14
Poitiers eo
Siste ladegonde
banK voor Oost-Vlaanderesi
Zaterdag
Sept. i 029
Het Taairegiem in België
Hoe de Estella verging
Belangrijke Wijzigingen
in het Italiaansch kabinet
Toch wijziging
in het Ministerie
Dood van Foksvertegen
woordiger Herbert
De Graf Zeppelin
opgestegen
Ward Hermans
in Frankrijk
Landbouwbelangen
DE VOLKSSTEM
XXXVe JAfiRöflNÖ HU1BMHR gï3
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Telafoon 114. DAGBLAD 20 Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt.
Publiciteit bulten het Arrondissement AALST Agentschap Havao, Adolf Iflaxtaan, 13, te Brussel Rue de Rlohelieu, Parijs Breams Buildings, 6 L'ondres, E. C. 4,
Kruisverheffing
|Zonop5,26Zonaf6,05|
V. M. 18 L. K. 26
AAN ONZE ABONNENTEN
r Binnen eenige dagen zullen kwijt
brieven ten huize aangeboden worden
poor de hernieuwing der driemaande
lij ksche abonnementen.
Wij verzoeken beleefd onze abonneh-
ien te willen zorgen dat de kwijtschrif-
ten bij de eerste aanbieding zoudxn be
taald worden, dit om nieuwe onkosten
tè vermijden.
Weet g'het nog bij 't naar Lourdes
bedevaren, halverwege van Parijs
naar Bordeaux, dat geroep en getier
te midden van den nacht reeds in de
kleine uurtjes toen iedereen in een
welverdienden slaap was gedompeld:
Poitiers, dix minutes d'arrct, buffet
En lioo meer men de statiemannon tot
zwijgen aanwakkerde, hoe meer za
katoen gavon en luidkeels burrelden:
Poitiers, buffel, café, chocolat, limo
nade en anderen brol die de slapers
en droomors hoegenaamd niet van
doen hadden... op dat oogenblik.
Dat zal ons Poitiers een dor oud
ste Fransclie steden nooit doen ver
geten. Karei Martel beeft or gestre
den togen de Sarrazyuen en ze het
onderspit doen dolven... zoo wierden
zij belemmerd Frankrijk verder te
overrompelen en genoodzaakt met
rasse schreden achteruit te deinzen.
Poitiers is de zetel van een bisdom
en roemt op den grooten kerkleeraar
Sint llilarius dia eens aan de kerk
van Tours den beroemden bisschop
Sint Martinus schonk,
Esno andere vermaardheid in de
verleden eeuw was Mgr Pie, do hei
lige kanselredenaar door Z. II. Pius
IX tot Kardinaal verbeven, de voor
name bisschpp van Poitiers en vurige
Mariaveroerder.
Doch we mogen bij al die te be
wonderen vermaarde mannen niet
blijven staan, nu dat we uil Bordeaux
alhier ter statie van Poitiers rond drie
ure in don morgend van den trein
stapten om de ouderwotsche stad te
bezoeken en na een weinig rust in de
wachtzaal van eerste klas genoten ta
hebben, do antieke stede in moesten
om al liet monumentale en plechtig
van dien hoofdzetel van Poitou te
bewonderen.
'k Zal bot nooit vergeten toen we
met rasse schreden voortstappen van
bet station naar de booge stad, eerst
de wijde trappen op en dan door do
enge straten en steegjes, 't Was
uren.in den September morgenden
geen lovende ziel, tenzij wat melk
venters, was buiten de huizen le be.
speuren. Kalm en stil gelijk op een
kerkhof, ik wil niet zeggen doodsch
maar het trok er op. De kathedraal
was nog gesloten en zoo kwam het
dat we het goluk mochten smaken de
Sinto Radegondiskerk, wat verder
gelegen, binnen te treden.
