Winkeliers Handelaars 17 mmimm km ens® AfesBisienlen Woensdag Dec, 1050 Slighting van de eerste Missie in Belgisch-Congo (November 1889). ie luQÜiivsrbinding Belgie-Oongo Koop! uwe reklaamalmaRakken aan fabrielprijs in Spanje Zware ontploffing in de gasfabriek te Laeken. Belgische Arbeiders in Frankrijk De zeek der Balustrade van de bibliattieek te Leuven, DE VOLKSSTEM XXXVI JAARGANG NUMMER 290 Korkstraat, 9 011 21, Aalst. Teloloou 114. DAGBLAD 20 Centiemen Uitgever J. Van Nuftel-Do Gondt. gullid!tit buiten het Artoni. AALSlj i: Agentschap Havas, Adolf Maxlaan 13, fe Brussel Rue de Richelieu, Parijs- Binnen eenige dagen zullen kwijt- schriften aangeboden worden voor de {vernieuwing van de abonnementen voor [1931. Onze prijzen worden licht verhoogd Bank Building/Kingsiüay, 20 Londres W- C. 2. H- Lazarius Zonep7f40Zoni!3,53 N. M. 20 E.K. 28 onze onderrichtingen aanvaarden. Doch er; zijn geen groote hoofdmannen; ieder dorp heeft zijn mtware (dorpschef), die onafhankelijk is. De Wabembe, de bergbewoners, waren ruwe menschen, die in den beginne de missionarissen schuwden. De Wabembe .{uit oorzake de verhooging er \erz.en gjngCri door als koene krijgsmannen, doch took als verstokte menscheneters. oppeuzelden en de naburige volke ren begroeven hunne overledenen in 't geheim, uit vrees dat de Wabembe ze zouden komen uithalen en verslinden Doch in de maand Januari reeds kwam eene afvaardiging de Wabembe met geschenken de vriendschap der missio narissen vragen, bezptek dat de geloofs boden hun later zullen terugbrengen, .Te Mulweva, izooals bij Rumonge, kochten de missionarissen slaven vrij en onderrichten deze kinderen en jon- gclingen. Want vergeten we het nïel,jh„n verbtading Bclgie-Congo op Idingskosten, (0,05 fr. in plaats van 0,03 fr.) 12 maanden 66 fr. 6 maanden 34 fr. 3 maanden 17 fr. (Ontvangstkosten inbegrepen j. Om nuttelooze onkosten te sparen, Vragen wij san onze abonnenten dat zij de noodige schikkingen zouden treffen opdat het kwijtschrift, bij de eerste aanbieding zou betaald worden. De nieuwe abonnenten voor 1931 ontvangen het blad gratis tot Nieuw jaar. Vervolg. De E. P. Delaunay, in een langen brief verhaalt hoe de missie in Masanze werd gesticht. Laten we hier in 't kort (zijn- verhaal weergeven. De afreis had plaats op 25 November om 10 uur voormiddag. Om twee uur ongeveer van den namiddag bereiken de [reizigers tie noorderpunt van het schier eiland Ubwari. Met droefheid aanschou wen ze aldaar de verwoestingen, door .een bende roovers in de negerdorpen aa-ngericlif. Van daaruit varen ze de baai over, welke door Stanley Burton- golf word gonoemcl en iam 7 uur 's avonds komen ze aan den voet van eeoi negerdorp, Mulweba gelieeten, aan. De schuit wordt gelost, een sober avond maal genomen en bet avondgebed g-e- beden. De matten worden op het strand opengespreid en daarop leggen de mis sionarissen zich ter rust. Gedurende' den nacht kwam een geweldig onweder deze rust stoven. 's Anderendaags zeer vroeg* reeds was heel het dorp te been mannen, vrouwen, kinderen nemen het reisgoed der missionarissen op en dragen liet dn de voorloopig.e woning (een ronde negerhut), waar de geloofsboden tij delijk zullen verblijven. Geen enkel •\oorwerp ontbrak Een zak zout, dc igroote lekkernij der zwarten, wordt hun alsdan als belooning uitgedeeld. Des avonds hield de jonge koning een groote receptie Ier eere der missio narissen. Ze worden aan de zijde van p op eene negeraraal, zijn ze omringd door'waarmede Kaponora en zijn medebur- dc twee ministers, van den koning en gers de Paters hadden onthaald bleek door heel do bevolking. Kaponora houdt niet algemeen in de Masanae-streek en In Congo geland Te Bangui De militaire vliegdienst heeft van de kapiteins Vanderlinclen en Fabry 't vol gend telegram ontvangen, dat neerge- Men beweerde dat ze hun eigen dooden j wercj le langui op 14 December te ,.r-_ n.» 