Verweermiddelen tegen brand in Aalst
28
ÖE HOOGESGHOOL
VAN LEUVEN,
Dinsdag
Juni 1927
VreeseSijk ongeluk op
het vüegplein te Deurne
Sfationale Maatsch. der
Belgische Spoorwegen
Ouderdomspensioenen
Leon Daudet uit
de gevangenis
Kerkstraat, 9 en SI, Aalst. —Telefoon 114.
XXXIII' JAARGANG NUMMER 147
h 20 Ceiitiemon Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt
Publiciteit buiten het Arrondissement AALST Agentschap Havas, Adolf Iftaxlaan, 13, te Brussel Bue de Richelieu,Parijs Breams Buildings, 6, Londres E. C. 4.
H. Ireneus
Zonop3,5lZon af7,56
Nieuwe Maan den 29
1435 - 1928
(Vorvolg.)
De plechtige oper.ingszitling der
Leuvensche Universiteit had evcwel
op 7 Septembor plaats. Do keuze van
dezen datum schijnt men verschul
digd aan den eersten Rector der in—
stelling, Neefsof De Neeff, die scho
laster van St Pieters was en die ten
Idezen titel, wel wist dat daags vóór
O. L. Vrouw Geboorte, eene groote
menigte naar Leuven toestroomde om
aanwezig te zijn bij de beroemde ker-
misprocessie en bij de feesten van het
octaaf der goboorte van de H. Maagd,
wiens standbeeld, onder de gedaante
van «Stoel der Wijsheid bijzon
derlijk vereerd werd in de Collegiale
kerk van Sint Pieters.
En zoo gebeurde bet dan, dat op 7
September 1426, voor een schitterend
gezelschap van leden van den Raad
van Brabant, prelaten, leeraars en
studenten, aan den voet van bet beeld
van Maria in den kruisbeuk van Sint
Pieters, professor Nicolaas Proemen
do openingsrede der Brabantsche Al
ma Mater uitsprak.
En sedert dien is Maria Stoel der
Wijsheid do beschermheilige dor
Hoogcschool van Leuven
Van de eerste jaren van haar be
staan zag Leuven in zijne gehoorzalon
studenten van alle landen toestroo-
mon en bet stamboek van dien tijd
doet ons de aanwezigheid kennen van
Franschen, Italianen, Schotten, Zwe
den, Portugeezen, Zwitsers, Denen,
Spanjolen, Lijflanders en Engelscben.
Van bij den aanvang nam da uni
versiteit beslist deel aan de contro
versen, uitgelokt door de groote ge
dachtenstroomingen van den tijd, zoo
als liet Nominalisme, de hervorming
van de jaartelling, het twistgescbil
betreffende de overmacht van bet Al
gemeen Concilie boven den Paus- De
stichting eener faculteit in Godsge
leerdheid, toegelaten door Paus Euge
nius IV, kwam in 1432 het gebouw
bekronen dat reeds uitgemaakt was
door de faculteiten van burgerlijk en
kerkelijk recht, geneeskunde en kunst.
Op bet keerpunt der ten einde lco-
peude XVe eeuw, warneer de lucht
stroom van Renaissance, de atmos-
leer van de hoogere scholon der ver
schillende landen kwam opfrisschen,
bleef Leuven niet achterwege. Van
af i-173 nam de hoogeschool in haren
dienst den drukker Jan van Westfa-
len en gaf tal van klassieko werken
uit, zooals do hekeldichten van Juve-
naüs. do opste.len van Cicero, wer
ken van Virgilius, van Poggio, en
andere.
welk tot model voor bet Collége de
France zou dienen.
Hier ook zullen wij met ontkennen
dat, bij de stoutmeedige oprichting
van dit college, waar men de Latijn-
sche, Grieksche en Hobreeuwsche
talen studeerde en zich waagde aan
de teksten- en literaire kritiek die de
ontwerper voorstond, Erasmus al de
aanhangers van den ouden sleur en
veel door al die nieuwigheden veront
rust geworden theologanten tegen
hem had.
