Aan de Bevolking van Aalst
Brief uit Transvaal
16
Vrijdag
Nov. 1928
De moord op generaal
Obregon
De uien we Gouverneur
der provincie Brabant
Zesde paardenmarkt
te Brussel
De groote tombola van de
tentoonstellingen v. 1930
Het vergaan van
de Vestris
De goudmijnen
Een eeuwelinge te Vorst
in Congo
De uitbarsting van
den Etna
XXXIVe JAARGANG NUMMER 267
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Talofoon 114 20 Centiemen Uitgever J.-Van Nuffel-De Gendt
Publiciteit bulten het Arrondissoment AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13 te Brussel i Rue de Richelieu, Parijs Breams Buildings, 6 Londres, E. O 4.
H.Edmondus
Zonop6,02Zon af4,08
Eerste Kwart, den 20
Plakbrieven noodigen het volk uit in massa op de Groote Markt bijeen
te komen, om na te gaan welke personen een aangekondigde meeting zullen
bijwonen.
Tot hiertoe werd nooit een enkele vreedzame betooging verboden en alle
partijen genoten altijd do grootste vrijheid om uiting te geven aan hunne
gedachten, ofschoon die gedachten soms de innigste gevoelens van andere
burgers kwetsten.
Degenen die menigmaal van die vrijheid, dia we wenschen te behouden,
gebruik hebben gemaakt, dienen te verstaan, dat zij ook de uiting van
gedachten van anderen moeten verdragen en eerbiedigen.
Wat van hen word geduld hoeven ze ook van andersdenkenden te dulden
Slettirders vrijheid dient geëerbiedigd en zal
het blijven t
Ik verzoek dus zeer dringend do bevolking, zich te onthonden vau geba
ren van dergelijken aard die onvermijdelijk uitloopen op wanorde.
Ik verwittig overigons de bevolking dat ik de strengste maatregelen heb
getroflen.om de rust te handhaven ea eenieders volle vrijheid te verzekeren.
De Burgemeester (get.) MS. IMogerHaetl.
van E.P. Dom ClemansVan Hoeck O.S.P.
Pietersburg einde October 1928.
Sociale Hervormingen in Zuid-Afriha.
Komende van Belgie, waar de
katholieke democratie, gesteund op
hel sociaal programma van den We-
reldbrief Rerum Novaruin meer
.en moer void wint, was hot voor mij
eene groote teleurstelling de sociale
wantoestanden te vernemen waarin
onze zwarte bevolking in Zuid-Afrika
gedompeld blijft.
Over de landkwestie verscheen
vroeger reeds een schrijven waarin
vooral gewezen werd op de sociale
toestanden der inboorlingen op de
(arms de onmogelijkheid er grond te
koopen of te huren, don verplichten,
onbetaalden arbeid en do noodzake
lijkheid van eene schriftelijke toela
ting voor elke verplaatsing: Na een
woord over de inzichten van het gou
vernement nopens de landkwestie,
wou ik nu wat verder uitweiden over
de pass-laws en de zwarte bevol
king in de steden.
De Landkwestie
De aangeklaagde toestanden zijn
tegenwoordig nog wettelijk onveran
derd; alhoewel het gouvernement
onder den drang van het sociaal be
wust worden onzer zwarten, eene
grootere uitbreiding van het princiep
der segregatie bestudeert groote
scheiding lusschen het land van do
blanken en hel land van de zwarten;
de While-Area en de Native-Area.
Niet alleen is deze kwestie ter stu
die ingediend, maar er word! reeds
voor de praktischeuitvoeringgezorgd.
Boeren hernemen hunne «trekken,
naar de white area, terwijl uitgestrek
te gronden door hot gouvernement
aangekocht worden, die lator tot de
Native area zullen belmoren.
En hier juist komt da grooto socia
le hervorming in voege' Deze nieuwe
staatsgronden worden aan zwarten
verhuurd- Tegen de bestaande wetten
in worden inboorlingen, uit de white
area verdreven, geoorloofd op die
plaatsen'te wonen tegen jaarlijksche
geldelijke vergoeding-
Groot is deze hervorming in hare
gevolgen. We hebben vroeger gezien
dat do inboorlingen hunne verplich
tingen op de farms als dwangarbeid
beschouwen. Welnu, dwangarbeid
heeft de luiheid als natuurlijk gevolg,
daar iedereen er zich zooveel moge
lijk aan ontrekt. De nieuwe oplossing
heeft het dubbel voordeel den inboor
ling meer vrijheid te verschaffen en
hem tevens tot werklust aan te zet
ten, daar hij zich in staat moet stel
len zijn jaarlijksche huur te betalen.
