M
De toestanden in Mexico
Vrijdag
Feb. 1928
HET KIND EN
ISET SPEL
De begrooiing vanGongo
De Belgische koolmijnen
Grondlasten enperequaiie
der bedrijftaks
Kerfcgtraat, 9 en 21, Aalat.
XXXIVa JAARGANG
-Telefoon 114. 20
NUMMER 46
Ceniieman
UitgaTSP J. Van Nuffel-B» Gendt
Publiciteit buiten het Arrondissement AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13 te Brussel Rue de Richelieu, Parijs Breams Buildings, 6, Londres, E. C 4.
H. Mathias
SZonop6,47Zonaf5,23
■Eersie Kwart, den 28
Zou mijn kind ziek zijn, het
speelt niet vraagt zich de bezorg
de moeder af, zcodra haar lieveling
't speelgoed ter zijde legt. En zij
die weken lang aan liet ziekbed van
haar kind in angstige vertwijfeling
heeft zitten treuren, voelt den gloed
der hoop herleven zoodra liet aan
den dood ontrukte kind zijn speel
goed terugvraagt en zijn helderen
kinderlach schijnt te hebben weer
gevonden.
De lust, de behoefte, zal 'ik maar
zeggen, aan spel, is een der eigen
aardige kenmerken, der kinderlijke
natuur. Het spel is het kiud even
noodzakelijk als de lucht die het in
ademt, als het brood, dat het eet.
Ontneem het kind zijn spel en de
glans zijner oogen zal verdooven,
zijn huid verwelken, zijn groei ver
tragen en zijn levensorganen zullen
ophouden zich te ontwikkelen. Het
kind, dat niet speelt, gelijkt wel
dra de jonge vrucht aan wie alle
voedsel eenklaps ontnomen werd en
die verrimpeld en verdroogd op
den grond valt. Instinctmatig ge
voelt het kind welke spelen het noo-
dig heeft; zijn spelen komen piet da
jaargetijden overeen; het geeft de
voorkeur ban geweldige bewegin
gen, schier automatische sprongen,
vreugdekreten, die zijne longen uit
zetten,maar den volwassen mc-nseh
zenuwachtig maken en door hen
dan ook omneedoogend bestreden
worden.
Niet enkel op het lichaam, maar
ook op de geestelijke ontwikkeling
heeft het spel een voordeeligen in
vloed. Het schenkt het kind tal van
hoedanigheden, die hem in den loop
van zijn leven onontbeerlijk zullen
wezen. Het spel verhardt tegen li
chamelijke pijn: het leert voor
zichtig, handig en vlug worden.
Door het spel ontvangt het zijn
eerste, dus ook de ingrijpendste les
sen in ervaring en levenswijsheid
het leert op eigene krachten steu
nen, met zijn medemensohen om
gaan, den. valsche van den recht
schapene onderscheiden, den ge
trouwe 'hoogachten; .het sluit vriend
schap met hen, die het kan bewon
deren en waardeeren.
Bij liet spel mag de zoo heerlijke,
levendige verbeelding van (het kind
haren vrijen teugel vieren; het is
daarbij een der gewichtigste facto
ren van het gemoedslevenhet spe
lend kind alleen is natuurlijk, kalm.
rustig, levensblij, tevreden en ge
lukkig. Bij- het spel vergeet het
kind, zijn lange uren inspanning en
rust het uit van de voor hem zoo
dorre stydie; het spel is hem een
weldoende dauw, die zijn hersenen
verfriseht, zijn geest ontluikt en
zijn gemoed sterken kan.
Aan den volwassen mensch le
vert het spelende kind een] onuit-
pubare bron van psycologische
waarneming en paedagogische stu
diën., Het kind, dat zich onder het
wakend oog van meesters of ouders
bevindt, is niet altijd natuurlijk,
maar dikwijls gekunsteld. Het spel
lende kind integendeel is vrij öf
meent het te zijn; het moet zich aan
zijns gelijken, liet doet zioli voor
zooals het is, omdat (het geen reden
heeft en zich anders voor te doen
dan het is.
Hoevele kinderen, welke bij de
studie slecht bedeeld, traag van 'be
grip, flauw van karakter, wispeltu-
ïug, zonder de minste kracht en
volharding schijnen, doen zich bij
het spel heel anders voor Hoe
vaak gebeurt het niet, dat de leer
ling, die bij les cn studie de vlugste
schijnt, bij het spel door schijnbaar
trage of luie leerlingen wordt over
vleugeld Het spel is ook een uit
muntende afwisseling voor het ke
rende kind. De studie overspant
zijn hersenen, maakt het zenuwach
tig en prikkelbaar Het spel her
stelt het gebroken evenwicht; het
kind dat te weinig speelt staat bloot
aan koorts, stuipen, hersenvliesen
ontstekingen, bloedarmoede, tering,
zenuwkwalen en zoo meer...