Een zeer oudorwetsch heiligdom
uit arduin on Fransclien witten steon
opgetrokken trol onze verbaasde blik
ken... een antieke stijl die we nooit
in Bolgie bespeurden trok ons aan.
De tempel was zeer duister en na hot
steeneu beeld der Heilige gegroet to
Tiebben, mochten we knielen op l a ir
baar gral dat omhangen was ex votos.
Daar mochten we de II. Mis hooren
en de H. Communie ontvangen tus-
schen eene rij devote vereerders en
vereersters der Heilige Koningin, die
de Moedor van haar Vaderland ge
noemd wordt.
Die patrones van Poitiors en
van de Poitoustreek was Moeder van
haar Vaderland in 't klooster zoowa!
op den troon on gelijk zij het thans is
in den Hemel.
Zij heerschto door bare goedheid,
hare opoffering, door de verdiensten
van al bare deugden. Eon konings-
kruis stond boven hare kroon met
recht en reden.
Door haar word Poitiers een be
schaafd kloin Frankrijk te midden
eener barbaarscba natie. Zij was eono
toorts van licht 1
Stichteres van een klooster waar
geest en leering het eens zijn met de
groote zedelijke meesters van dien tijd
mag zij lier zijn op hare stichting,
Alle geleerde en heilige monnikken
van dien tijd onderhouden eene aan
houdende briefwisseling mat de ge
wezen koningin thans overste van de
eens voorname, zoo befaamde en be
roemde abdy.
Medard schrijft haar uit Soissons,
Leontius uit Bordeaux, Avitus uit
Vienne.Folix uit Nantes, Euphronius
uit Tours, Dumnolus uit Le Mans,
Gormanus uit Parijs, Domitianus uit
Angers, Victorius uit Hennes, Pre»
textat uit Rowanen.
Niet te verwonderen dat ieder jaar
do Hoogeschool van Poitiers met al
hare hoogleeraars dragende bran-
dendo kaarsen tot haar graf in bede
vaart komen.
Vrededraagstar, Vredsbrengster is
zij ook eene medelijdende zieken
dienster geweest en hare twee hon
derd goestelijke dochters met haar,
De armen, de geringen, da veria
tenen vormen welhaast haar nieuw
koninklijk hof. En da hemel komt
tusschen want de macht Gods doet er
wonderen welke dienon om haren
iover en hare zelfverloochening to he-
loonen en haren room te verspreidon
overal.
Na veertig jaar in den dienst dej
Heoren overgebracht te hebben ge
noot zij eene verschijning van den
Oppermeester en Opperkoning die den
indruk van zijn voet liet staan in den
steen waarop Hadegondede gewoonte
had neer te knielen.
Die stempel of indrukking noem
men de Pas de Dieu oi de Stap Gods.
Na het afgelegde werk maakte zij
haar testament op, waarin zij hare
stichting den bisschoppen aanbevool
de minderen aan don eerbied der
prinsen aanduidde, zoowel als het
vluchten van het kwaad, de getrouw
heid van het geloof, de vrees dos
Hoeren en der eeuwige rechtvaardig
heid aan iedereen beval.Dat was wel
het testament van do Moeder van haar
Vaderland.
Zij stierf den 13 Oogst 587. En de
bisschoppon daden zo hegraven in
dit gral dat thans sedert meer dan 13
eeuwen in eere wordt gehouden en
waar zoovele gunsten werden afge
beden.
O Radegonde gij waart de redster
van uw volk. Wees dan ook de onze.
Bewaar ons het geloof, versterk onze
goede zeden, verleen ons vrede altijd.
MAHC.
Vlaamsche en Waalsche leden der
rechterzijde
De voilcs'verrfceigen'wöoildigers dor
vla-amsehe en Waalsche reedier zij de,
döor hunne groepen gelast met eene al-
gemeene oplossing te -zoekien. van höt ta
lenvraagstuk in B-elgle, hebben Donder
dag morgen vergadering gehouden.
