22
DE HONDERDJARIGE
Donderdag
Sept. 1927
Het Amerikaanselie
Legio en te Parijs
Kolen- en staalproductie
Gcdsdienslver volging
in Mexiko
Belgie's bevolking
in 1926
De stralenkrans
van Bernadelte
Voer de aardappelen
Hel S0e proces legen
Heinrich Wandl
Hoe de telefoon
zich uitbreidt
öe redevoering
van Hindenburg
tTOdjPud86JlaLaL 'istefsMji#®»
Katholiek leven
iu Ukranië
Kerkstraat, 9 en 81, Aalst. Telefoon 114.
XXXIII* JAARGANG NUMMER 213
Dasblad 20 Centiemen
Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt
Publiciteit buiten het arrondissement caUBT Agentschap Hpvas, Adolf Max laan, 13, te Brussel Rus de Richelieu, Partje Breams Buildings, 6, Londres E. O. 4.
H. Mauritius
Zonop5,37Zon af5,49
Nieuwe Maan den 25
Haf was een spel, dat was iets
zoo een feest op 'het dorp, op 'het
gemeentehuis, in de kerk, langs de
straten en op haar boerenhof.
Nu liet was te peinzen geweest
dat er todi iemand van 'de familie
van stokoude menscben (al broers
en zusters onderéén) zoude zijn
honderdste jaar bereikt hebben.
't Was nu zoo en er moest gefeest
worden om ter meest en men kan
niet meer.
Verre in de negentig jaar oud
geworden, zagen de twee broeders
hun einde naderen, zoo rustig, be
daard, onzenuwd gelijk gansch huil
leven ging die laatste stond voor
bij.
De jongere zuster van onze'hon
derdjarige, :u de wandeling. Lie
gtheeten, zat nog immer in haar ze
tel met baar acht-en-baohtig jaren
achter den rug.
Lie in persoon was te been, liep
valu 's morgens tot 's avonds laat
rond, kommandeerde, statueerde,
regeerde, tuitte en riep dat zon,
maan en sterren vergingen van het
danig Inwijd, zoowel tegenover haar
Loeien, varkens, kiekens en 'hennen
als ten opzichte van haar huisgenco-
ten, geburen en de voorbijgangers,
als ze deze bemerkte wel te verstaan,
want ze hooren, kon ze niet meer.
Ze had geen ooren meer of beter
hare ooreh waren radikaal versle
ten, zei Lie, want ze dienden heur
al meer 'dan honderd jaar.
Julie, in de wandeling IJie, be
woonde nog altijd haar geboortes
dorpje en las nooit geen gazetten
0111 redewiüe dat ze vol leugens
stlaan, zoo bracht ze in. Tegen nie
mand had ze ooit ruzie gemaakt of
niemand was ooit in twist geweest
met Lie, 't levert is veel te kort, zeg
de ze, «rii daar nog bij verwikkelin
gen en onaangenaamheden in te we
ven... 'daarbij zulk men brol trok Ze
heur niet aan. 1
In eerc, in, deugd en in godsdien
stigheid sleet ze (haar leven, gelijk
ze het altijd sedert eene eeuw ('had
weten te doen.
(Weinig of geen groote feesten
had ze bijgewoond, tenzij enkele
deftige boerenkermissen, maar nu
ha'd ze zich laten oveihalen en het
mocht feest zijn ten einde uit.
Het hooggetij voor de eeuwelin-
jge gevierd,overtrof in dat klein'
dorpje alles wat men 'tot dan toen
had gezien, 't Stond in diohtersrij-
men rood op wit en in groote ge
drukte letters te lezen
rAUcs jubelt) op dit blij feestgetij
Eenieder omringt u
zoo gul en zoo blij
Muur nooit werden
wenschcn U< beter gejond
'Dan die ilc U aanbied
op decs vreugdestond
'Al de poeeten van het dorp en
van 't omliggende hadden hun kop
pen bijeen gestoken en uitgepluisd
om zooveel schoons mogelijk ter
eere van Lie voort te brengen.
De straten die naar 't gemeente
huis en naar de kerk leidden waren
versierd, bevL-xl. opgetooid gelijk
in eenc groote stlad bij de inhuldi
ging van een allervoornaamst per
soon. Sparrekens waren geplant en
driekleurige vlagjes wapperden er
zoo'wat overal, tot op 'de stallen en
Schuren toe. Opschriften, jaar
schriften, dichten overal.
