Hst onderwijs
in onze Kolonie
Woensdag
Sept. 1927
i
M. BruiiPt geen voor
zitter der Kamer meer
De ministerraad
Wielertockt
Con&o-Brussel
Bij
de gemeeate-
Levering van kolen aan
de Belgische spoorwegen
ontvangers
Het Amerikaansche
Legioen te Parijs
JUBELFEEST1 IN HET
KLOOSTER TE ERPE
K#rkstraat, 9snSl, Aalst. Telefoon 114,
XXXIII- JAARGANG NUMMER 217
IêICl. 23 CeDliMnen Uitgeror J. Van Nnflel-Ds Gendt
Pubticiieit buiten het Arrondissement AALST Agentschap Havas, Adolf RlAxiaan, 13, te Srussel Ruo de Richelieu, Parijn
Breams Buildings, 6, Londres E. O. 4,
H. Matheus
Zonop5,35Zon a!5,51
Nieuwe Maan den 25
In den loop van liet jaar 1925
werd aan het onderwijs in onze ko
lonie eene nieuwe stuwkracht gege
ven.
De officieele sdholen gingen
voort met steeds uitbreiding te ne
men, door de toevoeging van nieu
we klassen en het aanvaarden van
een uitvoerig programma.
Like van onze voorname onder
wijsinstellingen bezit nu een volle
dig lager onderwijs en hoogere af-
deelingen, waar riiet alleen bekwa
me stielmannen worden gevormd,
maar ook klerken en schoolnïorii-
tors. Deze scholen zijn ook geroe
pen om leerlingen, met volledig la
ger onderricht, te leveren aan de in
stellingen voor inlandsehe genees
kundige assistenten,
De regeering voorziet de inrich
ting van nieuwe schoolgroepen te
('oquiüliatville, te Niangara. en te
Katanga.
De bestuurders der officieele
i scholen wei-den aanzocht een Tifinie-
re plaats te verleenen aan het on
derwijs van de Fransehe taal, 'daar
Üe ondervinding heeft geleerd dat
een grondiger kennis van die taal
een betere vorming verzekerde en
de leerlingen meer bevoegd maakte
voor het aan'bt dat zij geroepen zijn
om te vervullen.
Besloten werd aan de Inieisjes in
de g-roote centra een meer volledig
onderwijs te geven, dat meer het
aan de jongens gegeven, onderricht
lienadcrt.
Ten einde het onderwijs voor
inlandsehe meisjes te verbeteren
heeft de regeering besloten belang
rijker toelagen te verkenen aan de
geestelijke congregaties, die scho
len in de voorname plaatsen 'hebben
ingericht. Zoo is er een officieele
meisjesschool in opbouw te Leo-
poldvilk Oost.
De statistieken, die Int 'bestuur
heeft ontvangen, vermelden het be
staan van circa 425 lagere en he-
roepsdhclen en 3800 landelijke
scholen.
De 'schoolbevolking 'der officieele
scholen in de groote eentra heiiep
5n 1924 tot 4000 kinderen; in 1925
bedroeg zij 4065.
De landelijke loffiekele scholen
in de Oostelijke Provincie werden
gevolgd door nagenoeg 6000 kin
deren.
Het aantal leerlingen in |de ka
tholieke missiescholen klom van
95000 in 1924 tot 130.000 in 1925;
in de protestantsche scholen van
82000 in 1924 tot 100.000 in 1925.
Men kan dus op nagenoeg 250.000
liet aantal kinderen en volwassenen
schatten die minst genomen keren
lezen, schrijven en rekenen.
Het is in den den loop van het
jaar 1925, zoo leert ons het: officieel
verslag, dat de regeering aan de
nationale missies heeft laten weten
hoe zij de organisatie.van het vrij
onderwijs verstaat en volgens wel
ke modaliteiten zij het verleenen
Van 'toelagen verstond.
Het ontwerp van schoolorganisa
tie .opgemaakt ingevolge de besluit-
selen der Onderwijscommissie 'die
iö 1920 te Brussel bijeenkwam, be
gint dus toegepast te worden, na
eerst ter plaatse zelve totaal in re
gel te zijn gebracht.
In het algemeen zoo liesluif het
lerslag, hebben de missies eene lof
waardige inspanning gemaakt om
de inzichten der regeering te ver-
Wezenlijken.
Zekere missiën dié reeds vroeger
bene groote uitbreiding aan hunne
bnderwijswerking gegeven hadden,
zullen snel eene organisatie kunnen
^Verwezenlijken, die in overeenstem
ming is met het voorgestelde pro
gramma andere zullen dien uitslag
eerst binnen enkele jaren bereiken,
want de mogelijkheden van verwe
zenlijking schijnen van streek tot
streek te verschillen.