Maar bij werd gesteund door ande
ren, ook door Adriaan van Utrecht,
leermeester van Keizer Karei, lid der
Faculteit van godsgeleerdheid, en
die Paus werd onder den naam van
Adriaan VIon het Drie Talen Col
lege werd te Leuven liet centrum,
waar geslachten van eersten rang hu
manisten werden gekweekt. Daar
studoerden of leeraarden mannen als
Barlandus, Goelenius, Nannius, Jus
tus Lipsius, Erycius, Puteanus, Res-
cius, Amorot en Valere André.
Leuven, schrijd de historicus
Henry Hallam, beeft zich bij middel
van zijn Drietalig College tot een nog
hoogeren rang verheven dan Deven
ter in de XV® eeuw had hekleed en
werd niet alleen het voornaamste
middenpunt der literaire kennissen
in België, maar ook een brandpunt,
van waar zij zich vorspreidden in
verschillende deelen van andere
landen.
De natuurkrachten sloopen alle werk,
dat door menschenhanden is opgebouwd.
BIJEENKOMST VAN DEN
BEHEERRAAD.
Belangrijke beslissingen
Pc beheerraad der Nationale Maat
schappij van dc Belgische Spoorwegen
heeft eene vergadering gehouden en
verscheidene belangrijke beslissingen
genomen, welke wij hier laten vlcnlgen
«Heen en terug
Op voorstel van heL bestendig comi
té it heeft de beheerraad besloten dc
reiskaartjes «heen en terug» opnieuw
in voege te brengen. De totale prijs zal
met 25 th. verminderd worden. De bevol
king zal zulks roet vreugde*vernemen.
De reiskaartjes die den Zaterdag na
middag na 1 ure afgeleverd worden, zulr
•len moeten gebezigd zijn ten laatste den
Maandag ten 10 ure.
De aankoop van kolen.
Voorts heeft de raad zijn goedkeuring
gehecht aan de aankoopen van kolen,
gedaan \iopr het aanstaande termijn f5
170.000 ton fijne kolen aan 140 fr.
120.000 ton klontjics aan 147 fr.; 70.000
ton briketten aan 188 fr.; 25.000 ton
vette Engelsche kolen aan 134 tot 150
fr. De prijs van die aankoopen is van
de 5 tot 15 fr. lager dan voorzien werd.
Dit vertegenwoordigt een min-uitgave
van 5 millioen frank.
Meerdere typografon kwamen
met Jan van Westfalen wedijveren en
profijt trekken uit den nieuwen adem,
die de letterwereld bezielde, om niet
alleen teksten der oude Latijnsche
literatuur uit te geven, maar ook de
geschriften der eerste Italiaansche
humanisten.
En heel die beweging zou verbreed
die ondernemingsgeest vertiendubbeld
gaan worden door de aankomst van
den grooten man, die naam draagt
Erasmus, van Rotterdam (1502). In
geschreven als suppoost der Alma
Mater 1517 zou de beroemde huma
nist er eenige der beste jaren van zijn
leven doorbrengen.
Voorzeker, nadien, wanneer dë
opstand van Luther tegen de Room-
scbe Kerk, oneenigheid komt werpen
in de middens waar men denkt en
wanneer Erasmus midden in den
strijd eene onmogelijke onzijdigheid
wil aannemen, zal de humanist in
onmin komen met do theologanten en
Leuven verlaten onder het uitspreken
van bittere woorden.
Maar deze incidenten mogen ons
niet doen vergeten dat het in de
Brabantsche universiteit was dat
Erasmus, dank aan de vrijgevigheid
van den Mechelschon Maecenas, Je-
room Busleiden, dit beroemd Col
lege der Drie Talen
Er wordt andermaal herinnerd dal dc
wel van 10 December 1924 op de ver
zekering legen de gevolgen van ouder
dom en voortijdigen dood van toepas
sing is op de personen van beider kun
ne die per heelen of halven dag werk-^
zaam zijn, voor rekening en ten liuize
van een of meer werkgevers, zooals on
der meer, de daghuurvrouwen: die per
sonen zijn verplicht een bijziendere
kaart Aj te bezitten om er de stortingen
op te duiden.
