over
Minister Sap
Middenstandsbelangsn
De Verkiezingen
tl Spanje
25
Douderdag
Xov. 1933
Een Maatstaf...
JrSCoirro.s&io. Vos...
Red.akt©ur a.an Vooruit
DE VOLKSSTEM
XXXIX JAAHUMG HUB1BIER 263
K.rkstraat, 9 en 21 Aalst. - Telofoon 114. - DAGBLAD - 20 Gaatiemen - Uitgever J. Van Nuffal-D» Gendt
Publiciteit büitan het Arrond. AALST Agentschap Havas, Adolf «axfaan _13, to Brussel Rue de Rloheleu, Parijs Bank Buldlna/KIngsway, 20 Londres W. C. 2
H. Clemens
Verleden Zondag hoeft ministe» Sap
op eane katholieke vergadering vooral
gehandeld over da middenstand3be«
langen, welke in dazen krisistijd op
dsn voorgrond treden- Na aangetoond
te hebben dat het socialism vruchte
loos heeft gepoogd den middenstand
te vernietigen, wijst de minister er op
dat deze stand, ofschoon in sommige
vertakkingen in onderlingen strijd var-
keerends, toch in dozea krisistijd drie
gro3te punten in eendracht nastreeft
1. Minder belastingen; 2. Zoo weinig
mogelijk beperkingen van de vrijheid
van handel, en bescherming tegen da
misbruiken en voorrechten van som»
miga organismen 3. Vereenvoudiging
ven het belastingstelsel.
Zco staan wij voor een vraagstuk
van algameeno politiek, waarin de
godsdienstige en zedelijke belangen
van'het volk ni8t mogen noch kunnen
gescheiden worden van zijn sïoffolijke
belangen. «En, zegde de minister, ik
trek er onmiddellijk en Onvorbiddelijk
de gevolgtrekking uit, dat geen katho
liek het recht heeft, zelfs van stoffelijk
standpunt uit. het strijdend leger van
de katholieke partij te verlaten, om
in zoogezegde onzijdige vareenigingon
een doel na te streven, dat daar nief
te bereiken is.
Burgerstrijd en Katholieke partij
Gij verwacht van mij, vervolgde
de minister, dat ik u spreken zou over
een beweging die hier en daar tot
stand komt in die haar hoofdkwartier
hosft Opg03lage n in Isegem. Burger-
strijd. Ik zal het doen zonder per*
scorlijkheden te maken- maar ook
>nnr!p r mijn rfaHonl,»»!.. - A
stoel an of banken to stoken.
«Burgerstrijd heeft hier in West
Vlaanderen zijn werking begonnen en-s
k6lo maanden voor do laatste verkie
zingen, Het plan der hoofdleiders der
beweging was met de verkiezingen in
al de arrondissementen op te treden
met een programma van burgersba-
langen. Ik ben daar in voeling getreden
met de leiders we hebben de meest
hoifelijke batrekkingen en besprakin
gen gehadwe hebben gezamenlijk
vastgesteld dat hst programma van
Eurgerstrijd in niet3 verschild®, wat
betreft de stoffelijke burgersbeiangen
met dat van d2 katholieke partij waar
uit ze het genomen hebben we heb
ben gezamenlijk vastgesteld dat voor
de katholieken dat programma het
best en hot doelmatigst in den sohoot
van de katholieke partij kon verdedigd
worden. En nu die vaststelling hebben
de hoofdleiders van Burgerstrijd ver.*
klaart dat gezion do hoogere belangen
ook esn politiek ideaal nastreven, zul*
len zich niet in Burgerstrijd inlijven#
omdat zelfs in de beste veronderstel
ling voor Burgerstrijd, ze to klaar in
zien dat ze hun stoffelijke belangen
minstens zoo goed en beter In den
sohoot hunnsr respectievelijke partij-*
en kunnen verdedigen. De groote mas
sa van dezen die Burgerstrijd zou wil
len inlijven zullen er geen eogenblik
aan denken, omdat ze er geen 't min
ste stoffelijk belang bij habben. De lei"
ders kunnen dus niofc ln hun opzat sla
gen.