'j j uur 30 «Aangekomen Bangui. Alles wel.» top fïjiflio'p op8loagsn na de ontploffing gingen zoo ub vpï>iuiuu0 c ueu Lguifr j hoog jn de luchti dat ze konden g02ien worden tot in de de slavenhandelaars oefenden te dien tijde ongestoord hun afschuwelijk be drijf uit. Op 30 Januari zagen de mis sionarissen op het Tanganyika-meer twee biootcn vol gewapende slaven voorbijvaren, die oorlog gingen voeren bij dc Wabembe, daar verschillige dor pen verwoestten en. leegplunderden en hunne gevangenen in slavernij wegleid den. Weldra zal een luitenant van de Arabische slavenjagers, n.l. Lukanda- miza, zich vestigen op een half uur af stand van de missie en later -zullen Chunio en andere plaatsen door. de sla venhandelaars bezet worden en zullen dezer strooptochten de streek ontvolken on de njissie tol onmacht doemen, zoö- dat ze zal opgeheven worden en naar Kibanga overgebracht. In den loop van '1 jaar 1881 begonnen de missionarissen te iM'ulwe.va openlijk den godsdienst te prediken. Aanvanke lijk was het getal toehoorders groot en met den dag groeide het aan. Ook waren de gesteltenissen der .g*eloofsleerlingen van de beate. Te Mulweva ook werden de eersto kinderen geboren uit de families dioor de vrijgekochte slaven gevormd. IDe drie eerste kinderen werden gedoopt met de nam-en van- Maria, Joseph'en Jan-Bap- list. Lang zou' de missie van Mulweva niet bestaan. T)oen de missie van 'bij Itumonge naar Mulweva was overge bracht. en het getal vrijgekochte sla- Een tweede snelbericht luidt dat bei de vliegers Maandag morgen rond 9 u. te Bangui opgestegen zijn. Men verwachtte' ze te LooipoldviMe rond half vier 's namiddags. Het einddoel bereikt Luidens een officieel bericht, in den valavond te Brussel toegekomen, heb- |ben de vliegers Vanderlinden en Fabry ge lukkige wijze voltrokken. De vliegers zijn iMlaandag, te 13 u. 45, te Leopoldstad geland. mot groote of kloina blokken (Huisvriend) IN DE VOLKSSTEM KERKSTRAAT, 21, AALST - Groote en schoons Keus - De doodende mist in het Maasdal De ministers hebben zich Maandag- namiddag bezig, gehouden met de droe vige voorvallen in het Maasdal. Tot nog toe werd er geen bepaalde gevolgtrekking gehaald uit de vele on derzoeken die werden gedaan dioor ex- ven -ïriiet den dag aangroeide, bleek de porten over ue oorzaken van de ramp Masanze-streek geen geschikt terrein te bieden om dit werk de gewenschte zelfstandigheid' en uitbreiding te vër- -,loenen en werd eene nieuwe missie te •den ko-ning geplaatst; neergehurkt opjKibanga (1883) gesticht. De geestdrift,'giftigde uitwasemingen uit de fabrie ken, want de ministerraad heeft het be sluit getroffen een commissie in te stellen met de opdraaht na te gaan of die de bewoners van de nijverheidstreek in bet Maasdal geteisterd heeft. Het schijnt nu evenwel dat dc giftne vel toch moet, «ontstaan zijn uit de ver' Het garnizoen van Jaca, een grens stad midden in de Pyreneen, is in op stand gekomen. De revolutionnaire beweging staat waarschijnlijk onder leiding van den voormalige kapitein Galen, die in 1926 uit het leger werd verbannen in verband met een poging om te Barcelona een bomaanslag op koning Alfonso te ple gen. De regeering heeft troepen van uit Saragossa naar de plaats van den op stand gezonden. De opstandelingen lvebban alle tele fonische en telegrafische verbindingen doorgesneden. Dc luchtvaartoverheden hebben aan de militaire vliegers te iMladrid gelast zich in gereedheid te houden. Na afloop van kabinetszitting des avonds «om acht ure, bevestigde de mi nister van binnenlandsclve zaken Malos, het bericht van den opstand. De regeering den toestand meester Madrid, 15 Dec. Uit officieuze bron wordt gemeld dat de onlusten die hebben plaats gegrepen te San Sebas