc schepen, die van-
Luik naar Antwerpen willen, geen ande
ren weg hebben clan over Maastricht.
Nu,- tengevolge van dien omweg cn
van liet ophouden te Maastricht
slechts 65 schepen kunnen per dag ver
sast worden 1ondergaat het trafiek
tusschcn Luik en Antwerpen overgroot
tijd- en geldverlies, zonder te spreken
over-de pleegvormen die het de schip
pers nog lastiger maken dan het reeds
Uit de mededeelingen van onze Wa
terstaat bleek, dat de schepen olm van
Luik tot Maastricht te komen 29 ki-
lom -zooveel tijd noodig hebben als
om van Maastricht naar Antwerpen te
varen 126 kilom.
De subcommissie nam nog geen be
sluit; doch 't staat van nu af aan reeds
vast dat zij besluiten zal tot het graven
van -een nieuwen waterweg, die Maas
tricht hcelemaal links laat liggen dus
een kanaal dat Luik rechtstreeks met
Antwerpen verbindt, door liet Limburg-
sclve kool- en nijverheidsgebied.
Onder algemeen economisch oogpunt,
zegde een der leden na afloop der ver
gadering, beslaat er geen twijfel, na aï
wat wij vandaag gehoord hebben, of dc
subcommissie is gewonnen voor het ge
dacht van een rcchtstreeksch kanaal,
dal door de streek van Hasselt zal loo-
pen.
In een naaste zitting zullen liecren
Wocstyn, ambtenaar van het zeewezen,
Henry, koolmijnbestuurder en DeJmer,
algemeen secretaris van de commissie
der Groote Openbare Werken, handelen
over de economische mogelijkheden der
rechlstreeksche verbinding Anlwerpen-
Luik.
NOG EENIGE BIJZONDERHEDEN
De vader vervoegde zijn dochterken.
Op 't oogenblik dat de ramp gebeur
de, werd er aan den portier der kool
mijn gevraagd dat men den mijnwerker
Leopold Debruo, van Frameries, zou la
ten boven komen, daar zijn dochterken
kwam te sterven. Helaas dé arme va
der moest slechts dood, liet lichaam
ijsel'jk verhakkeld, boven gehaald wor
den. Arme vrouw Arme moeder
Deze Leopold Debruc werd vroogèr
eens, in dezelfde koolmijn, door grauw
vuur gekwetst.
HELDENMOED.
Er wordt te Bray verteld dat de mijn
werker S..., een halsbreker van de erg
ste soort, die volstrekt om het leven
nret schijnt (e geven en die, in den oor
log. ceu heldhaftig soldaat was, vier
en-twintig uren lang en in de gevaar-
li jksle voorwaarden aan de reddings
werken deel nam.
Wanneer hij uit. de noodlottige mijn
terug kwam, zegde hij Ik heb gansch
den oorlog mede gemaakt en lieh me
nigvuldige dramas en bloedbaden bijge
woond, doch nooit zag ik iets zoo ver
schrikkelijks als ¥n de mijn na de ramp.
Een 2 4-jarige jongeling Armand
Keulucr, van Bray-Cenler, was altijd
ziekelijk van aard, alhoewel met eene
zeldzame wilskracht bezield. Op 20-ja-
rigon ouderdom, op hei, oogenblik zijner
inlijving bij het leger, zegde hij aan den
officier-aanvoerder Ik hen niets
waard om een geweer te dragen, want
ik zie niet goed genoeg om een «boclre»
neer le schieten, doch ik wil niettemin
soldaat worden als was. het. maar om
aardappelen le schillen.
De ongelukkige bevond zicli aan de
plaats waar de ophaalbak stopt, om; te
rug naar den bovengrond tc keeren, toen
de grauwgasont,ploffing gebeurde. Hij
werd döor deze giftige gas ijselijk ver
brand, cn door de luchtverplaatsing in
don put geslingerd, waar mèn zijn lijk
in 't water terug gevonden heeft. Do
lijkschouwing alleen zal kunnen uitwij
zen of hij door het grauwgas gedood
•werd, of dat hij-versmoord is.
EENE GIFT VAN 100.660 FRANK
M. Georges Marquet heeft, aan Vlc-n
minister van arbeid een check' van
100.000 fr. gezonden voor de slachtof
fers der ramp.
De twee blinde bedevaarders Euge
ne Lev illain, 34 jaar en Edmond Ger
main. 64 jaar, kostgangers .in het Gods
huis van Gremy (Seine-Iirférieure), en
die anderhalve maand geleden t'e voet
uit IVowaan naar Lourdes zijn vertrok
ken, kwamen Zondag door Beaftn, ko
mende van Dax- en hebben vertoefd te
Pau'en le Escurcs (Basses-ïVrénées)
Hun aankoarst in dc gemeente Escu-
res is niet onopgemerkt geweest, maar
heelt aanleiding gegeven tot een tooneel
dat herinnert aan gebeurtenissen uil de
diep christen middeleeuwen. Een aan
zienlijke groep jongelingen van Escu-
res, door vrienden in Pau verwittigd dat
de twee blinden in aantocht waren, zijn
hen te gemoet gegaan en troffen hen
aan op dc baan, niet wijd van de ge
meente Bordes -De vrome pelgrims had
den het hoofd ontbloot en baden luidop
den rozenkrans. Dc jongelingen vorm
den seffens de eerewacht en vergezel
den dc ziclsbravc bedevaarders tot aan
Escures.
s Avonds, hoewel de twee blinden
zeer Vermoeid waren gingen zij in de
kerk den. zang bijwonen van het «Sta-
bat>. Toen zij de kerk verlieten, werd
het «Awc Maria door in zeer talrijk
toegestroomde menigte aangeheven.