En nu voeg ik er op de meest be
sliste wijze flan toe, dat geen katho
liek burger tegenover zijn stand, te
genover zijn geweten als katholiek,
tegenover zich zelf ala verstandig
menioh, het recht heeft de rangen der
katholieke partij te verlaten om Bur-
gerstrij a te vervoegen.
Tegenover zijn stand
Burgerstrijd kan aan den midden
stand geen goed doen maar 2al hem
veel nadeel berokkenen. Burgerstrijd
het woord is werkelijk goed gekozen
brengt den strijd onder de burgers
daar waar de samenwerking zoo noc-
dig is. Kleine partijen zijn tot machte
loosheid gedoemd.
Zoo zou het gaan met Burger
strijd. En eoo is het reeds. Ziet zijn
werking het is geen werking voor
hot is een werking tegende perso
nen, tege.i de organisaties dift zich uit
sluitend aan do verdediging van de
middens tan dsbolan gen hebben gewijd.
Tegenover zijn geweten ala katholiek
Burgerstrijd wil zoogezegd zonder
onderscheid van politieke kleur da
burgers vereenigen. Maar wa zijn hier
in esn katholiek midden. Burgerstrijd
ken hier dus enkel de katholieke par
tij verzwakken, waarvan hij het pro
gramma heeft gestolen. Door die ver
zwakking van de katholieke partij
brengt hij de hoogste godsdienstige en
zedalijke belangen in 't gevaar, zonder
in 't minst da stoffelijke belangen te
diensn,
Tegenover ziehzelf als
verstandig menseh,
"Tegenover ziehzelf als verstandig
menseh, omdat men zich toch niet zoo
ellendig om n en tuin mag laten leidan
en tot speelbal dienen van leiders wier
bedoelingen klasrblijkend Onzuiver
zijnen in tegenstrijd zijn met hun
woorden. Ze vallen 't parlemant aan,
maar hun eonig doel is er ln te komen
die on hel spsl stonden, zij niet met Ze epreksn van orde en heel hun tak-
esn afzonderlijke lijst zouden opko
men, maar de katholieke lijst zouden
staunen die hen, wat hot programma
botreft. volledig voldoening gaf* Ik
heb er hen toen openlijk hulde voor
gebracht en mijn dank uitgesproken.
Goen onzijdigheid
Sedert enkele maanden is da wer
king van Burgerstrijd een nieuwe
koers ingedaan de leiders beoogen nu
een v r ij te stichten, san burgerspar
tij die openstaat voer iedereen, geen
antigodsdienstige partij, maar een
neutrale pr.rtij, De hoofdleiders ver**
klaren det zo katholiek zijn, maar dat
het moet uit zijn met alle kleurpolitiek.
Ze koeren zich tegen Parlement en
regaering. Ministers en parlements
lede.zijn allen Onbekwaam, uitbuiters
uilgekcchton, enz-; en zij alleen zijn
da redders.
Katholieke Pliehten
Laat ons dat hier rustig becorde©-
ler.' f-c mogelijkheid ecne greote bur-
tiek is revolutionnair bedoeld.
Stoffelijk belang en katholieke plieht.
Katholieke Middenstanders, bur
gers, ik zeg het u met nadruk, uw
stoffelijk belang zoowel ala uw katho
lieke plicht dwingen u in derangen van
de katholieke partij te strijden- Doet
ge't niet dan ploegt ge verraad. Ik
zeg u nu wat wij vroeger zoo herhaal
delijk hebben gezegd aan de katholie
ke Vlamingen die meenden buiten de
rangen van de katholieke partij de
verwezenlijking van 't Vlaamsch pro
gramma te moeten nastreven: Ge
pleegt verraad.
