I 16
link iter (Ust-VlaiBdarti)
AKERIKAANSCHE FABELS
Dinsdag
I Dec, 1950
Fm ©nis Êbssinsnten
Stichting ran de eerste
Missie in Bclgisch-Congo
November 1880
Auto te Zwolle Holland
in de vaart gereden door
den mist
Pe autobusdiensten en de
Nationale Maatschappij
van Spoorwezen
Ouderdomspensioenen
Het Legercontigent voor
1931
Een groot vraagteeken
XXXVI JAARGANG NUMMER 289
Kofkslraat, 9 en 21, Aalst. Telefoou 114. DAGBLAD 20 CflDtwnnn Uitgever J. Van Nuffel-Do Gandt.
H Evrardu»
|Zonop7,40Zonal3,53
I N. M. 20 E.K. 28
Publiciteit buiten het Arrond. AALSTi Agentschap Eavas, Adolf Maxlaan lSje Brussel Rue dc Richelieu, Parijs— Bank Building/ King sway, 20
B^g»sgi3*giEg»Hi
Londres WC. 2.
Binnjen eenige dagen zullen, kwijt-
jscliriften aangeboden worden voor de
\ernieuwing van dc abonnementen voor
U»3i.
i Onze prijzen worden licht verhoogd,
luit oorzake de verhooging der verzen
dingskosten, (0,05 fr. in plaats van
9,03 fr.).
12 maanden GS fr.
6 maanden 34 fr.
3 maanden 17 fr.
(Ontvangstkoslen inbegrepen v.
Om nullelooze onkosten te sparen,
yragen wij aan onze abonnenten dat zij
de noodige schikkingen zoudon treffen
opdat het kwijtschrift, bij de eerste
aanbieding zou betaald worden.
De nieuwe abonnenten voor 1931
ontvangen hef blad gratis lot Nieuw-
'jaar.
De maand November bracht de vijf
tigste verjaring mede van een heugelijk
feit in de geschiedenis der katholieke
missies in Belgisch Congo Vijftig jaar
nl. is. hel gelegen dat de eerste missie
post op Congoleesch grondgebied door
dc Wille Pa Iers werd geslicht. Lalen
.we dit feit met 'eenige bijzonderheden
verhalen.
Onze eerste Missionarissen, in 1878
'naar Midden-Afrifca vertrokken, kwa
men in Januari 1S79 te Ujiji, op de
boorden van liet Tanganyika-meer, aan.
Ujiji, de stad onder Arabische voogdij
verlatende, komen ze bij Rumonge, in
Urundi, einde Juli aan en Stichten er
don eersten missiepost op de boorden
van 't Tanganyika-meer.
In T begin der maand October 1879,
onderneemt P. Deniaud, de. Overste der
Tanganyika-missie met P. Delauna.y
enne reis naar Uvira (Noorden van bet
R'anganyika-meer) en heeft er een on
derhoud met den Arabisch en Gouver
neur Mwenyi-Heri.
Vooraleer naar Urundi terug le kee
pen bezochten de twee reizigers: de Ma-
sanze-streek, gelegen op Congoleesoli
grondgebied e.n oordeelden deze si roek
zeer geschikt, voor eene. stichting, 't
Was. immers een prachtig land en dicht
bevolkt. Dit was reeds een genoegzame
reden om er eene nieuwe missie te ves-
tigen. Een andere reden kwam hier nio-g
hij. Als Overste van het kerkelijk ge
bied. dat de streken van het Tanganyi-
kameer omvatte, had E. P. Demand op
dracht om allenthenen missies te stich
ten. Ten Westen en ten Zuiden nu lag
heel dat. deel van Afrika dat thans Bel
gisch Congo is. een onmetelijk grond
gebied dat ook dan reeds, alhoewel nog
hiel op een bepaalde manier, onder de
rechtsmacht, van Mgr Lavigerie, afge
vaardigde der Propaganda voor Mid-
den-Afrika, gesteld was.
