Snerpend Spotternijen
12
it
Dinsdag
Juni 1928
Indrukken van een
Aalstenaar in Congo
De gesproken talen
in Belgie
De reis onzer Vorsten
naar Congo
Leening der Verwoeste
Gewesten
Ministerraad
Het Belgisch trekpaard
Aankomst van de
Congoboot
Het is Nobile
Het is de Italia
19'
9
T. XXXIVe JAARGANG NUMMER 135
Kerkstraat. 9 eg 21, Aalst. Talafoog 114. - Daglalad 20 Centiemen Uitgever J.-Van Nuffel-De Gendt
Publiciteit bniten het Arrondissement aLTst Agentschap Havas^lTiwa^an, 13 te Brussei -h, Rue de Riche.ieu, ParijTTT^eams Buildings, 6 Londres, E. O 4.
H. Olvmpia
Zonop3,49Zonaf7,52
Nieuwe Maan den 17
De menseh geraakt, helaas ran
alles gewoon. Ook aan liet stui ig-
ste, het wnlgingwekkendste. Eoo
opgejaagd, mishandeld, gedood
vvorden, en dan nog maar katho
lieke burgers. Dat laat het winst
en verliesberekende, dat laat het
protestantsche Amerika onver-
gauw wordt de fijnheid van zijn schillig.
gevoel afgestompt. Zoo ras laat hij En wat mag er vqn de Euro-
zich meestallen met den stroom j peesche mogendheden in onderha-
der onverschilligheid. Na enfcele
opwellingen van verontwaardi-
ging. na enkele liitbarstingeu an
verzet, gaat hij maar al te gauw
over tot de verdoovende berusting,
laat hij lijdelijk datgene gebeu
ren, wat hem eens in heilige geest
drift deed te wapen loopen.
Het sehandige, het brutale, het
monsterachtige der kristenvervol-
ging in Mexico, heeft sinds een
paar jaren de wereld geweldig be
roerd. Doch het is, o jammer,
nooit verder gekomen dan tot dit
geweldig beroeren,
Het is niet gegroeid tot beslis
sende daad, een daad van bescha-
vingsreddende menschlijMieid.te-
genover die barbaarsehheid in
voerende otimensdhen.
We hebben het aangezien, we
zijn er nog voortdurend de getui
gen van dat een groepje fanatieke
godshaters in naam der vrijheid
gansch een volk verknecht, zich
het recht aanmatigt het sclirome-
lijkste onrecht te bedrijven, met.
de wet in de eene hand; de wet te
schenden, met de andere hand,
kerken ontheiligt, eigendommen
steelt, mensehen martelt en
moordt, eigenmachtig, straffeloos
evniek.
En het wellicht söhrikkelijkstie
vig geval vepwacht? Zij. die niet
eens beraden en bekwaam genoeg
geweest zijn, om die ontzettendste
aller volksmoorderijen, de bolsje
wistische tyrannie, te voorkomen
of te doen ophouden, wat zouden
zij zich dan warm maken voor een
gefolterde natie van over den
Oceaan...
de hertogin van Brabant woonden met
prins Karei do plechtigheid hij.
Het défilé der geprimeerde paarden
heeft een grootcn bijval verworven.
Het is slechts rond 4 nur dat de
prinsen de lia'i van het Jubel [t u k ver
lieten onder' bet.spelen van een Bra-
baricor.no.
Vandaag Hoogdag van Paschen! Mor
gen "gaan we ons ach-ter 'n ferme zo-
mermeid.
moet voorzien voor liet bad en voor der
filters; hij moet water halen op tien
m. van de post in een ijzeren kuip,
waarvan de inhoud toch 2 emmers i&;
natuurlijk wordt hij op den kop gedra.
gen,zooals de negers alles op hun hoofd
dragen, zelfs een flesclr b.v. (probecn
Onze administrateur territorial is maar!) verder een houthakker, een
In 1910 spirken 38.16 t.h. der be
volking alleen Fransch; in 1920 is do
verhouding licht verhoogd 39.49.
In 1910 spraken 43.38 t.h. der be
volking alleen Vlaamsch in 1920 iö
de verhouding licht gedaald 43.0.1 t.h.
Het getal tweetalige klimt aanzien
lijk 13.07 legen 11.74 t.h.