Ge ziet van hier dat de familie
nog meest vierde'en «In 't Leeuw
ken waar men' de eeuwelinge als
MAT ANTE begroette, stond
er hoven de ingangsdeur iets priik
te lezen
M- Savage, de Commandant van
legioen, heeft g.;tcïen namiddag
krans neergelegd op bet graf van
fayet-Ic. (Daarna werd bij met een
talrijke afvaardiging uit het legioen
geviel' 12 personen) voorgesteld
op
Hier zijo Waarde Vroute,
U den eersten groei gebracht
Van gansch het porp,
dat U thans minzaam tcgcnlaólit
Van gansch liet dorp,
dat heden u te verjaringsdag
Van 100 jaareen ganschc
eeutve, vieren mag.
De burgemeester deed ook mee,l re<'<ient Doiimergue,
alhoewel Lie er niet veel moest van
hebben, (surtout toen hij
jaren schoolmeester was) want ze den president van de repiddiek aangebo-
streed immer voor de goede zaak. den.
Nu hij had zijn kazak wat gekeerd j G'slercn avond werd den legionnairen
en uitgeborsteld en lag daarmede foeslmaal m het «leis der inva-
e- i lieden aangeboden door de rransehe
toch een schoofje hooger en men L^-sü-ijdeSvereemgingen.
moet alles vergeven en vergeten, Voor dit feestmaal waren natuurlijk
voegde Lie er bij. Over beail -klagen overgroote voorraden ingeslagen. De
voor wat het feest aanging mocht gasten kregen (>00 kg. zalm, 1000 kg.
ze ook niet, want hij had alles be-rundvleeseh. 2000 kg. groente, 2000 kg.
loopen en geschikt en was als de brood, 1 WO 100 E olrc, 100 1.
c, -n ."r lil i o azijn. 400 kg. mavonnawe. 600 kg.<
spil van gansch de doening der fees- friüt; 2oo kg kaas
liet
ean
La-
zeer
(on-
aan
welke ont
vangst een tuinfeest volgde en daarna
's avonds om 8 uur in het hotel Conti
vroeger j)en{rti cen rfcïuei-. door het legioen aan
telijklieden.
't Vervolgt.
-*/V^
Tijdens de maand Augustus bedroeg
de kolenvoortbrengst, in Belgic.
2.273.800 ton tegen 2.230.210 in Juli.
De voorraad bedraagt 1.552-310 ton,
dat is een vermeerdering van 191.000
ton.
Alle voorteekens zijn er dat die voor
raad jiog'Stijgen zal. Het is geen ver-
blij dend vcrsc'li ijnsel*
Dc staalvooftbrengst in Belgic, be
droog in de maand Augustus 317.000
ton. tegen 306.000 ton in de maand
Juli.
Daar het Staal kartel slechts een voovt-
br engst van 282.000 ton toelaat, zullen
de Belgische staalfabrikanten een boete
van. -5 millioen frank moeten betalen.
en* 4200 porties ijs
Berichten zijn uit Mexico 'toegekomen
dat het seminarie van San Luis Potosi,
een der weinige die open bleef nadat de
kerkvervolging der 'Mexikaansdhe Be-
publiek uitbrak, op 10 Augusti laatst-,
gesloten werd op order van de oA'erhe
den. Vroeg in den morgen van dien dag d
hebben zij den recteur aangehouden encijfers omtrent de feitelijke bevolking
zonder eenige gewichtige beschuldigin-WOrden later bekend gemaakt: zij ver
gen tegen hein in te breugen, wierpen schillen lichtjes van de eerste,
zij Ihein in de gevangenis. Later werd
kg.
tc verwerken
Lr waren 700 koks en tafeldienaars
noodig om het eten tc bereiden en de
gaston te (bedienen-
Parijs was avonds feestelijk ver
licht alsof het dc. 14 Juli was. Ken dich
te menigte bewoog zich door de hoofd
straten en, ondanks het ongunstige weer,
werd cr op straat druk gedanst.
LEV BEETJE sT.VI 1-nTEK.
Be-volhing. Dc bevolking van het
Kijk is van 7."811.876 in 1925, 'toegeno
men tot 7-874.0 H in 1926.
's Lands bevolkingscijfer op> 31 De
cern Ixr jl. is das, op !het cijfer wan het
voorgaande jaar, toegenomen met
62'.725 zielen of 8.03 vóór duizend in-'
woners-
Evenals in 1025 komen de twtee der
den van dezen aangroei van de provin
cie Antwerpen, Brabant, Limburg, met
oncIersoneiaeniijKt:
18,3, 10.2 en 3'2 0 per duizend. Het
overschat der geboorten op de o ver-li j-
dens is voor 47.822 eenheden in de al-
gemoene toeneming (begrepen.