Wat is het bilan geweest dar akten
van da Vl&r.msche Nationalisten
Jammerlijke verzwakking van de ka
tholieke partij, trager en moeilijker
verwezenlijking van 't Vlaamsoh pro
gramma, geest van opatandirfhsid, var
sterking van da anti-godsdienstige
partijen, nastreven van utopieën waar
ar.n de leiders zelf niet kunnen geloO*
ven en versnippering van krachten.
Wat i9 nu 't eindresultaat Het
De achteryitgang van de socialisten
wordt bevestigd
Meer dan 209 rechtsohe kandidaten
zouden verkozen zijn
Madrid, 21 Nov. Volgens een of-
ficieelo mededeeling van het ministe
rie van Biimenlandsche Zaken, valt e
niels nieuws mede Ic dselen betreffen,
de den verkiezingsuitslag. Vele uitsla
gen ontbreken echter nog.
.Door bel. sckretariaat van de volks
partij wordt gemeld, dat de nieuw
binnengekomen uitslagen, de over
winning van de rcohtschen bevestigen.
Meer dan 200 rechtsohe kandidaten
verkozen zijn, en wannéér men de kan
didaten mederekent van de partijen, die
een politieke afspraak gemaak'C heb
ben met de rechtsohe groepen, zou het
aantal van de rechtsohe verkozenen
stijgen tot ongeveer 220.
Het antl-marxistischc front
Wij geven hier, enkele nuttige inlich
tingen over het antimarxisllsche front
dat den zege'behaald beeft
-Pat anlimaixirtiscbQ front 'omvat de
Cecio (het Spaansclie verbond der au
tonome recb!sparlijen) de Rcnovacion
Espagnola. Dc Accion Populair, de tra
ditionalisten (dc katholieke Basken
met iele rhonarchislcn) en de agrariërs
De Accion Popular is door Gil Ro
bles, de gronde katholieke strijdfiguur,
gesticht en is een katholieke partij voor
Madrid en Castilei, welke zich geheel
buiten de kwestie republiek of.monar
chie heeft gehouden. Met de Renova-
sion, de partij der Alfoafrten, die voor
al in liet Noorden, in Asturië 'en in 'Ga-
"icie haar aanhangers heeft, eischt zij-
een prrnpipieele wijziging van den
staatsvorm in den zin vrin do corpora
tieve volksgemeenschap. Samen vinden
zij steun bij de agrariërs, eigenlijk de
fractie der katholieke afgevuurdigdnn,
Cortes reeds voor de ei scherf opkwa
men, welke nu door de vereenigde
rechtsche partijen gezamenlijk verde
digd worden. Trouwens de programs
der rechtsche partijen verschillen in
hun diepste wezen zeer weinig; de groe
pen zijn echter regionaal, en worden
daarom oangevuld door do Ceda, welke
in vele opzichten op de Accion Popu
lar gelijkt, doch een meer het gehcele
land omvattend karakter draagt.
Slechts één zwak punt is er in dit
groote front, n.l. dat Miguel Maura, de
leider der conservatieve republikeinen,
welke groep zeer vele katholieken om
vat, zich van rechts heeft verre gehou
den. Maar ook hij eischt ten slotte een
herziening der anti-kerkelijke wetge
ving, wil echter van een'verder-gaande
grondwetsherziening nietr weten. In
dit laatste opzicht slaat hij heel dicht
bij ed radicale republikeinenvan Lcr
roux.
Wog geen volledige uitslagen
Uit Madrid werd Dinsdag namiddag
geseind, dat het depouilieeren der ver-
kiezingsbulletijns van verleden Zondag
zeer langzaam gaat. In den minister
raad, die. (Dinsdag namiddag werd ge
houden, heeft de minister van Biimen
landsche Zaken aan zijn collegas ver
klaard, dat het hem niet mogelijk was
verslag uit te brengen over de uitsla
gen der verkiezingen, maar dat hij
waarschijnlijk tegen den avond in slaat
zou zijn om volledige uitslagen mede
te deelen.
