Missiezondag
DE MINISTERIEELE CRISIS
Dp weg naar de Wetgevende Verkiezingen
DE SCHOOLPOLITIEK
C 0 N 0 0
Priesterlijke benoemingen
"-•*** J
Een student door
een vrachtwagen gedood
te Brussel
Twee Mijnongevallen
te Luik
to ssisH&ea,.. -vikaa
XXXVIII JAARGANG NUMMER 237
Kerkstraat, 9 «n 21 Aalst. - Telefoon 114. - DAGBLAD - 20 Centiemen - Uitgever J. Van Nuffel-De
publiciteit bulten het Arrend. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan 13. te Brussel - Rue de Rkhelleo^perija - Rank Bu.d.nj/Kinasway. SO Lend
ZONDAG 23 OCTOBER
H. Oda
ZOnop6,24Zonat4,4É
MAANDAG 24 OCTOBER
1932
H. Rafaël
Zonop6,25Zonaf5,44
N. M. 29 E. K. 5
Op deeen dag ven gebed en van
progaganda-actia zal men daardoor
verlevendigen den geestdrift van al
dezen die de grootheid en de noodza
kelijkheid der missiewerken hebben
begrepen,
Do noodwendigheden dor katlio-
lieke missiën zijn niot te bereiken. In
China, moet men zoo gauw mogelijk
herstellen de verwoestingen door de
bandieten aan kerken en scholen ver
oorzaakt. Men moet volslrekt tua.
Bchenkomen in den zorgwekkenden
tosstand "door overstroomingen en
door den inval der sprinkhanen ver
oorzaakt.
In Indië dringt de taak zich op
talrijke kerken, nieuwe scholen, wee-
zenhuizen en hospitalen te bouwen.
In Afrika kunnen de zendelingen
toch niet blijven voort school houdon
en christelijk onderwijs geven in al
te eenvoudige houten barakken, men
moet trachten op te richten eene on
telbare hoeveelheid schoollokalen
welke aan de schoolwetten beant
woorden.
Overal, In een woord, moet men
tusscbenkomon om het voorname le
ger der Missionarissen, bestaande uit
125.000 leden, te ondersteunen en
aan 't leger der nog talrijker cate
chisten het noodige te verschaffeB.
Ja we weten genoog dat de Voort
planting des Geloofs groote sommen
geld heeft kunnen uitdeelen. Want
van overal kwamen de penningen
toegestroomd doch deze schoten te
kort om al de onkosten welke iede-
ren dag uog vermeerderen, te kunnen
dekken.
Dus!.:, om al die redenen, moet
de Missiedag een dag van edelmoe
digheid wezen- Iedere offorande is
brood voor onze dappere apostelen
der cbristeno beschaving. Ieder ge
stort geldstuk zal de schatten der ge
nade en der waarheid aan eene ziel
Verschaffen. Hoe grooter de gestorte
som zal wezen, zooveel te voornamer
zal do meeewerking tot uitbreiding
van het Rijk van Christus zijn.
Dat liefde, broederlijkheid eu goe
de vrijheid heerschen hier en ginder
verre in da Missielanden.
Wo zullen daar bijvoegen: gebe
den. verstervingen en H.H. Commu
niën om een rijken oogst zieleu aan
de zendelingon te bezorgen.
MARC.
Parlement en Provincieraden
Komt M. de Broqueville met eene re-
geering klaar en wordt de ontbinding
beslist, dan zal er. met spoed moeien
gehandeld worden, met liet oog op de
verkiezingen en üa hoogdringende laak
van het Parlement: stemming ,voor
Nieuwjaar van de begrooting van 's
Lands Middelen, van de voorloopige kre
dieten en van het Iegercontingent. Wij
hebben dit gisteren reeds aangetoond.
Juist omdat er met zul ken. «haastigen
spoed» moet gehandeld worden, zou men
er aan denken alleen het Parlement te
ontbinden, en niet de Provincieraden.
De wel laa'b zulks inderdaad toe, maar
in feite zou dit ongrondwettelijk zijn
sedert de laatste Grondwetsherziening,
welke wil dat het Parlement niet alleen
door het kiezerskorps wordt samenge
steld, maar ook door de Provinciera
den.
De onderhandelingen van Vrijdag
Vrijdagmorgen was men redelijk tot
twijfel gestemd over de kansen van wei-
gelukken van M. de Broqueville in zijne
pegingen om een ministerie samen te
stellen.
Bij de liberalen gaat liet, naaf bot
schijnt, op wieltjes; als die een minis
tcrie omver gooien, zijn zij er .-effens
bij om deel te maken van het nieuw3.
