Verjaardag van Hendrik Conscienoa's owrlijdai
15
Het succes van den Tunnel
te Antwerpen
Woensdag
Sept. 1955
Vlaanderens roemrijke Doodeti1
TE BEAURAINË
Verstrooide menschen
't Concordaat
is onderteekend
XXXIX JAARGANG {SUMMER 203
Kerkstraat, 9 en 21 Aalst. Telefoon 114. DAGBLAD - 20 Centiemen - Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt
Publiciteit buiten het Arrend. AALST, A3entsehap Havas, Ado.f
H. Amatus
Zonop5,24Zonaf6,03
N, M. 19 E. K. 26
Geen rijker kroon,
Dan eigen' schóón.»}
Hendrik Conscience, de geliefde
Volksverteller, overleed op 10 Septem
ber l«83,in liet ^yViertzmu.seam ie Brus.
gel.
Vijftig jaren zijn sinds lieengcvlcgen
pver Vlaanderens. landuusveii.
Conscience heeft, zijn yolk. bemind
als niet één,
Peter Benoit leerde zijn volk zingen; boeken.
Conscience is geweest een levens.
Wekker voor zijn V.laamsche volk.
Ons volk had het lezen .verleerd, bij
gebrek aan geestesvoedsel.
Conscience is gekomen en hij heeft
het deugdelijke, opvoedende, bescha
vendc lectuur geschonken.
We hebben allen zijn werken gele
zen, ja, verslonden. Niet alleen de
jeugd; ook de ouden van dagen lazen
met ontroering oï met geestdrift zijne
- Guido Gczellc leerde zijn yolk yoelcn
'en genieten
Hugo Verriest', de zoet gevooisdc,
leerde zijn volk smekken
Conscience, hij, leerde zijn. yolk le
zen liet is zijn glorie»itel
Conscience is geweest, de eerste en
'de grootste romanschrijven yau het
Vlaamsche land.
Hij werd geboren te Antwerpen, den
•3 December 1812.
Van zijn langen levensloop heeft hij
er ruim vijftig besteed aan letterkundi
gen arbeid.
Hij was de lieveling vin lïel Vlaam
sche volk, vair ZIJN volk.
Bij 't verschijnen van Conscience's
honderdste boek Geld en Adel v-ord
den schrijver een nooit .gekende hulde
gebracht.
Op dat liuldc-feest sprak de gevierde
Volksverteller een redevoering uit,zoo-
hls IIIJ dat kon en die rede kwam uit
op den kreet Vlamingen, gij be
mint mij. omdat ik u bemin.» Een on
bedaarlijk gejuich was liet antwoord
'dor duizenden aanwezigen.
E11 wat niet één van. de onzen binst
zijn leven is té beurt gevallen, i.s ge
beurd met Conscience.
De stad Antwerpen kwam 'te Brus
sel do verklaring afleggen, dat' 'zij ha
ren beroemden zoon een bronzen stand
beeld ging oprichten.
Dat kunstgewrocht wer'd on'th'uld 'on
33 Augustus 1883.
Het was enkele 'dagen v'éTór. ÏÏe't af
sterven van den gevierde.
Conscience was toen 71' Jaar oud.
'Ook was hij zoo ziek cm zoo lijdend,dat
•hij op die grootsche plechtigheid niet
kon tegenwoordig zijn.
't Was de spontane en dankb'a'rc hul
de van gansch een volk aan een zijner
edelste zonen!, aan wien dat yo'k zoo
yeel verschuldigd was.
y IIij leerde zijn volk lezen T
En hij wist wat dat volk behoefde,
In een verslag der K.V.L.A. lezen we:
De stelregel l'art pour l'art, eer
tijds door la Jeune Belgique uitgeroe-
pen, is een ethische en zelfs een
p esthetische kélterij. D.e schrijver ja,
p is een kunstenaar, maai} hij is ook
een opvoeder. Hij werkt niet alleen
om zichzelven of hoogstens eencn be-
p perkten kring fijne kunstenaars te
voldoen. hij werkt vooral om zijn
volk te helpen beschaven.— Ve'rede-
)p ling en verlichting van den lezer moet
p het hoogste^doel wezen, met andere
j» woorden, liet komt er niet op aan al.
leen te zien HOE men schrijft, daar
'p de hoofdzaak toch bljfven moet' WAT
men het publiek aanbiedt.»'