De verzekerde is verplicht zich zelf
die kaart aan te schaffen en er al de in>
lichtingen op in tc vullen, die overeen
komstig de cr op gedrukte onderrich
tingen worden gevraagd. Hij moet die
kaart aan zijn palroon overhandigen
opdat deze er het lijfrentzegel kunne
opplakken ter waarde der persoonlijke
en der patronage storting, volgens den
op de kaart aangegeven rooster.
Anderzijds is de persoon die 'een
werkvrouw of daghuurvrouw in dienst
heeft, verplicht telkens wanneer haar
laak is volbracht, die kaai-t van haar te
eisclien en er hel lijfrentzegel op Ic
plakken, lijk boven gezegd. Zoo lïij dat
voorschrift niet naleeft, kan de werkge
ver rechterlijk worden vervolgd cn wor
den gestraft met de bij dc art. 39 dor
wet van 10 December 1924 voorziene
straffen.
De stortingskaarlen I Aj evenals de
lijfrenlzegels, worden Jverkocht in ai
stichtte het- 11(3 P'ostbureelcn van het rijk, behoudens
in de post-hulpbureelerf*
EEN «AAS» ONZER VLIEGERS
OMGEKOMEN.
De vliegmeeting die Zondag moest
plaats hebben op het vüegplein van
Deurne, ingericht door de Aëro Club
van Antwerpen, wordt er beproefd door
een verschrikkelijk ongeluk overkomen
aan een onzer koenste vliegers, die
steeds het publiek in vervoering bracht,
door zijne meest fantastische toeren
in de lucht en die eene week geleden tc
Brussel, het grootste succes verwierf.
Het ongeluk gebeurde Zaterdag na
middag op het vüegplein van Deurne,
.erf alhoewel liet zeer afgelegen is, was
het droevige nieuws spoedig in de stad
gekend.
HET ONGELUK.
De gekende vlieger Hendrik Sebrcchts
een 27-jarige jongeling, die na den oor
log zijne kennissen in het vliegen had
opgedaan, dóch zich in het leger in kor
ten tijd lot een der bekwaamste vlie
gers wist le onderscheiden, was ook een
meester geworden in de meest ver
bluffende kunstoeren in de lucht.
Het was dezelfde, 'die verleden Zon
dag te Brussel dc menschen in vervoe
ring bracht. Heden zou hij ook het AnU
werpsche publick door zijne «looping
the locps spiraalvliegen, liet vallende
blad en wat al meer kunsttoeren, ver
bluffen.
In het vooruitzicht daarvan was hij
Zaterdag namiddag naar het vüegplein
gekomen.
Zijne vrouw had hem vergezeld 'en
volgde van nabij dc toebereidselen, het
opstijgen en vervolgens ook de reeks
van toeren, die ze hom reeds zoo ïne-
nigrfiaal had zien verrichten erf voor
haar niet meer de minste ontroering
brachten. Hij was immers een meester
in dc luclit en deed snot zijn yliegtui;
al wat hij maar wilde/' t
Op zeker oogenblik zag merf "dal de
vlieger in «tonneau»-wilde naar beneden
komen, toen eensklaps het vliegtuig mtet
'den kop vooruit naar beneden stuikte,
even buiten het vüegplein. Aanstonds
snelde men ter hulp. Het was een ver
schrikkelijk schouwspel cn dadelijk had
men dc overtuiging dat aan den meester
vlieger niet veel hulp meer was te bie
den.
Het vliegtuig was geheel verbrijzeld.
De mo-tor was ongeveer 60 centimeters
diep in den grond1 gedrongen cn "de vlie
ger lag geheel onder de wrakstukken
van den tweedekker bedolven. Iri enkele
stonden waren de stukken verwijderd,
om" den vlieger uit zijnen netcügcn toe
stand te bevrijden'.
Hot hoofd was het eerst bevrijd, clöcli
geen teeken van leven was nog te be
speuren. Het lichaam vormde rfog
slechts een ineengewrongen massa. Een
bijgeroepen geneesheer kon enkel derf
"dood vaststellen, tengevolge "de talrijke
inwendige kneuzingen.
ITet stoffelijk overschot' wërïï ïïaar
het bureel der vlicgsehool gebracht.