De hierboven aangehaalde cijfers zijn
toepasselijk; op de bevolking met'gewoon
verblijf, genaamd «van redhtSwege».De
hij naar Mexico City overgebracht, al
waar Jiij een dag en half moest- verblij
ven voor inspectie door de politic en'
vandaar werd hij naar een gouverne-
ments'bureel gesleurd. ,Door d'e tussdhen-
Geboorten.- Het getal geboorten is
nogal gevoelig afgenomen: van 153.190
in 1925 is het gevallen op 148.840in
1926. "Als men de oorlogsperiode ter zij
de laat moet men tot het jaar 1863 op
komst van oenen vriend, die een losprijs klimmen om een geboortecijfer ibêneden
betaalde, werd liij tijdelijk vrijgesteld. 1150-000 te vinden.
De voorwaarde waarop hij bevrijd werd j De geboortecoefficient 'bedraagt 18.90
was dat hij zich dagelijks op het politie-Ivoor duizend zielen in plaats van 19.61
bureel zou aanbieden en den registerin 1925. De vermindering doet zich in
teekenen- Intussdhen zijn de leerlingenal do provinciën voor, behalve
Luxemburg. Zij is aanzienlijk in de
provinciën Henegouwen, Luik. Wust-
Vlaanderen. De coëfficiënten zijn, per
provincie: Antwerpen, 21.3; Brabant,
16.6; West-Vlaanderen, 22.7Oosh
Vlaanderen. 2flJL; Henegouwen 16.0;
Luik, 13-6Limburg, 29.1; Luxcm-
uit het seminarie weggejaagd eü is Üiefc
gebouw verzegeld geworden.
Monseigneur Pevramale, waarvan burg, 19.6Namen, 17.7.
men onlangs do vijftigste verjaring van Dit verschil van provincie tot provin-
zijn overlijden herdacht, dtic de Pastoor i cie zou nog meer uitkomen indien men,
was te Lourdes tijdens de verscliijnin-j in de plaats van de gewoonlijk gebezig-
gen, heeft volgende verhaald: |de algemeene verhouding van het getal
«Ik was bekommerd en ongerustgeboorten tot de bevolking van allen
over de dingen, die bij de MassaJ'oiello leeftijd, de meer directe verhouding van
rots gebeurden. Ik vroeg mij af of dè liet getal wettige geboorten tot het getal
.dame, die aan Bernadette verscheen,1 gehuwde vrouwen van 15 tot 55 jaar
zeggende de Onbevlekte Ontvangenis to (laatstgenoemd getal was hij de tien-
zijn, werkelijk de Moeder Gods was.i aarlij ksdhe volkstellingen vastgesteld)
Misschien was het kind wel aen shield-bezigde
Wij schreven het reeds, dat de aard
appeloogst zeer bedreigd is, door den re
gen. Het is te vreezen. dat de «plhytoph-
tora» de zwam die de aardappel en wijn
druif doet rotten, zich zal ontwikkelen,
door de aanhoudende vochtigheid.
De aardappelen zullen derhalve moei
lijk bewaren, indien zij nat. w-orden ge
borgen in schuur of kelder. Daarom is
het raadzaam de aardappelen in fïinl|
verluchte lokalen te leggen» op zeer
dunne lagen cn te zorgen dat de lucht
er kan overheen waaien. Natuurlijk
moeten dc gezonde aardappelen van de
andere worden gescheiden. Het blijkt
dat het ook goed is de aardappelen met
zwavelpoeder te besproeien 1-2 kgr.
voor 1000 kgr-"; licht aangetaste aard
appelen kunnen bewaard worden door
ze licht met ongebluschte kalk te fbe-
poeieren.
De Duitsche publicist Heinrich
Wandt, die vooral door zijne twee boe
ken, «-Etappe Gent» en «Potsdamer
Prozesz» geweldige protesten tegen het
Duitsche militarism bekend is, op het
oogenolik in zijn 50e proces gewikkeld.
Dominee Sturm, uit Bres.'au, door
Wandt in een zijner'hoeken heftig aan
gevallen, heeft van zijne oversten bevel
ontvangen den lasterende schrijver voor
het geredkt tc dagen. Wandt heeft als
getuige in dit proces eene Belgisdho
doen oproepen'het is de gewezen meid
van baron de Kerkhove, op wiens
kasteel, te Gent, doming (Sturm tijdens
de vijandelijkheden heeft vertoefd.
Alhoewel Belgic veel geleden heeft
met den oorlog, verbetert het toch stij.-
lekens met zïin telefonen.
ui io,ïu DCZai ijvxgic o-.Aw
in 1905, 24.855 'en in 1926 bezat' het
reeds 159.000 telefonen, dus heeft ons
klein Belgie reeds nen goeden vooruit
gang' gedaan.
