De Socialisten en het
Stemrecht der Vrouwen
Eanps d'Alost
VeiligliGidstentQQnstelliRO
Ontzettende Ramp in de
André DumoiÉÊijn
te fraterschei
in de
Aanvaring
Golf van Gascogne
De Nobelprijs 1929
Uit de l alicaansche Stad
De Hengst
St-Hubert
XXXVa JAARGANG NUfflMER 76
Kerkstraat, 9 én 21, Aalst. -Telefoon 114. - Dagfclaa - 20 Centiemen Uitgever J.-Van Nnffoi-De Gtndt
AgentschapHavas, Adolf lüwton, 13 te Brussel - RW da Blcha iien, Parijs - Breams Buildings, 6 L ondres, E. C
DIH50A8 2 APRIL
H. Franciscus
;Zonop5,S9,Zonaf6,31
WOENSDAG 3 APRIL
1929
H. Richardus
[Zonop5,26,Zonal6,23
N, M. 9 E. K. 16
TE GENT
Ce Kristen Arbeidersjeugd en Vrou
welijke Kristen Arbeidersjeugd tonden
>an li tot 15 April tun Vlo tentoonstel
ling, nu te Gent, voor bet voorkomen
der werkongevallen.
Tteecls maanden spannen de leden «JM?
Kiiistene arbeidersjeugd al bun krachten
in om van G lot 15 April de 1 eiligheids-
tentoonstelling prachtig tc doen lukken.
Hj vermoeien e-on 'belang! ijkc docu
mentatie, rij brengen een geheal stel van
apparaten, gevee-Leluip'pen, en maenie-
nen bijeen niet liet doel de aandacht vnn
alle werkgever?, werknemers en^ leerjon
gens Ie vestigen op den gccsel der werk
ongevallen.
Het is een feit dat men in zekere mid
dens zich niet genoog rekenrohap geelt
van 'het belang van 'het veiligheids vraag
stuk, zoo voor de nijverheid als voor de
arbeidersklas.
Een iaarlij'ksch verlies van 500 nul-
>0011 is veroorzaakt in dc nijverheid door
de werkongevallen. Enwie za! ons al
schilderen de matelooze pijn en smart
die daardoor onze arbeiders en aaföeid
sters overkomt. V Denken we enkel aan
de min of meer lange wenkfoosluid, aan
het loonverlies, aan bosten voor apothe
ker en dokter,'aan de verminkingen die
onbekwaam maken om ;t wei ik te her
nemen. E11 dan... de zedelijke smart I
Wie beschrijft ons 'liet harteleed Genei-
moeder bij liet zien van haar echtge
noot^ voorheen zoo gezond, 2:00 vol werk
lust,'nu geknakt, als sladhtoffor van een
arbeidsongeval Hij, weleer dc storm
zij nel' familie is nu tot last der zijnen
geworden.
Ja. de arbeidsongevallen maken mis
schien minder indruk dan andere ram
pen als l'o.v. aardbevingen, ovevtiroonvin-
gei 1on tploffi n gentrein ont rij igeli n g;
enz. omdat ze niet zooveel tiachtefïera
maken met één slag, omdat hun moord
dadig werk voltrokken - wordt achter de
muren der fabrieken, omdat dc openba
re raeonfng uouit doeltreffend gevcsligu
werd op dien gcesek En toch <r geneu-
icn jaarlijksih gcni.ddold ITo.OOO werk
ongevallen in ons land waaronder onge
veer
000 met doodel ijken afloop gepaard.
5000 met blijvende invaliditeit.
15000 rnet een werkonbekwaamheid
Vnn meer dan '28 dagen.
75000 met oen weikbnbdkwaainheid
van 8 tot 28 dagen.
8ÜÖ00 met werkonbekwaamheid van
min dan 8 dagen.
Een groot aantal dezer arbeidsongeval
len troffen de jonge arbeiders en arbeid
ster-, daar ze minder ondervinding heb
ben en onder dit oogpunt niet genoeg
gevormd zijn.
