27
Het SchöoivPMptiik
en de Katholieken
Dinsdag
Nov. 1928
Het Indexnummer
Christen Onderwijzers-
ver hond van Belg ie
De toestand van den
koning van Engeland
In het Zuidpool-gebied
Rond het afsterven van
Generaal Baron Jacques
Nog de Storm
Landbouwbelangen
De Schcldetunnel
XXXIVe JAARGANG HUiUIÏJER 278
Kerlistraat, 9 en 21, Aalst. Telefoon 114. JDSt,^"S^-2.Slc3L 20 Centiemen Uitgever J.-Van Nuffol-De Gendt
Publiciteit, bulten het Arrondissement AALST Agentschap Hava3, Adolf lïlaxlaan, 13 te Brussel j Rua da Richelieu, Parijs Breams Buildings, 6 Londres, E. C 4.
H. Albert
[Zonop7,19Zonaf3,58
Volle Maan den 27
Dit vraagtuk wordt eigenlijk op het
oogenblik van staatsrechterlijk stand
punt niet gesteld in ons land, om de
eenvoudige roden, dat de regeeringsv
coalitie tusschen katholieken en libe
ralen samengesteld werd op het
standpunt van hot statu quo, En afge
zien van de prinoiopskwestie, mag
meft wel aannemen dat de overgroote
meerderheid van de natie niets anders
wer.scht.
Wel is waar blijven de ingenomen
standpunten bestaan Van katholieke
zijde volkomen gelijkstelling van de
twee soorten van scholen, van do an
dere enkel ondersteuning der vrije
school, bij wijze van gunst, zonder
rechtsgeldigheid.
Het gevolg is, dat de huidige sub-
sideering, aangezien zij enkel van eene
toevallige meerderheid, of een dito
akkoord afhangt, broos is «n even
tueel kan ingetrokken worden. Dat is
de zwakke zijde van den toestand voor
de katholieken.
Zoo wordt hij ook door socialisten
beoordeeld. In eene dagorde onlangs
door hen gestemd, wordt namelijk
gezegd, dat toekennen van toelagen
door verschillendo openbare besturen
aan vrije scholen voor '4iet oogenblik
een feit is, en dat het onttrekken van
deze toelagen op eenvormige wijze
moeilijk zou opgelost worden, door
een radikaal besluit, waarbij men
geen rekening zou houden mot de
gewesten, de categories of de graden
van ouderwijs.
Wat eenvoudig wil zeggen, dat om
opportuinscho redenen, zij eene radi
cale afschaffing, door eene landswet
van de subsidies van het vrije onder
wijs, onpractisch ot althans niet voor-
deelig voor hunne gpnrty achten,
maar dat zij wel goedvinden, dat lo
kale besturen dien steun intrekken oi
niet verkenen.
De afgrond die de katholieke van
de socialistische en liberale instelliu-
u n scheidt is, dat deze toekenning
d r toelagen aan het vrij onderwijs
vt or dezen slechts een beslaand feit
is, on voor de katholieken een recht
Waarop steunt dat recht Voor
eerst op de grondwet. Vervolgens op
de f-iten. Eu welke zijn die Ziehier
Er bestaan in Belgie twee soorten
van L-urgers Zij die meenen dat het
wereldlijke en onzijdig onderwijs vol
staat voor de vorming van het kind
en zij die meenen dat dit onderwijs
niet voldoet. Welnu, het is logisch
en rechtvaardig, dat de zienswijze
van heide soorten van burgers geëer-
budigd wordt en dat zij beiden van
Staatswege dezelfde rechten hebben
Dit is echter niet het geval, Vandaar
achteruitstelling van het katholiek on
derwijs, waarover geklaagd wordt.
Vandaar ook dat de vrijheid van on
derwijs in feite een leugen is. Het is
eene vrijheid op papier, maar niet in
de praktijk. Indien de katholieken
belasting betalen, zooals andere bur
gers, is het billijk dal zij voor den
dienst van hunne scholen behandeld
worden als anderen, die de openbare
scholen gebruiker., kortom, op de
zelfde'wijzo als de nederlaudsche ka
tholieken voor de wet staan.
Nu vertellen sommigen wel, dat
deze gelijke behandeling bestaat in
Belgie sedert den oorlog. Onzin. Ga
maar eens nauwkeurig na ou gij zult
wel zien, wat oene stiefmoederlijke
zorg, die van den Staat is voor het
vi'ij onderwijs.
Maar wij gaan stilaan den wog der
gelijkheid op. Dat is misschien wel
wat optimisch uitgedrukt, maar hot
blijft ons eene stevige overtuiging, dat
de onbillijke behandeling, van de
Belgische katholiekon niet lang zal
duren.