O. snerpende spotternij, dit Onder de Belgen die het Fransch en
deelameeren over vooruitffanff. en! Jicf ^,aamsch spreken, heeft liet ge-
verfijning, en humaniteit Met V°°r
haar uiterlijke rijkheid van weten- In 19l0. verklaarden 349.969 inwo"
schap en techniek,staat dê rnensch- ners die de twee falen spraken, zich
beid altijd nog even arm, nog gewoonlijk ie bedienen van 't Fransch;
even leelijk, nog even miezerig,als ln 1920 is het getal 417.894.In 1910
voor het uitvinden van eleetrici-
teit of radio of vliegmachines.
Ze is nog altijd 'de zelfde koud-
redeneerende, hartelooze, zelf
zuchtige zoekster naar eigenbe
lang, naar petroleumbronnen en
goudmijnen, doof voor het ster-
vensgereutel, blind voor het bloed
gestraal van een om zijn kristen
overtuiging gemarteld volk.
AAN
BöGRiD DER
«THY3V1LLE», 9 JUNI
Het weder is andermaal schoon en
de lucht helder geworden; de zee is
i-, 1T. onog licht bewogen.
<"1t alIeJ zulks wordt geduld! In den morgen lieeft de Koningin op
rlst'rHraict gespeeld; vervolgens was zij in
gesprek met Mgr de Hemplinne.
flnnr Ar> iT],1r.i C.4-.
overige der wereld, zonder
regeeringen, die nochtans over zoo
veel macht en invloed beschikken,
ook maar een vin roeren, om aan
dit worgen van de vrijheid, aan
dit dooden van liet leven, een ein
de te doen stellen,
v
Om een petroleumbron, om een
goud-mijn, om een haven, om een
spoorweg kunnen de regeerende
machten te voorschijn komen, hun
wensch 'doen kennen, hun eisch
stellen, met de gepantserde vuist
op de conferentietafel slaan.
Om de vrijheid van gedacht tie
beschermen, om het schenden van
alle goddelijke en m'ensdlielijke
wetten te beletten, om de gruwe
lijke wandaden van politiek ge
boefte te keer t.e gaan, om het te
knevelen, vervolgen, vermoorden
van kristenen te verhinderen, om
een eind te stellen aan 'het schrik
bewind van bloed en vuur en dief
stal en verschrikking, uitgeoefend
door een handvol voorname schur
ken, daarom veroeren die regee
rende machten geen vinger.
Er valt immers geen
voordeel te grijpen. Wat zouden
ze zich dan met die herrie bernoei-
Dc Koning sprak lang met onzen
comfrater Isi Collin, die Z. M. een
prachtexemplaar aanbood van zijn
boek «Quinze ames et un mousse.»
Des middags brachten de Vorsten
een bezoek op de commandobrug en
lieten zich' daar de inrichting van liet
mecanisme der stuurtoesteller., de taak
van eiken officier,door de luitenants
Lcjeusc on Baes, zoon van den kunst
schilder Emilo Baes, uitleggen.
Dat onderhoud duurde zeer lang'
Toen had een algemcene oefening
der reddingssloepen plaats waaraan
al de passagiers deel namen.
In den namiddag was de boot op
afstand van 360 mijlen der engte van
Gibraltar voorbij gevaren. Zij ioopt
mot eene gemiddelde snelheid van 14
k#oopen.
Op 9 Juni was do ligging de volgen
de ten 12 ure 's middags
37 Graden 15 minuten Koord, .12
graden. 19 minuten West.
en? Menschelijkheid -Bescha
ving Rechtvaardigheidszin? Ge
wetensvrijheid Ideaal Och.
kom Wat hebben handel, nij
verheid. bankwezen, wat heeft de
staatskas daaraan
Ondertusschen wordt ginder,
in het werelddeel der volledigste
onafhankelijkheid, een kristen na
tie onmeedoogend en gruwelijk
vervolgd om haar katholiciteit. De
Vereenigde Staten, wier woord en
daad in deze beslissend zouden
zijn, houden zich afzijdig. Waren
hun finantieele beleggingen in
Mexico bedreigd, ze zouden sinds
lang hun vloot ter vreesaanjagen
de demonstratie of ter tuchtigend
ingrijpen, afgezonden hebben.
Nu is het enkel een gedachte.die
in het gedrang staat, en dan nog
5 -1922.
73e Trekking van* 9 Juni 192S.