Het dool dezer tentoonstelling is dub
beleenenzij ds aantoon en wat op tech
nisch gebied kan verwezenlijkt worden
om ongevallen te voorkomenander
zijds den weilkliedcn wijzen op den
plicht die op ben rust arbeidsongevallen
te voorkomen. Hierin lukken dozo ex
posities wondergoed. Kla.ro schema's
zullen luidsprekende statistieken aanwij
zen de noodzakelijkheid om voorzichti
ge woon ten bij den werkman aan te
werkman aan te kweeken zullen bewe
zen worden door voepweipen van gemak
kelijk gebruik (eon verzameling slechte
bidders, b.v.) Talrijke veiligheidsaffi-
dlien uil alle landen zullen een groot-
deel der tentoonstelling in ibeslag nemen.
De gevaren vercomakt door den electri
se i ren slrooin, dc acétvleen aangewend
bij soudeereo worden klaar voorop;
steld. Verscheidene modellen van ma
ch icnen voor hout- en metealbewcrkm
allerlei apparaten voor het overbrengen
tier drijfkracht zullen bijzonder do aan
dacht trekken.
De tentoonstelling zal aangevuld wor
den door een rijke verzameling -vlug
schriften en werken behandelend over
't voorkomen der arbeid-ngcvallcn.Hel
algemeen sccrclafc'kiat beeft zich deze
documentatie aangeschaft, niet alleen
lijk met liet oog op de tentoonstelling
maar als blijvend wapen in den strijd
tegen dc immer dreigende arbeidsonge
vallen.
Deze tentoonstelling al is ze :1e eerste
in onze stroken, ze zal al dc andere voor-
gaanden overtreffen. Door do degelijk,
beid der verzamelde documenten, voor
het aanbieden van meer volmaakte toe-
sterten. maar vooral door dc sympathie
belangstelling welke steeds aangroeit in
het Ylaarnsche land. Deze hi j val mogen
we ook verzekeren door de flinke mede
werking van vooraanstaande teehnickers
cn van belangrijke constructie-huizen
welke herhaaldelijk hun diensten komen
aanbieden cn zich een -plaats in dc aan
staand tentoonstelling 'betwisten.
KEfVEN-EN-TWINTIG DOODEN
'Zaterdagavond om half tien, heeft een
ontzettende ram>p de Limiburgsehe mijn
streek in touw «gedompeld.
I11 een scfiuifht, op 058 meier diepte,
■in de André Dumontmijn, te 5 va ter-
schei, wachtte op dit oogenbliik een ploeg
van 28 man op de ontploffing van een
mijn. De (knal van de ontploffing iwas
nog niet uit,gestorven of een tweede vör-
sciiirikkebijk'o ontploi.iling weciMonik.
Ifet- was een grauwvuur ontploffing,
waarvan de vlammen 5'5 meter Jang
varen. Hanse'l 1 de ploeg word in hun
schuilplaats door de vlammen verrast.
Het bericht van de ontploffing en
den op haar gevolgden brand was spoe
dig bovengronds bekend. Het deed do
ronde in de dorpen in de omgeving.
Het duurde dan ook niet lang of.bij
den ingang van het mijnbedrijf ver
drongen zich tallooze vrouwen met kin
deren, moeders, eolitgenooten en vele
mannen.
Het spreekt vanzelf, dat onmiddellijk
alles in het werk werd gesteld om de
ongelukkige, die clrep in de aarde elk
oiogen blik door. vuur cn ,gas in den dood
gedreven konden worden, hulp te ver.
leen en. Reddingsploegen' daalden on.
middellijk af on dei; leidi ng van alle be.
schikbare ingenieurs van de Dumont
mijnen.
Het duurde cenige uren voor men de
bedreigde plaatsen kon bereiken. En
spoedig daarop kwam het ontzettende (be
richt naar boven, er zijn verscheidene
lijken gevonden.
De lijken, clic gevonden fwerden;
bracht men meteen naar boven. De
meeste wa'ren afschuwelijk verminkt,
floor dc penningen, clie de mijnwerkers
dragen, kan men echter, gemakkelijk de
iridentiteit van de slachtoffers vaststellen
Den geheelcn nadht werd er dooifg»-
werkt.
Zondagmorgen, om 10 uur had mén
dc lijken van 25 mannen bovengebracht.
