Schoolvrede
Zondag 24 Juli
Maandag 25 Juli
1927
0. L. VROUW WH LOÜRBES
Begrafenis yan
Mgr RuUen
Het Puiisch°Bdgisch
incident
CONGO
Schatkistcemiteit
Koninklijke Vlaamscive
Academie
Een domper
Onze Nationale-Fcestdag
te Parijs
Na de oproer te Weenen
-
Vliegtochten
voor iedereen
Verschrikkelijke
gasonlploftmg te Lier
XXXIII'
JAARGANG NUMMER 168
Publiciteit buiten het Arrondissement AAL8T «gentschap Hgvas, Adolf IKaxlaan, 13, te Brussel Rus de Riohelieu.PariJs Breams Buildings, 6, Londres E. O. 4,
H. Christiana
Zonop4, l4,Zonaf7,39
H.Jacobus
Zonop 4,l5Zonaf7,3S
Nieuwe Maan den 2fc
Kerkstraat, 9 en SI, Aalst. Telefoon 114. ^3£i,gg7tolg|,c8. 20 Centiemon Uitgerer J. Van Nuffel-De Gendt
Schoolvrede 't is inderdaad een
heerlijk woord, 't klinkt als een kerst
zang en er word in den laatsten tijd
heel wat mede geschermd. Maar niet
zelden gebeurt het dat dezen die
dweepen met princiepen en tbeoriën
da eerste zijn om deze in de praktijk
den nek te krooken.
Liberalen en socialisten wilden
schoolvrede: dat zongen zij in hun
dagbladen op alle tonen en bet is nog
bun geliefkoosd deuntje. En niet zel
den hoort men in hun pers kreten
opgaan als zou de schoolvrede door
ons, katholieken, in gevaar worden
gebracht. Eu nochtans bet zijn zij, do
andersdenkenden van diverse kleur,
blauwe on roode, die in den laatsten
tijd, op bun congressen, dien vrede
op bet gebied van onderwijs kwamen
stooron door bun razende aanvallen
tegen de vrije scholen en die brutaal
verklaarden dat bet katholiek onder
wijs diende bekampt.
En dat ze die vrijheid van onder
wijs zoeken te wurgen overal waar ze
meester zijn, bewees eens te meer,
maar op echt suggeslieve wijze, de
gemeenteraad van Brussel, die de
geringste tcolage weigerde aan de
vrije scholen der hoofdstad.
Nooit werd hooghartiger een vraag
om subsidie van de band gewezen.
Toen de katholieke schepenen geen
cent los kregen, vroegen ze ton minste
een kleine toelage om... kolen voor
die scholen te koopen. Ilier ook stuit-
ton ze op een knak en brutaal neen.
En zoo zijn de katholieke belasting
schuldigen van Brussel genoodzaakt
tweemaal voor bet onderwijs te beta
len. Ze hebben aan de stad af te dop-
pon voor de officieele, neutrale (lees:
goddelooze) scholen waar ze bun kin-
doron niet willen been zonden, en .ze
hoeven bovendien in bun zak te
schieten om bun eigen katholiek on
derwijs te bekostigen.
En dit is onrecht
De vrijheid van onderwijs staat in
onze Grondwet neergeschreven. Art.
17 luidt inderdaad als volgtHet
onderwijs is vrij alle belettende
maatregel is verboden,
Hot inzicht nu van de stichters
onzor Belgische grondwet was dat de
officieelo scholen maar dienst doen
als er gebrek is aan vrije scholen
de Staat moet bijspringen daar waar
geen voldoende vrij onderwijs bestaat.
Maar bij moet desnoods naar gelang
bet getal der leerlingen elke vrije
school geldelijk ondersteunen.
Dit vloeit uit den aard dar zaken
zelf. Onderwijs en opvoeding der kin
deren is do plicht der ouders en zou
eigenlijk moeten geschieden in den
schoot der familie. Doch veeltijds zijn
de ouders zelf daartoe niet bij machte,
dan worden die kinderen collectief in
een school onderwezen en opgevoed
de gemeente dio eene vereeniging is
van huisgezinnen heeft er voor te zor-
gon. Maar dio gemeenteschool, die
een verlenging is der families, moet
dan ook de meening, de zienswijze,
do gei o dons in zake godsdienst dezer
families als weorspiegelen. Mot ander
woorden katholieke ouders hebben
het recht dat hun kinderen een gods
dienstig onderwijs ontvangen, een
christelijke opvoeding genieten.
In Holland waar de meerderheid
Protestant is, begrijpt men dit prin
ciep en daar wordt in do wotsregeling
omtrent de scholen geen onderscheid
meer gemaakt tussckeri vrije en offici
eele scholen. Allen hebben recht op
dezelfde subsidies.