EN WAAROM
Eo wilt ge weten waarom Om de
fenvoudige reden, dat de officieele
school hoe hooger hoe minder de
openbare school wordt «toegankelijk
voor iedereen». En dat is te heireu-
ren, ook voor de katholieken, wan'
deze hebben behalve voor het tijdperk
van 1878 tot 1884 er nooit aan ge
dacht hunne kinderen aan oflicieele
scholen in het algemeen te onttrekken
doch enkel aan die waar zij, gebruik
makende van hun ontastbaar recht,
oordeelen dat onder godsdienstig op
zicht de licht, die hunne kinderen er
inademen een doodenden invloed
heeft.
Naderhand zijn tengevolge van het
zich steeds verscherpende anti-gods
dienstig separatisme, de katholieken
verplicht geweest scholen met gods-
dionstigen ondergrond op te richten,
en dat is de oorsprong en de oorzaak
van het huidige zoo bloeiende katho
lieke onderwijs. Bloeiend omdat het
in zoo ruime mato hot vertrouwen ge
niet der ouders.
Maar wat zien wij nu gebeuren.De
officieele school werd eerst op koe-
koeksmanier gebruikt door nesocia
listen, om er hunne aanhangers in te
doen henoeméu en aangezien pseudo-
geleerden zich gemakkelijk omvor
men in communisten of althans in
communiseerenden, zit thans de of
ficieele school van die ziektekiemen.
De «vrijheidsminnende» liberalen van
het soort Vaulhier hebben dat gevaar
niet hunnen tegenhouden en schermen
machteloos met woorden tegen de
aanhangers van Moskou, die men-
scben van de daad zijn.
Wat gaat nu gebeuren? De offi
cieels school, die principieel was op
gegeven, wordt nu met uiterste voor
zichtigheid ook door de liberalen on
der het vergrootglas genomen, om te
zien of er geen sociaal-doodende bac-
teries in zitten voor hunne kinderen.
En gij zult zien, op den duur gaan
wij over dien weg naar de volkomen
gelijkheid heen' 't is eigenlijk ook de
beste oplossing. Deliofde tot het kind
is het doorslag-gevend argument.
NIEUWE RIJZING
Het Index-nummer op 15 Novem
ber bedraagt voor het Rijk 845 tegen
834 in October en 825 in Soptember.Oip
twee maanden tijcis is het- Index dus
met 20 punk-n geklommen.
Per provincie is do Jni-iëx als volgt:
Nov. Oot.
Brabant
West-Vlaanderen
Oost-Vlaanderen
Henegouwen
l.uik
Limburg
Luxemburg
Namen
Antwerpen
861
825
837
872
840
839
837
83-2
864
851
814
826
861
830
820
82G
821
852
Voor do vier gi-oo'c agglomeraties
Antwerpen S88 876
Brusw-1 897 885
Gent 841 830
Luik 842 831
Hot. stabilisatie-index bedraagt idlus
106.2 in Nov. tegen 104.6 in Oot.
Op 8 December a.s. zal liet Oost-
Vlaamsoh Provinciaal Vertoond zijn
tienjarig iherbeetaan plechtig vieren en
to dior gelegenheid zijn zoo verdienste-
lijiken voorzitter, den 'hoer Arthur Met
sers, op eene waardige manier huldigen
Zijne .Doorluchtige Hoogwaardigheid
Mgr Goppioters, benevens verscheideno
andere hooge geestelijke overheden, se
natoren en volksvertegenwoordigers
zullen die feestelijkheden door hunne
hooge aanwezigheid' vereeren.
De achtbare 'heer minister Heyman,
zal er het woord voeren.
Mis om 9 Vi ure in St.. Baafskerk.
Om 10 ure feestvergadering in
het lokaal van de Katholieke Werldie-
ientoond, Poel, 3.
Om 1 ure, banket in den Burger
kring». Holstraat.
Op die vergadering zal de pensioen
wet besproken worden die in den loop
van bet jaar 19*29 voor 't Parlement zal
komen, en die zulke fhoogpfc .belangrij
ke en verstrekkende bepalingen bevat
ten «al.
De ruime zaal van 'den Katholieken
Werkliectenbond zal dien dag veel te
klein zijn.
Christen onderwijzers, op 8 Decem
ber naar Gent. TJw plicht roept u. daar.
Londen, 25 Nov. De betering in
s Konings toestand heeft de ontroering
die zich van het Engelsohe volk moes
ter maakte, toen 'het vernam, dat de
vorst aan pleuris leed, een weinig doen
bedaren.