Masaraze zou eene schoonë missie
worden en tevens eene deur zijn geo
pend op de streken langs den Congo-
Slroom, van Nvangwe tot het later ge
slichte Stanleys!ad en verder ten Wes
ten. Het Zuiden n.l. Kantanga, zoude
Kamera in Urundi aankomen, terwijl
O'Hoop pas een. maand later hen aldaar
zal vervoegen.
Waren deze vier missionarissen vroe
ger aangekomen, reeds in 't begin van
1880 zou Belgisch Congo zijn eerste
missie gebad hebben
Einde 1879 bezocht P. Deniaud an
dermaal de Masanzeslreek. Kij was ver
gezeld van Bana-Mkombe, den neef
van den Arabischen. Gouverneur Mwe
nyi-Heri. Deze had van zijn oom icp-
dracht d'en missionaris overal le verge
zellen en hem te helpen bij de Sultani's
(hoofdmannen) der Tanganyika-bo.cr-
den Met. Bana-Mkombe bezocht P. De
niaud de bijzonderste punten der Ma-
sa-nzc-s treek en koos eene plaats uit
cm er eene missie te stichten. Bana-
Mkombe trad in onderhandelingen met
den hoofdman, die helo-ofde de missio
narissen als vrienden te behandelen en
gunstig te onthalen. Met geestdriftig
Drie personen om het leven gekomen
"s Avonds kwamen per auto le Zwolle
aan de beer Mamne Jelmersma, 27 jaar,
garagehouder te Sittard, zijn 3-jarig
zoontje en zijn schoonvader T. Koenen,
die eveneens te Sittard woonachtig was
Zij waren voor een begrafenis op weg
naar het Noorden des lands, Leeuwar
den, maar met het oog op den mist en
de gladde wegen, besloten zij te Zwolle
le overnachten.
Gisterenmorgend, rond kwart over
.vijf werd de toch voortgezet.
De bestuurder schijnt niet op de
hoogte te zijn geweest van den plaat
selijken toestand, die hier zeer gevaar-
tromgeroffel werd dit antwoo-rd door de, Kik is. Ten gevolge van den dichten
bewoners begroet. De blijdschap in de !mist, die in de straten hing, heeft de
dorpen was algemeen P. Deniaud ver- T 1 1
trok, den hoofdman belovend dat weldra
de missionarissen zich in zijn streek
zouden komen vestigen.
De Missionarissen der tweede kara
heer J. niet kunnen zien, dat de weg
een bocht maakte. Ook de verkeerspaal
met een verlichten transparant, en de
roode waarschuwingslantaarn, die daar
aan den kant- van de gracht staan,
vaan, verwacht in "t begin van 1880 heeft de bestuurder blijkbaar niet op
kwamen echter eerst, in Juli-Oogst te,gemerkt. Do auto viel met. een luiden
Rumonge aan. Ondertusschon was dejploma in de gracht, waardoor de ann-
h.oofdman die Pater Deniaud ontvangen jdacht van een slagersjongen werd ge
had. gestorven en mioest er gewacht ('rokken. Deze waarschuwde onmiddel-
worden totdat de Gouverneur van Ujiji jlijk de politie.
een anderen benoemd lvad. Dit gebeur- Nadat, men met de groote moeite de
de op einde van October of begin No- drie inzittenden uit de kracht bad ioip-
vember 1880. jgehaald, bleek dat de levensgeesten
Aanstonds zond de nieuwe koning!reeds geweken waren. De lijken zijn
van IMlasanze 'zijn eersten minister Ka-in aar bet hoofdbureel van politie over-
ponora om de missionarissen te Ru-jgebracht
Men heeft de familie dei
slachtoffers voorzichtig met het droe
vig ongeval in kennis gesteld.
Het verhaal van den slagersknecht
Hoe het ongeluk ontdekt werd, blijkt
uil het verhaal van den 17-jarigen sla-
gersgneebt B. Diele, die o>p weg was
naar zijn patroon.