Het spel is ook een hoofd ver
eischte van zedelijke gezondheid
het kind dat speelt valt 's avonds,
mat en moede, in slaap; het kind
dat niet of weinig speelt, is over
prikkeld gejaagd en heeft veel kans
geheime ondeugden dan te kweeken,
die het maar te vroegtijdig lichame
lijk en geestelijk ten onder zullen
brengen.
In ons tegenwoordig opvoedings
systeem neemt t spel met recht een
groote plaats in dan vroeger. De
liedendaagsche paedagogie heeft
deze laatste jaren veel gedaan om
die ingeboren neiging tot het spel,
tot 'haar voordeel aan te wenden.
('t Vervolgt.)
Een debat in den Senaat. Redevoering
Pater Ratten, Antwoord van den minister
buiteniandsche zaken
De conspiratie van hei stilzwijgen in de pers
van
van
De Kamercommissie voor Koloniale
Zaken vergaderde Woensdag ten einde
de Gongobegrooting te behandelen.
Door den heer Renkin werden enke
le vragen gesteld betreffende liet af
sluiten van de rekeningen van koloniën.
Zoo zeide de h. Renkin dat in strijd met
de verstrekte gegevens de Jiandelsba-
lans van Congo wel vooraeeliger is.
Volgens hem ook sluiten de rekenin
gen met boni en niet met mali.
Eveneens .werd door den Iv. Renkin
de vraag gesteld of finantieelc fusies
zooals do fusie van de Sociét-é Géné
rale de Relgique en de Banque d'Outre-
mer do machtsverhoudingen in Congo
niet al te zeer wijzigen. De h. Sap,heeft
trouwens dienaangaande eveneens vra
gen gesteld tot den bevoegden minis
ter.
De Commissie besloot het hcele Co
lonial vraagstuk aan een grondig on
derzoek te onderwerpen niet met de
bedoeling onvruchtbare kritiek uit te
oefenen veeleer om ophouwend werk te
verrichten.
De heer Sap werd tot verslaggever
benoemd voor de begrooting van Congo
terwijl de li. Matliieu verslaggever
wordt voor de begrooling van Ruanda
Ugandi*
KONFERENCIE Bid NI. JASPAR
BESTRIJDING der KRISIS
In bet kabinet van M. Jaspar, eersten
minister, heeft Dinsdag morgen een
konferencie plaats gehad ter bespre
king van de koolmijnkrisis en de midde
len om er in te verhelpen.
Onder de aanwezigen bevonden zich
MM. de ministers Lippens, Houtart en
HevmanMM. Theunis, voorzitter der
koolmijnkommissie. Foulon, Jadot, La-
malle en Galopin, hooge ambtenaars
der Nationale Maatschappij van de
Spoorwegen.
De kwestie van lvet vervoer der ko
len per spoor cn te water wordt gron
dig onderzocht. De konferentic heeft
voorstellen gereed gemaakt., welke aan
den naasten ministerraad zullen voor
gelegd worden.
Die voorstellen betreffen waarschijn
lijk de vermindering van do grondcijns
der mijnen. Minister Houtart heeft ge
zegd dat hij een vermindering van 50
t. h. wil toestaan, maar zulks zoo geen
grool.cn invloed hebben op de krisis.De
koolmijnkommissie dringt vooral aan
op de prijsverlaging der tarieven van
bet kolenvervoer. Die prijsverlaging
zou volgens schatting (50 miljoen per
jaar moeten bedragen. Maar de Natio
nale Maatschappij der Spoorwegen
meent, dat zij die 60 miljoen zoo maar
niet kan laten schieten.
De konferencie zou besloten hebben
dc koolmijnbazen te verzoeken van hun
kant ook een krachtinspanning te doen
ter bestrijding der krisis. Het zou den
Staat al te zwaar vallen een deel to
moeten dragen van de voorgestelde,
vermindering der vervoerprijzen.
Wat de krisis zelf aangaat, er werd
en studie de vWste Din?daê' vcrzekord dat de stocks nijver-
i jT3j heidskoleir aan liet afnemen zijn terwijl
de voorraad
toeneemt.
huishoudkoleu lichtjes
Pater RUTTEN. Niets is meer be
droevend kenschetsend dan het stilzwij
gen van de groote internationale pers
agentschappen ten opzichte van de
Mexikaansche achtervolging. De Bel
gische katholieken willen zich aan dit
stilzwijgen niet medeplichtig maken.