Bij de katholiek-en ging het zoo gaaf
niet, want de vergadering van Donder
dag avond bij M. Renkin had zeker ge
voel van mjuder meegaandheid opge
wekt. - -• v
Maar toen men Vrijdag morgen kon
nis nam van den uitslag der vergade
ring van de christen-democraten, eu-
toen M. de Broqueville verscheidene
personaliteiten van de rechterzijde had
ontmoet, keerde de barometer terug
naar schoon weer.
Men begon zelf te spreken van sa
menstelling van het ministerie voor
Vrijdag avond.
M. de Broqueville deed slechts eene
korte verschijning in de Wetstraat; hij
kwam er om M. Sap te ontmoeten en
zou, in den namiddag, met- dezen een
nieuw onderhoud hebben.
Het is blijkbaar dat men wat meer
naar Viaanische zijde begint te zien,
want in de combinaties van Donderdag
avond was die erg dun vertegenwoor
digd.
Toen men na afloop van de zitting
der christen democraten aan M. Poullet
vroeg, boe de zaken stonden, antwoord
de de achtbare Staatsminister
Feitelijk is men redelijk goed ge
stemd om M. de Broqueville te helpen.
De onderhandelingen hebben een
den, af te wijzen, was tot tranen ioe
ontroerd.
Het land, aldus graaf de Broqueville,
moet een waardig mi.iisteris hebben,
hetwelk zijne veiligheid zal waarbor
gen en het vertrouwen in de wereld zal
genieten, welke het werkelijk verdient.
«Welk land heeft met zulke wils
kracht als het onze de geweldige eco
nomische crisis overwonnen
Ten slotte zegde graaf de Broque
ville dat hij morgen nog een bezoek zal
brengen aan M. Franequi.
Het toekomstige ministerie
M. Segers heeft beslist verklaard dat
hij geen portefeuille in do legenwoordi
ge regeering kan aanvaarden.
Indien de onderhandelingen van M. de
Broqueville slagen, zal hij zelf minister
worden van landbouw.
Het ministerie zou dan als volgt zijn
samengesteld 1
Landbouw, en voorzitterschap, van
den raad: graaf de Broqueville. 1
Landsverdediging: M. Theunis,
Buitenlandsche Zaken M -Hvmans.
Justitie :M. Deveze.
Koloniën: M. Tschoffen\
P.T.T. M. Bovesse.
Vervoer M. Forth om mé.
Kunst, en Welensch. M. Janson.
Openbare Werken: M. Sap.
Waarschijnlijk zal ~M. Poullet, mi
nister worden van Handel en Nijver
heid; van Finantiën M. Franequi ofwel
M. Van Overbergli.
Voor het ministerie van Binnenland-
sclie Zaken is nog geen titularis aange
duid.
Hierbij moet worden aangestipt dat
bet aanvaarden van MM. Poullet en Sap
nog niet heelemaal zeker is.
Dat van hunne aanvaarding veel af
hangt, lig't- voor de hand. ryi medewer
king van al de anderen, j)ov$n vernoemd
is verzekerd. v, 1
Vertrek vari de Leopoldville
Vrijdagnamiddag 'te half drie is de
Belgische stoomboot Leopoldville»,
\an de Compagnie Maritime Beige uit
Antwerpen naar Congo vertrokken, on
der bevel van kapitein A. Biebuyck.
Aan boord bevonden zich 107 pas
sagiers van eerste en 45 van tweede
klas, die de reis Antwerp en-Belgisch
Congo medemaken 14 van eerste cn 8
van tweede klas die te Lobilo zullen
aan land gaan, en nog 2 van eerste
klas, die slechts tot Toner i ff e aan
boord blijven.
De lading bestaat in het geheel uit
ongeveer 2000 ton verschillende goe
deren, waaronder een stoomketel van
G ton voor de «Huilcries du Congo Bei
ge 30 Ion stalen platen en twee au-'
tos in kisten verpakt.
r.
Gouverneur generaal Tilkens
In Congo moet eergisteren het ge
rucht geloopen hebben dat de gouver
neur-generaal, M. Tilkens, was terug
geroepen of ontslag had gegeven in
alle geval dat hij ging vertrekken.
Te Brussel spreekt men deze ge
huchten formeel tegen.
gunstig verloop
BISDOM GENT
Z. H. E. Mgr Coppieters, Bisschop
Donderdag avond had M. de Broque
ville gezegd dat hij Vrijdagavond te 7 u
de journalisten zou te wóórd staan in
het Parlement.