In Denemark -waren or in' 1895
10*325 telefonen; in 1905, 42.256 cn in
1915 was hét getal reeds gerezen tot
136.092.
In de Vereenigde Staten waren ér in
1926 16.936.000 en hedendaags zijn er
18*000.000 telefonen.
In Duitschland zijn er 2.5S8.000 te
lefonen. In Engeland 1.3S0-O00. In
Frankrijk waren er in 1926 een getal
van 737.000 telefonen.
bied waardig figuur zie van onzen
Reichspresident, ben ik overtuigd dat
hij de man is ons door de Voorzienig
heid in een hachelijk uur gegeven. Do
man heeft zulken adel en zulk ontzag in
de wereld, dat niets «hooger te schatten
is. Als wij het voorbeeld volgen van dcii
Reichspresident, zal het vaderland or
zich wel mee bevinden.
HATELIJKE LEUGEN.
De burgemeester, M- Lohmeyer.hicld
ook een aanspraak waarin hij onder
meer verklaarde: Onze Reichspresi
dent. heeft gisteren gezegd, dat de 5>e+
vestiging der Duitsche verantwoorde
lijkheid in den oorlog een hatelijke leu
gen is. Wij voegen er vandaag hij, dat
wi j nooit het ongeluk zullen erkennen'
ons aangedaan cn dat wij altoos zullen
eisehen. dat de ons ontrukte. Duitsche
;rond terug Duilsch worde- Dit doel zul
len wij hardnekkig nastreven.
W\
offer van duivelsche inblazingen- Tc
den van deze onrust, vrjïg ik den
lieer mij te verlichten en mij een b>
Deze berekening (mits voorbehoud
omtrent het gemoedelijk getal gehuwde
vrouwen) zou, bij voorbeeld in 1926,
wijs te geven, dat Bernadette niet. tot volgende cijfers dei' huwelijksvrueht-
spfeelbal van den duivel diende. Zekeren baaiheid gevenLimburg, 26.2 levende
morgen reikte ik de H. Communie uit geboorten per 1000 gehuwde vrouwen
in de parochiekerk. Ik bemerkte op de van 15 tot 55 jaar; Wesi-Ylaanderen
communiebank een persoon,
op
met een
lichtende kroon rond het hoofd- Tk was
er zeer door getroffen. Ik gaf de H.
Communie zonder te weten wie het was*
Maar ik volgde haar met den (blik tot op
haar plaatstoen zij zich omkeerde om'
to knielen herkende ik Bernadette Sou-
birous. Mijn- ongerustheid verdween, en
ik twijfelde niet meer aan de verschij
ningen.))
Naast liet verhaal der verschijningen
van O- L. Vrouw, verdient ook de «stra
lenkrans van Bernadette)) een goede
plaats, zooals hi j gezien werd dooi' den
goeden en zeer liefdadigen pastoor
Ijourdes. Mgr. Peyramale.
17.6: Gost-Vlaandercn. 13.8; Luxem
burg 13.7Antwerpen, 13.6: Namen,
11.0; Luik, 9.8; Brabant, 9.5 Hene
gouwen, 8-6.
Overlijdens. In den loop van öfct
jaar 1926 werden er 101.018 overlij
dens aangegeven, hetzij 499 meer dan
het voorgaande jaar. Het cijfer komt
op 12.83 overlijdens per 10000 zielen
in stede van 12-75 in 1925, '12.69
1924.
Coëfficiënten per provincie: Antwer
pen, 11.4; Brabant, 12.5; West-Vlaan-
van doren, 13.4; Oost-Vlaanderen12-6Ile-
I negouwen, 13.7 Luik, 13.2; Limburg,
■11.8; Luxemburg, 14-0; Namen» 14.5.
ENGEESCHE PERSSTEMMEN
Handelend over de redevoering door
rijkspresident Hindenburg over de ver
antwoordelijkheid van den oorlog,
schrijft de «Daily Mail», o. m.
Gelooven de ;Duitschers zelf wel aan
de oDsdhuld hunner Staatslieden, hun
ner regeerders van 1914? iZoo ja, waar
om dan verjoegen zij den keizer? dan
zouden zij het 'bewijs gegeven hebben
van een zonderling gemis aan recht
schapenheid door een vorst tc verjagen
omdat zijne legers verslagen werden-
«Daily Mail» waagt zich af welk het
aandeel van M. Streseman in de betoo
ging van Tannenberg is en sdhrijft des
betreffend
De bewoordingen dezer redevoering
zijn geenszins overeen te brengen mot
de daden en de woorden van M. Stres-
seman te Genève-
Het blad besluit dat Hindenburg een
kwestie opgeworpen heeft dio ihij veel
beter onaangeroerd had gelaten. Enge
land verlangt er niet op terug te komen.