Dc tolestand en do wanhoop 'der jon
ge' vrouw beschrijven, zal wel "overbo
dig zijn, maar moet hartverscheurend
zijn geweest om na te zien; geneeskun
dige hulp was er noodig om haar bij tc
staan.
liet lag niet in mijn bedoeling dc oo-r-|in aan der ingezetenen der stad, welker
konden der stad te gaan doorsnuffelenj huishuurwaardo 150 frank overtref, en
om te weten te komen in hoeverre er die gehouden waren een emmer, volgens
spraak in is van brandweer cn verweer- model in het stadhuis bewaard, cn aan
r~v/->«v7 rvo.L- in
ajii acun ui ij vuu «/j. - - - i.'r,
middelen tegen brand. Deze opzoekin
gen werden triomvens overbodig, naar
wij in liet standaardwerk «Historiek
der oude straten, markten, pleinen en
gebouwen der stad Aalst, met sagen en
vertellingen» door onzen stadsarchiva
ris Heer Petrus Van Nuffel, Politieoffi
cier alhier, al de bizenderheden vermeld
vinden, waarvan ons stadsarchief ge
wag maakt over brand, cn wel op dc
bladzijden 129-130-134. Daar lezen we
dat, bij liet uitbreken van een brand, in
vroegere tijden, men telkens, een ware
ramp moest aanstippen.
Immers, liet alvernielend element
vond altijd ruimschots voedsel in de
leemen muren, de slrooien daken, de
houten gevels van de toenmalige bui
zen, en het bluschmateriaal ontbrak
want van een regelmatig ingericht
brandweerkorps was lang geen spraak.
Beschuldigen we nochtans onze voor
onders niet van plichtverzuim, want
dikwerf namen zij lofwaardige voorzor
gen om het gevaar voor brand te keer
te gaan. Zoo weten wij, dat van in de
Xllle eeuw iederen avond, omtrent 10
uur, een man van straat tot straat ging,
roepende dat elk zijn vuur en licht wel
bewaken zou; de gemeente hield er zelfs
later een stadstrommelaar op na.
Na den brand in 1360 die een gedeel
te van Aalst, de Hoofdkerk inbegrepen,
vernielde, gebood mende huizen met '«.i-
chels le dekken, een verordening die in
1447 hernieuwd werd en weer in 15-26
van op het breteks afgekondigd. Zoo
vornemen we ook, dat reeds ten jare
1412 men van op het Steen gebood, alle
mijten van mutsaards binnen de poor
ten van Aalst, weg tc ruimen. Van 14 43
af op den Kerktoren, en van 1536 af op
het Belfort, hield een hoornblazer de
nachtwacht. Deze moest ieder halfuur,
met een klep teeken geven op do klok,
naar iedere wijk goede wacht roepen,
en gevaar voor brand door vuur cn
keorslicht te mijden. In Juli 1556 brand
den aan dc Pontstraalpöort twee en
twintig huizen af cn na dit onheil ver
schenen nog strenger voorschriften om
het perikel van brand le verhinderen.
Het dekken der wroningu.n met slroo
werd uitdrukkelijk verboden; zelfs zet-
le men er boet. cn nog gropter straffen
op. Het Magistraat kocht te Brussel, in
1599, aanzienlijke hoeveelheden scha
liën en hielp de inwoners, die cr de
middelen niet toe bezaten, dezelve met
gemak van afbetaling aan te koopen
tot vernieuwing van hun strooien dak,
terwijl het toelagen toekende aan dezen,
die zich naar zijn voorschriften gedroe
gen. Edloeli. 'de micnscli bllijft immer
weders.pannig, want zelfs nog in 17G1,
na den brand aan de Zoutstraatpoort,
moesten onze burgervaderen nog im
mer met strenge straffen dreigen dege
nen, die nog buizen lieten bouwen gc-
toezicht onderhevig, te bezitten. Einde
lijk, dat dc brandspuiten cn al de toebe-
hoorten viermaal per jaar door den,
Schepen van Openbare Werken en twee
.Gerneentdraadsleden-Commissarissen
daartoe aangesteld, zouden nngeziert
worden en er verslag over den toestand
aan het Plaatselijk" Bestuur, zou worg
den overhandigd.
