De Belgische Koning
en de Dienstweigeraars
Be BumtnlroÈi Mi
9
DE PRIESTERSDAS TE MOERZEKE
Verschrikkelijke Toestannde
in Sovjet-Rusland
Zaterdag
Sept. 1955
De Commissie
der Levensduurte
ifiitknMfJsaWfTSriib* Mv 8sKn.j5.te
XXXIX JAARGANG NUMMER 206
Karkstraot, 9 «n 21 Aalst. Telafoon 114. DAGBLAD 20 Ceatiemen Uitgeyer J. Van Nuffal-D» Gsndt
Publiciteit buiten het Arrend. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan 13, te Brussel Rue de Richelieu, Pa rijs Bank Buiding/Kïngsway, 20 Londres W. C. 2.
H. Gorgonius
Zonop5,18Zonafö, 17
LK. 11 N, M. 19
De Fransch'e Liga van Dienstwijgeraars beeft op 17 Juni, een
schrijven gezonden aan Koning Albert, waarin den Vorst gevraagd
wordt zijn tusschenkomst te willen verleenen voor de vrijmaking van
een tweetal Belgische dienstweigeraars, die door de rechtbank veroor
deeld waren.
Hieronder de tekst van het antwoord des Konings aan de Liga x
Paleis Brussel. 1 Juli 1933.
MIJNHEER
De Koning heeft kennis genomen van uw schrijven van 17 Juni
1933 en heeft mij belast u zijn antwoord te doen kennen.
Zijne Majesteit zal in geen geval gevolg geven aan uw verzoek
Grondwettelijk bewaker van de nationale onafhankelijkheid en van
de onschendbaarheid van het grondgebied, die Hij gezworen heeft te
handhaven zonder vreesweigert de Koning der Belgen zich in te la
ten onder welken vorm ook met een bewegingdie onder voor
wendsel dat- zij de onrechtvaardige oorlogen van aanranding en verove
ring veroordeeltniet anders doet dan door lijdelijk verzet fien aan
rander in de hand werken met de dienstweigering als een zedelijk te
loven daad voar te stellen.
Gij vindt dat de gevolgen van den oorlog de Belgen getoond heb
ben, ade ij delheid en het onzinnige)) van hun stoïcisme en van hun
lijden)).
Deze misdadige woorden zijn een beleediging van de nagedachtenis
van de dapperen, wier edelmoedig aangeboden opoffering de onafhan
kelijkheid' en de vrijheid van het Belgisch volk hebben gered. Zij
vertolken een kwaadwillig wanbegrip van den geest der Belgische natie,
die, Gode zij dank, steeds de leus getrouw blijft Potius mori quam
foedari. (1).
Met hoogachting,
De Staatssecretaris van het Huis
des Konings.
ons midden hadden met zijn eenvoudig
en bezielend woord, zijn bovennatuur
lijken durf en heilig radikalisme.
Na den Z. E. H. Beel hooren wc nog
den Z. E. H. Philips, professor aan
•t groot Seminarie te Luik, die oris met
het hem eigen sprekerstalent een ge-
centiem voor de schapen. Wat de var
kens betreft, was er een verschil in
prijs van 1,95 tot 2,20 fr.
Dit belette geenszins dat de winkel
prijzen daarentegen 1,72 fr., 28 centie
men, enz., naar gelang van de vleeseh-
soorten hoo,ger stonden in Juli 193.0 te-
moedelijk praatje hoii'dt over Poppe's |gen November 1932. Enkel de prijs van
offerleven. Hij toont aan, hoe Poppe
van lieve\lode langs drie verschillende
stadia tot de sereene hoogte is geklom
men, waar Gods wil hem alles was en
waar hij als opperste genade vraagde
en verkreeg, in een langdurig marte
laarschap zijn leven te zien opbranden
voor God en de zielen.
Ten slotte nam Z. Hgw. Ex. Mgr
Coppieters zelf het woord. Zichtbaar
ontroerd dankte hij de sprekers voor
het soepvleesch was gedaald met 14
centiem.