Werken is eene algemeens wet voor
het menschdom; dwangarboid is al
leen een straf voor misdadigers.
Vele zwarten zullen op de farms
blijven werken; maar eens deze her-
•orming ingebracht, zal ook daar de
'oestand moeten botoren daar de
(Baas. niet zal mogen vergeten met
vrije menschen te doen te hebben die,
worden zo niet betamelijk behandeld,
j altijd gelegenheid hebben de plaats te
ruimen.
Nogmaals, wetten zijn er nog niet
gestemd, we weten niet in hoever het
gouvornement liet nieuw stelsel zal
toepassen, maar we zijn gelukkig deze
eerste poging hij te wonen; en met
onze Inboorlingen moeten we dank
betuigen aan de ambtenaren die,niet
tegenstaande zooveel tegenkanting.de
moeilijke taak op zich namen deze
hervorming in te voeren.
De «Pass-Laics*
Belgie heeft door den oorlog de
passende zelfondervinding opgedaan
om een rechtmatig oordeel te veilen
over de hier bestaande pasport-wet
ten. Geen zwarte mag zijn «plaats»
verlaten ot 's avonds na 9 ure in de
stad loopen zonder eene geschrevene
toelating van zijn «Baas».
Herinneren we ons den tijd dat we
eerst naar de Commandantuur moei
ten loopen om een reisje te onderne
men; hoe onverdragelijk het was in
sommige streeken zelfs geen stap uil
het dorp te mogen zetten zonder toe-
laling.Hoe hebben we dan den dwang
niet gevoeld
En toch, de toen bestaande regelin
gen zijn niet te vergelijken mot deze
die hier in voege zijn. Wij waren im
mers in oorlogstijd, in een land door
den vijand bezet. Spreekt men kier
echter niet van «pacifieke» colonisa-
tie De oorlogsdekreten haddon een
essentieel tijdelijk karakter, terwijl
deze hier doorgaan als eene bestendi
ge wetgeving. En vooral daar kan
niet voldoende op gesteund worden
de vereischte toelating hadden we
te bekomen van een ik zeg niet
wettig, maar toch officieel gezag.
Daarin ligt juist voor den inboorling
het hatelijkste van de paswetten: voor
de minste verplaatsing heeft hij zich
te vernederen en do toelating te vra
gen niet aan een officieel persoon,
maar aan iemand die hem enkel en
alleen overtreft door de kleur van zijn
gelaat; want alleen het «blank zijn»
wordt vereisclit om eeu geldigd pass
te kunnen verleenen. Het is dus do
recklstreeksckeondergesckiktkeid van
mensch tot den mensck om rede van
het rassenverschil. Dit is in strijd met
elk sociaal stelsel, en vooral mat de
kristelijko leer.
DE oom VAN GENERAAL OBREGON
WiL BEUL SPELEN
Kapitein Obregon oom van den ver
moorden gen.eraal-president van Mexi
co, was e-rin geslaagd de gevangenis
cel van don moordenaar Torral binnen
te dringen en heeft gepoogd dien laat-
ste met een revolver neer te schieten.
Gevangenbewakers konden den vrijwil-
ligen beul tijdig ontwapenen.
Maar toen kapitein Obregon thuis
kwam besefte hij waarschijnlijk gansch
het belachelijke van zijne daad, want
hij greep opnieuw naar zijn revolver,
maar ditmaal om zich eer. kogel door
den kop te jagen. Hij bleef op den slag
dood,
De lieer Nens, algemeen bestuurder
van het ministerie van binnen iandsehe
zaken, is tot gouverneur der provincie
Brabant benoemd1.