Het waren Abia??: rt, .eerste mij nop. r
ziehier te Waterschei, gehuwd cn -5'kin-
doicn; Anton E oprot lampiet te Wiater-
schei, 'gehuwd on 2 kinderen; Piet Do
Keyzer, mijnwerker Ie Rillaer, gehuwd
en 5 kinderen; Frans De Keyzer, mijn
werker te Riillaer, gehuwd cn*5 kinderen
broer van eerstgenoemde; Jozef De Kcy-
zer, mijnwerker te Watemchei. 2 kinde
ren; iAnton Olbbalk, 11a Waterschei, -2
kinderen; Jozef Bruymnk's te Lökaber-
gon, longehiuwdFelix Merx, tc Diest,
gehuwd en 4 kinderen; Jan Urbane, tc
Winter&lag, ongehuwd; -Jozef Celen te
Molenstede, géhuwcl cn 4 (kinderen; Ru-
dolf Kreze, tc Stalen, ongehuwd; Jan
Wiiova'ici, tc Watesbhei, ongehuwd; Jan
Sa pot nik, te AVi 11 terslag, ongehuwd
Alovs Mendyk, te Watorschoi, ongehuwd
Hendrik Helacite, te Genck, gehuwd en
1 kindWillem Claasson., te Diepen
beek. gehuwd en 4 kinderenJanos C'er-
nc te-.AVaterscihei, ongehuwd, Lodewijk
Van Brabant, te Sint Truidc-n, gehuwd
en 0 kinderen; Felix Colemont, tc -Die
penbeek, gdhiiwd en 1' kind; Piet Co-
iemont, te Diepenbeek, ongehuwd.
De. mijnwerkers Jozef Iialtot. onge.
lui'wd cn Lodewijk Zaonen, uit Zwart
berg, ook ongehuwd, werden met zeer
zware verwondingen bovengebracht. Bei
den zijn Zondagnamiddag overleden.
(Minder ernstig verwond zijn de vol
gende arbeiders uit de mijn gebracht
Emile Gad, uit Waterschei; August
Porters en Alex Geyskens. heiden uit
Sichem. Zij zijn naar het ziekenhuis van
dc mijn overgebracht, dat onlangs geo
pend is.
Onder de eerste drie on twintig slacht
offers moeten er vèrscheidcne op den
slag gedood zijn door do inademing van
'het brandend mijngas. Dc anderen wa
ren gansch verkoold cn onkennelijk.
De toegang tot do mijn werd afge-
gesloteri daar de verpestende geur van
liet gas zicfh tot aan de oppervlakte van
de mijn verspreid liad.
Intusedhen woedt de brand nog voort,
ofschoon men erin geslaagd is verschei
dene schachten af te sluiten.
EEN TWEEDE RAMP
'.Zfondbgnam i ddaig echter, rond half
v-ter, terwijl dc reddingswerken volop
aan-den gang waren werd een reddings
ploeg van 12 man door 'oen instorting
verrast. Twee redders verloren (hierbij
het leven., terwijl acht 'anderen gekwetst
werden.
Het aantal dooden klom hiermede tot
27.
Het is dc eerste gmuwvuuronf ploff ing
waardoor de kim burgsol ie mijnen gc-
toisteird worden,
DE KONINGIN TER PLAATSE
AI. Vei wilghen, gouverneur der pro
vincie en Mevr, Yerwilgiien hebben
Zondag gansch den dag op de plaats
van dc ramp vertoefd.
De Koningin is Maandagnamiiddag te
Waterschei aangekomen vergezeld van
'majooa* Van Cauberg en van den hoer
Yerwilghen goeverneur der provincie.
De Koningin braiht een betoefe aan
<le negen weduwen die te Watersdhe! wo
nen en sprak tot die bepoefde vrouwen
woorden van opbeuring en troost.
Dc ramp van VKitersdhei Weeft t>b
Weesjes van 'hun vader beroofd.
'De 'heer Van Buggerihout, voeKriMw
van de Centrale dra; Vrije mijnworkere,
en den heer Wiedenv, propagandist der
Centrale m Limburg, zijn eveneens ter
plaatse aangekomen.
HET GETAL SlfvCHTOFFEKS :<s
ACHT EK TWINTIG
Maandag, in den vooravond, overleed
nog een der zwaairgeikwelsten, van Eool-
selic nationaliteit. ,Dus is bel. getal
ilaelitoffers aclit en twintig.