S. 56842 n. 14 uitb. met fr. 1.000.00°
S. 39738 n. 17 100.09C
S. 56842 n. 10
financieel s. 56842 n. 15 i100.000
De andere nummers tier boven
staande series, alsook dc series 50653
en 7623, zijn uitbetaalbaar met fr. 300.
verklaarden 611.531 inwoners zieh ge
woonlijk van het Vlaamsch te bedie
nen; in 1920 zijn ze maar imet 605.767,
meer. De verhouding der tweetalige
Belgen, die gewoonlijk het Fransch
spreken gaat van 34.74 t.h. in 1910 tot
39.86 t.h.in 19.20, lerwijl de verhou
ding der tweetalige Belgen, die ge
woonlijk het Vlaamselv spreken, van
60.70 tot 57.79 t.h. verschuift.
Eindelijk,als men de inwoners; lie,
schouwt! sprekende alleenlijk of ge
woonlijk eene der twee nationale talen,
vindt men in 1910 de verhouding 42.88
voor hel Fransch en in 1920 44.14;
voor het Vlaamsch 51.62 in 1910 en
51.20 in 1920.
Om deze cijfers te schatten dient er
rekening gehouden (e worden met het
feit dat het Waiengedeelte van liet
land een lager geboortecijfer heeft
dan hel Vlaamsch gedeelte. Het schijnt
A
kan uit opmaken, onder voorbehoud
van de juistheid der statistieken.
De ministers zullen heden! namiddag
vergadering bijeenkomen. Op de
agendal staan de volgende punten het
oprichten van een regie van telegrafen
cn telefonen en de kwestie van do bc-
taalrechten op de binnenwaterwegen.
Ongetwijfeld zal ook het militair
ontwerp een voorwerp van bespreking
uitmaken.
De heer Hevman zal tevens een paar
nieuwe voorstellen doen betreffende
den woningbouw en namelijk wat be
treft de verhooging van de. premies
ten, bate van de groote gezinnen. Dié
premies zullen verhoogd worden met
10 t.h. voor een gezin met 2 en 3 kin.
den en met 20 t.lv. voor de andere.
Zeer vele vreemdelingen woonden
Zaterdag de verrichtingen in de hal van
lvet Juhelpairk te Brussel hij. Bestel
lingen werden gedaan door Luxembur
gers, Nederlanders, Denen, .Duitschors
en Franschen.
De Jury onderzocht nauwkeurig de
tentoongestelde trekpaarden voor lvet
gebruikelijke defilce.
Minister Baels, vergezeld van zijn
kabinötsöverste, bracht Zaterdagmid
dag een bezoek aan de tentoonstelling
en werd er ontvangen door dc inricli-
tingscommissie. Ilij wenschle ver.
scheidene fokkers geluk en dankte de
hoeren van de inrichtingscommissie.
Gisteren' was lvet de laatste dag van
don 39en nationalon paardenwedstrijd
Jin liet Jubelpark.
De overhandiging der ondcrschei-
maar een katholieke gedachte.Xu i dingen die 's namiddags plaats vond
zijn het enkel burgers die beroofd, j had zeer veel volk gelokt. Do hertog en
De Belgische stoomboot «Stanleyville»
kapitein C. Wauthier, der C. B.M.C.
kwam Zondagmorgen, rond 10 uur, in
de liaven van Antwerpen uit Congo toe.
De «Stanleyville» way op 21 Mei uit
Matadi vertrokken en l»ad een voor
spoedige reis. Tijdens den overtocht
hadden geen ziekte- of sterfgevallen
100.000 plaats.
Aan boord bevonden zich 100 passa.
giers van 2e klas.
De «Stanleyville» had een volle la
ding koloniale koopwaren waaronder
457 ton palmist cn. 525 ton eopal, 174
IA ton scsaam, 12 ton caoutchouc, 17
1/2 ton cacao, 6 ton ivoor, 6 y2 ton
koffie. 6 ton ledige tuben, 1 14 ton al
lerlei koopwaren en 109 ton hout.
NIEUWS UIT DE KOLONIE.
Te Kalanga overleed de h. Nico-
lax, een hekend figuur in dc koloniale
beweging.Hij wordt aanzien als ccn der
grondleggers van het koloniaal leven,
waaraan liij onverpoosd werkte, do
overledene laat vele herinneringen na.
Wielerwedstrijden werden te Eli-
sabethville naar Et.oile en terug inge
richt, zijnde een afstand van 30 kilo.
meter. Een andere wegrit had plaats
over een afstand van 60 kilometer.
Werken zijn aan den gang lot het
oprichten van een wielerbaan, waar
wedstrijden achter motors zullen inge
richt worden.
Het voetbalspel wordt steeds
meer in dc kolonie beoefend, alsook het
kaatsspel.