Wfareh aanwezig de verslaggevers
der beide groepen, MM. Blavior, Van
Hoeck, Van Dievoet, Van Isacker, I)e
Schrijver, Rubbens, de MomtpeHier, de
Géradon, Sinziot en Winandy.
M. de Géradon ricbittó vooreerst eene
hartelijke toespraak tot de vergadering,
en dieeid de beteekenis uitschijnen van
deze samenkomst van volksvertegen
woordigers uit Vlaanderen c-n Wallonië.
Daarna ging men over toit het onder
zoek van verschillende vraagstukken van
het taairegiem, o:#ler andere van -de
Ylaamsche Hodgeseihool van Gent. Er
•werd ook gesproken over het Institut
des Haut.es Etudes, ails kultuurcento
der minderheid in Vlaanderen. Dit
laatste punt lokte eene lange bespreking
uit. Woensdag alanstaande wordt op
nieuw vergaderd.
Verhaal van den machinist
De van de «Eetaha» geredde eerste
machinist heeft over de ramp nabi j
Hansweert het volgende verhaal geidaan
«Het wals ongeveer half een en de
nacht was zacht en mooi. De wacht was
juist afgelost. Wij lagen allen in onze
hooi. Op bet dek stond n'og matroos aan
het stuur, samen met den Belgischen
loods. Ik was al ingedommeld,. Blotee-
linlg hoorde ik tegen den matroos aan
het roer roepen: «Weajp het roer <om 1»
'Op hetzelfde oogenblik kregen wij
een geweldigen schok en (onmiddellijk
begon het schip waiter te maken en te
zinken.
Gp welke Wijze ik mij in een oog-
rienik aan delk bevond, begrijp ik thans
n'og niet. In de verwarring en door den
d!r<uk van het 'water, keerde ik radelooss
weer in het sdhip terug. Ik trachtte mij
vast te pakken aan een stang, maar ik
kon den waterdruk niet weerstaan en
beschouwde mij ai verloren.
Als dioor -een wonder, werd ik echter
door een der luchtkokers, dopr de
kracht van het water als hot ware naar
buiten gespoten. Ik kon gelukkig een
balk grijpen, waarmede ik schijnbaar
eindeloos bleef ronddrijven. Eerst later
vernam ik, dat ik drie kwartier in het
water geweest was.
De «Estella» Wals ahtusschen snel 'ge
zonken, Ik had, behalve een balk, oen
stuk hout bemachtigd en 'door deize bei
de op elkaar te leggen, bestond volgens
mijn gevoelen de mogelijkheid, dat hot
brakke water van die Schelde zlou fesfo-
riseeren en dat' EÖidUs de aandacht oip
mij zou wórden gevestigd. Al drijvende
zag ik inderdaad op de plaats, waai' de
ramp was gebeurd, lichten van naderen
de booten op de Schelde. Ik whs geheel
en al uitgeput, toen ik eindelijk ont
dekt werd 'dbor de bemanning van de
«Kvuissdhans».
Tot zoover het Vetfhaafl van dien ge
redden machinist.
'De matroos, die zich op do brug be
vond, werd eveneens door de «Krtuis-
sdlians» opgepikt. Het sdhip bracht de
twee geredden nalar Anltworpen.
Hot schip dat met de «tEstella» in
aanvaring is gekomen, is de Duitsche
boot«In-dra». Over de wijze waarop de
aanvaring geschiedde, schijnt nog twij
fel te ibeatalan. De «Estella» onderhield
den dienst tusschen Antwerpen en Lon
den.