De kredieten voor dc instelling
der officieele schoolinspectie wer
den gevraagd op, de begreoting van
1926, Die instelling zal dus eerlang
verwezenlijk zijn en men mag. in
eene naaste toekomst belangrijken
vooruitgang verhopen zoowel in het
officieel als in het vrij onderwijs.
Voor dit laatste zijn de vooruit
zichten fel verbeterd door 'de toene
ming der katholieke missionarissen
en vooral van de Zusters.
In den loop 'van 1925 zijn er in
derdaad drie nieuwe missiën in Con
go tot. stand gekomen
1. De congregatie der Paters La
zaristen, die haar zetel gevestigd
heeft te Bïkoro, in 'het gewest van
het Tumba-meer.
2. De congregatie der Zusters
van St.-Vineentius a Paulo, die het
gasitiiuis en de meisjesscholen van
CoquilKatvHle bedient.
3. De congregatie der Zusters
van, O. I,. Vrouw van het H. Hart.
dte de actie dor missionarissen van
het II. Hart in het EvenaarUistrict
kwam aanvullen.
De Zusters Franciscanerssen,
missionarissen van Maria, verke
nen hare medewerking aan de Pa
ters Franciscanen in de prefectuur
der'Lulua en van Midden Katanga
zij openden eene school te Sandoa.
De Congregatie der Witte Zus
ters'reeds gevestigd in de streek van
Tanganika en van Kivu, heeft hare
werking uitgestrekt tot'de apostoli
sche prefectuur van het Meer AL
hert.
Een decreet van den H. Stoel
heeft de werksfeer der Paters
Trappisten versmolten met die der
Missionarissen van het H. Hart,
welke de apostolische prefectuur
van Coqüühatville is geworden de
missie der Paters Trappisten ver
dwijnt dus als zelfstandig organis
me.
Ilct aantal katholieke niissieor-
ganismen bedroeg einde 1925 he.t
totaal van 36 tegen 29 protestant
sche.
Alles bewijst dat onze katholieke
missiën de grootste diensten bewij
zen aan onderwijs, opvoeding en be
schaving, zoodat zij ten volle den
steun verdienen, welken voortdu
rend aan de gelooyigen wordt ge
vraagd,
,M. Brnnet lieeff aan zijne vrienden
verklaard dat hij zal bedanken voor hor-
kiezing tot voorzitter der. Kamer en dat
zijn besluit onherroepelijk is.
Tot nu toe heeft men hem, steeds kun
nen bewegen terug het ambt aan te ne
men en hij stelde zeker de eenparige
gevoelens van de Kamer op zeer hoogèn
prijs.
Maar ditmaal schijnt het dat er niets
meer aan te doen is en dat hij definitief
van het voorzitterschap afziet, om reden
van persoonlijke zeer aanzienlijke Ibe-
langcn die hij heeft waar te nemen-
De ministers hebben Maandag na
middag eene vergadering gehouden on
der voorzitterschap van M. Jaspa r, in
het ministerie van koloniën.
I Dc minister van buitenlandsche za-
;ken heeft verslag uitgebracht over de
beraadslagingen van den Volkenbond
!cn heeft de omstandigheden uiteengezet
,in dewelke de stemming uit uitgebracht
en welke als gevolg had dat Belgie niet
meer in den raad zetelt- De minister
heeft eveneens gesproken over de on
derhandelingen die hij te ■Geneve heeft
gevoerd met de ministers van ibuiten-
ilandsche zaken van andere landen.
I De raad heeft van de uitleggingen
van M. Yarnlervelde nota genomen en
heeft de rede goedgekeurdwelke de mi
nister van buitenlandsche zaken te Ge
neve heeft uitgesproken, na de stem
ming.
Ton slotte hebben de ministers nog
eenige 'kwesties van administratieven
aard behandeld.
-AAA-
6TA341_iSATIE Plaatst Uwé be
schikbare gelden in de Gentseho Bank
veer Handel en Wljvérheid, Filiaal vani
de Volksbank van Leuven.
Afdeelingen
'Aalst, 27, St.. Jorisstraaf.
Dendermonde, 1, Franz-Courtenstraati
Sottegem, Kasteelstraat, 16
Zele, Cesar Meersstraat.
Bijkantoren
HiJlegem-Dorp.
JLebbeke, Brussesche steenweg
Lede, Molenstraat
STIPTE GEHEIMHOUDING.