tian, te Santander en te Sevilla, alsme- plein van Quatros-Vientos (Vier Win de de oproerige beweging .op het vlieg den) te Madrid, spioedig zijn onderdrukt geworden. Na de mislukte poging te Jaca en in hot vooruitzicht dezer gebeurtenissen, had de .regeering de naodige maatrege len getroffen. De vlieger Franco en drie andere vliegers, die aan het hoofd stio-nden van de beweging in het vliegkamp van Qua- tro-Yientos, hebben hunne partijgan gers in den steek gelaten en zijn op de vlucht gegaan met vier vliegtuigen, fn onbekende richting. Oproerlingen op de vlucht Canfranc, 15 Dec. Te JaCa zouden zich thans 6.000 soldaten bevinden, in plaats van 6 tot 800 in gewonen tijd. Anderzijds wordt beweerd dat de zoon van den goeverneur van Saragossa zou in hechtenis genomen zijn. Ten slotte veronderstelt, men dat een zeker getal burgerlijke oproerlingen zouden trachten Frankrijk te bereiken over den Somport-bergpas. Ter dood veroordeelden gefuslljeerd De krijgsraad heeft de kapiteins Ga- lan en Salenas ter dood veroordeeld. Het vonnis werd op staanden voet voltrok ken. Beide officiers werden gefusiljeerd. Verscheidene andere militairen wer den tot levenslange opsluiting veroor deeld. eene redevoering om de missionarissen niet duurzaam te zijn: herhaalde malen'de bepalingen van de wet op de hygieen welkom te heclen. De koning begroet ze klagen de Paters in hunne, brieven over door fabrieken die schadelijke stoffen op negerwïjze en nogmaals verheft!de onverschilligheid der Masanze-in- Kaponora zijn stem: de missionaris-b^prlingen. Ten slotte werd de streek bewerken, werden nageleefd. als De officieele mededeeling luidt volgt De Raad trof de beslissing eene onderzoekscommissie. tot stand te bren- 1885 werd de gen die voor opdracht zal hebben na té gen zijn goed; ze beminnen de zwarten; .ontvolkt door de slavenjagers. De mis ze zullen hen beschermen tegen ds-sla-jsionarissen waren onmachtig om de be- v en jagers on tegen de Wabembe, dc woners tegen de gewelddaden te be- iVijanden der Masanze-streek. jLater schermen. In Januari sprak de tweede minister van den ko- jinissie opgeheven en naar Kibanga over ging in denzelfden zin. P. Daniaud ant-'gebracht. woordt dat de missionarissen inderdaad, In 1901 werd Lusenda-O. L Vrouwjmentaire schikkingen toegepast worden, de vrienden der zwarten zijn cn ze wil- door de EE. PP. Herrebaut en P. Kindt en die voor doel hebben de gevaren voor len beschermen en hun willen onder-Jon Noorden en van het oude Mulweva de openbare gezondheid in het algemeen wijizcn den weg om gelukkig te zijn. gesticht, doch reeds in 11906 verlaten, te keer te gaan, alsmede het waterre- Algerncen was dus de vreugde bij dc;Uon andere vijand, nl. de slaapziekte, giem van de exploitatie der ongezonde gaan op welke wijze in de praktijk, de van kracht zijnde wettelijke, en regie aankomst der eerste geloofsboden. De had de streek andermaal ontvolkt koning bood hun aan de negerhutten,! De Paters Moinet en IMtonoet sticht- dic liunne woning 'omringden, te laten ten later de missies te Mkapakwe en fe omverhalen, indien de missionarissen Mpala. P. Delaunay, de schrijver eener dit wenschten. Doch deze verkozen bui-j'ot nog toe onovertroffen spraakkunst ten hel dorp le bouwen. Te zamen met den koning gaan ze op den Zondag 25 November oene plaats uitkiezen, om al daar de missie te vestigen. 