Ook 't Protestantsche Duitschland
goeft ons het voorbeeld van een ruime
vrijheid in zake onderwijs. Te dien
opzichte stelde de kanselier Marx vast
dat de huidige cultuur van Duitsch
land een christen grondslag heeft. Op
die i grondslag moet de geest van het
Duitsche volk onophoudend gesterkt
worden. Die princiepen zullen er toe
gepast worden in do nieuwe school
wet. De gewetensvrijheid en 't recht
der ouders, alsook hst godsdienstig
onderwijs en de rechten van den Staat
zullen gewaarborgd zijn.
De vrije katholieke scholen krijgen
dus beter hun recht in protestantsche
landen, als Holland en Duitschland,
dan in ons katholiek België.
Inderdaad in de gemeenten van ons
land waar liberalen of socialisten de
meerderheid hebbon, wurgen zij het
princiep der vrijheid door de vrije,
katholieke scholen achteruit te stellen
en le broodroovon, door hun de noo-
dige toelagen te weigeren. En dan
roepen ze nog denkende wellicht
door hun getier eenvoudigen te ont
hutsen, volgens de oude spreuk; wie
het hardst schreeuwt krijgt bij het
volk gelijk dan roepen ze dat wij
katlioliolcon den schoolvrede hebben
gestoord
We vragen doodeenvoudig dat men
in ons land do vrijheid toapasse gelijk
in Holland en Duitschland dat men
er het vrij onderwijs op gelijken voet
stelle met het officieel onderwijs, dau
zal er een ongestoorde vrede heerschen
tot heil van eenieder, tot heil van het
land.
BWDoïif ~GBNT
Oost-Vlaanderens Bedevaart naar
WERK OER ARME ZIEKEN.
Z. H. Mgr. CoppicIers, zijne groote
genegenheid lot het werk der arme
gieken willende tooneu, heeft aan Mw.
Cercelel het goede nieuws, laten ge
worden dat hij al de onkosten zal be
talen voor een zieke die hij zelf aan
duidt.
Vrijdag morgen bad te Luik met
groote plechtigheid de lijkdienst plaats
y an den beminden kerkvoogd, wiens
overlijden wij hebben gemeld.
ïn het middengebouw van het bis
schoppelijk paleis was de rouwkapel
ingericht; daar bevonden zich naast de
nieuwe bisschop, de twee groot-vica
rissen en de bloedverwanten.
Van 9 l/> ure kwamen de detache
menten van twee regimenten voelvolk
zich op de. binnenplaats rangschikken,
terwijl de artillerie plaats nam op de
boulevards.
Onder de aanwezigen in ÏÏet Palcis
bemerkte men Z. Em. Mgr Van Roev,
card i 11 aal - aar t eb i s.s cl i op van Mechc-
leu; Mgrs Coppielers, bisschop van
Gent, Rasrieur, bisschop van Doornik,
Hcylon. bisschop van Namen, Mon-
nescli, bisschop van Luxemburg; De
Boeck, apostolisch-vicaris; generaal
Doutreponl, vertegenwoordiger des
konings en kapitein Goffinel; ridder
de Brunswick, vertegenwoordiger van
den minister van .justitie en de Tran-
nov, aalmoezenier van het Hof; de ab
ten van Val Dieu en van Maredsous";
de consuls van'Frankrijk, Italië, Enge
land en Duitschland.
Ten 10 ure werd liet lijk' onder den
militairen groet eiï het. presenlecreri
der wapens op de binnenplaats ge
bracht, én de lijkstoet, met het mili
taire muziek voorop, ging op weg naai;
de kerk.
'Achter bet leger Volgde de geosté-
ïijkheid van allen rang eiï rond de
lijkkoets de personen' die 'de 'strikken
van het baarkleed droegen. Deze wa
ren: baron Iloutart, namens 'de regee
ring; Staatsminister Berryer; luite
nant-generaal de Poch; Delliaise,
eerste voorzitter van Het beroepshof;
Meyers, procureur-generaal; Piriard,
gouverneur der provincie eiX Neujean,
burgemeester van Luik.
Ecnc ovcrgroole volksmenigte ver
drong zicli langs den weg naar dé ka
thedraal, die ganseïf met rouwdrappe-
riien was behangen.
Dc dienst werd gecelebreerd doör Z.
Em. cardinaal Van Rocy, met pontifi
cale assistentie dec andere bisschop
pen.