Beiden brachten den nacht door bij een
inwoner der gemeente en hun gastheer
vergezelde hen's morgends naar de kerk
om mis te hooren. Al de inwoners wa
ren te been en hielden er aan de liand
te drukken van 'de twee blinden, die zul
ke groote cn sehoonc bewijzen geven
van geloof en betrouwen. Te voet zijn
zi j voort, getogen naar Peyrelongue, dan
naar Momy, vervolgens na:ar Garderes,
verder naar Pontacq en ten slotte naar
Lourdes: lvet dool hunner langdurige
reis, waar zij Dinsdag verwacht werden.
Lrvillain Eugene is blind sedert zijn
geboorte en Edmond Germain werd
blind tengevolge van een ongeval hen
overkomen: zij hebben te voet de bede
vaart ondernomen naar hot. verre gena
deoord Lourdes om van dc II. Maagd
hün genezing af te smeeken,
Reuter seint uit Shanghai dat dc toe
stand met den dag erger wordt de heo-
le provincie Kiangsi.is in handen dor.
extremisten.
De roode woeden tc Kioekiang cn
Naufshang, waar zij de gematigde mar-
telen en foto's hunner wreedheden rond -
strooien pm de bevolking schrik aan lo
jagen,-
DE VEREENIGDE STATEN ZULLEN
NIET MEEDOEN AAN DWANG- EN
STRAFMAATREGELEN
(Kavas) Naar de «New-York rfc-
rald uit Washington verneemt, hééft
President Goolidge opnieuw laten weten
dat de Vereenigde Staten niet zullen
meedoen aan de gebeurlijk in China fc
nemen dwang- en strafmaatregelen.
VEERTIEN STUDENTEN
TERECHTGESTELD.
(Reuter.)'Uit Tien-Tsin wordt aan
de bladen gemeld De 14 studenten, le
den van de Koeomintang, die in Novem
ber ui. werden aangehouden in de Eii-
gelsche concessie te Tien-Tslff, en dooi
de Engeïsche politie, overgeleverd aan
de Chineesche overheden, worden giste
ren terechtgesteld op hevel van de mili
taire overheden der Noordelijken.
HET GOUVERNEMENT VAN PEKING
VERWERPT AL DE EISCHEN
DER SOVJETS.
(Reuter.)' Van de «Agoneo Indo-
Pacifiquo» Het gouvernemonl van Pe
king verwerpt al de eischen der 'Sovjets'
in betrekking tot. de huiszoeking in do
gez a nt s ch apsgebou we n
XV.
Eenige nota's gedurende 't broeden
Eiers schouwen, 't is te-zeggen, .zien
of er een kuiken in 't ci zit, wordt in
natuurlijk broeden weinig gedaan.
Nochtans ik zie uiet in, waarom meri
het niet doet Dó ónbevruchte eiers gé
ven pukcl last aan dc broedhen cn men
kan ze nog gebruiken tot verscheidene
doeleinden. Te meer, menschen die twee.
of. drie broedheimcn t-e gelijk zitten heb
ben, kunnen de bevruchte eiers aan de
beate broedsters verdoelen, en daar de
onbevruejitc eiêrs verwijderd zijn, kunt
ge misschien een broedsters andere
eiers geven of ze eenvoudig in 't hok
zetten om den leg te hervatten.
Als men verscheidene broedhennen le
gelijk zet, heeft men ook nog het voor
deel, dat er eene of twee met al de kui
kens kunnen loopen, en dQ anderen kun
nen naar dc legkuddc overgebracht wor
den.
Waaraan kan men zien of een ei be
vrucht is
Als het ei' 5 of G dagen bebroed is, is
de kiem reeds eenigszins ontwikkelt en
vertoont ze zich als ceu kleine spinno-
kop. Men plaatst, liet ei voor een licht
straal in een donkere plaats. B. v. 's
avonds zet. men een electrische lamp in
een kartonnen doos, waar men in ceu
der zijden een ovale opening heeft ge
maakt, iets kleiner dan het ei. Men
plaatst lvet ei voor de opening. De licht
straal verlicht het ei van binnen en men
bemerkt gemakkelijk liet ihwording-
zijnöe kuikentje. Daar de kiem altijd in
het bovendeed van hel ei is, zal men de
eiers nemen gelijk ze in het nest lisrgen
en ze niet draaien. De kiem zal zich bo
ven in het ei vetToonen. Als de {kiem zieli
voordoet als een erwtje, dus zonder
bloedvaten, of als er een bloedring in
het ei is, is dit het toeken dal het. kui
kentje dood is. Men schouwt den 6den
dagen don 14den. Dit laatste schouwn
is enkel om er de dooden uit te nemen.
Dc onbevruchte eiers zijn ganscl»
klaar en worden soms door oneerlijke
men: then naar den markt gedaan, waar
ze verkocht worden als versehe.
Het ci onder een hen heeft 10G°F.
warmte aan de bovenste oppervlakte.
Hef onderste gedeelte van het. ei in het
begin maar 90°F: den zevenden dag
ÏOCDF. den 14de 'dag 104°F, den 20sten
dag 106°F. Het is dus maar do twee
laatste dagen van het broeden «lat liet
ei boven en onder denzelfden warmte-
raad heeft. Dit komt doordien hot kui
kentje dan gansch volmaakt is en dus
reeds zelf zijn warmte afscheidt.
Een hen broedt 21 dagen; een kal
koen 28-30; een parelhoen 28 een eend
fV29; een zwaan 30; een duif 18-19
oen fezant 25 een gans 40; een pauw
30 dagen.
A. DE VOS,
IToenderkweekorij (wille cghornf;
Moorselbaan, 257, Aalst.