Klokslag 7 uur was graaf de Broque
ville Vrijdag avond ter plaatse. Hij
scheen optimistisch en blijmoedig ge
stemd, waaruit, men al dadelijk het be
sluit trok dat de besprekingen een vloot
verloop hebben.
M. de Broqueville sprak als volgt
«Alhoewel ik gewenscht had u thans
de samenstelling der regeering mede ie
deelcn, kan ik nog niets definitiefs zeg
gen. Alleen kan ik melden dat de onder
handelingen een gunstig verloop heb
ben. Zoowel in katholieke als liberale
middens heb ik lot mijn genoegen vast
gesteld, dat beide paf tijen vurig wensch-
ten zoo spoedig mogelijk een cabinet te
zien samengesteld. Morgen moet ik nu
nog M. Van Cauwelaert en M. Van Over-
bergh ontmoeten.
Tegen den middag zal ik dan terug
naar den koning gaan om hem het eind-
antwoord te geven; want zoo ik dan niet
geslaagd ben, zal een andere zicli met
de taak moeten belasten.
U liebt dus de taak van kabincls-
vormer aanvaard V
Ja, na de besprekingen van Don
derdag namiddag heb ik inderdaad die
taak op mij genomen.
Verder zegde graaf de Broqueville dat
hij aangenaam is verrast geworden
door don goeden wil en vriendschappe
lijkheid die hij tijdens zijne onderban-
De dagorde van het Algemeen Christen
Werkersverbond
Ziehier de dagorde door het bestu
rend bureel van het A. C. \V. aangeno
men;
Het besturend bureel van het A.C.W
vergaderd te Brussel op I October
1. Stelt aan de. kaak de groote ver
antwoordelijkheid der leiders van de li
berale partij, door. het doen uiLbreken
eener politieke crisis, die ten zeerste
de oplossing der financieele moeilijk
heden dwarsboomt
2. Drukt zijn volledig betrouwen uit
in de christen-democratische ministers
van het afgetreden kabinet, MM. .Tscliof.
fen en Heyman
3. Wenscht bijzonderlijk M. Heyman
geluk voor heft prachtig sociaal werk
doof. hem verwezenlijkt aan het minis
terie van Nijverheid en Arbeid cn da
hij, ondanks de crisis, verdedigd en ge
red heeft
Besluit enkel zijn vertrouwen te
schenken aan eene regeering die waar
borgt, dat er niet zal geraakt worden,
zelfs niet bij bestuurlijken maatregel
aan de huidige sociale wetgeving en
hare toepassing.
De schoolpolitiek word in ons lande-
ken het belangrijkste vraagstuk voor
al de partijen, niet alleen voor de
Kolholieken, maar ook voor de libera-
len en socialisten.
Elk kent da geschiedenis van het vrij
gesubsidieerd onderwijs.
Elk kent de theorién welke de ver
schillende partijen op dit oogenblik uit
artikel 17 der grondwet afleiden.
De grondwet erkent slechts één soort
scholen do olficieele. Volgens de
grondwet mogen alleen de cr.-iciesle
scholen mei staatsgeld gesteund wor
den. I (zoo zeggen MM. Deveze en
zijne volgelingen).
Niet waar antwoordt M. Janson,
eon ander gezaghebbend liberaal. Zon
der subsidiën bestaat er geen vrijheid
in onderwijs Geen enkel partij is in
staat haar eigen onderwijs ts bekosti»
gen.
Waarover gaat het nu
4
Vóór den oorlog stond de schoolpoli
tiek heel scherp.
We spreken niet van 1879-1884, den
glorievollen schoolstrijd. We spreken
van 1900-1914.
Liberalen noch socialisten erkenden
toen de vrijheid van het werkmanskind-
Er was daar wel geweest M. Laurent,
een der leiders van het progressisme,
die samen met Mgr. de Harlez, de Hol-
landsche formuul vordedigde t.t.z. toe
lage aan elk regelmatig ingerioht on
dorwijs.
Doch Laurent stond alleen en bleef
alleen.
De Liberalen hadden een geduohte
les gekregen in 1884- Zij hadden eohter
niets geleerd. Wel hiflden zij ztch slil,
't was de stilte van den koelen wrok,
niet van het berouw. Zij eischen vrij
heid, ja, voor hen zeiven. Vflan van
hen stuurden immers hunne meisjes en
jongens op school bij de paters en de
nonnekens, maar zij weigerden die
zelfde vrijheid aan het werkmanskind.
Het kind van den arme moest zich
vergenoegen met het zielloos, godde
loos, officieel onderwijs (naar Fram»
sohe mode).