De nieuwe gouverneur is geboren te
Leuven den 0 October 1873. iiij*is dus
55 jaar oud. Hij werd gehecht aan het
Ministerie van Binnenlandsche 'Zaken
diat destijds Ministerie van Binnen-
landsche Zaken «en Openbaar Onder
wijs was in 1895, bcilieer van mid
delbaar onderwijs. M. Schollaert, toon-
maals titularis van dit Departement,
nam den jongen ambtenaar aan zijn
Kabinet en sedert die 'heeft M. -Sens
dit niet meer verlaten. Hij .doorstond
schitterend al de exaaras die voor het
opklimmen hot de versöhillige graden
gevergd worden cn kwam al zoo, door
person eeie werkkracht gesteund, tot de
hooge ambten. Opvolgentlijk Ibureel-
hoofd, afdeelings-hoofd. bestuurder en
algemeen bestuurder, was hij ook secre
taris bijgevoegd Ivabinetsoverste en ein
detijk Kabinetsoverste. Het is in deze
hoedanigheid dat hij gehecht was aan
de heeren Ministers Burggraaf Poullet,
Baron Rolin Jacquemyn?, Jaspar,
Vaufchier en Oarntoy.
M. Nens kent grondig de beide lands
talen en id'it was wel zeker een der re
dens die den keus van den.Ministerraad
beinvloedldon. Het is inderdaad een niet
le ontkennen feit dat de Gouverneur
der provincie Brabant bij machte zijn
moet zoowel de bundels te lezen dié
hem toekomen uit het Vlaamsche ge
deelte der provincie als uit het "Waal-
sdlie.
Do bevolking is steedis verrast
soms wc-1 ontgoocheld wanneer, bij
liet opduiken van talrijke mededingers
voor een vooraanstaand ambt, de plaats
wordt toevertrouwd aan iemand wiens
naam amper werd vermeld. Zulks
noemt men in (die Y.B. een «dark har-
se». Na overweging nochtans, zal men
begrijpen hoe, juist omwille Van dien
wedijver tusséhon zeer vooraanstaande
'personaliteiten, op het oogenblik daf
verschillende partijen voor een harer
politieke mannen ©en post met uitge
sproken bestuurlijk karakter opeisch-
fcen !dc .Regeering geoordeeld hoeft
d© traditie niet te moeten verloochenen
volgens dewelke de Gouverneur van
Brabant, onder die ambtenaars werd ver
kozen. Men herinnert zich inderdaad
dat zulks het geval was met MM. Ver-
gote en Baron 'die Béco. Deze gewoonte
heeft trouwens haar reden. Terwijl de
Gouverneur in de Provinciën werkelijk
•dient beschouwd' als een afgevaardigde
der Regeering, een binnenlandsoh ge
zant, is hij te Brussel, aan de zijldie ckir
Hoogere Overheid vooral, een bestuur
der, maar als dusdanig heeft hij om
wille van de uitzonderlijke belangrijk
heid van 'do provincie Brabant een zoor
aanzienlijke rol.
Onder do hoogere in de studie van
liet bestuurlijk recht bijzontder bevoeg
de ambtenaren moest cle aandacht
n'oodzakelijk vallen op M. Kens, wellké
gedurende zoovele jaren de gelegenheid
had de meest verscheiden gevallen die
M-'bartd 'houden 'met het beheer der
provinciën en gemeenten af to hande
ion en dezelve grondig in te studeoren
als rechtetroeksche medewerker van tal
rijke Ministers van Binnenlandltehe
Zaken welke allen in hem zijn be
voegdheid, zijn helderen kijk, zijn juist
oordeel on zijn grooton redhtvaardig-
neidjszin hebben bewonderd. Het land
zal in hem een wakkeren on kradhtda-
digen verdediger vinden van idle orde on
van de wot.
M. Kens is katholiek en Vlaming en
spreekt sierlijk de Vlaamsche taal.
De benoeming hoeft in parlementai
re Vlaamsche kringen den besten in
druk gowekt.
Deze markt hoeft Woensdla'g bij zeer
gunstig weer plaats gehad op de Zuid
laan. Veel aanvoer, maar weinig zaken,
en dan nog tegen lage prijzen. Geen
Duiteche en maar weinig Fransehe
kooplui. De zware trekpaarden werdén
betaald mot 6.000 tot 7.000 frank; de
gemiddeld'© kwaliteiten met 4.000 tot
5.000 fr.de lichte trekpaarden met
3.000 tot 4.000 fr.
De eerste prijs werd toegekend aan
den heer "Waelkens, voor een groep van
zes lichte trekpaarden.
In don loop van 1929, 6 Maart, 3
April, 4 September en 2 October, zul
len te Brussel, op de Ziiildlaan, vier
grooto paardenmarkten worden gehou
den.