Veertien zwaargewonden werden
Maandagavond ter verpleging naar Luik
overgebracht.
MrVATEiEGEI.S TEOEN VEKDEI|E
ONGELUKKEN
De toegang tot de mijn is streng ver
boden, omdat de verstikkende gaslucht
tot boven dc mijnoppcrvlakte stijgt.
De brand iu de mijn duurt voort cn
0111 het voortloopeti ervan te beletten,
moesten verscheidene gaanderijen toege.
metst. worden.
Half-maandelijksche
Rekeningen
Wij vergoeden thans 5 t. h,
vrij van kommissieloon.
27, Kieuwstraatj Aalst
65 CRechtower de Posï)i
Toen na den Wapenstilstand, de So
cialisten met alle geweld het zuiver al
gemeen stemrecht wilden opdringen,
werd deze hervorming dbor dc katholie
ken aangenomen, op voorwaarde, dat
ook de vrouwen trapsgewijze het slem-
•echt zouden kunnen verwerven.
Dit voorstel werd door do socialisten
rangeniomen, maar sedert dien kjcl' Ihcb-
Ibeii de socialisten, om redenenvan op
portuniteit, hun eerewoord opgeêten.
M'el verkregen de vrouwen liet stem
recht voor de gemeente, maar nooit
weird dit stemrecht uitgebreid tot do
provincie, en nog miin tol de verkiezin
gen der wetgevende Kamers.
Over korte dagen werd door den
Kat holieken vobesvcirtegenw oo;r.diger;
Carton do "Waart, het wetsvoorstel neer
gelegd, waardoor de vrouwen 'het stcm-
reeht zouden vorkrijgen vöot dc provin-
cte-veirk i czi nfgen
De 'belofte, stellig afgelegd na den
oorlog loor dc-n goeialistisebcn leider
Vander.veldc, dat odk de vrouwen het
volledig stemrecht zouden kunnen ver
werven, werd in den wind geslagen en
het voorstel van M. Carton dc Wtiart
werd afgewezen met 03 stemmen der ka
tholieken tegen 77 der socialisten en li
beralen voreenigd.
'Zooals wij reocls zegden, Qiebben, de
socialisten hun woord opgeeten 0111 re
den van opportuniteit. Dat is echter hun
ne gewoonte, veel lbolovcn, maar weinig
geven zpgt 1 et spreekwoord doet de 'zot
ten jin vreugde leven.
Dc socialisten 'bczilten imm'ers in
twee provinciale raden Se volstrekte
mecrdoihoid, en zij vreezen deze meer
derheid te kunnen verliezen van ston
den af, dat de vrouwen het stemrecht
Beuter seint rit Bordeaux 31 Maart:
Heden, om 8 u. 30, op 10 k: ioni. Min
dc monding der Gironde, heeft het En.
gelsdh sitoonisdhiiP «Clodoal», de paket-
hoot j.Ooylonji aangevaren.
Om 9 u. 30 deed de «Ceylon» eer
eerste beroep por radio, op tossebon-
komst der Compagnie" des Chargeurs
lléunis, tc Bordeaux. Ecu 2de vraag tot
tussohenlaonist liet ivetoii om 12 u. lo
dat de passagiers de rcddiugsbooteu bad.
den kunnen !benuttigen._
Een derde radio, om lo me entvangen
kondigde aan, dat de «Ceylon» dooi
de «Clodoal» werd aan 'het touw gelegd,
en dht al de pasragieis konden overge
bracht worden op 'het aanvarend se-hip.
Om 17 ure kwam een nieuw beiidlit
bevestigend, dat al dc passagiora gaaf
en gezond waren en hét gekwetste sc'lnp
door den «Clodoal» getrokken, de haven
van Boyan nadert, waar men denkt, dat
het Maandag morgen aankomen zal
vond 9 ure.
■Volgens dc laatste berichten zou het
geteisterd vaartuig langs alle kanten vol-
loopeti, en zijne lodding woirdt thans als
zeer twijfelachtig aanzien.
Dc «Oeylon» 'is een boot van 5.-22
ton, die in 1907 van stapel lion. Zijno
bemanning bestaat uit bonder. 1 ledc.n.
Hel sébip kwam van Zuid-Anteitikn en
wenden den steven naai La Palice toe.