De Koningin is ikorfc na- 2 uur naai-
een con eert in Albert Hall gegaan;' fcij
hot verlaten van het paleis, werd zij
door de ingetogen menigte met eerbie
dige sympathie doch zonder luidruch
tigheid .begroet.
De Koningin zeidie aan de bekende
componist, dame ©tihel Shytlh, dat de
Koning voel beter was.
Prinses Mary, die zich te Leem be
vond is van avond' in Buckingham Pa
lace aangekomen.
Do Star» meldt Om den Prins
van WaleS, -die zich in Tanganyika be
vindt hot middel te verschaffen om, zoo
noodig, snel naar Engeland terug te
Ikeeren, zal men een vliegtuig der En-
gelsche militaire Ludhtvaart van Egyp
te te zijner 'beschikking stellen. De
prins zou zoo in zes dagen te Honden
terug kunnen zijn.
De «Star» voegt eitoij, dat M. Bald-
'win, Sir Joyson-Hicks en M. Amery
nauwe verbinding met Budkhing-
ham Palace zullen blijven.
(Router) Dozen morgen wordt
geen medisch bulletijn uitgegeven. Of
ficieel wordlt medegedeelddat de Ko
ning een vrij goeden nacht heeft- ge
had, en dat er geen verandering in zijn
toestand is gekomen.
DE TOESTA In iD IS GEBETERD
Londen, 25 Nov. (Reuter). Het
paleis van Buckingham zal voorlaan
nog enkel dozen avond een gezondbeids-
builet-ijn afkondigen. De geneethoeren
hebben don koning heel vroeg een be
zoek gébracht; zij Iblevon omtrent één
uur aan zijne sponde.
Do hertog en de hertogin van York
hebben dezen morgen den godgelijken
dienst bijgewoond, die in de kapel van
het paleis werd opgedragen, in gezel
schap van de koningin en prinses Mary
Tengevolge van de Zondagrust, had
eene greote menigte voor het paleis post
'men blik trad hij het te gemoet, be
zielend al wie 'hem omrijigde.
Herinneren wij dat hij het was, dio
eon jcfier voornaamste hoofden van den
slavenhandel, Rumandisa tot onmacht
dwong. En deze sleepte in zijnen val
het monsterverbond der Arabische sla
vendrijvers möde.
In zijn adellijk wapen schittert do
gouden «Y», de wapens van Dixmudo
en van Merckem met de kenspreuk «Je
liendrai».
Dit wapen en die spreuk kenschet
sen, geheel den man.
Koninklijk rouwbeklag.
Zondag morgen hebben de Koning
en de Koningin zich naar het sterfhuis
begeven, waar het lijk in uniform, ver
sierd met het grootlint der Lëopoldbor-
de, rust to midden dor aangebrachte
bloemen.
Al de generaais-grootlint, minister
die Broquoville en M. Buyl, burgemees
ter van Elsone zijn het lijk komen be
groeten
Talrijke telegrammen zijn van aller-
"wege toegezonden
De bografonis is op Woensdag be-
De godsdi&nstige plechtigheid zal
plaats vinden in de kerk van Terkamo-
ren; de generaal was voorzitter van de
kerkfabriek dezer kerk.
Het stoffelijk overschot zal voorloo-
pig 'begraven worden in het kerkhof van
Saint-Joaselater zal .het naar Violsalm
waar de familiekelder ligt overgebracht
wot dien.
De eerste vlucht van Wilkins
Men weet, dat de Poolreiziger en
vlieger sir Hubert Wilkins, in enkele
dagen wereldberoemd geworden door
zijn tocht per vliegtuig van Alaska naar
Spitsbergen, zich naar het Zuidpool-ge
bied lioeft toegeven om er exploratie-
werk te verrichten, per vliegtuig.
Wilkins heeft zijn hoofdkwartier ge
vestigd op Deoeplion-oilanid:, aan do
Westkust van Grahamland. Er is thans
oen laconiek telegram van Wilkins ont
vangen in New-York. Dat telegram zal
wel in etappen draadloos-telegrafisch
zijn overgebracht.
ÏDo inhoud vermeldde niets anders
o x' l j <j iiuivuu v tmiviuuc Jiivuo aii'Cia
gevat om dc aflossing van do wadht met dan «.Hereto vliegtocht in Zuidpool
muziek bij te wonen en idio talrijke
voorname bezoekers te zien gaan on
keeren
Later werd gemeld dat in den namid
dag een lichte beterschap was ingetro-
dlen, zoovrel in de longontsteking als in
het pleuris, waaraan de vorst lijdt.
