Krezing voor den WeMtersraad
26
Oe Zoutmijnen van Wieliczka
Zaterdag
Mei 1928
De Perekwalie
OP ZONDAG 3 JUNI 1928
In 'l Arrondissement Brussel zoowel als in
't ArrendissementAalst,stemmen de Patroons
Bedienden en Werklieden voor
De cc Italia bereikt
de Noordpool
Het indexnummer
11'etsontwerpen
betreffende het leger.
DET
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Telefoon 114
XXXIVe JAARGANG NUJVlfZISR 923
X>£t.gg;l3l£l,c3. 20 Centiemen Uitgever J.-Van Nuffel-De Gendt
Publiciteit buiten het Arrondissement AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13 te Brussel Rue de Richelieu, Parijs - - Breams Buildings, 6 Loildres, E. C 4.
H.Philippus
Zonop 3,58Zonai7,37
Eerste Kwart, den 26
Zout is. het eenige mineraal dat
we als voeding gebruiken. Of we
liet zonder zout gjoed kunnen stel
len, weet ik niet, maar zeker is het
dat van oudsher het zout als toe
voegsel aan spijzen ten zeerste ge
waardeerd werd.
Gelukkig is dit mineraal zeer
verspreid. Eerst en vooral is er
een onbeperkte hoeveelheid in den
Oceaan. In groote meren laat men
liet zeewater eenvoudig verdam-
pen en het zout blijft op den bo
dem liggen. In het zuiden van
Frankrijk aan de golf van Gas-
eonje wordt veel zout gewonnen.
In het zand van uitgestrekte
woestijnen vindt men echter ook
zout, wat beweert dat daar vroeger
de zee over gespoeld heeft.
Het meeste zout wordt edhter
opgebracht door mijnen die 'in
veel landen voorkomen, vaak in de
nabijheid van bruinkool, steenkool
en petroleum.
Engeland geeft eene groote
hoeveelheid zoutproduktie: Ches
hire en Worcestershire nemen
hier een eerste plaats in. De zout-
rennen van Chershire waren
reeds door de Romeinen hekend.
(aan de soldij der soldaten voegde
men toen een deel zout bijAlzoo
ontstond hei: latijnsche woord' «sa-
larium» waaruit zich het fransdhe
«salaire» ontwikkelde.
De beddingen warden meestal
op volgende wijze ontgonnen
Door boorgaten wordt ihtll van
zout verzadigde onderaardsche
water naar boven gepompt en laat
men het verdampen Zoo de na-
tuur niet zorgt voor voldoende
watertoevoer, worden groote hoe
veelheden hiervan door de boorga
ten omlaag uitgestort.
Hoe produktief de Engelsdhe
beddingen ook zijn, toch moeten
zij liet afleggen minstens wat be
treft de uitgestrektheid jtegen Vle
afzettingen van Wieliczka in Ga-
lieie. De mijnen, scliat men, zou
den ongeveer 800 km. lang, 32
km. breed en 400 m. diep zijn.Het
grootste aanvalspunt tegen deze
reuzémnassa is Wielickzka, (een
cler voornaamste aantrekkelijkhe
den van Europa.
Volgens oude dokumenteil wei
den de mijnen reeds in 10X4 uitge
baat.
Het lidht van de mijnlampjes
en de fakkels wordt in de tallooze
'kristalvlakjes duizendmaal weer
kaatst en ontleed en verweid: de
schitterendste effecten die (men
zich maar inbeelden kan.
Toen de werkers inzagen dat
een handelsonderneming kon ge
paard gaan met prachtige, kunst
voile scheppingen, hebben zij hij
het weghakken van het zout, het
overblijvende zoo gemaakt dat er
kapellen, balzalen, paleizen en
tronen ontstonden. Er zijn acht
verdiepingen, door groote zout-
trappen met mekaar verhonden.
Door de groote witheid van het
mineraal en zijn zuiverheid is het
er klaar en gezonder dan in kolen
mijnen. De onderaardsche stad
wordt op de bepaalde dagen voor
de bezoekers opengesteld.