Aan dien stelregel is Conscience
gansch zijn leven getrouw gebleven.
Geen regel heeft hij ooit geschreven,
waarover hij later zou moeten, blozen.
In der waarheid mocht hij den 25
September 1881 op de Brussolsc'ne
■feestviering zeggen
<z Vlaamsche mannen en Vroüw'eri.gij
S" bemint mij !.-. -omdat mijn hart al-
S» tijd met het uwe heeft geklopt 1 öm-
dat ik in mijne werken teruggaf waf
Hot grijze verleden wist hij in pak
kende tafereelen voor onze oogen te
schilderen. Zijn heldert! stonden, daar
vóór ons, als mannen van ijzer cn staal
zoo sterk 1
IIoc hebben we in onze jeugd gezin
derd en zijn we in begeestering op
gaan bij het lezen van De (n)j Leeuw
van Vlaanderen
Wc zagen Broydeï den Franschen
soldenier Lcroux als met een moker
slag nedervellen. Gij hebt den klauw
van den Leeuw gevoeld hooren wc
Breydel nog zeggen.
Wat heeft dat boek jonge harten
doen trillen van vaderlandschc, van
Vlaamsche rasfierheüd I het wees op
voorbije heerlijkheid, die herrijzen
rnoest in nog grootschec pracht en
rnacht.
En zoo waren, in minder mate wel
licht, al zijn geschiedkundige romans:
JACOB VAN ARTBVELDE de Boe
renkrijg, Ulodwig en Clotildis. De Ke
rels van Vlaonderen enz.
En dan zijn zedenromans, wé zouden
"icver zeggen, zijn novellen
Wie heeft geen tranen gelachen bijl
l lezen van Baas Ganzendonck
Die loopen er nog.
Wie heeft niet met' ontroering gele
zen. het aandoenlijk verhaal van «Het
IJzeren Graf.
En wie kent TRIEN niet', hit
Dé (n)1 Loteling
De lijst is te lang om fcé alle óp l'e
noemen.
Of 't dan allemaal perfect was bij
or.science Wel neen 1
Het valt niet te ontkennen, 'dat
Conscience door zijn zorgloosheid in
(le keuze van het juiste woord, zijn
onvasten zinbou-w en het gebruik van
oneigen uitdrukkingen en vormen,
V kortom, door zijn gebrek aan grondi-
ge taalkennis, een ongunstigen in-
vloed heeft uitgeoefend tot m de
laatste lijden.» (C. Sob.)1
Maar zijne stille lafereelen van lij
den en genot zijn zoo dichterlijk ufge
schetst', zoo schilderachtig voorgesteld,
dat de meest' nauwgezette op het punt
van zuiverheid van taal en stijl, onwil
lens 'Je onnauwkeurigheden uit het oog
verliest.»"
We zullen Conscience op geen voet
stuk zetten als taalkenner, oh* neen 1
we zullen hem huldigen 'en blijven
hoogschatten 'als Vlaamsche volks
schrijver en vertelierw
Zon'dag kwamen er te •Beauraing ne-
devaarttreinen toe uit Anlwérpen.Brus-
sel-Noord, Brussélsche aglomeratie,
Stekene, Zclzacte, Turnhout, Genl.Vei-
der werden er ook verscheidene bede
vaarten opgemerkt uit Nederland, onder
meer uit Ingeloo, Ottenbracht, Breda,
Wateringen, de katholieke persvereeni-
ging uit Tilburg, enz.
Bij Kle "Antwerpscilie bedevaart waren
eem honderdtal zieken, waarvan een
zestigtal op draagbaren lag. De Anl-
wernsc.he bedevaart heeft onder de aan_
pelgrims een diepen indruk
Hét aantal pelgrims voor
Zondag wordt op 40.000 geraamd.