Verklaring van Reshula
De Estlandier Reshula, de tweede ge
redde, verklaarde dat-hij-, aan hot stuur
stond, terwijl de loodls van op do com
mandobrug de vjaiart bewaakte. Reshula
had niets verdachts bemei|kit, doch op
eens hoorde hij den loods rolapen het
stuur op bakboord te drijven, om eene
plotse 'zwenking uit te voeren. Reshula
had dien tijd niet het bevel volledig to
Volbrengen. Terwijl hij aan hot zwen
ken was, voelde hij het schip een gewel
dige schok ondergaan. Hij kreeg don
indruk dat het schip in dien flunk in
gebeukt was. Het begon onmiddellijk
to zinken. Reshula greep cien raddings-
jordel, 011 pp hetzelfde oogenblik plofte
liij in het water. Hij zwom een heelen
tijd rond en 'werd ten slotte olok door
de «Erui'SSchans» opgepikt.
Lijken aangespoeld
Door de Ilol'la.ndsolie overheden is
hier bericht toegekomen, dat op de kust
drie lijken zijn aangespoeld!.
In liet schieer van Weejrjde, wlerd na
melijk liet lijk op'gevisdht van den loods
Flup Peeters, zooals men hem noemde.
Het werd naar heit doodlenhuis van
Weerde gevoerd. Do twice andere lijken
zouden van EtsthoniOrs zijn.
De familie van den verdronken, loods
is er van verwittigd en heeft zich tor
plalsitse begeven om hat stoffelijk over
schot naar Antwerpen to doen overbren-
M. Mussolini slaat zeven van zijne acht
portefeuilles af.
M. [Mite'ollini heeft zeven van de acht
portefeuilles welke liij waamlatm afge
staan om enkel 'heit ministerie van Bin-
nenknidsöhe Z'afken te blijven beheei'on.
(Bij kon. Be^duit werden dam de nieu
we ministers benoemd.
M. Dinio Grainldi wordt minister; yan
buitenlamjdsche zaken terwijl M. Acerblo
dd portefeuille vtaln Etionomisc'he Zaken
in handen neemt en M. Döbono deze van
Potenten. De bekende vliegtoffieder Bal-
!bio wordt minister dar Luchtvaart.
Niaair verders uit Riorne 'langs Berlijn
Wendt gemeld zijn negen oude m-iniiste-
riel3 behouden en twee nieuwe opgericht.
Heit ministerie van Landbouw wordt
ministerie van land en bosch'bouw.
Het ministerie van onderwijs wPrdjt
ministerie van volksopvoeding.
De onderstaatssecretarissen van -oor
log, marine, buatenlandsclio zaken,
■luchtvaart, 'eolonien en vaikvereeni'gin-
'genwezen, werden tot ministers benoemd.
In de plaP'h der afgetredlen staaitsse-
cr-Qtarissen werden nieuwe titularissen,
benoemd..,
De wijziging' van het kabinet zou een
voltrokken feit zijn.
M. Jaspar blijft -eeitëte minister zon
der portefeuille.
M. Tsohoffen w-ordit minister van ko
loniën.
M. Yan Caenelghem neemt oipenbhire
Werken die een afzonderlijk; departe
ment worden.
M. Baels ga-at -naar de hinnemlamdsche
;a/ken, bij dewelke de lanidibouw wordt
gevoegd.
M. Garnoy treedt uit het ministerie.
Baron Houtart blijft aan hot hoofd
van het ministerie van financiën.
M. Yan Oaneghem, minister gewor
den, zal zijn ontslag als voorzitter van
den -beheerraad van Qie't Zeevaartambt
moeten geven en denkelijk worden op:
gevolgd door M. Louis J'oris, 'liberaal
YoOksveritegenwioor'diger van Antwerpen
Woensdag morgen is na een'e lange
en pijnlijke 'ziekte te Lok-eren god
vruchtig overleden, die heer L. C. Her-
bert-, volksvertegenwoordiger van h'ct
Hand van "Waas.
De afgestorvene, pas 57 jaar, was ook
katholiek gemeenteraadslid den* stad, lid
van de böheeaionde Commissie deer Bte-
dölijko Muziekschool en de Vrije Vak-
e-n Ambadhteödhool, Voomtltielr der Ko
ninklijke Kailholiekie Harmonie, Pro
vinciaal voorzitter v|a|n -het Davdisfonds
voor Oost-Vlaanderen en voorzitter der
Lokerechö af dodingOndervoc|i'zitter
van de-n Katholieken Kring. Van af
1912 heeft hij het arnibt van voorzitter
bekleed bij den nu afgeschtaftèn Werik-
recthtersraad van Lokeren.