Toen hij zich op do. Diczepoortbrug
bevond, boorde hij plotseling een ge
weldigen slag in bet. water. De jongen
is daarop teruggeloopëïi in de richting
van de plaats, waar hij de plof in de
monge verblijvend te halen en naar den
overkant te brengen (18 Oct.) In een
brief van F. D Hoop vernemen we de
afreis van drie Paters, n.l. PP. Deniaud,
Mo in et en De.Iaunay, naar Masanze.
D'Hioop bleef dus te Rumonge. Gaarne
zouden we den naam van dien "VI a am -
sohen .held gezien hebben onder dezen
die de eerste missie, op Belgisch-Congo-
leesclv grondgebied hebben gesticht, t
Wane eene eer te meer voor ons Vlaan
deren geweest, dat een izijner zonen de
eerste het kruis in Congo liadde geplant.
God heeft het anders gewild. Van verrejpracht gehoord bad. Daar gekomen,
heeft D'Hoop de Masanze-streek kun- zag cn (jc spoorwegarbeider Gilliam
hen' aanschouwen; hij spreekt in een-
zijner brieven van een bezoek aan P
Moinot in Masanze te brengen. Doch' j(]wenen was"
zelfs tzoover heeft hij bet niet mogen
dat een auto in het water was, gereden
en nagenoeg geheel onder water ver-
brengen.
't Vervolgt.
Bij gure weer en kouden regenslag,
Is't goed te dooden sneeuw- en winterdag
Dan is een boek de beste vrind
Dien gij in onzen winkel vindt.
Boekhandel Kerkstraat, 21, Aalst.
Landbouwstudie
In een vorig artikel bewezen wij dat
de huidige landbouw wezenlijk een
wetenschappelijk vak geworden is. en
dat het steeds de wetenschappelijke
landbouwer is, die de grootste winsten
uit zijn bedrijf weet. te halen,
Diele is toen near den wagenmaker
Boezeman geloopen, die in de nabijheid
woont, en die onmiddellijk telefonisch
dc politie van liet ongeval in kennis
stelde.
Door den slag in hef, water waren
ook eenige schippers, die in dc nabij
heid van de jflek van het ongeval met
hun schepen in dc stadsgracht lagen,
gewekt.. Zij hebben getracht hulp te
verleenen, door het probeeren onder
water de piortieren open te maken. Dit
lukte evenwel niet.
Spoedig was de politie ter plaatse.
Met een bootje werd de auto bereikt en
de politic heeft, om de inzittenden te
kunnen bereiken, de kap van den wagen
stukgeslagen. De drie slachtoffers, dio
dik onder de modder zaten, werden op
Gedurende den Winter heeft de land
bouwer tijd over. om de verwezenlijkte jden wal gebracht, waar de intussrhen
winsten van zijn bedrijf te bestudeeren. gewaarschuwde dokter slechts bij alle
men bereiken vanuit Karema, waar dc Thans kan bij op bet. gemak en nauw- jdrle den dood kon vaststellen,
tegenwoordigheid van Cambier, den man .keurig nagaan welke teelten hem de De auto is bi j bet ongeluk zeer
van de Internationale Vereeniging, dei grootste winsten afwerpen, /of welke waarschijnlijk over den kop geslagen,
taak van het verdere doordringen zou hem weinig of geene winst, zelfs ver- want toen men den wagen vond. stond
vergemakkelijken. 1 ïes veroorzaakt hebben, en de oorzaken deze met. de voorwielen naar don wal
In October 1879 Waren dit nog maar..nagaan, welke deze meerdere of mindere Jeekeerd. De wagen was diep in de nood
plannen. di^we uit de brieven der toen
malige missionarissen vernemen. Hoe
zeer de E. P. Deniaud ook naar de ver
wezenlijking ervan streefde, eerst in
November 1880 zou de. slichting in Ma
sanze werkelijkheid Worden.