De margarine
Ook op de margarine wordt een ie
lioqge winst'genomen. De groothan-
delsprijs is 7,40 fr. per kilo. de prijs in
den winkel 10 fr. Er wnrdt dus een
winst van 35,13 t.h. gemaakt.
Men berekent dat het brood 15 cen
tiem, het vleesch 2 fr., de margarine
S1.50 fr. goedkooper zou kunnen ver.
hot vele goede en het vele schoone, dat kochf worden m dat er iQ het ;ilgemeen
ze hier alle aanwezigen, ook aan. hem.
hebben gebracht. Wat een zegen, zoo
roept Monseigneur uit, zulk een pries
ter als Poppe aan 't werk te hebben
gezien. Ongetwijfeld moet hij ook al
tijd heel gelukkig zijn geweest, want
een heilige, vooral een heilig priester,
(X) Liever sterven 'dan onteerd te zijn,
Tweemaal werd de Edw.-Poppc dag IPoppe zich vooral gekweten door zijn
voor priesters in de dagbladen aange- liefde tot de Eucharist! zijn liefde tot
kondisd en het programma afgedrukt. Maria, zijn liefde tot de Kerk. oor
•t Was al de propaganda die er voor ge- ons, priesters, bracht hij, de heilige
vreesden velen voor "broeder, zijn leven ten offer. Hier te
een inkrimping van de duurte met 5
ten honderd mogelijk is.
Een berekening
Men berekent dat de 8 milliocn in
woners elk 300 gram brood verbruiken
per jaar elk 40 kgr. vleesch en samen
is de gelukkigste menscli op aarde. Wij ;36 millioen kgr. margarine. Wat belee-
allen, priesters, moeten eveneens ge- ;kent dat er jaarlijks te veel uitgegeven
lukkige menschen zijn. 't Is toch zoo .wordt door de bevolking. 131 millioen
schoon priester te zijn en goed te mo-jfrank aan brood, 040 millioen aan
gen doen aan de zieleni. «Beste vrien- vleesch, 5 millioen aan margarine, sa-
den» zoo besluit Monseigneur «we gaan'men dus 825 millioen frank.
hier allen van Moerzeke weg iets beter
dan we kwamen. P(at zullen we straks
nogmaal-s vragen op het graf van onzen
heiligen vriend.
Met het Pontifikaal Lof eindigde deze
deugddoende plechtigheid.
Geen twijfel mogelijk Alle aanwe
zige priesters en Seminaristen zijn van
Moerzeke weggegaan iets, neen, veel be
ter geworden door het kontakt met Pop
pe's heilig radikalisme.
Geve de Goede Genademiddelares, dat
de vruchten duurzaam zijn.
Die som zou elke ingezetene kunnen
toelaten voor 100 fr. waren te koopen,
een verlaging in dien zin zou het in
dexcijfer met 10 punten doen dalen.
voerd werd. Ook
een mislukking, vooral als men er ie-
keming mee houdt dat «pastoors» moei_
lijk in beweging komen. En toch, zoo
veel vrienden telt. Wardje Poppe onder
zijn medebroeders in 't Priesterschap,
dat. deze dag een heerlijk sulcses werd.
lluim 250 priesters en seminaristen
kwamen Woensdag 1.1. uit alle boeken
•van Vlaanderen te Moerzeke bijeen om
er Poppe's priesterdeugd van dichter
bij te beschouwen en om te vragen op
4ijn ,graf, dat iels van zijn heldhaftige
diefde en heiligheid in hun eigen leven
zou mogen overgaan.
llond negen uur komen de eerste
deelnemers, een ploeg fietsers, full
•«peed het foorplein 't was juist ker
mis te Moerzeke opgebold, waar een
hoop kinderen staan te kijken en wat
brave luidjes een praatje slaan over goe
.wc-er en slechten tijd. Verwonderde
«vragende blikken van weerskanten. P,e
Moerzekenaars weten eigenlijk niet wat
er vandaag te doen is, en de pas aan
gekomenen geraken er niet wujs uit, dat»
Moerzeke nog niet vol zwarte souTanen
-loopt. Er zijn immers altijd menschen,
die wel een program, maar niet het be-
ginuur lezen... en twee uur voor den
tijd op post zijn. Nu Goddank te Moer
zeke is men nooit te vroeg. Is Poppe's
graf daar niet-, en 't sc.hipperskapellc-
kc?