De heer Herbert is ook d!e groote in-
ridhltor geweest van de Qiristen Mid-
denstandslbeweging in het land van
Waas. Hiervoor heeft liij zijn ziel en
leven gegeven. Hij is odk altijd een
w-ea'tuigde, warme en onbaatzuchtige
vooiBtandei* en verdedigieir geweest der
ware Viaamscihe Taalreoliiten.
Geilurende die onheuglijke tijden der
Duitfödhe bezetting heeft de heer Her-
bert hier ook het lastige en ondankbare
ambt hier octk het lastige en ondank
bare ambt van Burgemeester waargeno
men..
De plechtige ibegraving zal plaiate heb
ben Zaterdag 14 Septemlber om 10 me
voormiddag in de dekenale kerk van
den II. Lauirentius te Lckereln.
Wij bieden de adhtbaiie familie Her-
b-eo'it-D-e Slomere onze innigste christe
lijke (deelneming.
Boven Ditsseldorp en Elberfeld
Dtusseldorp, 12 Sept. Nadat de Zep-
peflin reeds om 6 uut over de stad was
gevlogen en de vlucht naar Munchen-
Gladbaoh had voOntgözöt, draaide lipt
luchfeohip bij Viersen en vei-sdheen kort
voor 7 uur weer boven DuSsPldorip. Na
eenige kringen gemaakt te 'hebben, ver
dween de 'Zeppelin in ido richting van
Elberfeld.
Om 7 u. 12 kwam het luchtschip bo
ven Elberfeld aan, bleef eeni-gen tijd
en vloog toen op geringe hoogte en met
in groote kringen boven de stad koersen
kleine snelheid in do richting van Ha
gen.
Naar de Noordpool
Te Berlijn wordt veo'l gewag gemaakt
van de aanstaande raids van do «Gral
'Zeppelin».
De bestuurbare ballon zal zeer waar-
söhijnlijk in de aanstaande lente eene
reis naar do Noordpool ondernemen.
Het agenlsehap Hearst- zou deze groo
tte onderneming geldelijk steunen. Al
leen de vertegenwoordigers van zijne
bladen zouden aan boord toegelaten
worden. Hot luchtschip zou slechts wei
nig passagiers aan boiord nemen.
Do ontdekkingsreiziger Nansen, bij
gestaan door kapitein -Burns en door
professor Boeraon, zal de -expeditie lei
den.
De «Graf Zepi^elin» zal sleden, hon
den, wapens en munitie mede-nemen»
mot ee-n woord een ga-nsch bijzondere
ui trusting, benevens mondvoorraad voor
negentig dagen.
Bijzondere radiotelegrafischo, toestel-
Ion zullen geplaatst worden.
Filiaalder Algemeene Bankvereeni-
ging en Volksbank van Leuven.
Kapitaal en Reserve 235,000,090 fr.
ZETELS Gent, St Baa/splaats, 18
Ronse, Abeelstraat, 2
BIJHUIZEN DER STREEK:
Aalst
Herzele
Wetteren
Sottegem
Seheldewindeke
Keizerlijke Plaats.
Markt
Kerkstraat.
Kasteelstraat.
Dorp.
BIJKANTOREN:
BurstDenderleeuwHillegew,
Kerekxken, LedeMeire, Moorsel,
St Lievens-Essehe, St Lievens-Hau-
them.
Alle Bank- en Beursverrichtingen
aan de beste voorwaarden. Stipte
geheimhouding Volkomen Eeker-
heid. 1S25
Ouzo lezers hebben gezien dait Wand
Hermans, de mhn van 't beruchte docu
ment, te Renues werd -opgebracht bij
een opstootje verwekt door Breitoensdhe
autonomiisten.