2. Personen aangesteld voor derf
bluschdienst Daar noemt men voor
eerst den Generale-Brandmarster, dio
bevel voerde in geval van brand, cn aan
wion iedereen moest gehoorzamen; bij
afwezigheid werd hij door een Gemeen
teraadslid-Commissaris, hierboven ver
meld, vervangen; te zijner beschikking
stond gedurende den brand de Politie
commissaris en de Stadsbouwmeester;
tot lierkenningsteeken droog hij een on-
derscheidingsstok en tijdens den brand
werd hij begeleid, bij dag door een dra
ger van een wit vlaggetje, bij nacht,
door een drager van een roode lantaarn
op een stok.
Er is ook nog spraak Tn van brand
meesters en onderbrandmeesters die.
gekozen wea-den onder de bekwaamste
en achtingswaardigste ingezetenen en
die ook, bij don brand, een s'.ok droe
gen, maar van mindere afmeting, ieder
volgens zijn rang. Bij iedere pomp be
hoorden nog verder: twee commissaris
sen (één uit den Gemeenteraad en een
notabele burger der Slad) en dan ai do
verdere aangesteldon, meestal am
bachtslieden, en die als herkennings
teeken op den arm een plaat droegen
met het nummer van de spuit, waartoo
zij heli oorden en daarenboven altijd in
bezit moesten zijn van een penning
met hetzelfde nummer. Deze penning
werd aan het brandspuiIhuis door den
brandweerman, den tegenwoordig zijn-
don brandmeester, overhandigd, ten ein
de de wegblijvers of de te-laat-komërs
to kennem
3. Verplichtingen bij het ontstaan
van brand cn bepalingen omtrent het
blusschen. Wie liet eerst het ontslaan
van brand ontwaarde was gehouden,
indien hij hem niet meester kon wor
den overluid brand le roepen. De
nachtwakers waren op hun beurt ver
plicht de geheele stad door «alarm» te
roepen met' bijvoeging van de plaats
waar de brand was ontstaan, alsmede
.dc beambten van de brandspuiten, de
leden van den Gemeenteraad, den
Plaats-Commandant., den Bevelhebber
der Burgerwacht en dc Gendarmerie
dadelijk te waarschuwen, alsook de
brouwers', den naastwonenden genees
heer en" idem apotheker. De ingezete
nen der stad werden verwittigd door
het kleppen der klok, het alarm blazen
van den torenwachter, die de richting
van de plaats des onheils aanwTees, door
het uithangen bij nacht van een lan-
dekt met slroo of riet. Eén jaar nadien;taarn aan die zijde van den toren waar
vroeg de Stadsraad aan de Hoogere het liem bleek dat de brand wiedde.
Overïieid de toelating om de houten ge
vels van de huizen der wederspannige
inwoners ambtshalve le doen afbreken.
Ten jare 1715 wrerd dc hand geslagen
aan de inrichting van een doelmatige
Brandweer. Te dien einde kocht men in
Zeeland twee kleine brandspuiten
In dc wijk waar de brand was ont
slaan, waren de geburen verplicht bij
nacht een brandlicht voor hun ramen
le stellen of een lantaarn met branden
de kaars uit t.e hangen, ten einde do
straat, le verlichten voor zooveel er geen
gaslicht was. Verders moesten te allen
kaailossers, bierkruiers en andere ge-, - geen voldoende water voorban
zeilen werden de ollicieele brandweer- .- 6 o-rnnlsle knin in hnn br.it
mannende vijf wijken.telden 25 vuur-|£» Sr*S$
EEN WELGELUKTE LIST VAN DE
«CAMELOTS DU ROY»
Tengevolge een list is men er iri ge
lukt Leon Daudet uit de gevangenis, te
krijgen
Inderdaad, dc Y Camclots 'du Roy;
die liun geliefden, votxrvccliler kost waf
kost uit het gevang wilden hebben, had
den deze list bedacht rt
Een hunner, de stem Van" een minis
ter nabootsend, gaf per telefoon den
bestuurder der gevangenis Santé de
noodige bevelen om onmiddellijk MM.
Léon Daudet. en Deles.te, als ook den
communist Scmard, in vrijheid te stel
len.