(Zeer goed! rechts!)
De Heilige Stoel, die zoo voorzichtig
en den vrede zoo toegedaan is, zal een
onrechtvaardigheid slechts bekend ma
ken wanneer liij op een onweerlegbare
documentatie kan steunen. De Paus
heeft met indrukwekkende kracht dc
vrijheidberoovende handelwijzen van
de Mexikaansche leiders aangeklaagd,
want alle menschen hebben er een ge
lijk belang bij dal de macht niet in de
plaats worde gestéld van het'recht.
M. VINCK. Dit doen do opstandelin
gen zij gebruiken dc macht,.tegen het
recht.
Pater RUTTEN. Indien gij mij woudt
laten voortspreken, zoudt gij weldra
vaststellen dat uwe opmerking overbo
dig- was.
De Paus lïeeft niet geaarzeld op 20
December te bevestigen dat liet edele
Mexikaansche volk door zijn regeering
wordt behandeld als een kudde slaven
en misdadigers. Het meeningsdelict,
waartegen liberalen en socialisten on
langs in de Kamer zoo krachtdadig in
verzet ^ijn gekomen is ginds eenc of-
ficieelc instelling geworden. Het gods-
dieustig onderwijs wordt er verboden
tot zelfs in dc private scholen. Alleen
bet feit hun ambt uit te oefenen,
geeft voor de priesters aanleiding tot
verlies, hunner burgerlijke en politieke
rechten. De Paus zegt dat zij worden
gelijkgesteld met do krankzinnigen.Met
oen burger aan' te $6 tien in het kloos
ter te treden loopt men krachtens de
wet van 1 Jdni 1926 gevangenneming
boetstraffen op. '(Uitroepin-
réchts.) Krachtens den omzendbrief
van 22 Juli 1926 mogen de kleedij van
den leeraar, de boeken, noch zelfs de
versieringen der schoollokalen op het
bestaan van een godsdienst wijzen.De
leden van den eeredienst mogen niet
erven van een particulier. Wordt met
gevangenzetting gestraf alwie aan een
politieke verceniging een schijn van
godsdienst geeft. Kerken, seminaries,
colleges, kloosters, enz. worden: aange
slagen. Het is verboden zelfs in priva
te vergaderingen dc daden der regee
ring te laken. Stolt u een Belgie voor,
waar lvet zou verboden zijn critiek- uit
te oefenen op dc regeering. (Gelach.)
M. VOLCKAÈRT (soc.) Dit bestaat in
Italië en gij teekent geen verzet aan.
Pater RUTTEN. Sedert wanneer zijn
wij fascist-, waarde collega?
Enkele dagen geleden verklaarde de
heer Yandervelde in dc Kamer dat hij
de gewetensvrijheid zou verdedigen,
zelfs voor zijne tegenstrevers.
Een lid aan de uiterste linkerzijde:
Dit spreekt van zelf.
Pater RUTTEN. Waarom onder
vraagt gij mij dan?
In een merkwaardigen brief van het
episcopaat der Yeréenigde Staten be
vestigen meer dan honderd aartsbis
schoppen en bisschoppen dat deze af
schuwelijke wetten in strijd zijn mot-
den wil vair het land. Wanneet er ge
stemd wordt, wordt er geen rekening
gehouden met de stemmingen die niet
worden uitgebracht ien voordeelc der
mannen die aan het bewind zijn, zooals
de bisschoppen der Ycreenigde Staten
bevestigen.
M.PAULSEN, (soc.)' 'Juist als in Italië.
(Verzet.)
Pater RUTTEN. Ik heb hier niet over
Italië te spreken. (Gesprekken.),
M. PAULSEN. Ik keur niet goed; ik
stel eenvoudig vast dat men in Italië
precies op dezelfde wijze zou handelen.
M. HUBERT. Wat komt dat hier te
pas?
M. LEKEU, (soc.).Waaruit blijkt dat
als 't Italië geldt,gij er voor zorgt geen
protest te doen hooren.
Pater RUTTEN. Die ongehoorde wet-
,ten gaven aanleiding tot nog meer on
gehoorde gruwelen: pijnigingen,schijn-
vonnissen, dadelijke terechtstellingen.
Zeker iu Mexico heeft men nooit veel
om het leven van een mensch gegeven,
doch ditmaal is rnen hui ten alle perken
gegaan dc beschuldigden hebben niet
het minste recht .op verdedging.