2326 [VOLKOMEN ZEKERHEID)
Begin volgend jaar zullen drie kolo
nisten, de Mi. Bliiliberl van Boelen, uit
Schaarbeek, Canaille Boée, uit Billy, en
De Both, nit CSmrleroi, per rijwiel den
lodkt ondernemen van Elizabethstad
(Katanga) naar Brussel..
0
Eene belangrijke vergadering werd
Maandag namiddag te Brussel gehou
den tusschen de afgevaardigden van
't Verbond der Koolmijneigenaavs en
die van de Nationale Maatschappij dei*
Belgische Spoorwegen voor het vaststel
len der prijzen van de 'brandstof aan
'liet spoorwegnet gedurende liet vierde
kwartaal van 1927.
Onze koolmijnen stellen eene vermin
dering voor van 5 fr. per ton voor «me
nus» on 5 fr. voor briketten.
De levering bestaat uit 500.000 ton
«menus», 40-000 ton briketten, plus
55.000 Ion tout-venant, voor dewelke
zoowel iii Belgie als in 't buitenland cle
prijzen werden gevraagd.
CONGRES TE BRUSSEL.
liet XVIIIe congres van 't Nationaal
Verbond der Gemeenteontvangers, dat
Zaterdag avond begonnen was, werd
Bondag morgen voortgezet in de Raads
zaal van liet- gemeentehuis te Sïnf-iJans
Molenbeek.
M. MEUTE WIE, burgemeester,
groet, uit naam van bert gemeentebe
stuur. de talrijke aanwezige gemeente
ontvangers en wijst op (hun belangrijke
rol.
Daarna hield M. D'HONIDT, voorzit
ter, een korte toespraak, waarin bij over
de werkzaamheden van liet Verbond en
de belangen dor leden sprak.
M. GILLET, algemeen secretaris,
Ibrengt verslag uit over cle werkzaamhe
den can 'het afgcloopen jaar; hij leest
daarna het verslag van den penning
meester, die door ziekte belet, is de ver
gadering bij te wonen- Beide versla
gen werden toegejuidht.
Daarna worden de Verschillende ver
slagen enl besluiten der commiseien voor
gelegen aangaande de wijziging eter sta
tuten, de perekwatie der jaarwedde en
pensioenen, de borgstelling en slotodke-
ning.
Deze besluiten worden aangenomen.
De lieer D'Hondt wensoht de verslagge
vers geluk en wijst op de noodzakelijk
heid van den toestand der gemeenteont
vangers eindelijk door een wet te1 zien
regelen.
Bij de besprekingen wordt de 'wensch
uitgedrukt een jaarwedde te zien toe
kennen in verhouding mol dc bevoliing
der gemeenten en in de kleine ge
meenten, van minder dan 5000 inwo
ners, de gemeenteontvangers op gelijken
voet te stellen met de gemeentes
secretarissen-
Na een slotwoord van don voorzitter,
worden de congressisten door het ge
meentebestuur ontvangen.
M. D'Hondt bedankt de gemeente-
overheid voor 'hun gul onthaal en wijst
op de noodzakelijke samenwerking van
[de gemeentebestuurders met do ontvan
gers on het ander personeel,
j M. Mettewie, burgemeester, omringd,
door de 'heeren Dr Navarc. 'Eibers en
Heymans, schepenen, en door talrijke de hulde aan de Waarde Overste en Me-
gemeenteraadsleden, verklaart dat Sint- dezusters die zoo volmaakt op dc'hoogte
-r r» T. t ..ib1. rtn.,lbn .21 nl elo An/^mmri iovo rl-nn fin nA
Een overweldigende triomftocht,
onder den Zegeboog der Eloile.
Op de Place de la Concorde waren
verhoogen opgetimmerd voor de per
soonlijkhedenmen bemerkte er ver
scheidene ministers, generaal Geuraud,
militaire gouverneui' van Parijs, de
eerste prefekt der Seine en de pre
fect van politie, de zaakgelastigde der
Vereenigde Staten enz...
De automobiel waarin generaal Pers-
hing en maarschalk F och- gezeten waren
blijft staan om de twee groote vehïliec-
ren toe te laten het défilé in oogen-
sclhouw te nemen.
Na de Place de la Concorde, neemt
de stoet de Rue Royale om aldus de
Opera te bereiken langs de groote boule
vards waar 'het geestdriftige volk niet
ophoudt toe te juichen.
Aan de Madeleine wordt het eene ge
weldige ovatie-
Parijs, 19 'September.