Zaterdag, ten 11 ure voormiddag
ontving den lijdier in volle bewustzijn,
uit de handen van den eerw. heer De-
backer, onder-pastoor in O. L. V. van
Ter ka meren, de H. Sacramenten 'dier
stervenden en twee uren later gaf hij
den geest, in zijn 70sto jaar.
Met hem verdwijnt een der groofce fi
guren wan den oorlog. Geloovige zon
eter vaar noch vrees vervulde hij met
den zelfden iever zijne godsdienstplich
ten. als zijne plichten van Belg en
van soldaat.
Gansoh den Zaterdag was het een
on onderbroken bezoek van belangstel
lenden en vrienden, onder wolke gene
raal Neefs, commandant dier militaire
school, de hoofdaalmoezenier Pugardyn
M. Lagasse de Loclit, enz.
Mev. de barones Jacques de Dixmu-
de en hare kinderen ontvingen talrijke
bewijzen van {deelneming, van zoodra
de tijding van liet overlijden gekend
was.
Ook 2, M. de Koning heeft dadelijk
zich inzicht te kennen gegeven het lijk
te komen groeten, dat ook Zondlag mor
gen ten 10 ure gebeurd is.
Do plechtige begrafenis zal waar
schijnlijk Woensdag plaats hebben
Men verhaalt van hom dat hij zich
gansch den oorlog als oen voorbeeldig
christen vertoonde.
Eiken morgen hoorde hij Mis in lief
heetete van den strijd en bracht het
overige van den dag door in hot inspec-
teeren der loopgraven en cantonnemen-
ten.
De vuurdoop had hij reeds lang ont
vangen in Congo.
Soldaat, pionnier, bcschaver. van de
eerste uur, maakte hij deel van het
«Bataillon saoré», dat den «vijand bui
ten smeet» in het zwarte land dor sla
vendrijvers en kooplieden in mensehen -
vleesch.
Gevaar kende hij piet è'n mot kal-
jebiod.
Men mag er uit afleiden, dat sir Hu-
bert met zijn exploraliowerk door de
luokt is aangevangen.
IN DE STAD
Goede Homel wat een Zondag. Heel
dén dag heeft het, om zoo te zeggen,
geregend. In den namiddag heeft het
zelf gebliksemd en gedonderd. 'En de
storm woedlcle. heel den dag.
Van ongelukken hebban wij nog
niet gehoord. Aan de daken en schou
wen word zonder twijfel veel schade
gericht.
In die Doolhofstraat is een in ophouw
zijnde huis ingestort. Reeds acht dagen
te voren had de bouw van den wind
veel geleden. Een muur was zelf ge
scheurd... nu is alles ingestort. Op de
wijk St. Job is eeu werkhuis ingestort.
In dio twee gevallen is de schade aan
zienlijk. Ook zijn vele boomen ontwor
teld»
DE TELEFOON
Het bestuur der telefonen deelt bet
volgende mede De storm heeft on
geveer drie duizen-dl stoornissen veroor
zaakt in de telefoonaansluitingen van
lipt net te Brussel.
Het beheer heeft de noodige maatre
gelen getroffen om hierin zoo spoedig
mogelijk te verhelpen. De albonnenten
zullen geen belang willen hechten aan
de vluchtige wekkergeluiden die ziel
zouden voordoen in hunne toestellenzo
worden enkel teweeggebracht door do
aanraking der d'raden welke door do
wind geschud zijn».
TE BRUSSEL EN OMTREK
In de hoofdstad bepaalt liet onheil,
aangericht door den stormwind, zich
bij beschadiging aan dakon, reklaam-
borden, vensters, enz. In do voorsteden
on in den omtrek echter hebben zich
menigvuldige opgevallen welke een er
geren afloop 'hadden kunnen hébben.
To Sint Lambredhts-Wolutwe werd
aldus in de Sint Labredhtestraat een olm
ontworteld. Deze hing over 'de tramlijn
zoodat hot- verkeer gestremd was gedu
rende twee uren, die noodig waren om
de baan vrij tc maken. Gelukkiglijk
nog werd niemand gekwetst. In de pri
vate hovingen en parken werden ver
scheidene grooto hoornen omgebeukt.
Do wielrijder Louis Verdoor, uit do
Koninklijke St. Mariastraat Jg Scha er-
beek werd op de krijgsbaan door een
geweldigen winldliuk tegen een boom
geslingerd. De ongelukkige werd ge
kwetst aan het hoofd en klaagt over
pijnen aan het sleutelbeen. Verscheide
ne schepen in de vaarten van Charleroi
en Willebroeck hebben grootq schado
geledenverscheidene masten werden
gebroken. Te Sint Jaus-Malenibeek zijn
door de neerslagvlagen kelders o ider
water geloopcn hierdoor ook word
groote schade aangericht.