Vrouw 't g-ezicht weergekregen
De verpleegsters van den Sint Igna
tiuskring le Breda waren eveneens
naar Beauraing gekomen en voerden
er prachtige gezangen uit ter eere van
de II. Maagd. Er zou een genezing heb
ben plaats gehad, waarvan wc evenwel
de geneeskundige vaststellingen en ver
klaringen dienen af te wachten. De
nezc is de 32 jarige Maria Woltcman
van Spoeldijk bij 's Gravenhage. Sinds
meer dan G jaar leed de vrouw aan e
oogziekte, die door de geneesheeren als
ongeneesbaar werd verklaard. De kwaal
verergerde met den dag. Eerst was de
lir.ikeroog aangetast. I\e geneesheeren
vonden het geraadzaam liet oog weg te
nemén, tón einde de voortzetting der
Uwaal te verhinderen. Zulks baale wei
nig en kort nadien werd ook het rech
teroog, aangetast. De toestand werd zoo
ernstig dat het meisje het gezicht
gansch werd benomen.. "Verleden jaar
besloot zij een bedevaart naar Lourdes
te ondernemen, zondergevolg evenwel.
Gisteren vergezelde ze een bedevaart
naar Beauraing. Na gebeden te hebben
doopte ze haar zakdoek in het water
der fontein en wiesch niermede haar
oog uit. Er ontsnapte haar* een kreet
van verrassing daar ze plots liet 'ge
zicht had weergekregen, Gjrool was de
vreugde der bedevaarders toen de vrouw
luidop een artikel voorlas uit het Ne-
derlandsch katholiek dagblad De
Tijd.» Door de menigte" werden dankge
beden gestort.
TEGEN DEN BRAND CER VLIEGTUIGEN
Commandant Van Rolleghem, gewezen geattacheerde van het Brilsch en
Fransch vlieg we zen, heeft een stelsel uitgevonden, dat de passagiers en den
loods beschermen zal in geval van brand aan boord van het vliegtuig, bmst
den tijd die noodig is voor de landing.
Hierboven een proefneming met een miniatuur vliegtuig, waarmede Com
mandant Van Rolleghem. De uilslag is ten zeerste bevredigend.
'Ook rA*aIsï, on;ze oude, trouwe VI aam -
che "Stede, zal opstappen in de rij der
Vlaamsche steden, die Conscience zul
len huldigen met den vijfligsten ver-
jaardag vani zijn afsterven, piëteitsvol
en vereerend te herdenken.
Op initiatief van den schepen van
Onderwijs en Schoone Kunsten zal eer.
gedenk- en huldedag worden ingericht;
-'t 13 een zeer lofwaardig opzet.
de leerlingen der hoogste klassen der
lagere jongensscholen 'gemeentelij
ke en vrije zullen dien heuglijken
'dag herdenken 'in zangen, lezingen cn
declamaties.
Zoo zullen' ze ons Terugvoere'n naai'
den tijd waarin Conscience zijn wondc-
zijri landelijke
Tn onverganke-
TE ONKERZEELE
De toeloop van volk naar do' Kapel
van O. L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen
te Onkerzeele, neemt meer en meer toe.
Zaterdagavond is -het vrouwke aan
de kapel komen bidden. Een duizendtal
godvruchtige zielen baden met haar
mede. Onder het zingen, le Lourdes op
do bergen bemerkte het volk dat Nieke
in verrukking was. De verschijning
duurde niet lang. De vrouw heeft ver
klaard Ik heb de Maagd gezien, Zij
heeft mij gezegd wees aanhoudend en
kloekmoedig, bid veel en vraag dat men
veel biddc voor de bekeering der Zon
daars en voor het uilroeien der gods
lasteringen.
Zondag le 2 ure namiddag is" Nieke
aan de grot komen bidden, zonder ech
ter enne verschijning gezien te hebben.
Geheel den dag door is er volk naar de
grot gekomen de eenen per auto, dn
anderen, per velo. nog anderen le voet.