Met betoog op de «Groote Parade»
welke het Amerikaansche Legioen he
den namiddag geeft, is een ware men-
schenzee samengestroomd op den lan
gen doortocht welke de stoet volgen zal,
te weten van de Place Iena naar Nofcré-
Dame, langs den Zegeboog' der Etoile,
de Champs-Elysées. dc Madeleine, do
Opera, de rue de Rivoü en het Stadhuis.
Bijna al dc vensters op cleaen weg
zijn met Fransehe en Amerikaansche
vlaggen versierd.
Te 14 uur zet de stoet zich an1 gang,
begroet door de geestdriftige toejuichin
gen der tallooze nieuwsgierigen.
Voorop, de Garde Répufoiicaine te
paard, het 24e linieregiment, de vaan
dels van de oud-strijdersvercenigingen
Voorafgegaan door hunne vlaggen,
volgen dan de verschillende groej^en van
het legioen. Vele legioenmannen hefb-
ben zich terug in hun ooiiogsunrform
gezet.
Rond den Zegeboog der Etoile cn
langs de Avenue d'Iena was de haag
door de troepen gevormd.
Voor de eerste maal sedert het defile
aan don 'Zege, in 1919, waxen de zwaxe
kettingen die dén zegeboog omringen,
verwijderd, om de l^ionnairen toe te
laten onder den heiligen boog te defi-
leeren.
De legionnairen komen dan onder
den zegeboog en werpen blauwe, witte
en roode bloemen op het 'Graf van den
Onbekenden Soldaat die aldaar zijn
laatste rustplaats heeft-
De menigte juicht onophoudelijk toe.
Twee vliegers doorkruisen de lucht' bo
ven de Place de PEtoile,
aLLeLUIa
De kLokJcs zingen LUID en Lang
ITUn bLIJden JUbeLzang.
/Zondag laatst, lSen September, werd
hier, met veel geestdrift en met alge
meen vreugdevolle deelneming, de Her
innering gevierd aan hot vijftig jarig
'bestaan van het Klooster der Zusters
van Maria en Jozef.
Djo edelmoedige stichter was eon in
boorling van Erpe, de onvergetelijke Z.
E. Heer Kanunnik De Meerleer, overle-
dën als Pastoor van O. L- Vr. kerk, te
St. Nikolaas. De veertig jaren lang ge
trouwe Beschermer en Weldoener was
de wel achtbare Heer Dokter-Burge
meester Germain De Vos-lMatt/hys.
Dc feestelijkheden werden ingezet
met de Mis van 6 1/2 ure, gedurende
dewelke honderden lieve -kinderen en
gelukkige ouders ter H- Tafel naderden.
Om 9 ure werd een Plechtige Dank-
is gezongen door E. II. A an Dorpe,
Algemeen Bestuurder, bijgestaan door
Z. E. Heer Kanunnik-Visitator Dc Vos,
met 5 andere priesters- Na het Evange
lie, hield, E. H. Hemeryckx, de nieuwe
Herder der Parochie, die op korten itijd
de genegenheid van al zijn parochianen
heeft gewonnen, een indrukwekkende
kanselrede. Hij toonde, met diep in
grijpende woorden, al het goede, sedert
een halve eeuw, op de Parochie van Er
pe, gesticht door dit zijn voorbeeldig
Zusterhuis; zijn verrukte priesterziel
ging jubelend' omhoog in Laat ons
dank zeggen aan den Heer onzen God;»
hij sloot met een alleszins wel verdien-
Jans Moleifbeek fier mag zijn zulke
i nuttige agenten te ontvangen en lioopt
dat de wenschen en; de voorgestelde ver
beteringen zullen verwezenlijkt worden
[ten bale van allen.
zijn van al dc onderwijsvakken en de
grondige opvoedkunde.
Na de Solemneele Hoogmis, waarin
ook het zangkoor zich op meesterlijke
wijze had ondtexscheiden, werden de
iLexw-sZusterg en de geestelijkheid ie za,-
men met het volk van Erpe, door do
Muziekmaatschappij Ste Cecilia, stoets
gewijze naar het. Klooster geleid. Aldaar
had de plechtigheid plaats van de ont
hulling en de wijding van een prachtig
beeld van liet H. Hart van Jesus, ont
werp van den kunstenaar J. De Bomer
van Erpe. Sohoone gelcgenheidszangen
werden uitgevoerd door de kinderen van
de beide scholen en door al het volk-i
Een aangrijpend dankwoord van den
E. H. Pastoor en een geestdriftig mu
ziekstuk sloten de plechtigheden vaii
den voormiddag'.
Om 4 ure begon, in de heerlijk opgek
tooide feestzaal van het Klooster, eeu go*
noeglijke Jubelavond.