Vanaf 10 uur brengen auto's, bussen
en fietsen de deelnemers voorgoed aan.
Als Moerzeke verneemt wat er eigenlijk
gaande is en dat Z. Hgr. Ex. Mgr. Cop
pieters zelf de plechtigheid zal bijwo
nen, kamén allerwegen de vlaggen te
.voorschijn en in een ommezien krijgt
het dorp een feestelijk uitzicht.
Te 10 draagt de Z. E. H. Kan Ca-
iuwaert, President aan het Groot Se
minarie van Gent de plechtige Hoogmis
op. Zijn HGw. Ex. de Bisschop assis
teert op een bi-dstoel in het hoogkoor.
Na het evangelie bestijgt de Z.E.H.
Alb. Verschaeghen Mgr Gruysberghs
had zich laten verontschuldigen den
kansel, en in een gloedvolle rede toont
hij ons Poppe, als den priester door
God opgewekt tot een licht voor dezen
tijd era meer in 't bijzonder tot een
licht voor zijn medebroeders in het
Priesterschap. Van die zending, hom
door God opgedragen heeft Edward
Moerzeke dichtbij het hoogaltaar waar,
straks het hoogheilig offer wordt ver
nieuwd, sluimert nu zijn afgewerkte
lichaam. Moge 't zaad dat stervend in
de aarde viel ini ons aller leven uit
schieten in nieuwe vruchtbaarheid.
Klokslag 12 u. staan we weer huilen.
Een kort bezoek aan 't graf en daarmee
is 't etenstijd.
Te 2 u. loopt de ruime zaal van het
klooster gansch vol voor de feestzitting.
Na een welkomgroet door den Z.E.H.
Van Kerckhovc, Voorzitter van het Edw.
Poppe Comité, krijgen wij achtereen
volgens de vertegenwoordigers der ver
schillende Groot Seminariën van het
Vlaamsche land aan het woord.
De Z. E. H. De Kezel van het Semina
rie te Gent handelt over Poppo's ge
bedsleven. Met klem en duidelijk betoog
bewijst spreker dat de groote les, die
Poppe ons heeft geleerd, juist die is
van den voorrang van 't gebed op de
natuurlijke bedrijvigheid. Ligt niet het
geheim vara Poppe's vruchtbaar aposto
laat in de onverbiddelijkheid, waa_rmee
hij aan zijn innigen kinderlijken om
gang met Jezus en Maria vasthield.
Ongetwijfeld in Poppe's leven staat het
lijden als apostolaatsfaktor nog hooger
maar het gebed gaat vooraf. Want juist
in zijn gebedsleven heeft Poppe do lij—
deraskraoht gezocht on gevonden. Mis
schien schrikt Poppe's offerleven ons
af, misschien schijnt ons zijn geest
van armoede en onthechting minder
navolgbaar. Wie echter durft zeggen
dat zijn gebedsleven niet kan nage
volgd
Na een. dankwoord van den Voorzit
ter, komt de Z. E. H. Beel, Professor
aan liet Groot Seminarie te Brugge
aan de beurt. Deze, een vormeling van
Poppe uit den Cibitijd 1922-1923, gaat
eerst na Wat Poppe leerde over dc
priesterlijke armoede, om daarna tc
onderzoeken, .hoe hij ze zelf beoefende.