Dc rol van de smeerolie is lu'asch'en
de wrijver.de deelen van een molor een
olielaag le onderhouden, die elU kon-
takt van metaal op metaal voorkomt'.
Wordt deze laag verbroken, dan ont
staat er een begin van vastloopen, een
snelle slijtage; het weerstandsvermo
gen van deze olielaag is dus de maat
staf van de waarde der smeerolie,
iDe Shel-oliëm zullen do bewegende
deelen van een motor iri een olielaagje
'cp 'hot partij vtn zooviel jonge krsohten waarvan samenhang zóó groot
A L-l^—P A.* —i m A rv» c f I
heid dor burgers zou vereenigen ..w.
beperkt programma van louter stcffe- dla bolocfaen vo?r da toekomst,
lijkan nnrd dat da hoofdlijders voor*» Voor Furv'^rstrijd za! het eindre*
ui-zetten, bestaat niet, want dat pre- sultaat zijn een libaraliaeorendfl anti
gramma kan enkel deze menschen er- katholieke demagogische werking van
menbrengen die verbitterd zijn en in een klein groepje misnoegden die ge-
hun verbittering niets anders meer meeud hebban van de krisisomstan*
zien d i de enkele punten waarover ze di hadsn la kunnen gebruik manen om
te klagen hebben met uitsluiting van bij middel van da burgerij en tct haar
alle anderen. K tholiekan en liberalen groet nadeel de persoonlijke doclem-
die benevens hun stoffelijke belangen den na te streven,»
dat hel zonder te verbreken bestand 1
legen de zwaarlste drukken en de hoog
ste temperaturen. Zij zijn een bescher
ming tegen slijlaigew
Hebt gij reeds de nieuwe Brochure
shell over de smering gezien Deze zal
u kosteloos op aanvraag toegestuurd
worden door de Belgian Shell Gom^anJ,
3L, .63» JYeiêiraat* EmSSU
't Gaat rap
Herman Vos, de leider der Vlaamsche Nationalisten (tot vóór eerii-
ge Weken we] te verstaan! die er met 'nen slag van Onder trok en di-
rekt bij de socialisten liep, is even rap redakteur aan Vooruit ge-
XLordcn
Dat Herman Vos zijn partij den rug toekeerde was al iets.
Dat bij onmiddellijk naar de Socialisten overliep, verwonderde
slechts dezen die hem niet van dichtbij kenden.
Maar dat hij zoo vlug van het eene paard op liet andere wipt en
nu rondrijdt in de roode cirk, is noga] kras.
Vos kon ten minste delicaat zijn en wat wachten.
Vos kon de Vlaamsche Nationalisten verlaten en zich koes houden.
Vos kon stillevens aan naar de partij van zijn hert schuiven, cn
zoo verstaanbaar maken, dat men van hetzelfde vat terzelfdertijd
geen witten wijn en rooden wijn kan tappen... (Het oude moest eerst
wat verwaaien, wat vergeuren en verkleuren... vindt u niet
Wij kunnen ons warempel niet goed inbeelden hoe eenzelfde man,
op 2 1< uren tijd, zwart en wit kan verdedigen.
En dan... in Vooruit De platste gazet van heel Vlaanderen
Vos Vos wat hebt gij gedaan
Doch wij willen er geen persoonlijke zaak van maken
Reeds maanden geleden druktenwij er hier onze verwondering over
uit, dat katholieke menschen een blad, als Dc Schelde, konden pa-
troneeren, aan wiens hoofd een socialist stond.
Of het nu V os was, cf Os, of iemand anders, voor ons gold niet
den naam, maar het princiep.