Zondag avond kwart voor acht is
Nieke aan de kapel komen bidden.
p uw hart' voelde omdat wij altijd
hetzelfde streven hebben gehad om-jfe boeken schreef,
5" dat mijn werken in onze moedertaal tafereelen schilderde
uwe deugden, uwe echtelijke trouw; lijke novellen.
'p omdat ik oiiw mannen heb geacht', uwe
j» vrouwen geëerbiedigd tot in de min-
'p sle mijner schriften..-..»]
Conscience leerde "zijn volk" lezen.
Hij heeft zijn volk gediend ten goe'de.
F.P.
Het Concordaat dat op 20 Juli tus-
'schen den Heiligen Stoel en het Duit-
sclie Rijk werd onderleekend, is in het
iValikaan op Zondag, 10 September ge
ratificeerd.
Maar te dezer gelegenheid heeft het
Vatikaan de aandacht van het Duilsche
Reicth gevestigd op enkele punten be
trekkelijk do opvatting van het. Con
cordaat' en zijn voorloopige tenuitvoer
legging. Deze punten betreffen voorna
melijk het bestaan, de werkzaamheden
en de bescherming van de katholieke
organisaties in Duilschland en hun
vrijheid om in de katholieke pers hun
gcloofsprinciepen en hun moraal te
verkondigen.
De Duilsche regeering heeft zich ak
koord verklaard om dadelijk desbetref
fend te onderhandelen om tot een ge
zonde overeenkomst te geraken,-
Zondag heeft de tunnel voor voertui
gen zijn groot succes beleefd. De stoet
der autovoerders welke er met hun rij
tuig doorheen wilden begon reeds ter
hoogte van de Paardenmarkt.
Verklaard wordt dat er niet minder
dan 1500 licketien aan 10 frank wer
den verkocht van af 6 uren des avonds
Lot Middernacht.
iDergelijke drukke 'dagen zal de lun;
nel in de naaste toekomst wel niet
meer beleven.
DIB ANTWERPEN VAN UIT DE
HOOGTEN WILDEN ZIEN
Antwerpen telt twee hoogte punten
O. L. VrouwtGren en! het Torengebouw.
Zooals gemakkelijk te begrijpen is
zijn de belangstellenden welke een
oogslag op het feestvierend Antwerpen
ht-bben willen slagen van op die hoog
gelegen punten uiterst talrijk.
Zoowat eeni 2000 personen hebben
het niet ontzien den smallen wentel
trap van O. L. Vrouw toren op' te
klimmen. Win het eenmaal in zijn
jeugd gedaan heeft die weet wat dat
zeggen wil.
Anderzijds heeft- liet Torengebouw-
voor een bezoek aan liet panorama.niet
minder dan 3200 tikelten. verkocht,een
cijfer dat tot hiertoe nog niet werd
over lroiïens
DE POTASCH en de GRAANGEWASSEN
Het is voldoende geweten, hoewel de
genlijke oorzaak daarvan minder is
gekend, dat de scheikundige meststof
fen, op de eerste plaats de polaschzou-
lén, een allergunstigsten invloed uit
oefenen op de verdelging der onkruid-
planleni. Algemeen is vastgesteld ge-
wiprden dat de gronden, waarop een
goede polaschbemesting werd toege
past, voel minder door onkruidplanten
werden overweldigd, dus don bodem
veel zuiverder achterlieten clan deze.
waarop geen potaschzouten werden toe
gepast.
De potaschzoutén dboden een menig
te larven en insecten, welke groole
schade kunnen veroorzaken.
De potasch heeft invloed op de ste
vigheid van het slroo, waardoor bij
gevolg het gevaar voor legeren ver
minderd wordt.
Wij weten dat de potasch een over
wegenden invloed bezit op' de vorminj
van het zetmeel, zoodat een graange
was overvloedig met potasch bemest,
een zwraren, wel gevulden "korrel op
levert.