Spreker beschikt over een massa aan-
teekeningen uit den cibitijd, zoodat hij
voortdurend Poppe zelf aan he.t woord
kan laten'. Daarbij weet hij Poppe's ge
zegden te illustreeren met allerhande
pitlige bijzonderheden uit de cibi-pe-
rio.de. Een uiterst boeiende lezing. Het
was ons alsof wc na zooveel jaren den
lieven doode weer voor een uurtje in
Nota aan den Minister van Arbeid en
Nijverheid
iDe commissie der levensduurte heeft
aan den minister van arbeid en nijverr
heid eene nota overgemaakt waarin na_
druk wordt gelegd op de misbruiken be
gaan door Lusschenpersonen en klein
handelaars, misbruiken waaraan liet
verschil in prijzen van sommige voe
dingswaren naar gelang van de streek
te wijten is.
Het brood kost 1 fr. 30 te Oostende,
lste Vervolg,
In Podolie
Een Amerikaansch huwelijkspaar
was naar Sovjet-Huis land gereisd om or
familieverwanteni te gaan bezoeken.
Ziehier hun verhaal
Ik verliet dit ongelukkig dorpje met
bestemming van Podolie, alwaar te Py-
sarivka mijn moeder en mijn broeders
'Wiareni gehuisvest.
mijn huis vond ik ledig. Ik vroeg of
mijn ouders vertrokken waren.
Neem, ze zijn gestorven.
Maar dat kan niet; over een maand
•heb ik nog een brief van hen ontvangen.
Sedertdien zijn ze overleden, ze
zijn van honger gestorven. Wij allen
zullen moeten sterven. In ons dorpje
van 800 zielen, zijn er sedert de vórige
Dit is een tafereel, nieuw treffend geschil
derd door Eerw. Pater Andreas Bosteols,
Franciscaan van het klooster te Gent. geboor
tig uit Ninove, een kunstschilder die veel
beloofd en ons reeds menig bewonderings-
waar.rilga scène voor de oogen tooverde, mot
het penseel op 't doek. s
De DoornenUroning Christi is een schrik
kelijk treffend tafereel, omdat het schrikke
lijk brutaal en wild wordt voorgesteld. Inder
daad, dehal is losgebroken en in haar helsche
furie is ze uitbundig zooals alleen losgelaten
duivelen wild en wreed kunnen zijn, tegan-
over het zachte lam Gods. Uitbundig kunnen
zijn, is deze schilde,rij eene treffend beruste-
lcoze öocreenkruisiging der lijnen van armen
en drspceringen en beenen, Hier is actio,
koortsachtige actie, De uitdrukking van het
gelaat en da houding van iedere beul geeft
verschillende karaktertrekken te kennen,
hoewel in ieders gemoed een maximum van
razende wreedheid besloten ligt. Da jonge
vijf en dertigjarige beul van het voorplan die
met den linkecknia den frond raakt,stelt zich
met spottende ongerustheid rechtover den
gepijnigien Christus. Met de oogen stxart
hij naar liet gelaat van Christus, om te vatten
welk een onverwacht pijnftevoel de duivel-
sche bewerking op het hoofd vnn hun slacht
offer moet teweegbrengen. De vrees van
onbedwingbare zelfverdediging doet hem de
reeds gebondene handen vastnijpen. Nevens
hem is een soldaat met romeinse'n adelaars
helm bijgekomen en juist op het oogenblik
dat hij den troonenden, gekroonden Christus
spottend een koningsscepter wil overhandi
gen, overmeestert hem een gevoel van mach
tig onweerstaanbare schrik en Ongemeens
spot tevens.
De figuur dia achter de Christus staat, is
wel de gemeenste incarnatie van duivelsehe
harteloosheid, zoo ze -r is die beul overmee
sterd door satanische bloeddorst, dat zijn
aangezicht oogen, neus en mond afschuwe
lijk gorekkan en gespannen staan in hunne
leelljkheid. Men hoort hem om zoo te zeggen
schateren en weenen tarzelvertijd van onvol
daan en zot beulengenot.
Nevens Christus rechterschouder ontwaren
we nog eon weerzinwekkend beulengezicht.