De «Ceylon» is eenc gekende boot onzer
haven.
Uit Bordeaux, 31 Maart.
De telegrammen tot 20 ure ontvanger!
bevestigen, dat na de botsing het schip
hetwelk niet 'onder zijne vlottijn ge-
raakt werd, door hot aanvarend schip op
sleeptouw kon genomen worden.
'Onmiddellijk na de aanvaring door
de Engelschc boot, zijn de 40 passagiers
aan boord genomen, alsmede do Ibeman-
niing die onder het bevel van kapitein
Frudenti stands. Reeds bij het uitzenden
dcir eerste radiotelegrammen, zijn ver
Edliilligo schépen ter hulp gekomen.
Uit Bordeaux 31 Ma-art
■De passagiers van de «Oeylon» werden
aan boord gebracht van den «Comman
dant Gama-», die denkelijk morgen, 1
April tc Bordeaux zal aankomen.
Bij de «Oeylon» bevonden zich Iwés
slc-eplbooten de Touitbiilon cn do
«Vent», die wel hopen de geteisterde
boot binnen de haven van Bordeaux te
brengen. De «Tombillon» is begonnen
hel water uil; liet geteisterd vaartuig to
luilen,
De Nobelprijzen, die in 1929 zullen
worden ■to'ugekend, zullen Volgens (liet
veirias dt-r curatoren van de Nobelsiiöb-
tinc 172,7G0 (kronen bedragen.
i>e inkomsten van de stMïting wor
den oj> 1.279.704 k'iionen geraamd,
■waarvan overeenkomstig de statuten van
de stichting, een tiende gedeelte aan 'bet
ticibtiingsfonds -wordt toegefkend, terwijl
bet -r^steerende bedrag van 1.151,700
kronen tor besoliikking van de prijsuit-
deeleu? blijft, die een vierde voor alge-
jieene onkosten k:unnen gebruiken, izoo-
dat ecu bedrag van 863.000 kronen
voor prijzen bcsdhiikbaar blijkt.*
In 1928 'wa? bet bed mg der Nobelprij
zen 165.939 kronen, of 15.821 kronen
minder dan voor bet loopendc jaar.
zouden bekomen.
'Vorder verkiezen de provincie-raden
verstboidene provineiale senators, len
bet kon gebeuren, dat bij (het verliezen
dor socialistische mcerderiioid in cte
vincic-iadon, dc katlioliekcn do volstrek
te meerderboid lraclden kunnen bekomen
in den Senaat.
.Voor 'hetgeen dc Liberalen betreft,
moeten wiij over 'hunne stemming nieli
verwonderd zijn. Heeft Van der Stc-
e.cn, burgemeester van Gent. niet gezegd
hetgeen hc-m meest tegen de boist
stuit, oone overwinning der Katholieken
zou zijn.
V/at er ook van zij, geeft Belgie op
dit oogeniolik liet voorbeeld van eene
anti-clomoki'atische strekking, en dat ia
uitsluitend te wijten aian de socialisten!
Dat kan aardig voorkomen, maar, dat is
toch. zoo.
In olie landen, waar de demokrati-
sebe gedachten veel vooruitgang hebben
gemaakt, hebben de vroujwcn, zoowel
als dc mannen stemrecht.
Het komt immers onredelijk voor,
dat jonge snaken van 21 jaa.r. 'bun vol
ledig stemrecht bezitten, terwijl aan
brave en werkzame 'hulisvrouwcn en aan
noedeis van. vorseliaildene kinderen hot
rodlit ontzegd wordt een woordje medo
zoggen in cle regeling der staatszaken.
De socialisten zullen nooit hunne hou
ding kunnen vcrschooncn, cn deze hou
ding 0'Owijst nog eens e meer, dat allo
gedachten, hoe sdkoon en hoe redelijk
zij ook wezen mogen, moeten onderdoen
voor de lage (belangen van eene onrede
lijke partij-politiek.
En boe zullen de socialisten aan hun
lezers dietsch maken,'dat zij nogmaals
hun eerewoord hebben ingezwolgen
DE GPCORWEG
Men zal Woensdag beginnen met de
werken tot aansluiting van de Yatioaan-
sche stad in de statie St.-Pieter van de
italiaanscTie spoorwegen.