Na den dienst beklom Mgr Kerklidfs,
den predikstoel om ecné hartroerende
lijkrede le houden in welke hij de ver
heven gaven en' 'de 'groote diensten
roemde, die de overleden prelaat, voor
al tijdens den' oorlog, aaïT Het ,volk
heeft bewezen'.
Na den dienst' Is Eel lijk Tér vèrée-
ring der geloo.vigen ïn 'de kerk gebleven
lot '4 ure namiddag, wanneer het pér
auto-lijkkoets" haar 'Geistingeg ïn Lim
burg weed gevoerd*
«BUiTSCHLAND ZENDT EENE
LAATSTE NOTA.
De Berliner Zeitung am Mïtlag
schrijft:
.Woensdag nog, weinige uren na de
ontvangst van de nieuwe Belgische 110-
ia, hoeft de Rijksregoering aan Belgie
ecnc definitieve nota gestuurd. Zij is
wat lijviger, maar niet lijviger dan het
belang der zaak vereis.oht.
Het Belgisch antwoord is inderdaad
eene grove beleediging aan liet adres
van Duitschland. Het is ongehoord dat
een land, dal met Duitschland deel
heeft in de overeenkomsten van Lo
carno, meer geloof wil hechten aan
duistere berichtgevers, dan aan Duit
sche documenten.
Wat betreft "de beleediging welke zoo
door Belgie aan Duitsclvland en aan
hel Duitsche volk wordt aangedaan, is
het laatste antwoord van Duitschland,
hoe duidelijk en krachtig ook, nog
zeer gematigd.
De Belgische regeering 'moei Het
dus niet verwonderen dat zij ten ge
volge van hare laalsto nola. die zoo
maar de geschiedkundige feilen ter
zijde laaf, een politieke en zedelijke
mislukking hoekt.
Men moet le Brussel zieÏÏ wel reken
schap ervan geven, dat dergelijke be-
leedigingen zich niet mogen herhalen.
Die mannen hebben «loupél»! zooals
men ziel (N. der R.)!
Aankomst van de «Elisabethville»:
Na eene voorspoedige reis, is Vrij
dag morgen de Belgische, stoomboot
«Elisabelhville», kapitein Mommens,
van do C.B.M.G., in dc haven van Ant
werpen aangekomen en werd aan af
dak 10 gemeerd.
Aan boord bevonden zich 129 passa
giers van lc klas, 91 in 2 e klas en 1
in 3e klas.
Onder de passagiers bevon'dt zicli
generaal baron Cu. Tombeur, die te
rugkeert van dc inhuldiging van hel
monument te Leopoldvïllc, ter eere
van de gesneuvelden in Congo.
Als lading heeft de «Elisabethvillè».
1252 ton palmnoten, 008 ton copal,
126 ton sésamzaad, 237 ton palmolie,
54 ton caoutchouc, 57 ton kopererts,
'13 ton ivoor, 3 y2 ton hout, 70 ton
cacao.'3 ~t.on huiden, 3 ton katoen,
7 ton koffie en 19 ton slukgoed aan
boord.
Het Comiteit den Schatkist verga
derde Vrijdag in het ministerie yan
financiën onder voorzitterschap van
M. Jaspar, eerste minister.
Het heeft verschillende werken
goedgekeurd en énkele toelagen toege
kend.
Het onderzoek voorl zei lende van 3e
verslagen van 'de commissie belast, met
de studie van dc werkwijze der staats
diensten, heeft het comiieit vastge
steld 'dat 'de stoomfoestellcn 'door elec-
trische drijfkracht werden vervangen
in 'de militaire bakkerijen van
Luik, Antwerpen cri Namen. Die her
vorming zal eene aanzienlijke beper
king 3er exploitatiekosten teweegbren
gen. daar 'de sloomloestellen 'kostbare
herstellingen vergen. Daarbij nog zal
het beschikbaar materiaal aan het be
hoef 'der domeinen overgezet worden
om Eet te verkoopeh.
Voor wat 'cle militaire' béwerkings-
inrïclitingen betreft, heeft liet komileit'
besloten dat. allo noodige maatregelen
dienen aangewend tot het spoedig ver
vangen: van de burgerlijke werklieden
door soldaten.
Het heeft eene bijgevoegde studie
voorgeschreven tot de afschaffing van!
het krijgshospitaal van Brugge.
De afschaffing van de krijgshospi
talen van Aarlen en Meclielen heeft nu
reeds eene bezuiniging van 125.000 fr.
veroorzaakt zulks afgezien van dc
nieuwe bestemming die zal gegeven
worden aan 'de 'ontruimde gebouwen.