De socialisten vonden op dat gebied
niets nieuws.
Ze weren nog maar pas van moeders
blauwen rok ze liepen nooh doorvoed
met de verzuurde antiklerikale moe
dermelk en hielden, zij werklieden
verdedigers op schoolgebied den
zelfden kreet Geer. recht voor 't werk
manskind
II. lil. lU.gl uupjlicil-l 3, UlfbblIUJJ ''j---.I --J-
van. Gerit, heeft benoemd tot Pastoor te delingen met de. partijleiders der, rneer-
Machelen, ter vervanging van den E. H. derheidsgroepen heofl oi&moot.
A. F. M. De Meester, die op aanvraag Iemand die door. verschillende om-
zijn eervol ontslag bekomt, den E. H, slandigheden genoodzaakt was het vor-
Qi Eemai}, pastqoi ie Bofsbeke* (zoek. >:an eerm portefeuille te aaqyaai-
Voor wanneer het ontbindirigsdekreet
Op dit oogenblik staat het vast dat
het nieuwe kabinet een ontbindingska-
;biriet zal zijn. Een vooraanstaande ka
tholieke personaliteit achtte hel niet
onmogelijk dat, gezien de hoogdrin
gendheid, Maandag reeds het dekreet
van de parlemenlsoiitbinding in het
«Staatsblad» zou worden afgekondigd.
De datum der verkiezingen
Men vermeent in welingelichte krin
gen dat de datum der verkiezingen niet
den 20 November zou zijn.
Men zou liever de stemming vorsehui
ven tot den uitersten datum, hetzij den
4 December.
De toestand Zaterdag te 13 ure
M. de Broqueville heeft dezen morgen
zijne onderhandelingen voortgezet en
ontving M. Van Cauwelaert en M.
Franequi.
Liezen namiddag zal hij nog een on
derhoud hebben mct -M. Poullet en M.
Van Overbergh. Te 4 ure zal M.
Broqueville zich naar het Koninklijk
Paleis begeven, om den Koning op de
hoogte te zetten van Jen toestand.
In alle geval, or wordC verzekerd dat
de onderhandelingen een gunstig ver
loop nomen ën. dat dft et'ftijl llQffcp. qvond
zal ppgqlo&i Éijn4 v
Toen de oorlog kwam en alle jongens
zoo schitterend hun plicht deden
zoowel deze uit het Katholiek Onder
wijs als die uit de officieele scholen,
borrelde als vanzelf het klare, bron-
heldere gedacht naar boven in alle
partijen Na den oorlog moet het
uit zijn met den stupisdèn schoolstrijd
Al te lang, hebben wij elkander ver
scheurd. En met Schiller zongen velen
u Wij zijn een volk van broeders
fcafc-.jstfMl.t} i 'X 10
11 November 1918 maakte ons lan-
deke vrij en we schreven inderdaad,nu
Belgen geworden, met veel breeder in
zicht en dieper mensohelijk gevoel.
We vonden het klein, dom, dwaas, uit
zinnig, dat wo elkander zoo onrecht
vaardig hadden miskend.
Nu zou er een politiek komen van
beter begrijpen, van meer verdraag
zaamheid, van meer loyauteit, meteen
woord do politiek van het gezond ver
stand-
Dat was te midden van al onze na-
oorlogsche miseries de gulden zon
aan een nieuwen hemel.
Eilaas Het was te schoon om lang
te duren. De menschelijke drift kwam
weer boven. De minste nietigheid werdt
hoog opgeblazen van kleine beestjes i
maekte men kleine olifanten met langej
snuiten en hcoge kemols met wanstal-i
tige bulten en de schoolstrijd de|
stomme, stuplede herbegon. J
In Jt begin schenen hel kleine schef®)
mutselingen. j
Langzamerhand echter kreeg de an«|
ti-klerikale actie vorm en uitte zich;
eerst in het socialistisch congres, wal,
later in het liberaal-congres.
Brutaal bij de socialisten meer ge-,
slepen bij de liberalsn. Maar beldej
gaande naar hetzelfde doel de ver«*'
nietiging van hot Katholiek onderwijs.
Natuurlijk moet het kind een naam!
hebben.
O, ze doen het niet met plezier Z&
doen het noodgedwongen, Het zijn zij
niet die ons kwaad willen. Het zijn wij
zelf I Wij overstelpen ons door over
daad v3n recht. Zij willei dat rechl
wat bekrimpen voor ons-., welzijn.