.133'.'.■••.m
beek gewoond. Ook heeft het gemeen
tebestuur van iSt. Jans-Molenbeek er
aan gehouden in naam der bevolking
de eeuwelinge te huldigen. Burgemees
ter Mettewie, vergezeld door schepeno
Sm ets, gemeentesekretaris Monnekens,
heeft zich Dinsdag morgen naar de
Albert loi te Vorst 'begeven om mad.
Van den Nieuwenhove bloemen aan te
bieden, benevens 'die gelrikwenschen dor
inwoners van de gemeente.
'f Namiddags had er nog een ander
bezoek plaats, namelijk dit van prins
Leopold, oud leerling van M. Heiman
Teiiiinekdie vergezeld was door prinses
Astrid. De hertog en cJe hertogin van
Braband hebben de eeuwelinge harte
lijk geluk gc-wenscht en bleven mot
haar oen poosje in gesprdk op do moest
gemoedelijke wijze.
A-
W~
Door hare aansluiting bij de MaoMF-
ge groep Leuven biedt de GENTSCMB
BANK VOOR HANDEL EN NIJVERHEID
14 Keizerlijk© Plaats te Aalst, volkomen
zekerheid aan de haar. toevertrouwde
golden.
Alle inlichtingen worden er me? de
meeste bereidwilligheid kosteloos yep*
strekt.
Spaarkas 5,50 bruto,ten allen tijde
beschikbaar, zonder voorbericht noch'
bespreking van bedrag.
Kasbons op 6 maand 5 nette,
noamloos, ten allen tijde terugbetaal*
baar or aanvraag;* jj&i
Wij hadden geen ongelijk toen wij
voorzagen dat de tweede uitgifte van de
Groote Tombola dier Tentoonstelling
nog met een grooter welslagen indien
het mogelijk ware dan do eerste zou
worden bekroond. In al idle provincies
van het land, verdwijnen de lotorij-
boekje? als bij tooverslag en dé tombo
la gaat Voort met bij hot Belgisch pu
bliek de 'hartelijkste ontvangst te ge
nieten.
Voegen wij er aan toe dat ook in on
ze kolonie, onze landgenooten willen
medewerken aan den gelukkigen uitslag
van de Tentoonstelling der eeuwfeesten
De heter Jamar, algemeen bestuurder
der posterijen to Lóopoldville, ontving
oen overgroot getal "boekjes welke, zoo
riV'n ons zegt, heel vlug zullen Ver
kocht worden, want de vraag is 'heel
dringend.
Gezien het welslagen van den ver
koop der loterij boekjes welke op 27
September aanvang nam vergaderde
liet Komitcit van de Tombola om Idien
datum der trekking van de tweede reeks
te bepalen. Men verzekert ons, dht naar
alle waarschijnlijkheid, deze trekking
zal plaats hebben einde December eerst
komend. Men haas-te zich dus indien
men zijn kans wil wagen bij de aan
staande trekking. Het blijkt ons niet
overbodig dit te herhalen, want wan
neer zij nog langer talmden houden de
koopers op 'hot laatste oogenblik den
voorraad loterij boekjes uitgeput vinden
en do volgende trekking moeten af
wachten.
DE LAATSTE OPGAAF
Volgens cle laatste opgaaf wondén er
110 passagiers van de «Vestris» ver
mist en zijn er 218 getred.
Hot bericht over de redding van deri
kapitein van de «Vestris» is inderdaad
nog niet bevestigd.
E'enige schepen zoeken nog altijd
naar het vermiste reddingsvlot. Ook ziel
men vele lijken ronddrijven.
Het oorlogsschip «Wyoming» heeft
rijf passagiers en drie leden van de be
manning opgepikt die op reddinggor
dels ronddreven.
Over de verschrikkelijke ondervin
dingen van de schipbreukelingen, dié
een dag en een nacht in de booten
moeeten ronddobberen, of zidh aan
strikken hout vastklampend in de ruwe
zee ronddreven, zijn slechts schaarseh©»
berichten, aanwezig daar de draadloo-
ze installaties der schepen slechts voor
het reddingswerk gebruikt werden.
MAD. VAN DEIN KBBUWENHOVE
Bezoek van prins Leopold en prinsen
Astrid. i
.Men heeft Dinsdag te Vorst do hon
derdste verjaring gevierd van Mad. Van
den Nieuwenhove, geboren den 13 No
vember 1828. De eeuwelinge woont in
bij -een van hare schoonzonen, M. Isi
dore IWlindk, Albert!ei!" «Zij is do
grootmoe dér van M. Herman Toiriinck,
den Vlaamschen letterkundige, die on
langs uit Congo is teruggekeerd om bij
de feestviering aanwezig te zijn.