Wij hooren hem snijdend door ons hart sissen
van danig leedvermaak. Hij wil zoo dicht
mogelijk getuige zijn van het onvargelijkeli j k
lijden van hun slachtoffer. Zooals wilde die
ren alleen hun prooi kunnen grijpen, zoo
grijpt die gemeens duivelszoon naar de gebe
nedijde blanke schouders van Christus. Even
als zijn eerstvornoemde gezel wil hij het
tijgorganot smaken zijn slachtoffer te be
dwingen in het verwacht gevoel van zelf
verdediging. Zijne haren rijzen ten berge en
doen denken aan de bandeloosheid der hel
sche vlammen, evenals hunne driften nu ook
een machtig gebouwde romei sche soldaat.
Deze snijdt eindjes doomentakken vaneen,
om het ineenvlechten van de doornenkroon
op het hoofd van den gekroonden Christus te
vergemakkelijken, zonder gevaar van hun
beulenhanden te kwetsen. Ook duivelsch on
geduldig en driftig is deze gemeens mensoh
bij het doorsnijden van de doornentakken
nijpt hij zijn aangezicht tot verbeten woede
en inspanning, want het snijden gar.t niet
gemakkelijk genoeg door.
Midden dia kokende ketel van menschelijke
aardappelen 50 centiemen per kilo to onzen *Un gesneuveld. Ach, kon men
Charleroi en La Louvière, maar i fr. 60!lentc reeds 50 gestorven, terwijl er in drifien troont waardig en edel lijdend de
te Brussel en i fr. 65 te Antwerpen. De.J^°^n_ooriog ^slechU zeven te- prachifiguur van den gekroonden Man van
Niet enkel de beulen, mear ook ons treft
zijn bovenaardsche en onverklaarbare ver
duldigheid gedurende die allersmartelijkste
brandende veelvuldige doorboring van zijn
goddelijk hoofd..;
Voorwaar, een welsprekende en inslaande
les van zelibeheersching.
Die Christus is me lief en om het geweldig
menschelijke dat hier hoegenaamd niet ont
breekt in zijn schoonste uitdrukking van li
chamelijk lij den, en om de goddelijke waar
digheid waardoor hij majestatisch troonend
zich tevens als onzen Koning opdringt.
De kleuren aijn schitterend wel gepast en
het tafereel maakt weldoenden indruk.
MARC,
Aarlen, 25 te Mec-helen. Ite melk 1 fr.
10 centiem te Dendermonde, 1 Ir. 65 te
Bergen. Broodsuiker 3 "fr. 70 te La
Louvière, 4 fr. 10 te Borgworm. De pe
kelharing 55 centiem te Audenaarde,
1 fr. 38 centiem te Brussel.
De berekening van het Indexcijfer
Wanneer het indexcijfer berekend
wórdt op grond van de minimumprij
zen, dan komt men tot het cijfer 580;
berekent men het echter op de maxi
mumprijzen, dan stijgt dit cijfer tot
900, wat dus een verschil met 320 pun
ten of 35 ten. honderd aangeeft. Daar
het verschil tusschen de prijzen van
sommige waren wel tot 150 t.li. gaat,
dringt de kommissie er op aan, dat de
berekening van het indexcijfer voortaan
gedaan zou worden op grond van nor
male prijzen. Zij denkt, dat de mini
mumprijzen, verhoogd met 10 t.h. we
gens het verscihil iri bedrijfskosten
naar gelang van de streken, een goede
basis zouden kunnen vormen. Alsdan
zou men een indexcijfer krijgen van
638, in plaats van 726.
'De kommissie laat natuurlijk' het
nemen van alle besluiten aan dc regee
ring over.
De prijs van het vleescH
Fie Duurtekommissie heeft zich' ook
in het bijzonder beziggehouden met dc
vleeschprijzen. Deze komen haar ab
normaal voor wanneer men ze verge
lijkt bij de prijzen van het vee. Zij
stelde namelijk vast, dat de veeprijzen
aanhoudend daalden sedert November,
van verleden jaar, wat niet belette, dat
de vleeschprijzen in de wiinkels inmid
dels voortgaan met stijgen.