De ^sportmen zijn bij de Belgische
Federatie aangesloten,-
hier aangekomen (met zijn vrouw, om
de aanwervingscontrakten der negers
tc teekenen.
Daar die heer den wensch had uit.
gedrukt een hiertegen gelegen oud
Kerkhof te bezichtigen zoo konden wij
ons een gedacht geven van de volle
brousse. Die begravingsplaats ligt te
midden cener uitgestrekte savanne
waar de maüti's (onkruid), 2.50 m.
hoogte bereiken. Begint er maar aan!
Enfin geholpen door 2 negers met hun
mar.chiette baanden wij ons een weg;
na veel moeite en onbarmhartig zwee-
tcn geraakten wij lot op ongeveer 50
meters van de plaats doch dan werd
liet letterlijk onmogelijk nog verder to
gaan daar de weg moest gekapt worden
en zoo werd de zending opgegeven
daar het seffens tc laat zou gewenst
zijn. Nu 't was interessant om zoo'n
savanne eens door te trekken om u een
gedacht te geven hunner ondoordring
baarheid, om te zien hoe door het tal
van jaren al die kruiden ineengegroeid
cn geslingerd zijn. We ontwaarden
ook eenige hoilen van antilopen en an
der gedierte. In het naar lmis gaun
lieten wij ons over een water dragon
op don rug van de zwarten die ons
vergezelden.
Ik heb vafidaag mijne palalen ont
vangen ze waren welkom want 'k zat
reeds 8 dagen zonder en Im.oest mij
vergenoegen met inlandsche ofte zoe
te aardappelen; deze zijn niet slecht,
zoo wat bloemachtig maar... leve dc
palaten van onze streken hoor I
Panza, twala maza et grenadine! Ni at
verschieten. Dat wil zeggen dat mijn
boy mij een glas water met grenadine
moet brengen want van al dat schrij.
ders te melden. Het cn zal op steenweg
hetzelfde niet zijn. Was 't nogal mooi
weer? Hadden ze daar een vlaagskon
regen gehad zooals hier eentje geval
len! is van 4 tot 5 uur, g'liad heel ze
ker geen menseh' ep steenweg gezien!
Het was oprecht gieten en dat ging
gepaard met donder en bliksem, 't Heb
me in het voorportaal van mijn huis'
gezet om van dit plassen te genieten.
Het zal u misschien wel aanbelan
gen te weten hoe onze zwarterikken
hier gekleed loopen Wel hoor dan
in lvet algemeen dragen de mannen een
«pagné» t.t.z. een stuk gekleurd goed
dat ze rond het lijf hangen van aan de
heupen tot tegen de knieën; dat is hun
geliefde dracht, en hoe meer gekleurd
lvoe schooner en hoe fierder ze zijn.
Doch ge kunt wel veronderstellen dat
ze trachten voor zoover hun middelen
het toelaten, den blanken na te apen,
in alles, en dat deze die zich een korte
of lange broek kunnen aanschaffen, ze
boven den pagné verkiezen. Ge hebt
b.v. onze 2 surveillanten (goei kerels
lioor!) die winnen 85 fr. in de maand
en hebben daarbij 25 fr. in ds week
omdat ze geen ratiocn eten nemen.Wel
die mannen loopen gekleed gelijk wij
in den winter (en dit soms onder een
warmtegraad van 55 a 60!) Ze dragen
lange broek, kousen en schoienen, vest
nardessus en hoed; natuurlijk alles om
te vuilder, versleten en gelapt; hun
klecdingstukken zijn meestal geschen
ken van blanken die hun termijn heb.
ben uitgedaan. Er wordt hun soms een
voorschot gegeven op hun geld (ze
wor'den maar betaald als hun jaar uil
is) om hen toe te laten het een en het
ander aan te s.clvaffen in het magazijn.
Sommige zullen het besteden tot hei
aankoopen van een pagné of ander stuk
goed, andere aan allerlei onnoozelheid
cn die loopen dan met een pagne zoo
vuil' en zoo ver versleten dat er in het
geheel nog een reep goed aan is van
1 m. op 10 cm. breed.