Een der grootste bezienswaar
digheden is de kapel van den hei
ligen Antonius, naar men 'beweert
door een arbeider rond 1698 uit de
rots gehouwen. Vroeger werd hier
dagelijks mis gelezen, nu enkel
bij bijzondere feestelijkheden. De
beelden die de wanden versieren,
hebben gedurende de ruim twee
eeuwen van hun bestaan wel wat
van de vochtigheid geieden. Toch
maakt het geheel een onvergete-
lij'ken indruk,
De grootste en meest imposan
te zaal _-4<Michalowitz» genaamd,
is 18 anoSfeed, 28 m. lang en 36
in. hoog en uit aecoustiek oogpunt
zeer merkwaardig. De zaal wordt
door een buitengewoon groote,met
kristafoorrt versierde lichtkroon
van 6 m. hoogte verlicht. Twee
honderd kaarsenbranden er in.
Talrijke elektrische lampen en
hengaalseh vuur verhoogeiï nog
den fantastischen indruk.
De derde verdieping bevat het
spoorwegstation en het restau
rant. Het station is .51 m. lang,
20 m. breed en 16 m. hoog en 40
km. transportbanen gaan er van
uit.
In een volgende niet minder dan
36 m. hooge zaal wordt onder den
naam «Hellevaart» de oude wij
ze van afdalen en opstijgen der
arbeiders getcjpnd. Aan het uit
einde van een dik sterk kabeltouw
zijn zes lussen aangebracht in el
ke lus zit een arbeider met een
kaars of fakkel in de hand, en on
der het ophalen zingen ze een lied
dat door de groote gewelven droef
geestig weerklinkt.
Plotseling wordt: de diepe stil
te verbroken door vuurwerk-ge-
knetter, terwijl de donkere ruimte
door fraai gekleurde lichtkogels,
vuurpijlen en ronddraaiende vuur
raderen tot in haar uiterste hoeken
verlicht wordt.
Vervolgens komt men aan een
groot, ondergrcndsch meer, waarop
de bezoekers worden rondgeroeid.
De eerste verdieping is 72 ni. on
der de oppervlakte. Ze bevat de
beroemde Letow-zaal, 150 jaar ge
leden uitgehouwen, waar veel fees
telijkheden in tegenwoordigheid
van keizers zijn gehouden. Links!
en rechts van den ingang staan de
standbeelden van V uleanus en
ISTeptunis, heerschers in het onder
aardsche rijk.
De onderste laag der zputafzet-
ting heeft een dikte van- ,150 m, en
omvat 3 zoutsoorteh. Uit het vol
komen zuivere, kleurlooze kristal-
zout worden verschillende sieraden
en kunstvoorwerpen vervaardigd.
De zoutproduktie bedroeg in het
jaar 1924 ongeveer 280.000 ton
zout en bijna 2 mülioen hektoliter
pekel.
C. V. D. EECKEN.
In ons Kamerverslag van gisteren,
Donderdag,-heeft men gezien dat de
eerste wijzigingen, door de Middenaf-
deeling voorgesteld, bijtreciing gevon
den hebben. Het belangrijkste van het
wetsontwerp betreffend het bezoldigen
van de leden van de rechterlijke orde»
den mijnraad, de bestendige deputatie
van de provinciale raden, de katholieke
geestelijkheid en het onderwijzend korps
der lagere en bewaarscholen, alsmede
der officieren, ingenieurs der militaire
fabrieken en van het personeel van het
hooger onderwijs, (komt Dinsdag a.a
te berde.
M. Marck had namens de Middenaf
deeling, een aanvullend verslag uitge
bracht, waarvan de inhoud, welken wij
in beknopten vorm fmededcelen, luidt
als volgt
Na de verklaringen te hebben gehoord
van den Eersten 'Minister, den Minister
van Financiën en drie bijzonder be
voegde ambtenaren, is uw middenafdee-
iir.g overgegaan tot een grondig onder
zoek van elk der amendementen die ojr
onderhavig wetsontwerp zijn ingediend.
Zij heeft, over elk onderwerp zorgvul
dig inlichtingen {ingewonnen met in
achtneming van hic-t verzoek der Regee-
ring niet in te ver strekkende verhou
ding de uitgaven, voorzien voor het
verwezenlijken van de voorgenomen
hervorming, te verhoogen
Buiten de reeds gestemde wijzigin
gen. moet er nog over de volgende ge
stemd wordien.