Zeg nu. dat Vos zoo goed mogelijk zijn persoonlijke meening
heeft, verdoken
Zeg nu dat hij de katholieke Fronters nooit in hun overtuiging
heeft gekwetst I
Zeg nu dat hij den Godsvrede, zoolang hij in Dc Schelde schreef,"
heeft geeerbie'digd
V\ ij willen 'het, gerust aannemen, wel te verstaan, als Godsvrede
overeenkomt met de geweldige aanvallen tegen de beste katholieke
A lamingen.die meer dan iemand voor de Vlaamsche rechten hebben
gestreden; als men Godsvrede noemt,, de onbeschaafde taal legen on
ze geestelijke overheidde onwaardige menseh, en hemeltergende
spotterij met de ziel van 't kind...
JSj aar. hjjrfrjx. .h/iraci. -/-Ut nllr.r- '1 ir
elk politiek, cultureel of moreel feit, bij Herman Vos, toch de socia
listische ondergrond aanwezig bleef, en Vos zelf zal wel onwillekeurig
ja-knikken, als wij beweren, dat de ondergrond waarin zijn vlaam
sche overtuiging was geplant, onvermijdelijk invloed moest hebben op
den boom en de vrucht.
En die vruchten waren bestemd voor onze Katholieke vlaamsche
jongens en meisjes
Laat die vrucht niet zoo rood zijn als Vos ze nu en in 't vervolg
aan zijn lezers zal voorschotelen, toch bevatte zij het zure, wrange,
onrijpe, dat de gemoederen ontstelt en naar ongezonde toestanden
leidt.
Déze gedachten speelden mij door het hoofil, toen mijn hakker
binnentrad.
Mijn bakker is een oud-Daensist.
Hewel, zou 't waar zijn. vroeg hij, dat Herman Vos in Vooruit
is en Van Opdenbosch in 't Vlaamsch Huis is buitengekegeld En
dat de partij in vier, vijf stukken ligt
Mijn bakker zegt steeds alles in éérlen keer....
Ik kon hem op alles niet antwoorden; ik was ten andere niet op al
les ingelicht.
Maar,'k zei hem,'t volgende
Bakker, wat ge zegt, kan waar zijn. Het zou mij niet verwon
deren. Het verwondert mij alleen dat het zoolang heeft geduurd...
Zeg, alles serieus ingezienKoadat houden Allo Zie eens bij
ons Bij ons zijn 't allemaal menschen met dezelfde princiepen op
gebied van godsdienst, orde. gezag enz. en hoe moeilijk was het
soms zie maar naar 't verleden om de gelederen goed gesloten
te houden
Hoe zou 't dan gaan bij de Nationalisten waar niet alleen Bel-
cgiisten, federalisten. Groot-Nederlanders, Dietschnationalen. Groot
Germanen, demokratcn, Conservatieven, katholieken, liberalen, so
cialisten, Hitlerianen, geloovigen. ongeloovigen, goddeloozen en
godsdiensthaters door malkander liepen en die zich ten doel hadden
gesteld Vlaanderen te redden door het front van alle Vlaamsch
'voelende extremisten...
Uit dat geroezemoes, uit dat gewirewar van overtuigingen en ge
wetens zou de eenheid van het Vlaamsche vaderland moeten ont
spruiten
Nooit heb' ik er aan geloofd
De mensehelij'ke ziel spreekt luider dan wat ijdele kreten.
De ziel kan een tijdeke zwijgen; ze kan overheerscht worden door
iiiid en strijd. Maar eenmaal breekt ze los en dan spreekt die na
tuur onbedwingbaar.
De fronters ondergaan die gebeurtenis.
Vos liep naar de partij van zijn hart.
Waarom zouden dë katholieke jongens, die hem tut voor enkele
weken volgden niet terugkeeren, tot de groote katholieke familie 1
De tijd dien wij beleven is een zeer interessante tijd.
Hij is hun krachten, hun toewijding, hun «eestdrift waard.
F-GO,