In November 1932 stflnden "dé ossen
tc Anderlecht 9 tot 10,30 fr. de kalve
ren 12,40 tot 16,70 fr., de schapen. 6,20
tot 7,60 fr.
ons' toch ter hulp komen
Maar kunt ge uw nood niet klagen
bij de bevoegde overheid
Er is niemand. Het zijn de over
lieden zelf die er het ergst op gesteld
zijn, ons te doen verdwijnen. Men wil
ons absoluut doen omkomen. Het Is een
georganiseerde hongersnood.
Nooit te voren zagen we een rijkeren
oogst, doch hij is niet voor ons. Als we
eenige aren afknippen en hierbij opge
merkt worden, wacht ons den kerker,
ofwel den kogel, en in de gevangenis
sterft men na een drietaT weken.
Toen opende ik mijn koffers, gevuld
met enkele levensmiddelen: haring en
meel. De uitgehongerde lieden wierpen
zich op het voedsel, namen het met vol
le handen en verslonden het zoo gauw
ze maar konden. Een droevig schouw
spel, die ongelukkige stumpers, zoo te
zien te werk gaan.
Houdt op, riep' ik hem toe, ge gaat
u ziek maken; ge zijt niet meer gewoon,
zooveel ineens te eten; laat het meel ko
ken.
Neen, neen, wiij willen eten. O,
voedsel te hebben voor de maag. Laat
ons toch eten. Gij weet niet wat het is!
Helaas! twee van hen stierven in den
eerstvolgenden nacht. Hun maag kon
het voedsel niet meer verteren.
Men berichtte mij dat het overblij
vend van mijn verwanten, een jongen
was van 22 jaar. Hij zag er uit als een
kind, was met wonden en
nisatie. Men onderstelt dat wij de zonen
zijn der -«kourkouils», omdat Oekraïne
vroeger rijk was.
Dan liet ik me brengen bij mijn
.vrienden, in het dorp, die nog waren
overgebleven. Het was reeds laat als ik
bij hen aanklopte en als het nacht werd,
verzochten ze mij bij hen te blijven.
Nu is het veel te gevaarlijk, nog
weg le gaan; gij loopt gevaar vermoord
te worden; om aan eten te geraken telt
men geen misdaden.
Ik kon niet slapen, want gedurig wer
den dc kinderen wakker en riepen al
wecnend: «Hli.ba, hliba holodni
De ouders deden hen zwijgen, maar
twee minuten later herbegon hetzelfde
klaaglied.
Is het waar, vroeg ik aan de ou-
's avonds 11 uur, en als loon krijgen ze
T een handvol graan. TTit zijn de gelukkig-
In Juli 1933 waren de prijzen gedaald s^cn
op 8,75 tot 9,75 fr. voor de ossen, 8,50
ders dat de nood zoo schrijnend is, dat
etterbuilenzich gevallen van mensclieneterij voor-
overdekt en zoo verzwakt, dat hij zich jdeen
ternauwernood kon rechthouden. Daarom lieten we u niet vertrek-
Maar, vroeg ik hem, zoudt ge niet:ken in het donker. Wie 'e nachts uit
kunnen werken; heeft men geen werk- gaal loopt gevaar vermoord en dan op-
krachten noodig voor den oogst gegeten te worden. Wie sterft wordt
Ik ben te zwak. Er zijn er nog zonder lijkkist begraven. Op hun lijken
eenigen die kunnen werken; zij moe- wordt eenige aarde geworpen en 's
ten arbeiden van 's morgens 3 uur tot nachts gaat men ze weer ontgraven.
De genaamde Kripak van het dorpje
Tchahviv hebben hun twee kindertjes
tot 12 fr. voor de kalveren, 5.50 tot 7,25
voor de schapen. De daling bereikte dus
25 tot 55 centiem voor de ossen, 3,90
tot 4,70 fr. voor de kalveren, .35 tot 70
afgemaakt en hen daarna opgegeten.
Van ons wil niemand weten, w'e mo- Eenige dagen nadien, toen zij vernamen
gen deelnemen noch aan de afdeeling dat een ander kind was begraven heb-
«koromols» noch aan een andere orga-
Zie vervolg onderaan volgende kolom.
hen zij liet des nachts ontgraven.
*t ServolgLi