Geestelijkheid. Ten aanzien van
het verzet der Regeering tegen lvare1
voorstellen, neemt de middenafdeeling
aan zonder nochtans af le zien van
hare opvatting over de ontoereikend--»
hoid van de wedden der geestelijkheid
de bedragen te verminderen over
eenkomstig de aiir|endemer.ten van den
Minister van Justicie.
De middenafdeeling, echter, in aan
merking nemende de stijging der le-
venskosten van de geestelijken naarma
te dezen in leeftijd toenemen, stelt voor
dat aan de kerkbedienaars en aan de
pastoors, na iwintig jaar ambtsvervul
ling, een verhooging van vijfhonderd
frank worde toegestaan.
De. wegens deze lichte verhooging,
aan de Thesaurie opgelegde last zou
voorzekJetr niet zwaar zijn en zou, on
zerzijds, voor de bejaarde priesters,
een waardeerbare 'toeslag zijn.
Overigens, zou deze bepaling niet
anders zijn dat de bekrachtiging dier
Voorooirlogsehé Wetgeving', jlndcrdaad,
lot in. 1920, voorzagen de wedden der
geestelijkheid, twee periodieke verhoo-
gmgen: de cene yan 200 frank, na 20
.jaar, de andere, insgelijks; van 200 fr.
r>a 30 jaar. Het bedrag van 500 frank,
ineens gegeven als verhooging, verme.-
mgvuldigt de eerste voor.oorlogscho
verhooging mei 2/5. Dit is voorzeker
geen overschrijding van de grenzen der
gematigdheid. De middenafdeeling stelt
U dus voor, de wedde der kerkbedie
naars na 20 jaar ambtsvervulling, te,
brengen, van 10.500 op 11.000 fr. <en do
wedde der pastoors, na hetzelfde getal
jaren, op 11.500 fr.
Onderwijzend personeel. Een
woonstvergoeding van 600 frank zal
slechts aan de gehuwde agenten ver
leend worden met uitsluiting van ge
huwde onderwijzeressen en dc school1
hoofden die eene bestuursvergoeding
genieten.
Wat de laatste toe te kennen driè-
jaarlijksehe verhooging betreft za! de-
1.600 frank bedragen voor de on
derwijzers die niet schoolhoofden zijni,
len ware zij mochten geweigerd heb
ben. hel bestuur leener school op zich
le nemen.
De hoofden van een' school van 5 tot
6 klassen, die voor 1 Januari 1928, re
gelmatig ontlast zijn van het houden
eener klasse, zullen voortgaan een be
stuursvergoeding te. ontvangen doch- al
leen ten persoonlijken titel en zoolang
er in lmn school geen persoonsverwis
seling plaats heeft. Deze vergoeding
zal 3.600 frank bedragen. Zij zal tot op
de ho'ft worden verminderd, wanneer de
verkrijger het genot heeft van. een
schoollokaal dat ge rover d wordt door dd
gemeente die zijn diensten benuttigt.
De leden van het onderwijzend per
soneel die reeds dc vergoeding ontvan
gen uit hoofde van het bezit van bij
zondere getuigschriften voor het onder
wijs van sommige vakken, zullen voort
gaan dezelve te ontvangen Deze ver
goeding zal met 25 t.h. worden ver
hoogd.
Hoogleeraars. De hoogleeraars
voeren den titel van gewoon of buiten
gewoon IvoogI eeraar. Zij genieten een
vaste wedde van 60.000 frank of van
50.000 frank, naar gelang zij aange
steld zijn als gewoon of als buitenge
woon hoogleeraar.
Om die drie jaar, mag er aan de ge
wone liooglieeraars eene weddeverhoo-
ging worden verleend. De vastgestelde
verhoogingen 'zijn ton getalle van drie,
len bedrage elk van 5.000 fr.
Eene verhooging van 5:000 frank
mag aan de buitengewone hoogleeraars
worden verleend, na vijf jaar.
DE ITALIAANSCHE VLAG EN HET
KRUfS VAN DEW paus NEERGELATEN
Het Noorsche lolegraafhnreel deelt
mede, dat de «Italia» in den nacht van
Dinsdag op Woensdag over dc Noord
pool is gevlogen.