De reizen naar Uvira, naar Ujiji, naar
Karema en naar Tabora, 't zij op ver
kenning, 't zij voor den aankoop van
alles wat de nieuwe missie vereischle,
'I zij vooral om: de tweede karavaan, zoo
zeer beproefd en zoo deerlijk gehavend,
te helpen en tot bestemming te brengen
(Februari-Juli 1880), namen bijna nl
den tijd van den E. P. Deniaud en een
zijner medebroeders in beslag. De twee
andere missionarissen Je Rumonge ver
blijvend hadden hun handen vol met het
bouwen, bet nanleeren der taal, het in
betrekking komen met de inboorlingen
'en het onderwijzen en opvoeden hunner
vrijgekochte zwarten. Met ongeduld
werden dc medebroeders der tweede
karavaan verwacht om het meer over te
varen en de nieuwe stichting aan te
gaan. Helaas ontelbaar waren de
moeilijkheden geweest waarmede deze
winst of verlies, voor gevolg hadden.
De oorzaken te kennen is gewapend
weizen in bet vervolg verlies te Moorko-
men, en de verwezenlijkbare winsten
steeds hooger cn hooger op te voeren.
Zeker zijn fasfoorzuur cn kalk in het
het. huidige landbouwbedrijf onontbeer
lijk geworden, toch- worden de grout ste
winsten verwezenlijkt door het oordeel
kundig en intensief gebruik van am-
moniaksulfaat en potasch, te weinige
winstgevendheid veroorzaakt door het
ondoelmatig gebruik van het ammo-
sulfaat, of het te keurt a/an potasch.
Wij herhalen voor die mooveelste maal
dat tot lieden nog altijd veel te weinig
potasch- gebruikt wordt, niet alleenlijk
op de zandgronden, maar zelfs op de
zwaarste kleibod'ems, dat het am'mo-
niaksulfaat steeds de hoogste Opbrengst
der gedrongen.
In den loop van den ochtend is de
auto door do politie op het droge ge
bracht.
De autobusdienslen tu&schen ver-
veschillendc plaatselijkheden werden
buitengewoon uitgebreid. Zoo waren er
een jaar gelSden slechts 83 uitbatin
gen; thans zijn er moer dan 300.
De Nationale Maatschappij Van
Spoorwegen heeft tegenover dien toe
stand die haar voel schade berokkent,
Wat onze ouderlingen moeten doen
om van de voordeelen der nieuwe wet te
genieten.
1. Wie nu meer dan 65 jaar oud is
geworden moet zijne aanvraag doen bij
den Ontvanger der Belastingen vóór 1
Januari 1931-
2. Wie zijne aanvraag reeds deed.
moet die aanvraag niet vernieuwen.
Dezen geboren in 1865 moeten nog dit
jaar eene storting doen, dus vóór 1 Jan.
1931. Om die storting (e deen wende
men zich tot de plaatselijke Lijfrentkas
of Pensioenkas.
besloten zelf autobusdiensten in te
geeft, doch alleenlijk op voorwaarde dat jrichten, die zekere lokaaltreinen op den
de grond rijkelijk voorzien weze van jbuiten zouden vervangen. Een wetsont-
fosforizuur, pc-tascli cn kalk. jWerp, neergelegd dqpr M. Lippens, mi
Een faktor, die zeker mede invloed |nister van voorvoer, "zou de Maatschap
heeft op de winstgevendheid, is de .pij daartoe machtigen,
prijs der meststoffen De landbouwer I De Nationale Maatschappij volgt hief
heeft er alle belang bij deze prijzen re-'overigen slechts het voorbeeld der Nat.
karavaan te kampen had gehad en eerst Jgelmatig na te gaan en de aankoopen Maatschappij van Buurt spoorwegen, die
in Juli 1880 zullen de Paters Moinet enjfe doen, Wanneer de meststoffen best. op dit oogenblik ongevger 80 autobus
Moncet,. met Broeder] Jerome van uit'jkoopgt zijn. Intensiever* [lijnen uitbaat*
De Belgische versterkingen
In do Parijscho editie van de «Chi
cago Daily Tribune, schrijft Anne
SomorB House oen artikel over de
versterkingen, die op dit oogenblik
in Belgie worden aangelegd in ver-
band mot een nieuwen mogelijken
oorlog met Duitschland.