's Anderendaags vertrok P. Dteniaud en keerde naar Rumonge terug. P. Mon- cef ging eenigen tijd later (21 Februa- ?i 1881) de twee missionarissen te Mul weva vervoegen. Ondertusschen lieten de missionarissen zicli een woonhuis bouwen hetwelk op 20 Januari 1880 in gezegend en in bezit genomen werd. Dc bevolking der nieuwe missie be stond uit twee deelen de Wayova, op do boorden van het unieer en de Wabem- bembo, die op de bergen verder het land in woonden: De Wayova waren zacht van aard en gingen gaarn met de mis sionarissen namen deize goede gelegen heid waar om vriendschappelijke be trekkingen met de be.w3lking aan te der Kiswakili-taal, overleed fe Kibanga (1885) Zijn stoffelijk overschot unlet dat van Pater Vyncke en andere te Ki banga gestorven missionnarissen, be rust thans te Mpala. Wiare. heldenmoed is er die pionniers noodig geweest om met de geringe mid delen waarover ze beschikten, in een ver, vreemd land, omringd van slaven instellingen die de lucht en het water bederven. Deze commissie zal aan de Regeering alle noodig geachte voorstel len doen, z<oowel wat de gebeurlijke wijzigingen aan de wetten als aan die reglementen betreft. De Raad hechtte zijne goedkeuring 1. Aan een ontwerp van Kon. Bes., aangaande de verwerving- on de ontei gening van onroerende gioederen 2. Aan een akkoord dat tusschen den Staat en de Nationale Belgische Spoorwegmaatschappij gesloten werd voor het regelen der uitgaven welken ten laste van den Staat vallen, uit handelaars, te midden wilde volkstam- jhoofdo van de exploitatie Moor het men, het werk Gods aan te gaan. Be- rsticliten 3-er Nationale Maatschappij, proevingen van allen aard" hebben niet! Hij onderzocht de orde der parlemen ontbroken. Doch hun zwoegen en hun taire werkzaamheden, en behandelde lijden is niet nutteloos gebleven de (allerhande vraagstukken van louter ad duizenden christenen in onze missies en jminislratieven aard. in gansch- Congo zijn de rijke vrucht en De taks op de tantièmes der beheerders liet schtoone loon van liet zwoegen enI De regeering heeft besloten de taks het lijdeji der missionarissen van ge-jOp de tantièmes van de beheerders van durende de voorbije halve eeuw. Dial naaJmjloozb vennootschappen mot 100 het voorbeeld der baanbrekers een wek-jt.h. te verboogen, 25 t.h. daarvan zul roep weze voor .hêt sohoone missiewerk len aan de gemeenten en 10 f.h. aan knoopen. De menschen alhier zijn onder de jongelingschap van ons vader-'do. provincies gegeven worden, niet zoo boosaardig als bij de Barundi, Jand. De bezoldiging van de heheerders.-af- schrijft een der eerste missionarissen.l M. VANNEST0 jgevaardigden wordt, gelijk gesFeld met Ze zullen beter en met moer betjioiuvvenj der. Witte Paters, jde tak§ op het beroepsinkomen. Een arbeider gedood. Maandag middag heeft zioh in de gasfabriek der stad Bruseel, gevestigd Laeken eene gasontploffing voorge daan. Deze had plaats in een derzalan waar zich drie groc&o gasmeters be vinden. Een dezer meters is ontploft. Een arbeider, Karei Vrn Hoorick, woon- echtig te Etterbeek, werd met groote kracht tegen den muur geslingerd. Het slachtoffer is als het ware ver morzeld door de kracht van den slag. Door de luchtdruk vlogen alle ruiten stuk en stortte een gedeelte van hot gebouw in- Het ontsnapte gas vatte vuur, zoodat er meterhooge vlammen boven het gebouw uitsloegen- De pompiers van St Pieters Jette kwamen ter plaats en zonderden de overinge gebouwen af ten einde de uit breiding van den brand te vermijden. Na een uur werken was men het vuur meester. De pompiere van Brussel welke ook ter plaats kwamen behoefden niet to werken- Het parket wordt ter plaats ver wacht. De oorzaken. De oorzaken waaraan de Ontploffing meet toegeschreven worden, is nog niet geweten. Werd er in hot geteisterd gebcuw eene onvoorzichtigheid bar» gaan Is er een valsoh mmnceuver in het spel geweest Het deskundig en gerechterlijk onderzoek zal zulka wel licht uitwijzen Maandag namiddag is het parket van Brussel in de Steylstraat ter plaats van het onheil afgestapt om de gebrui kelijke vaststellingen te dosn. Toen de Ontploffing zich voordeed, was er slechts een arbeider in de zaal der gasmeters, zooals het de gewoonte is. Het gas gaat doorheen die rausaoh 'cige gasmeters alvorens