Het is bewezen gew'orden dat door
het gebruik van potasch, het soortelijk
gewicht van het graan stijgt. Door
soortelijk gewicht wordt verstaan het
gewicht van het .graan per hectoliter.
Om de zaak duidelijker voor te stenen,
nemen Wij b. v. de tarwe. Het gewoon
gewicht der tarwe wisselt af lusschen
7677 en; 8283 kgr. per hectoliter.
Het zwaarste gewicht wordt bereikt
door het gebruik van potasch, w-at van
buitengewoon belang is, aangezien de
zwaarste tarwe steeds de beste hoeda
nigheid cn de hoogste bakwaarde be-
z ft.
Om al deze redenen Tigt het voor de
hand, dat de landbouwer er alle belang
bij heeft een overvloedige polaschbe
mesting op zijn graanvelden toe le
passen, waardoor aileen hooge op
brengsten van allereerste hoedanig
heid worden bekomen. K.ALI.
t Zal e»n echte venditie zijn c09Kom3nda
maand, wanneer de Ontvanger der Domeinen
van Brussel in openbar e verkoop zal stellen,
al de voerworpen die, gedurende het laatste
halfjaar 1932, vercetan werden in treinen en
wachtzalen*
Er zullen daap nist minder dan 128 vop-
schillende voorwerpen op de markt gebracht
worden:hunne ellenlange lijst 13 heel curieus
en geeft ons een gedacht van het getal men
schen die met verstrooide zinnen op reis
gaan.
Wat men gemakkelijk vergeet is zijn papa
plu zoo zijn er niet minder dan 1952 gevon
den van alle formaten en van olie kleuren
348 heeren hebben hun wandelstok vergelen
cp den trein.
Is het tamelijknatuuplljk zijn regenscherm
te laten liggen, men vraagt zich af hoe het
mogelijk is, dat in den trein vergeten worden:
105 broeken, 60 vestons, 5 gilets, 19 paar kou*
sen, 21 rokken en 33 eombinaisons.
Werden verder verbeten 524 mannenhoe-
den. 33 klakken en 215 vrouwenhoaden. De
uewoonte blootsvoet te loopen zal aan den
Staat een mooie stuiver opbrengen.
Verder staan op de lijst pardessus, regen«
jassen, sjarpen, sjaals, pelsen, handschoenen,
pantoffels, klompen, vrouwen* en kinderman-
telsen258 handtaschjes met verschillende
voorwerpen, waarvan 78 die door een eersten
vinder waarschijnlijk reed3 geledigd werden.
Zelfs een kinderwagentje werd achter ge
laten l
De rooker s hebben laten liggen, 10 kistje»
sigaren. 70 pakken cigarillcs, 29 pakken tabak
147 pijpen, 102 tabakzakken, ll pcrtc-aigaren,
27 sigarenkokers en 54 cigarettenkokers,
Volgen nog fotc-artikelen, portefeuilles,
rozenkransen, geldbeugels, revolvers, 1 ga-
weer met patronen, messen en pennemessen,
zagen, scharen, brillen, halssnoeren, boeken,
vulpennen, potlooden, ringen, armbanden,
meters, passer sdoozen, winkelhaken, water
passen, raketten, enz.
Als ge deze lange en zoo verscheidene lijst
van verloren voorwerpen eventjes overloopt,
moet ge ongetwijfeld verbaasd staan en on
gelooflijk de sohouders ophalen. En toch ia
het waar. Beken met mij dat er 'nen heelen
hoep verstrooide lieden in ons land loopen.
En als hunnen kop niet goed vast stond,
zouden we zeker eenige van die exemplaren
op de lijst aantreffen 1
OM AAN DE LEENJNG TE ONDER
SCHRIJVEN, STICHT SPAARPOT
TEN Vele loten der leening van Maart
1932 werden door Spaarpotten ge-*
wonnen.
DE VOGELVRIJVERKLARING VAN PROFESSOR EINSTEIN
De Villa La Savoyard te Cccq a/Zee, welke de beroemde professor jjaaC
verlaten voor e(i? onbekende bestemming.