Mad. Van den Meuwenhove maig zich
nog onder -alle opzichten in oene goede
gezondheid veiheugen. Het gehoor en
het gezicht zijn uitmuntend. De eeuwe
linge leest nog graag en zoncl'or moeite.
De eetlust laat niet te wenschen en de
familie mag hopen de honderdjarige
nog gcruimen tijd met liefdé en gene
genheid te omringen.
Gedurende 60 jaap hoeft. Mad. Van
dén Nieuwonhove te St. Jans-Molon-
De opbrenbst eter mijnen van Kilo-
Moto voor de maand October bedroeg
290 kil. 799 gram.
De aders brachten 62 flril. 451 -gr. op,
voor 9.685 ton die gemalen werden.
De fabriek van Andeln werd in gang
gesteld, mot twee molens. Men werkt
aan het opbouwen van vier andere.
De maalfabriek van Tri, 12 km. van
Nisi, zal in don loop van November met
twee molens in gang komen. Deoo la
gen zijn bijzonder rijk,en leveren sedert
•een jaar 20 tot. 30 gr. per ton-.
Te Moto werkt men aan dc oprich
ting van drie molens. In hot begin van
1929 zullen acOitien molens werkklaar
zijn.
De lava stroomt neer snelhr
Git Rome wordt d.d. 14 Nov. gemeld:
De laatste uren stroomt dé lava weer
snéller en hoeft den weg tusschen het
'Zaterdag verwoest Istation Masco li en
Giarre afgesneden.
De stroomsneliieid «die gedurende
den vorigen dag zoo sterk wa.s afgeno
men, is thans weer zeven meter per
uur.
Do autoriteiten zijn gedwongen do
passagiersovervaart tusschen Fiuine on
Giarre te ondérbrtlken. De kleine lava
stroom. die Zondag stilhield na weinig
schade gedaan te hebben heeft tot d'us-
ver nog niet weer bewogen.
De aangerichte schade
Tn de «Corriere della Catanina pu
bliceert dé fascistische provinciale secre
taris een yoorloopige raming van de door
de Etna veroorzaakte sdhade. Volgons
deze schatting bedraagt do waarde der
vernietigde oogsten ongovoer 7 miljoen
lira. de waarde van het door de lava be-
dlekte land ongeveer 50 miljoen lire. J>e
te 'Pascali verwoeste huizen vertegen
woordigen een waarde van 22 miljoen
waarbij nog 15 miljoen komt voor de
overige verwoeste huizen. De aan do
spoorbaan en spoorbruggen toegebrach
te schade bedraagt 17 miljoen. Deze
voorzichtige raming komt, met in het
oog houden van de verdere schade, toe
gebracht aan telegraaf on telefoonlij
nen, waterleidingen en onderbreking
van handel en verkeer, tot oen totaal
som van 160 miljoen lire.
Een onderzockingsvliegtuig aan een
groot gevaar ontsnapt.
Bij zijn vluchten over de kraters lieeft
prof. Pon te heden bijna hot leven ver
loren. Hij had den piloot instructies ge
geven om op groote 'hoogte over de wer
kende kraters te vliegen. Toen de aoro-
plaan echter de zone boven dee kratera
binnenvloog, <d!ook het vliegtuig plotse
ling naar beneden, waarschijnlijk door
dat- de lucht daar, door de groote hitte,
welke uit den krater opsteeg, te ijl was
geworden. Het vliegtuig viel slecht^
eenige honderden meters boven den
krater, voordat de piloot weer de con
trole over liet toestel herwon.
Het einde spoedig verwacht.
Uit Rome wordt gemeld
De werking van de Etna blijft ver
minderen. Do krater, uit welken tot nu
toe gloeiende lava in vloeibaren vorm
stroomde, werpt thans nog slechts blok
ken steen en groote massa's asch uiL
De deskundigen verklaren, dat de wer
king van de Etna spoedig geëindigd zal
zijn, vermoedelijk binnen ongeveer drie
dagen.
Deze voorspellingen worden evenwel
met voorbehoud aanvaard, daar dé ver
mindering van de erupties gedbrenele
de laatste dagen afgewisseld werdl door
toenemende werking. Binds gisteren
avond stijgt een dikke rook uit dé kra-«
ters van de Etna,