Eben Emael is een naam. welke
onte kinderen en kleinkinderen, al.
dus vangt House hare mededeelingen
aan. even gemakkelijk zullen spellen
als de veteranen uit de wereldoorlog
Luik eu Antwerpen.
Op hot oogenblik is Eben Emael
slechts een vredelievend boerendorp
tusscheu bet Belgische Luik en bet
Nederlandscho Maastricht. Drie jaar
verdor zal Eben Emael algemeen
bekend zijn.bespionneerd eri bewaakt
als bet laatste en modernste superfort
van Belgie.
Het fort Eben Emael wordt ge*
bouwd om een mogelijke» opmarsch
van Duitsche troepen in Belgie in een
mogelijke» toekomstigen Ëuropee-
scben oorlog tegen to houden.
De «Tribune, heeft bijzonderhe
den vernomen over het Belgische
program van versterkingen, dat uit
gewerkt wordt onder het oppertoe
zicht van den minister van landsver
dediging, graaf de Brocqueville,
Het plan is geboren uit de vrees, dat
bij e.n toekomstig Europecscb con
flict Belgie opnieuw liet slagveld der
naties zal worden, zooals hel door
de eeuwen heen is geweest ln den
oorlog tusschen de Germaansche en
Latijnsche volken.
Eben Emael zal worden uitgerust
met kanonnen die krachtig genoeg
zuilen zijn om over de Nederlandsche
provincie Limburg naar h#( Duitsche
Aken en omliggend gebied te schie
ten. Het blad bevat verder mededee
lingen over andere versterkingen, die
in Belgie worden of zullen worden
aangelegd. De forten van Antwerp'e»
zullen worden herbouwd en ook
Luik, Dendermoude, Namen, Dinant
zullen forten krijgen, die met succes
aan de modernst* artillerie en ook
het 42 cm, geschut vau de Skoda-
tabrieken zuilen kunnen weerstaan.
Zelfs zou de general* staf de ver
sterking van Gent overwegen.
Drie formidabele muren van ijzer
en beton zullen door Belgie wordeD
aangelegd. Aan do Fransche grens
zal geen enkel fort worden gebouwd.
De uieuwe versterkingen zullen dit
jaar 300 millioen Belgische franks
kosten, bet volgend jaar het dubbele
badrag,
Dit Is slechts de eerste stap voor
dé oprichting van het stalen en be
tonnen scbild, dat een beveiliging
tegen Duitschland moot vormen.
Het blad weet verder te melden,
dat dit plan eerst door Franscbe
officieren is uitgewerkt en daarna
door Belgie is aanvaard.
Volgens het plan zal Luxemburg
bij een gewapend conflict aan de
Franscbe troepen worden overgela
ten. Zoodra er gevaar voor oorlog
zou ontstaan,zullen Franscbe troepen
Luxemburg binnentrekken.
En dat beeft die mamsel Anne
Somcrs House allemaal alleen ont
dekt !!H En zelfs voor dat onze
vriend Ward Hermans er iets beeft
van vernomen, ook voor dal onze
socialisten er lucht van kregen.
Nu, de -Chicago Tribune» heeft
er al meet' van dien aard uitgezet 1
Hot leger contigent Moor 1931 werd
vastgesteld op maximum 62000 «man
waaronder 23000 vrijwilligers en
dicnslverlengers; 35.000 milifianen on
•ïOOO terugopgeroepeoien.
Spijts de verhooging van het. aantal
vrijwilligers cn dienstverlengers blijkt
het contingent tegenover dit van 1930
met 3000 man verminderd hoofdzake
lijk wegens de vermindering van den
diensttijd van den actieven dienst vol
gens de wet- van 1928, waarvan de wor
king zich pas in 1931 doet gevoelen.
Ooede lektuur is one volk zoo noodig,
Aantrekkelijk en goedkoop.