'Deze hadden te Rennes een congres
gehouden, op hetwelk Wait! was uitge-
nood'igd, of zich zlef uifgen.oodigd had
want de man van 't document loopt
alle nationalistische congressen af (Om
t- even wie er houdt behalve B-elgie.
De «T-emps» geeft hem nu den vol
genden opneuikei'
Wat hebben 'bij ons.de Ylaalmseibe ac-
tivisitien venfio-ren, de volwaardig ars van
-lalsdlie doouimenton, (welke voor doel
hebben, Van wam'orde en onruat te slticih-
ten in Europa
Doze M.Hermans, Volksvertegenwoor
diger uit Belgisch Vlaandoren, welke in
een oötgenb'hk van 'zwakte den toegiang
tot ons land niet ontzegd hebben, zou
ten minste schaamtegevoel gen'oeg moe
ten bezitten om rich stiil te houden en te
zwij'gen.
Ei' bestaat beslist te veel d'emlalgogie in
ons 'land. Onder den vorm van federia-
tisme of autonomie traoht men van in
ons 'land te laten binnen dringen, Zeke
re activisten, welke ton slotte slechte een
enkel doeleinde nastreven, n.l. in het
steunen vpin 'Zg-kcr buiitonlandsch impe
rialisme.
Het ware goed dat men de aipostels
dezer leentolseils welke 'over onze gillen
zen komen, ten einde er propaganda
voor te voeren, terug naar hunne gelief
de studies en hun geboorteland Vlaan
deren stuurde.
Wij hebben reeds Werk genoeg met
onze eigene ruzieëtokers, Zooctait wij ons
nog dien last van de activisten van el
ders niet; hoeven pp den -nek to halen.
Aanleg nan eenen nieuwen boomgaard.
In het najaaï. zullen wederom nieuwo
boomgaarden aangelegd worden; eltceds
komen er nieuwe .bij, weinige of gecno
verdwijnen, ten ware om ze te vm-an-
gen.
OnmidlWlijk na de iïtoogstd-ng 'der
graangewassen of half late aandolppelen,
de gesehikte uoor\Tudhten voor eenen
nieuwen 'boomgaiand, wordt de grond
.duchtig met stalmest bemest en' gekalkt,
hoe eerder, hoe beter. Thans kan ook do
diepe omp'loeging toegepast w'oulen.
Gelijker tijd dat de kalk on-derge-
solioaperd Wordt, minstens5000 kigx-.
per hectare, worden do minerale mest
stoffen ondengesdhoeperd, 't zij minstens
1500 kgr. slak on 2000 kgr. sjivin-ieta
'kainiet.
Met de toepassing van den zwavelzu
ren ammoniak wordt gewacht tot bij do
planting; men mengt er een deel van
met de plantaarde, cn stroode een ander
deel uit aan do oppervlakte van den
grond, rond den geplan'ten boom; 1 tot
2 kgr. per boom volstaan, naarvtilgens
men met steenfruit- of IvürnvrilühLbuio-
rnen te doen heeft.
Van belang is het den voet van de
géplante boomen to bedekken mdt stal
mest en deze heal dan 'Zomer te laten
liggen, ten walre het eerste .jaar veldge
wassen tussdienin vedbouwd werden
daze laatste vergen natuurlijk eene op
zettelijk® bemesting.
Do bemesting is van wezenlijk be
lang; de fo.:.fo- en meer nog de ptateiseh.
meststoffen, alsmede de teilk, vorzdke-
ren den kloeken bcniw, de zwavelzure
ammlondak den weelderigen gi-oei.
Men printe zich goed in liet geheu
gen dat het verkeerd ie spoedig eeno.
overvloedige dracht, to willen bekomen;
er dient eerst voor d.£n gevorjnden loopfij
gezorgd te worden.