Ten tweede anale is dus ais hot
bericht juist is, want volgens een tele
gram uit Vadsoe, dat, er evenwel min
der betrouwbaar uitziet, zou een
Noordwester storm Nobile voor het be
reiken van de Pool tot terugkeer heb
ben genoopt ten tweede male is dan
de eeuwenlang schier onbereikbaar ge
schenen Pool door een luchtschip be
zocht. De Norge met de expeditie
Amundscn-EUsworth-Nobile is hier
twee jaar geleden geweest en liet drie
vlaggen, een Zwteedscke, een Ameri-
kaansche en een Italiaansche «op do
Pool vallen. Nobile had stilletjes ge
zorgd dat de Itiaansche vlag de groot
ste was, maar zij is thans natuurlijk
evengoed als de beide anderen met het
ijs weggedreven en vergaan. Het Kruis
dat de Paus deze expeditie voor de
Noordpool heeft meegegey.en, waclvt
geen beter loL,
KATHOLIEKE KANDIDATEN.
Patroons Kamer der Werklieden.
J. Cappuyns, fabriekbestuurd., Aalst.
J. Van den Haute, nijveraar, Ninove.
11. De Haeck, bouwmaterialen, Aalst.
J. yan Gudenkove, nijv.-Burgermeester
Sottegem,
Plaatsvervangers
L'. Van Gauwenbergh, breifabrik, Aalst.
J. De Backer, handschcenfabr. Ninove.
A. Dooms, stoefmaker, Geeraardsbergen
Leo Huylcbroeck, marktkramer, Aalst.
Kamer der Bedienden
Leo De Meetor, nijveraar,. Aalst.
H. Van den Daele.nijv. Geeraardsbergen
Bedienden.
II. Acrls, Geeraardsbergen.
V. Van Steenberghe, Aalst.-
Plaatsvervangers.
Ph. Van Dricssche, Ninove
Pr. Van der Taelcn, Aalst.
Kandidaten der Kristene Werklieden
F. Coppens, Wever, Aalst.
K. Van Liefferinge, Houtbewerker,
Geeraardsbergen.
Ed-w. Simon, schoenmaker, Meerbokie.
A. Gevaert, staalswerkmah, Sottegem.
Plaatsvervangers.
P. Steppe, Allumettenbewerker, Ninove
R. Van Holder, sigarenmaker Onkerzelo
L. D'Haese, metaalbewerker, Aalst,
L. Meuleman, bloemist Hofstede.
Blijkens een nader bericht, heeft de
Italia» inderdaad gistermorgen om 3
uur de Pool bereikt en daar de Italiaan-
sobe vlag en liet kruis laten Vallen/Dit
bericht, meldt levc-ns., dat het, lucht
schip de terugreis aanvaard beeft.
'Men schijnt dus geen kans gezien te
hebben leden der expeditie op het Pool
ijs neer te laten voor het doen van
waarnemingen. Is deze veronderstelling
juist, dan blijven dus voorloopig Pea
ry en zijn metgeziellen van de expedi
tie van 1909 nog de eenigen. die inder
daad «den voet aan de Pool» gezet
hebben. Ook Byrd, die in hétzelfde jaar
van. den tocht van de Norge per vlieg
tuig boven de Pool gecirkeld heeft, is
veilig in dc lucht gebleven.
EEN UUR BOVEN DE POOL
GEKRUISD
Koningsbaai, 24 Mei (Wolff) De
«Italia»: is op den terugweg. Het lucht
schip heeft een uur lang boven dc
Noordpool gekruisd.
Door hare aansluiting bij de Rlaohtj-
ge groep Leuven biedt de GENT8CH5
BANK VOOR HANDEL EN NIJVERHEID
14 Keizerlijke Plaats te Aalst, volkomen
iokerheid aan de haar toevertrouwde
gelden.
Alle inlichtingen worden er met de
meeste bereidwilligheid kosteloos ver-.
strekt.
Spaarkas 6 c/c bruto, ten allen tijde
beschikbaar, zonder voorbericht noch
bespreking van bedrag.