inde leidingen j - -v. awn uuig [gestuwd te wordon, De vlammen diejken, omgeving der Ko ningstraat. Msn kan wel denken dat de pom piers voor geen gemakkelijke taak stonden, zooveel te meer omdat hel brandend gebouw nogal verwijderd was van een watermond. Dat ze flink werk hebben geleverd onder de leiding van den luitenant adjunkt-kommissa- ris De Groef- De stoffelijke schade is nogal aan zienlijk, werd nog niet geraamd. Een der drie reusachtige gasmeters werd nagenoeg verpulverd. Het komt zon derling voor dat de ontploffing plaats heeft gehad in een gasmeter welke buiten dienst was gesteld en sedert drie maand niet meer in werking was. Wanneer men klaar was met blus- •chen, begon men 6effens aan hot op ruimen der puinen. Alsdan deden zich nog drie kleine ontploffingen voor, en een arbeider werd aan het oog ge kwetst dooreen metaalscherf. De ontploffing had een breuk veroor zaakt in de leidingen, waardoor de gas uitzending onderbroken moest werden. Dooh na drie uur was het noc« dige herstelwerk verricht en de nor male gastoevoer was terug verzekerd. Er is een arbeidskontrakt vereischt Hét ikonsulaat-generaal van Belgio te Toerkonje ontvangt het bezoek van. talrijke Belgen die in Noord-Frankrijk eene bediening hopen te vioideru en dio aldaar gekomen zijn zonder getuig schrift van den «Servies de Gomtrole do la main-d'ceuvre Daar deze landge- nooten geen vergunning tot verblijf in Frankrijk kunnen bekomen, rioepen iziij bij gebrek aan middelen «die tusscihen- komst in van hét kon&ulaat-gencraaL leit einde naar Belgie terug iovergo- braclit le worden. Eens te meer wordt de aandacht der belanghebbenden gevestigd.op de drin gende noodzakelijkheid zich strikt m regel te stellen, daar er op den toegang van vreemde arbeiders in Frankrijk een streng toezicht wordt uitgeoefend cn dc vraag naar vre.camde werkkrachten beperkt is. De Belgische arbeiders die het wagen over de gr-ems te komen zon der arbeidskontrakt, voorzien van het gunstig «advies der bevoegde Fransche overheden, stellen izicl^ aan talrijke te leurstellingen bloot. Het opschrift Furore tèutonico zal niet worden geplaatst, Het Hof van Beroep van Brussel heeft Maandag voormiddag uitspraak gedaan in zake den Amerikaanschen bouwmeester Warren telen de Uni«* versitaft van Leuven wegens plaatsen op ds balustrade van de bibliotheek van het beruchte opschrift "Furore touto- nlco diruta». Het tribunaal van Leuven had den heer Warren in het gelijk gesteld en gezegd dat het opsohrift moest ge plaatst worden zonder dat evenwel een rmijn bepaald werd voor het weg nemen van de huidige balustrade en het aanbrengen van de balustrade met het opschrift. Het Hof van beroep van Brussel, ingaande op het advies van 'topenbaar ministerie, heeft thans uitspraak ge daan- Het vonnis luidt dat de bouw** meester eigenaar blijft van de plan nen die hij opgemaakt hooft, doch dat dit niet wegneemt dat de eigenaar in spooie de Universiteit van Leuven, het rechtheeft die plannen te wijzigen tij dens den opbouw. Zoo wil het de wel van 1880, Anderzijds liggen de bewijzen niet voorhanden dat da heer Warren in het bezit zijn zou vin een overeen komst luidens dewelke hij etn recht zou mogen uitoefenen in strijd met de bepalingen van de wet.' En ten slotte luidt het vonnis, dat in strijd met wat de heerWarren beweert nameiijk dat de artistieke waarde van de bibliotheek zou verminderd worden indien het opschrift-Furore teujpnioo» niet aangebracht wordt die waarde in geenerlei mate zou verminderen door het weglaten van het opschrift, Trouwens, dit opschrift is ongepast en ovorbodig. De heer Warren wordt tot de kosten van het geding veroordeeld. Zoo eindigt een geding dat aanleid ding gegeven hoeft tot vel« polemis-

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksstem | 1930 | | pagina 1