En liet gelukte" 'T
Zaterdag middag te 12.30 uur werden
zij in vrijheid gesteld
Eenigen lijd later verspreidde zich" lïel
nieuws 'dezer list die natuurlijk 'in' liecl
hel land maar bijzonder le Parijs veel
ophef maakte.
Men 'denkt dat Daudet naar ïïct' bui
tenland is gevlucht*
wachters, met negen ladders en een
groot getal lederen emmers (1751)'.
geval van brand waren metsers, tim-
imerlieden. (loodgieters cn ischaliedek-
kers verplicht zich naar de plaats der
ramp le begeven om er tc helpen blus
schen en le"werken aan liet wegruimen
van liet puin. De vlugsten en de dap
persten onder hen ontvingen veelal'een'
belooning. Luidens het uolitiereglemént
van 26n Prairial van liet jaar X der
Fransche Republiek, kregen dezen', die
het eerste water aanbrachten, een ver
goeding van 9 frank voor de eerste drie"
tonnen cn 6 frank voor de volgende.
Het is in openbare zitting van den
gemeenteraad op 6 October 1856, «ge
zien liet reglement van 29 December
•J823, voorschrijvende de maatregelen
te nemen in geval van brand; gezien het
[reglement van Politie in dato 30 Janua
ri 1825; gezien ook de art. 75 en 78 der
gemeentewet van 30 Maart 1836, cn
overwegende dal liet betaamde de schik
kingen er van in verband te stellen met
het stelsel der toenmalige wetten», dat
cr. zoo luidt het reglement ter voor
komitig en bJussclüng van den brand in
de slad Aalst» aangenomen werd.
Dit reglement was in vier afdeeliri-
gen ingedeeld le weten
'1. Voorzorgen lol het in bekwamen
staal hebben der middelen benoodigd
ter blussching van den brand. Daar
in vinden we, dat de brandspuiten in
de stallingen van bel stadhuis zullen
geplaatst worden dat de sleutels van
T,Ivoor dragen, dat ze gestatig vol water
bleef. Dit alles op straf A-an boet.
'De plaats der ramp werd afgesloten
door de burgerwacht, het garnizoen of
eenige burgers daartoe aangewezen.
Al de brouwers en bierstekers werden
Verzocht zoo spoedig mogelijk tonnen
met water aan tc voeren. Degene, wrel-
ke 'de eerste drie tonnen water aan
bracht, ontving op voorstel van derf
Generalen Brandmeester, een belooning
van acht frank, voor de drie volgende
ontving men zes frank.
'4. Bepalingen na 1e komen na het,
hlussclien van den brand. Deze bepa
lingen betreffen het terug in orde bren
gen van het materiaal na het volledig
uitdooven van den brand. Art. 38 zegde
uitdrukkelijk dat dc Gemeenteraad, voor
zoover liet in zijn vermogen lag, zorg
zou dragen voor de genezing van de per
sonen gekwetst bij liet aanwenden vari
piogingen tot blusschen, en desnoods in
hun onderhoud zou voorzien.
De Generale Brandmeester was de
Heer Martinus Ghecraardts (later
Schepen van Openbare Werken) en na
hem zijn zoon de. Heer Leo Ghecraardts
(die later Burgemeester werd).
Zooals liet overigens gaat met alles
wal leeft en dus gestadig verandert,
was liet uur gekomen waarop het korps
behoefte gevoelde, zich aan de nieuwe
lijden aan te passen. De eeuwige hot
sing tusschen oudere en nieuwere ge
dachten ontstond, en het was de jonge
Knmerbodevan net s.iauu«is.» v\ i.i ie/.iu;iiui' -
or ook nog in do idiclilon van do stad, delist lo 1,rongen Ho tie'.oldigde oude
to zorgen dat do grachten, haven, kana- manschappen zonden, nicl poeokeni.i
louTn'vijvers, in den winter, zoowel als van den (lone,-alen li. luimeester, plaats,
in den zomer, le allen tijde, bruikbaar maken i»or jonge M.jwnlit.rs
zouden zijn, \Vij treilen er de plichten) 1 1 \er\oigi,.