'De eerste die aan de beurt kwam watf
de Eerw- Zuster Michel, nu Zuster-At-»
caj.*es in het Moederhuis te Geeraawis
bergen, vroeger, gedurende 14 jaren,
schoolbestuurster van hot geliefd Erpe-
Klooster, dat haar .steeds zoo nauw aari
liet harte ligt. Zij trad op met een volle
dig. zeer merkwaardig, geschiedkundig
verslag. In uiterst sierlijk verzorgde taal,
sprak zij, als een flinke jonkheid van...
70 jaar, over het ontslaan, (het stillekens
uit den grond kruipenover de verdere
uitbreiding, tusschen lijfs- en zielsgeva
ren en alleihanide wederwaardigheden
over den huidigen hoogst Aoldoenden,
weelderig bloeiendc-n toestand, grooteu-
deels te danken, naast God. aan iliefc
wijs bestuur van zaliger Moedor Geriruè
dis: 4 be waarklassen, 0 lagere klassen,
oen volledige 4de graad-inrichting. Zij
herinnerde,'met innige aandoening,- de
aanhoudende gehegenheidsbevijzen der
achtbare Familieën De Meerleer en Do
Voszij sloot met een geestdriftige uit
barsting van Glorie aan God en
ners van Erpe- Dit zeer boeiend verslag
Dank aan al de Overheden en inwo-
werd meermalen door de aandachtige
aanhoorders uitbundig toegejuigd.
Daarop nam de Z- 10. H. Kanunnik:
De Vos het woord en herinnerde eraan
in gemoedelijke jbewoordingen wat hij
als Erpenaar aan deze school beleefde
en hoe hij zelf er eens schoolkind was
en 051 10 jarigen ouderdom den eersten
steen legde van ruimere gebouwen. Ala
slot bracht hij de hulde en den zegen van.
Monseigneur aan al de zusters-
De gordijn rolt op! Wat gaat er nu
gebeuren? Veel, en nog veel moor,
werd er gelachen en geschetterd bij het
hooren en zien, het, op-en-af dooreen we
melen, kwikkelen en verwikkelen van
dien joligen troep guitige Kludhtspeol-
stersHoe prettig toch kon een goedhar
tig kapoentje een verdoold schepsel tot
nen wijzen levensregel terugbrengen!
Daarna was 't een st.il genieten en be
wonderen bij een zoetTdroomerigen «Ro-
zendans.»
En nu kwam het schoonste van al»:
het zoo aandoenlijk drama uit den Mar-
telaarstijd der eerste christenen, te Ro
me. Elke speelster stond, in haar per
soonlijken rol. als een zielsontroerendd
verschijning, die ons tot micdelijden tra
nen diep bewoog, tot aan de lies over
treffende hemelsche veiheerlijking-
Wanneer een bevallige leerlinge met
een welluidend en goed getoonzet stem
metje,, een gemoedelijk «Dankwoord
en een gulhartigen «Heilwensch» had
toegestuurd, dan werd, door eenparige
kind-er- vrouw- en mannenstemmen, met
medeslepende muziek van wijlen Ka
nunnik-Pastoor Cooreman, op woorden
van een reeds bejaard, doch altijd jeug
dig priesterhart, aangeheven het
SLOTLIED.
O, Volk van Erpe.' Zing vu1 zangeri
In jubel-galmend feest akkoord
En stijge .plechtig uit uw rangen
Ons nooit vergeten heldenwoord
O neen! Zij zullen haar mei hebben
De schoone ziel van Erpe's )Kmdt!
Hier spant de duivel geènê webben
Hier worcit nog Christus' Leer bemindf
'0 Volk van Erpe! Aan u 'de zegen
Van 's zaligmakend Christi-Kruis
Wanneer gij hartelijk blijft gcnegciI
Uw diep verkleefde Zusterhuis
Dan slaan na vijftig nieuwe jaren
Van werk en zorg voor t heil der
jeugd
Uw opgetogen Kinderscharen
Hier steeds getrouw aan Eer cn Deugd!
Aldus wordt en blijft er in ons duur-
baar Vlaanderen, zoolang 't zal bestaan
gekampt en gestreden cn ook: ge
triomfeerd» voor den eeuwigen groei
en bloei» van ons onvergankelijk'
Roomseh-Katholiek onderwijs en onze
christelijke kinderopvoeding! Op eenigo
plaatsen moet men, helaas, er nog bij
voegen: «tot spijt van die 't benijdt
doch hier komt dat niet van pas; in 0113
braaf Erpe is iedereen daarover verblijd,
volkomen tevreden en overgelukkig l