M.VINCK (soc) .Ditmaal zijn de katho
lieken er 't slachtoffer van.(Uitroepin
gen rechts.Men zal u van antwoord
dienen.
Pater RUTTEN. Men spreekt, m'el
aanwijzing van namen, data's en
nauwkeurigste bijzonderheden, van
verschrikkelijke folteringen, die aan
vrouwen en aan kinderen werden ge
pleegd. Men zegge niet dat de katholle
ken tegen de regeering in opstand zijn
gekomen. Dc bisschoppen hebben zege
vierend dien laster tegengesproken bij
een collectieve lijst, gedagteekend van
22 December 1920 en een andere ge-
dagteekend van 13 Februari 1927. Se
dertdien heeft het episcopaat waar het
stond voor onmenschelijke handelingen
aan tallooze .katholieken gepleegd,dié
geen ander misdaad hadden begaan dan
hun geloof te belijden en een priester
te ontvangen, geweigerd de katholieken
af te keuren die zich niet willen laten
najagen en; behandelen ,als bandieten.
De primaat, in zijn onderhoud met
den minister va» binnenlandsche za
ken, die hem aanzegde dat hij uit liot
land was. gezet, heeft doen wéten dat
hij niet door den opstand was gebon
den, maar door dc eischen van gewet
tigde verdediging. De ganselio wereld,
zoo heeft de aartsbisschop gezegd,weet
wat zij heeft: te denken van die schijn-
verkiezingen. die u dc macht in handen
hebben gegeven. Nauwelijks had hij
die woorden uitgesproken of de aarts
bisschop mocht onverwijld als. banne
ling vertrekken.
Ziedaar de houding van degenen diejzijde Zeer goed)
tenlandsche zaken, te dien aanzien bij.-»
zonder kicsch.
Het geldt inderdaad gcbcurtenissenr
die plaats hebben gehad in ,een be
vriend land en die behooren tot de bin-,
nenlandsche politiek van dat land.
Men begrijpt de ontroering die zietf
heeft meester gemaakt van den geach-»
ten senator bij het lezen van sommige
verhalen over die gebeurtenissen.
Allen zijn wij in Belgie diep gebed.*-
aan de vrijheid van het geweien en ons
medelijden gaat uit tot allen die,
tot welk land zij ook behooren, voor;
hun ideaal lijden. (Aan do uiterste- lin
kerzijde: Goed! Zeer goed!).
Maar aan den anderen kant heeft
Belgie cr steeds voor gewaakt, bij do
bevriende regeeringen niet tusschen-
b.eide te komen, in verband met do
kwesties die van de binnenlandscho
politiek afhangen .En ik kan niet zonder
bezwaar te maken, liet oordeel laten
voorbijgaan, dat door Pater Ruiten is
uitgedrukt aangaande de grondwet en
de wetten van Mexico, alsook aangaan
de de maatregelen, die tot bun uitvoe
ring zijn 'genomen, en welke, zooals
Pater Rullen beeft gezegd, de huidige
gebeurtenissen ten grondslag liggen.
De noodzakelijk regelen van de inter
nationale betrekkingen verzetten cc
zich tegen dat in ons parlement de in
stellingen van een vreemd en bevriend
land beknibbeld worden. Moesten wij
liet doen, dan zouden wij gevaar loopen
de vriendschapsbetrekkingen die wij
met dc andere staten onderhouden, iu
opspraak brengen en de Belgische be
langen in deze landen te schaden.
Ik behoef er ter nauwernood op tff
wijzen dat mijn departement op d»
hoogte werd gehouden van de in do
pers aangehaalde feilen en juiste in
lichtingen daaromtrent heeft ontvan*
gen. Daaruit volgt dat talrijke verhalen
slechts met omzichtigheid kunnen aan
vaard worden. (Aan de uiterste linker-
door de agentschappen, wier nieuws
wordt weergegeven door al de niet ka
tholieke bladen, dagelijks als rebellen
worden behandeld, die eigenlijk maa:
krijgen wat ze verdienen.
Moet ik er aan toevoegen dat de be
zwaar van de wettige en noodzakelijke
verdediging, op voorwaarde zelfs da
het gegrond ware, en m dit opzicht zal
ik u bewijzen dat het niet zoo is, in
geen enkel geval'de uitzettingen, de af
persingen en de opsluitingen voor al
de pogingen van verzet, goed maakt.
Zij billijkt evenmin de folteringen en
moordenarijep zonder het minste voor
afgaandelijk vonnis.