Uit de praktijk. Eerste les.
Dikwijls reeds hebben wij er op ge
wezen, dat door vele landbouwers ten
'huidigen dage sterk -bemest wordt; on
gelukkiglijk, in menig geval, nog al
tijd weinig oordeelkundig. Dit komt
omdat do moeste landbouwers te weinig'
op do 'hoogte zijn -van de samenstelling
dor plant, en bijgevolg van hare nood
wendigheden in betrek tot de voerstof
fen dio haar door de verschillige mest
stoffen moeten verschaft worden. Door
dit gemis aan kennis worden soms cch-
to geldverspilling gedaan, ook omdlat
heeï dikwijls de meststoffen zelf zeer
onvoldoende gekend zijn, hunne sa
menstelling, en hunne werking.
Een paai' jaren geleden stelden wij
een onderzoek in nopens het gébruik
der handelsmeststoffen bij een hon
derdtal boeren, algemeen geleend al3
goede boeren, cn wij kwamen waarlijk
tot verrassende uitslagen. Het getal der
genen, die do aanvullende meststoffen,
hunne werking, samenstelling gebruik
behoorlijk kennen, i» toch zoo gering
nog.
V ij herhalen, dat de planten hoofd
zakelijk stikstof, fosfoorzuur, potasdh
en kalk van noodo bobben, dus dat or
in hoofdzaak stikstof-, f os fooreuur-,
potasch- en kalkmeststoffen beslaan, en
dat liet eene bestanddeel, de eene mest
stof, ook maar in de geringste maat
een ander bestanddeel, eene andere
meststof niet kan -vervangen.
Do cone plant hoeft vooral behoefte
aan stikstof, de andere aan fosfoorzuur,
de andere nog aan "potasdh. Do kalk
werkt als voodstof, als grondverbefceraar,
on als süimulcnt, regelaar der vood'sel-
opname, tevens als correctief in zake de
vorming van voedende zouten.
In enkele opvolgende artikels stollen
wij ons voor do bevindingen van ons
onderzoek mode te doelen.
Wordt vervolgt. Intensiever.
Door haro aansluiting bij do RftaofitN
go groep Leuven biedt de GEfUTSCHS
BARSK VOOR HAMDEL SM NIJVERiHES»
14 Keizerlijke Plaats te Aalst, volkomen
zekerheid aan dö haar .toevertrouwd#
gelden.
Alle inlichtingen worden er mei daj
meeste bereidwilligheid kGstelooa ver*
strekt.
Spaarkas 5,50 bruto,ten allen tijd#
beschikbaar, zonder voorbericht iiocft
bespreking van bedrag.
Kasbons op 0 maand 5 netto*
naamloos, ten allen tijde terugbetaal*
baar op aanvraag. 7.ÜÜ
Besprekingen te Antwerpen
De kommissie van Openbare Werken
dei- stad Antwerpen heeft zich bezigge
houden met de tunnelkwestie, die van
daag in den gemeenteraad behandeld
wordt.
Er werden twee voorstellen besproken
namelijk
De eone tunnel zou beginnen op dè
Brouwers vliet en in helling loopn langs
de kaaien, om af te draaien nevens het
Steen en dan onder d!e Schelde door.
Op den linkeroever zou dg uitgang ach
ter het fort uitkomen.
Het tweede ontwerp zou de tunnel
aatsen op die St. Michielskaai en door
middel van zes ophaalbakken, onmid
dellijk, gerij en voetgangers bij den in-»
gang plaatsen.
Tot verwezenlijken van den tunnel
zullen de onderscheidene toesturen sa
menwerken, die bij de snelle verwezen
lijking van bot ontwerp alle belang
hébbon, namelijk: Staat en Provincie
besturen van Antwerpen cn enkele ge
meen tobce turen van don linkeroever.
Hot behoor van Bruggen en Wegen
'heeft voor 'het. (bouwen van den tunnel
en bet aanloggen der gronden op den
linkeroever, in samenwerking met do
betrokken provinciën en gemeenten,
reedte ontwerpen opgemaakt.
Alhoewel de tunnelbouw het. voor
worp zal uilmaken van een wodstrijd-
aanbesteding, staat het van nu af reeds
v-ast, dlat de tunnel er oen zal zijn met
opritten, met een rijweg zoo breed dat
twee rijtuigen, uit- togenovergeötelde
richting komend, elkaar kunnen krui-*
seUi ulsmedq afgonderjijkq voatiwegenk j