Een paar buizen in GelsoiiLiostitii.t,
die den nieuwen .spoorweg in den weg
staan, worden reeds afgebroken.
POSTZEGELS VOOR
HET VATIKAAN
De Paus heeft de penningkundige
majoor Seraf ini -belast met Let' ma seen
van on feweipcn voor postzegels voor bet
Vaticaan.
IIET COLLEGE VAN ST. ANSEIMO
BIJ DEN PAUS
De II. Vader ontving dezer dagen in
de kusiistorie zaal bet college van Sant
Anselmo.
San Anselmo 'ij? het (inteimationate
studiehuis van de Benedïktijner-Abdijen
over heel de wereld en staat onder het
bestuur van den Albt-Primas, thans de
vroegere rfbt van Maioa-Laag von Stot-
zingen.
Nadat dc Paus op zijn troon had
plaats genomen, las de abt een adres
voor, namens heel de Benediktijner-Or-
de, die bier in haar geheel ^vertegen
woordigd was, «daar» zeide bij, «acliter
ieder der aanwezigen een abdij stond
Hij wensdhte den II. VadeEgeluk met
zijn gouden priesterfeest en met de groo-
lc gebeurtenis dor verzoening van den
II. Stoel niet Iüdie en bood Z. H. een
prachtig perkament aan, waarop in ver.
schillende medaillons naar aanleiding
van het 14e eeuwfeest- van Monte-Cassi.
no cn 's Paaiscn jubelfeest, voorstellin
gen geschilderd, waren.
Z. H. toonde aiefu buitengewoon ver.
licugd daarmee en prees dc fijnheid der
uitvoering.
In 'zijn antwoord sprak dc II. 1 ader
zijn vreugde erover uit, dc vertegen
woordiging van heel de Bencdikt.jner-
Orde om zich heen te zien in dit jubel
jaar van zijn priesterschap en het jubel
jaar van de door'den H. Benedlktus zelf
gestichte abdij van Monte Gastin aHij
bedankte Kartelljk voor do gelu'kwen-
scüiten, hem aangeboden.
Hij wist hoezeer de Benedi'ktijner-
Orde den Heiligen Arader toegedaan was
en gaf daarom -van harte zijn zogen/Van
den troon afdalende, bleef de H. \rader
staan en beval nog eens in de gelreden
der aanwezigen aan de groote zaak,
waarvan de goddelijke Vooiaieniegheid
Hem als weilktuig gekozen had, name
lijk de verzoening van Italië met den
II. Stoel.
Z. II. vroeg allen veel- tc bidden op
dat deze groote gebeurtenis vruchtbaar
moge zijn voor, bet heil der zielen.
TTT.T WAS WILD GEWORDEN EN
MEN HEEFT' IIEM DOODGESCHO
TEN
De 'hengst «St.. Hubert» die drie jaar
geleden door het bestuur der Frausoha
Daardenfobkerij werd gdkoeht voor
de som van 225.000 fr. en die gestald
werd in het depot van Gelos (Neder-Py-
reneeën)werd er op lavet van 'het mi
nisterie van landbouw gedoód.
De hengst was sedert ecnige tijd wdld
geworden.
Dezer dagen had Oiij 'nog den slal-
kneeht Althabe gebeten en vcrünppeld
het sl'ii'dhtóffcr moest een anm afgezet
ivordon.
Men h.ad vooilieen reeds last göhad
niet «St. Hubert», doch het geval met
den stalknecht deed de maat overloopeir.
Het beest moest uit den weg geruimd
worden.
M. Scrvan, adjudant ran het depot
van Golos. begaf rich, voorzien-van het
masker dat gebezigd wordt, voor liet vol
len der paarden, in de stal.
Nauwelijks was hij er binnen of do
hengst sprong naar hem toe, zoekende
hem in het gelaat te bijlen. 51. Servan
lmd pas den tijd om tc ontspringen.
Spoedig snelde men toe met een ge
weer en de hengst kreeg een kogel in
den kop. waarop liet beest neerplofte.
EERSTE COMUNIEEEELDEKENS.
De schoonste en rijkste keus, in alls
soorten van prijzen lijn te verkrijgen
ten bureele van het Dagblad De Volks
stem Kerkstraat, n. 9-21, Aalst,