Wp.» is er feitelijk 1
Onze vrij scholen zijn goed. Hat oni
derwijs aldaar gelieven is flink. Zi.
naar da uitslagen der prijskampen,
Vandaar worden onze scholen ruim
bezocht, Nis» alleen do katholieke ou
ders sturen er hunne kinderen hfl.n.
maar ook voel andersdenkenden. En
ze hebben gelijk Als 't onderwijs go.d
is. waarom niet? j
Dat kunnen veel liberalen noch socl^
alisten verkroppen.
Ze zouden willen dal hot schoolkenS
waren van 'I halver drie donker iets
dat op nlemendalle irek»om dan
kunnen zeggen Komt naar 't offik
cieel onderwijs I v't Ander boteekfinl
niets.
Het katholiek onderwijs hst bul*
moet dus kepot.
Of juister gezegdhet lager katholiek
onderwijs moat kapotda schoot vfttl
den kleinen man, de school van het
werkmanskind I
Wij leggen er nadruk ophet gaftt
hier niet tegen het christen onderwijs,
van den begoedan burger. Deze zendt
zijne kinderen met zijn geld waar hij
wil; het gaat tegen het volksonderwijs,
bezield met do oude liberale praktijk.'
het lsger volk telt voorniets, 'tzljn:
eten-verslindende machiendeelan, kos-;
lies die men temt met de zweep n-
Dat wordt wellioht een heidanstrijd
Van den eenen kant staan de !ibera«j
len te samen met de socialisten wtl-
licht wsldra vereenigd in één gouvsra,
nement van den anderen kant staan,
de Katholieken.
Twee psrlijen die 't wimpeltje van
de vrijheid boven hun hoedje zwaaien'
en de vrijheid van den arme willenl
vernietigen 1tegen ons, de zooget;
zegde dompers i
Wat plezierig kontrast 1 1
Wie het laatste woord zal hebben In
heel deze geschiedenis weet nog nie*.
mand. Maar wat we toch weten, 'tl*
da» Vlaanderen in zijn diepste gron
den sedert eeuwen «n eeuwen diep,
godsdienstig was en bleefdat de
kleine man er wel eens de rol van'
Uilenspiegel kon spelen in tijden vaHj
smaad en verdrukking, maar dat aijnj
vrije ziel stoeda naar boven eloeg on-j
danks het gekonkel van partijen en;
kasten.
Vooruit maar, de strijd zal ons ver*j
vroomen.
Christen menschen, christen arbei
ders vooral, waakt op uwe zaak' EGQ
^Vrijdagmorgen, rond 8 U. 30 verliet
M. Gaston Hijnderïck de Theulegoet,
18 jaar oud en woonachtig te Ukkel,
liet St Lodewijk gesticht, te Brussel cn
wilde de laan oversteken in de richting
van den Kruidtuin, in gezelschap van
twee vrienden. Hij werd door. een zwa-
ren vrachtwagen verrast. Een der wie
len verbrijzelde hem den schedel.
Een veertig meter verder pas kon de
wagen stoppen.
Voorbijgangers snelden het slacht
offer ter hulp, die benevens het oploo-
pen van een schedelbreuk, de borst
werd ingedrukt en een arm afgerukt
De dood was oogenblikkelljk.
Het lijk werd naar het doodenhuis
van het St Janshospitaal overgebracht.
De ouders van het slachtoffer, die no-
middellijk werden verwittigd, snelden
naar de Pacheeostraat 'om daar Int
In den zetel van de Grand L'acX
van de kolenmijn van Bois d'Avrq^
was de arbeider Mathieu Kisselstcin,,
41 jaar oud, gehuwd en vader van eci$
kind, en woonachtig 1c Tilleur, werk
zaam in eene galerij, toen zich plotsq-,
ling een onheilspellend gekraak licL
"hooren, gevolgddoor eene instorting^ 'j
De man werd onder hot neervallen!'
gesteente bedolven cn toen men hemt;
eer.ige uren later kon bevrijden wettL
hij dood met ingedrukte borst aange«
troffen. t
Anderzijds werd in den zetel van .d^!
koolmijnen van de Grande Bacnure
Luik cje Poolsche arbeider Prymüsialq^
20 jfrar oud, woonachtig te Golherityj
in een schacht, die in den nach't yani"
Donderdag op Vrijdag was gegrave^
onder eene instorting bedolven. Zijürij
werkmakkers, snelden hem ter hulp^
doch vonden Slechts een lijk. Do'
-T- .-.v-"- q
droevig ongeluk dg( tuin, treffgn kwant,[gelukkige wis den sctigdel gn dft