Met Eet 'oog op de gewichtigheid van'
dé betrokken intresten heeft, het comi
ieit ïn princiep zijn akkoord be
tuigd aangaande de vereeniging van dc
verscSeidenc registratiediensten van
dé Brusselsclle agglomeratie. Buiten
dé ernstige bezuiniging 'die zal verwe
zenlijkt worden 'door 'dien maatregel
zulleiï 'de archieven der hypólheekbe-
warihgen buiten 'dé brandgevaren kun
nen gesteld worden.
Zitting van 20 'Juli 1927
Verleden Woensdag hield de Kon.
yiaamsche Academie hare maandelijk-
sclie zitting.
's Voormiddags hield de E. II. Ja
cobs eene lezing over het opstellen in
de moedertaal in de huinanioraklassen.
Hij vergelijkt het opstel uit het voor-
oorlogsche tijdperk met dat uit het na-
oorlogsclie.
Na hem leest de heer Snmyers over
«Vaderlandsliefde en Heimatkunde.».
Spreker wijst er op wat in de school
bij het onderwijs in de verschillende,
vakken kan gedaan worden om de va
derlandsliefde aan te kwccken.
In de commissie voor geschiedenis
houdt de- lieer Isidoor Terrlinck eene
lezing over den oorsprong cn de be-
teekenis van liet woord Berkoos, in
hel Brusseis.ciï dialect gebruikt voor
warmoezenicr.
"Om twee ure' ?S' namiddags had dc
algemeens vergadering pl«.al5.
De heer secretaris Pr L> GréTn.ïns,
kondigt hel "overlijdeiï 'aart van Mgr
Rullen, bisschop van T.uiF, lid der
Academie. Daarna p?r;it 0e jOGizil-
icr. Prof. Dr Vermey'eu de lijkvodi uil.
Prof. Mansion zal de Aéa'h.-.re vei lé
gen woordigen bij 'ïe begrafenis; U clï-
tigheid.
Kan. Muyldermans zal zicli" gclaslen
met het levensbericht van Mgr Ru tien
voor lvet Jaarboek der Academie.
Na de lezing van de officieele mede
deel ingen en verslagen, krijgt E. H.
Walgrave hel woord voor een voor
dracht over «Het Proza van Guido Gc-
zelleV.
Spreker heeft het eerst over Gazel
le's opstellen in «Rond den Heefd» én
dan ook over de vertalingen van Ge-
zelle uit het Engelseli cn uit het
Franscli. r
Gezellc maakte Van ÏÏcf oorspronke
lijke ganse b iels anders met Gezelli-
aahsche kleur en klarik en geur. De le
zing van- E. "Ff, Walgrave werd aan
dachtig gevolgd.
Al 'de lezingen gullen opgenomen
wórden in 'de Verslagen' cn Mcdedee-
lingenTHer Akademie.
STABILISATIE t Plaatst uwé be
schikbare gelden in de Gentsche Bank
voor Handel en Wijverheid, Filiaal yan
de Volksbank van Leuven.
Afdeelifigen
Aalst, 27, St. Jorisstraal'.
Dendermonde, 1, Franz-Courtenslraat-
Soltegem, Kasteelstraat, 16
Zele, Cesar Meeusstraat,
Bijkantoren
Uillegem-Dorp.
Lcbbeké, Brussesche steenweg
Lede, M^enstraat
STIPTE GEHEIMHOUDING.
2326 VOLKOMEN ZEKERHEID
De Italiaansche monnik E. P. Anto
nio d'Angelo, verblijvend te Sao Paula
(Brazilië)', heeft een toestel uitgevon
den ter vervanging van 'de brandstof,
<lro tot hiertoe onontbeerlijk was om
gelijk welken motor te doen werken.
Dil toestel Irtngt uil eigea krnohl
.ebclricilcif voort én men kan liet ge
breken voor au los, vliegtuig-ia. boo
t.ui treinen, cn.
De Belgen 'die te Parijs verblijven
hebben Donderdag ook den Nationalen
feestdag gevierd. Aan verscheidene*ho
tels en banken wapperde de Belgische
driekleur. ,Ten 4 1 ure werden op hot
graf van den Onbekenden Soldaat twee
marmeren platen neergelegd door dc
vertegenwoordigers «ener. afdeel ing
van de strijders yan Luik. Een balal-
jonoverste vertegenwoordigde M.Pain-
levé en generaal Gouraud, de gezant
van Belgie had luitenant Van Helmont,
adjunkt van den kiïjgsgeattaclieerde,
afgevaardigd. Vervolgens had een
plechtigheid plaats op bet kerkhof.