Wilt ge nu een klein gedacht over
dc planterij' zelf? ziehier Voor het
oogenblik zijn er nog 'n 200 negers in
dienst.; verdeeld als volgt 2 opzie
ners; 5 schildwachten (2 voor don dag
en 3 voor den nacht), deze dienen om
het stelen van de gazi's cn snderé
vruchten le beletten en hebben dus als
werk in de planterij rond te wandelen
cn tevens aan de coupeurs aan te wij
zen waar rijpe vruchten staan; dan oen
magazijnier; een planton voor het bu
reel om boodschappen of orders te dra
gen naar de verschillende posten; een
watcc-aanbrcnger die, ons yan water
schrijnwerker en 8 man
slagerij.
voor de oüc-
Door hare aansluiting bij de Ma?htf«
ge groep Leuven biedt de GENTSCHE
BANK VOOR HANDEL EN NIJVERHEID
14 Keizerlijke Plaats te Aalst, volkomen
zekerheid aan de haar toevertrouwde
gelden.
Alle inlichtingen worden er met de!
meeste bereidwilligheid kosteloos ver-,
strekt.
Spaarkas 6 y0 bruto, ten allen tijde
beschikbaar, zonder voorbericht noch
bespreking van bedrag.
Kasbons op 6 maand 5 netto,
naamloos, ten allen tijde terugbetaal-,
baar op aanvraag. 754
V
D» «Telegraaf» meldt
Dc kapitein van de «Citta di Milan o»)
seint uit Kingsbay
Donderdag middag geleek het jjlot-
seling alsof onze marconist door den
duivel was bezeten. Hij schreeuwde
op zijn stoel gezeten in zijn koptele
foon, met beide handen tegen liet
hoofd gedrukt en stiet onsamenhan
gende geluiden uit, tot dat \vy hera
hoorden uitroepen «Het is Nobile,het
is de «Italia
Ik kan mij niet goed meer lierimie.
ren wat er toen gebeurde. Ik geloof,
dat wij elkander in onze opgewonden-
Leid allen oinhelsden en velen zaten
le weenen als kinderen.
Binnen een paar minuten had do
geheele bemanning zich rond de hut
o-psxvhaaiNi. Onze marconist vond
tot kapitein Romagna «een heeT
zwakke boodschap, maar zonder twij
fel van de Italia afkomstig.»
Na twee weken van spannende on
rust, waaruit langzaam iets als wan
hoop was gegroeid, hebben wij afge
leerd voorbarig optimistisch tc zijn,
maar de marconisten waren zoo posi,
tief in hun imeening, dat er van een
fout geen sprake kan zijn, dat ouzo
twijfel geheel werd weggenomen. Bo
vendien werd dezelfde zwakke bood
schap ook door onzen tweeden marco
nist ontvangen.
Hier de «llalia». Hier de «Italia»,
luidde de boodschap, die verschillendo
keeren herhaald werd, gevolgd doou
een geheele reeks leekens, die jammen
genoeg te zwak waren, om ontcijferd
te worden, uitgezonderd dan het enke
le wóórd «Frances.co», dat twee riiaal
duidelijk herhaald werd. i
Kapitein Romagna zond onmidde-
lijk het volgend antwoord «Waar zijl
gij?Toen volgde een periode van groo.
tc stilte. Ik geloof niet, dat iemand
van ons ooit met grootere spanning
op een antwoord heeft gewacht.
Professor Nobile, de broeder van ge
neraal Nobile, bevond zich 'onder ons.
Een paar minuten later werd do «Ita
lia» weer heel zacht gehoord en het
eenige woord, dat men kon ontcijfe
ren, was wederom «Francesco». Ver
volgens werd een nieuwe boodschap
door de «Citta di Milano» uitgezonden
Geef uw lengtegraad op». Wij trach
ten weder vol spanning, maar de «Ita.
lia» werd niet meer gehoord. «Wij
hebben u gedeeltelijk verstaan, ver
spil geen krachten, wij zullen u later
weer oproepen onder gunstiger om
standigheden». vervolgde de «Citta di
Milano.»
Er zat voor ons niets anders op dan
le wachten tot een later uur van den
dag en in dien tusschcntijd gaven wij
lucht aan onze gevoelens van hoop ei»
twijfel.
Natuurlijk mag men nimmer de mo
gelijkheid uit het oog verliezen, dat
hier de een of andere gewctenloozo
liefhebber aan het werk is geweest.
Maar onze marconisten aan boord zijn
er zoo zeker van, dat dn onvangon tce-
kens van de «Italia» zijn, dat wij hen
slechts kunnen gelooven. Uit de ont
vangen teekens blijkt dc hand van een
ervaren marconist.
Onze marconisten beweren, dat zij
zelfs de eigenaardigs manier van
overbrengen, die de marconist van do
«Italia» gebruikt, hebben kunnen vast,
stelleni