De «Times» is van oordeel dat de re
devoering misplaatst was in den mond
van den president der Duitsche repu
bliek- Het is ontmoedigend na te gaan
dat zij uitgesproken werd in een tijd dat
cr een algemeene strekking bestaat om
aan te nemen dat Duitsdhland een poli
tick van verzoening aankleeft.
DE DÜITSCITERS GEVEN HINw
DENBURG GELIJK,
Op een feestmaal te Kocnigsbcrg ge
geven door den gemeenteraad, hoeft
de Duitsche kanselier Marx in een rede
onder meer gezegd, dat de strijd tus
sdhen de politieke partijen'; niet meer zoo
vinnig is, daar de partijen van meening
zijn dat zelfs de oppositie moet meewer
ken aan het verstevigen van den Staat
M. Marx zegde nog: Als ik IJjefc ecc
GAAT NAAR DE
LANDBOUWSCHOOL
De landbouw is dc meest belaugrijko
der nijverheden- Zulks is voeds ten over
vloede gezegd cn herhaald geworden,
ook dat de landbouw een zeer ingewik
keld vak is, en dat de grootste winsten
.verwezenlijkt worden, zooals in alle am
derc bedrijven, dtoor dezen die werk
zaam, spaarzaam cn het beste op do
hoogte van het vak zijn.
Gedurende den V inter worden allen-
thenen landbouwavondsdholen inge
richt voor jonge liecken- liet onderwijs
wordt gegeven door knappe leeraars,
die zich nog tijd nog moeite ontzien om
hun onderwijs degelijke vruchten to
doen dragen.
Wij kennen vele jonge lieden die go-
durende dc 2-3 jaren die landbouw-
a vond lessen volgen en ook trouw aan
wezig waren op dc voordrachten door
specialisten gehouden, 't Zijn flinke
landbouwers geworden, die uit den
veren.
&por(; is aan de orde van den dag;'
niet ovedreven, kan dat nuttig wezen-
De Winter is het seizoen hetwelk zich
het minst voor sport leent; de Winter is
ook hot seizoen gedurende hetwelk do
jonge landbouwerszonen over veel vrijen
tijd beschikken. Wij raden hun ten
zeerste aan dc lessen der winlerlandbou-
wersavondsdliolen trouw bij te wonen-
Het programma dier scholen voorziet
twee studiejaren. Gedurende 'het cerate
wordt bestudeerd de grond, de meststof
fen. de teelten en alles wat hiermede in
verband staat; gedurende liet tweede
het dier en de uitbating van den stal-
Het eerste studiejaar mag als de
grondslag van het onderwijs aanzien
worden, en de bemesting zeker als liet
-oornaamste leervakde meststoffen:
zwavelzure ammoniak, superfosfaat,slak,
svlviniet, chloorpotasch, kalk, enz. enz.
zijn de grondstoffen, waaruit de land
bouwgewassen opgebouvrd worden.
Intensiever
DE NIJD VAN DE SOVIETS-
In het Moskowsehe blad «Iswestia» is
eer artikel verrekenen T.an den briefwis
selaar uit hei geeverncment Podolie. Do
roode schrijvelaar geeft ?cn volle lucht
aan de onrust welke hem bezielt, over
het feit dat de katholieke geestelijkheid
Podolji zulk schitterend werk ver
richt, en dat het katholicism er zulk ceno
groote uitweiding neemt.
De bevolking van het dist rikt Podolio
bestaat hoofdzakelijk uit Polen.
De katholieke geestelijken hebben in
de Poelsche dorpen verscheidene ve-rce-
nigingen opgericht van godsdienstigon
en van kultureelen aard, waarbij schier
heel de Poolsdhe jeugd aangesloten, is.
Het is ook reeds gebeurd dat de sovict-
overheden in de dorpen het programma
hunner besprekingen opstellen volgens
de aanwijzingen van de katholieke gees
telijken.
Dc «Investia» is zeer gebeten op dio'
toestanden en het verduikt zijnen nijd
geenszins-
Hel blad doet een beroep op de roode
overheden om den groeienden invloed
van de katholieke geestelijkheid met al-»
le middelen te 'bestrijden.
Als hoofdmiddel geeft het op al do
katholieke priesters uit Ukraine te vee?
banncnt