De bijzonderste betooging gebeurde
des avonds aan den Triomfboog, waar
de loden van den Nationalen Oud-Strij-»
dersbond, die hunne vaandels - mee
droegen, de vlam 'dor herinnering op
nieuw kwamen aansteken. 1
Ten 9 ure werd op de Square d'An-
vers een vaderlahsch" k'oncort gegeven
door 'de Ka rmon ie der. Belgische Oud-
Strijders lc Parijs*
Tengevolge de bloedige onlusten die'
le Weenen plaats hebben gehad, eischtj
de Tiroler Boerenbond, benevens de
verhuizing der centrale regeering naar,
Innsbruck, de uitvaarding van een an
ti-stak in gswet, de y e ron lp o 1 iti ok ing
van de politie en de gendarmerie, dot
instelling van een militaire spoorweg
troep, dc uitvaarding van een wet te
gen het vèrwekken van onlusten en be
perking yan dc persvrijheid.
Zooals men ziet, een heel reactionair;
programma, dat hij uitvoering onge
twijfeld nieuwe, onlusten verwekker^
zou.
Natuurlijk zal er ook van een ver-*
huizing der regcering niets komen; al
leen de daaraan verbonden kosten ma
ken zulks reeds onmogelijk.
Vervolging van dagbladen.
Het openbaar ministerie heeft een
vervolging ingesteld tegen dc commu
nistische «Rofc Fahnede anli-semi-«
tischc «Volkskarnpf» en de gelijkaar
dige «Tageszeitung», allen wegens op-t
riuïng.
Naar de «Ncue Freie Pressen meldt,
is verder een onderzoek geopend tegen
Pieck. bet Pruisische Landdaglid, dat
wegéns communist isehc ophitsing
aangehouden is.
PROEFNEMINGEN EN VLUCHTEN
VAN HET EENE NAAR HET ANDERE
PLEIN.
Een Sabena-vliegtuig, de «II. P. W*
8», twee motoren, verliet Donderdag
ochtend, om 10 uur, hef vlie.gplcin van
Evere met beslemming naar St. Hu-
berti, met aan boord tien hoogeschool-
leeraren. Het gold een nieuwigheid, be
staande uit een tocht van het eenq
naar het andere vliegplein.
Maandag a s., heeft een tweede vul
garisatie-vlucht plaats, ingericht door
het sekretariaat van den propaganda-
dienst bij het departement van Spoor
wegen, namelijk van Brussel naai;
Luik. Tien studenten, die in de lucht-
vaartskidiën belang stellen, maken den
tocht mede.
Te St. Hubert, werd tegen 50 frank,
per persoon door een hónderd dames
en heeren, een tochtje yan 10 minuten
ondernomen.
Belangrijke proefnemingen met een!
valscherm werden door vlieger Quer-
sin gedaan.
Vrijdagavond werden dc bewoners
rondom' de Leuvensche poort opge
schrikt door eene geweldige ontplof
fing.
Langs alle kanten stroomde het volU
in de richting van liet huis nr 53, Pet
tondonck, bewoond door de echtelin
gen Vermeulen en waar het onheil
zich had voorgedaan.
Ter plaatse wordt een huüengewpon
hevige gasreuk waargenomen, zoodat
men alras de verzekering heeft dai et;
eene gasontploffing in :t spel is. Do
onlploffing had heel wat .verwoestin
gen aangericht.
De meeste ruilen der bijgelegen hui
zen waren totaal verbrijzeld.
De voordeur van het. huis zelve wasi
totaal aan splinters geslagen.
De trap in den gang werd verbrij
zeld en weggerukt. In de keuken ver
toonde zich een droevig schouwspel*
kassen, stoelen, schabben, in een
woord alle huisraad lag dooreen ten
gronde geslagen en verbrijzeld, tot
zelf waren binnenmuren omvergesla-
gcn. Een begin van brand werd tijdig
door dc ge buren geblusclit.
De moeder der vrouw bevond zich'
alüeen in hef huis op 'f oogenblik der,
ontploffing.
Het mag een geluk' genoemd worden',
dat bet oudje er het leven niet heeft
bij ingeschoten. Tocli liep zij zware
verwondingen op eri wel bijzonder aart
't hoofd en verder nog over het li
chaam. Aan het achterhoofd vertoon
de 'zicli een wonde waaruit de vrouw
veel bloed verloor. Verder was haar,
hair volledig verschroeid.
Twee bijgeroepen geneesheerert
dienden haar ter plaatse do beste zor
gen toe, waarna' zij naar de kliniek'
van het II. Hart werd overgebracht.
De polieie was spoedig Ier plaalsé
om de noodige ordemaatregelen te ne
men en het toegesnelde publiek op af
stand le houd CR*