Kasbons op 6 maand 5 netto,
naamloos, ten allen tijde terugbetaal
baar op aanvraag. .754
/y,
De heeren 'Joris Van de Putte, druk
ker te Aalst en De Landtslvecr, nijve
raar, burgemeester van St. Li even s-
Hautem, die als plaatsvervangers wer
den aangewezen voor do lijst, der pa
troons, (Kamer der Bedienden) werden
als gekozen uitgeroepen, daar er geetf
tegenkandidaten voorgesteld werden.
KIEZERS NEEJVÏT WEL ACHT
WERKLIEDEN EN BEDIENDEN.
Vergeet, niet dat er bij deze kiezing
twee bollekens moeten zwart gemaakt
worden. het bolleken in liet vier
kantje boven de lijstte der werkelijke
kandidaten en het wit bolleken in het
vierkantje boven de lijst der plaats-:
v ervan gend e kandidaten.
PATROONS.
Dc patroons stemmen één maal voor de
kamer der werklieden (witte brief; en
één maal voor de kamer der bedienden,
(gele brief). Zij moeten dus drie-bol
lekens zwart maken, daar de plaatsver
vangers dor kamer der bedienden zondej;
strijd gekozen werden.
Dc stemming is verplichtend zocal$
bij de andere wettelijke verkiezingen*
liet index^numroer op 15 Mei be
draagt voor het Rijk 805, tegen 807
op 15 April,
Yoor het Rijk is de toestand als
volgt
Januari laatst 813; Februari 811
Maart 806; April 807; Mei 805.
Ziehier het nummer per provincie 'i
Mei April
Antwerpen; 821 821
Brabant 819 820
Oost-Vlaanderen .789 790
West-Vlaar.de ren, 798 799
Henegouwen; 828 830
Luik 800 800
Limburg 800 800
Luxemburg 801 805
Namen 793. 794
Voor de groote omgevingen
Antwerpen 846 846
Brussel 852 856
Luik 801 806
[Gent 5.98 800
Op het bureel der Kamer zijn giste
ren de twee wetsontwerpen waarvan
bi erboven sprake neergelegd.
Het eerste betreft dc wijziging van
de wet op dc militie, dc werving van da
dienstverplichting.
In d,e memorie van toelichting wor
den d-e werkzaamheden der gemengde
legercommissie herinnerd en dezer be
sluit aangehaald
De Gemengde Commissie oordeelt
dal het in den huldigen staat van 's
lands verdediging onmogelijk is on
middellijk den werkelijken diensttijd td
verkorten.
Ze rneént evenwel dat die verkorting
er moet komen in de volle mate waarin
ze met 's lands veiligheid kan samen
gaan.
DE DUUR VAN DEN DIENSTTIJD
Vcor het meerendeel van da manschap
pen wordt de werkelijke diensttijd tot
acht maanden verminderd.
De overige miliciens zullen twaalf
maanden dienen, behalve de bij de ca
valerie, de rijdende artillerie en de- bij
dc Luiker vestingstroepen ingedeelde
manschappen (ongeveer 3,600) die der
tien maanden moeten dienen, en de bij
de wet aangewezen miliciens als candi-
daat voor de aanvullende kaders (onge
veer 2,3*0) die veertien maanden moe
dienen.
Zij die voor hunne indiensttreding
tot een bestuur van Staat Provincies,
Gemeenten of onder toezicht dezen
machten staande inrichtingen behoor-»
den, zijn eveneens tot dezelfde ver
plichting van 12 of 13 maanden dienst
gehouden.
De miliciens die slechts 8 maanden
lang moeten dienen, mogen eene nieu
we dienstverbintenis van 4 of 5 maan
den bijteekencn.
De jongelingen die 14 maanden die-*
hen zullen na hunne 8e maand eene be
hoorlijke soldij ontvangen.
HET TAALGEBRUIK
Officieren van de werkdadige kaders
Tot nu toe legden de officienen zoo
wel die uit de Militaire School als uit
het kader, voor hunne bevordering,
eene proef af ever de tweede taal.
Enkel voor het intreden in de Mili
taire School en voor de voorbereidende
letterkundige en wetenschappelijke
proef tot het examen van officier uit
het kader, echter, was er een uitslui-
tingscijfer opgelegd. Later verhinderde
geen enkel uitsluitingscijfer de benoe
ming tot den graad van officier. Onder-
Jhayig wetsontwerp vult dis leemte aah