Beide hoedanigheden bezitten dc boeken
verkocht in de Boekhandel
J. Van Nuffel-De Oendt, Kerkstraat 21,
AtS.st.
De wst op de Zondagrust
Volksvertegenwoordiger Cleynman heeft
een nieuw wetsontwerp op de Zondagrust in
gediend. Dit brengt die veel besproken en
bitsig betwiste middenstandskwestie opnieuw
op het tapijt, en het zal wel de moeite loonen
de verschillende meeningen eens aan mekaar
te toetsen;
NIEMAND,
zal in twijfel trekken dat de handeldrijvende
middenstander evengoed rechtheeft opeen
rustdag por week als de indistruëelo midden
stander. Doch, met de verwezenlijking van
dezen wensch is het anders gesteld.
De kleine burger van j aren, die zijn kindors
uit den kwade kweekte en er thans goed
voor staat, is hardnakkige voorstaander door
dik en dun van de verplichte sluiting op den
Zondag. Want nu heeft hij niet altijd den
moed te sluiten op eigen hand. Dit staat hem
nochtans vrij. Maar dan is er een concur-
reerende gebuur die de gebeurlijke winst op
strijkt en om dit te vermijden sacrifieert hij
nog liever zijn dag vrij af.Dat is menschelijk.
DE JONGE BEGINNELING,
die zich met groote kosten pas kwam vestigen
en een paar maand geloden met zijn eersten
kwekker naar de Doopvont trok, is van een
gansch ander gevoelen; Hij staat er voor en
hij moet er door. Hij weet dat de gelegenheid
den dief maakt en dat de cocasie den kliënt
lokt. Hij weet dat men niet immer in de week
zal koopen hetgeen men 's Zondags geen
gelegenheid had te koopnn.
Of nog erger, Hij woont rechtover een
kinema of dicht bij een theater. In de week
zijn winkele slechts een nikkelding maar
's Zondags verdient hij zijn huishuur.Indien
hij op dien dag sluiten moet mag hij het
boelken opvouwen,
EN DE HERBERGEN EN HOTELS?
Zal men die ook sluiten, cp gevaar af van
onze steden in kerkhoven te veranderen en
de plezierigen rustdag te veranderen in een
dag van verveling
Indien men de herbergen en hotels niet
sluit, zullen ze al spoedig niet veranderen in
kleine tabakwink^ls, charcuterie's, conser-
vendebieten, enz.
DE GENDARMEN.
Ja, de wet zal dit en dat verbieden.
En om de wet na te leven zullen controleurs
en inspecteurs en agenten cn gendarmen
manceuvreeren.
Lijk of er nog geen wettelijke survelllauten
genoeg bestonden om de middenstanders te
kortwieken.
Indi-. n de middenstanders een dag per
week rust willen en zij hebben daar het
allermeeste en wezenlijke onaanvechtbare
reeht op zouden ze dat niet broederlijk
met mekaar kunnen?
GEENE WET VEREISCHT.
De werklieden hadden evenmin een wet
noodig om de door hen begeerde loonroosters
af te dwingen. Hun syndikale macht volstond.
Voor de acht uren hebben zij een wet ge
kregen. Heel dikwijls verkiezen ze die zelf te
overtreden. Weinig sociaal wetensq^appelijk
was eveneens te uitslag vermits de acht
uren gelden voor al de beroepen, zonder in
acht nams van v/erkvoorwaarden, sanitaire
omstandigheden, vrouwen- en mannenarbeid
en dies meer.
Da wet mag sleohta het laatste middel zijn,
wanneer er riots anders kan op gevonden
worden, 't Ie bster een slechte overeenkomst
in der minne, dan een goed proces,
('t Vervolgt). X. X.
Hebt U geld beleggen in
AKTIES oOBLIGATIE»
raadpleegt de
Deze gelaat zieh mvt het uitvoeren
van BEURSORDERS
op al de binnen' cc buitenlandaehe
geldmarkten aan de
VQÜRDEELIGSTE VOORWAARDEN
1652