Welk verschil tusschen den vooruit
gang van de wetenschappen, liet wel
zijn van den vrede, den Volkenbond en
de vernederende verzwakking van wat
de internationale solidariteit ople
vert. Van waar'komt dit koude stilzwij
gen tegenover dergelijke mishandelin
gen? Zou het zijn omdat degenen wier
verdediging ik opneem, geen enkel fi
nancieel of handelsbelang vertegen
woordigen, en slechts het recht \erper-
soonlijken van de zwakken en van de
vrijheid van gewet-en? (Goed! zeer goed
aan de uiterste linkerzijde.)
Zou het waar zijn dat die verheven
zedelijke en beschavende waarden niet
tellen tegenover een vergunning van
petroleum en dat de eenige genoteerde
waarden deze zijn die tot de beursver
richtingen behooren?
Hoe bedroevend dat buiten de katho
lieke pers, weinig bladen hebben gepro
testeerd tegen het regiem, dat men on
ze broeders in 'Mexico doet. ondergaan.
In het begin van de XVIde eeuw,
maakte de dominicaan Las Cazcs veer
tien maal de reis over den Oceaan om
dc zaak der Indianen te verdedigen, na
melijk van deze uit Mexico, de voorou
ders der Indianen die thans dit land be
volken. Hij verdedigde hun rechten
tot. zijn dood toe. Gij zult er u niet over
verwonderen dat ik de gedachtenis van
mijn beroemde medebroeder aanhaal
en getracht heb een taal te voeren die
mede den stempel draagt van een roem
rijk man, en van een edele zaak. (Lang
durig handgeklap aan de rechterzijde,
waarbij verschillende leden van de
uiterste linkerzijde zich aansluiten.),
ANTWOORD VAN DEN
HEER MINISTER
M. HYMANS, minister van buiten
iandsche zaken. Het ligt niet dn mijn
bedoeling, Pater Rutten te volgen op
het gebied waarop hij zich heeft ge
plaatst. Zooals hij zelf bij den aanvang
van zijn redevoering heeft verklaard, is
de positie van do regeering en inzon
derheid die. van dep. minislcjj yap bui-*zich bcengen,
Pater RUTTEN. Ik heb liet niet be
twist, ik heb teksten aangehaald.
DE MINISTER, Pater Rutten doelt
op do sancties die de souvercine stafei»
dadelijk nemen wanneer een hunnoi*
ouderhoorigen, en bijzonder een hun'+
ner officieele vertegenwoordigers,eeni^
gé schade of mangel aan ontzag heeffi
geleden.
Het spreekt vanzelf dal de Belgische
regeering -dadelijk zou opgetreden zijn,
moest zij .vernonem hebben dat een ba
rer landgcnooien in zijn bezit of in
zijn persoon zou geschaad zijn gewor
den.
Een katholieke krant van Brussel
liet vóór enkele dagen een ontspanning
voorzien in den godsdienstsfrjd va»
Mexico.
Ik wensch dat de eendracht in de ge
moederen koma en den godsdienstvrede
heersche. (Blijken van instemming
vanwege talrijke leden.)
vV*
De Commissie van finantien verga
derde Woensdag. De li. Pussemier ver
slaggever heeft enkele inlichtingen me
degedeeld die liem werden verstrekt
door het departement van geldwezen en
betrekking hebben op do wijzigingen
van het innen der grondlasten, de for
faitaire laks en de perequatie van de
bedrijftaks.
Uit deze inlichtingen blijkt, dat da
regeering erin niet toestemt een bepa
ling in de wet in te lasschen volgens
dewelke het den eigenaars verboden
is de grondlasten ten laste van de huur
ders te leggen. Doch- het zou kunnen
toegelaten worden dat de eigenaars
mits tusschenkomst van de ontvangers
der belastingen hun belastingen onder
de pachters en huurders mogen ver-
deelen.
Wat dc drie'jaarlijksche forfaitairo
taks betreft de regeering maakt bekend
dat na een termijn yan drie jarén een
nieuwe- verklaring moet worden gedaan
over de drie afgeloopen jaren met het
oog op de vaststelling van de forfai
taire taks voor de drie volgende jarcri.
De regeering heeft uitgerekend duif
het afzien van alle vciivoogingen van
belastingen gedurende de drie jar<m
tijdens dewelke de forfaitaire taks
loopt, van de zijde van de regeering een
gemis aan inkomen betcekent van 40,
miljoen frank.
De perequatie van de bedrijftaks zal
tevens een vermindering- van inkomen
ten bedrage van 90 miljoen xr., met
