s
Hulde aan de nagedachtenis
van Hsndslkjonseience
ïïieüws Mieip in Spaijs
Pleohtiglieid se de Koninklijke Vlaamschs Academie
Vulkaanuitbarsting in
Salvador
Dinsdag
Dec. 1955
Onzen Hond
VOLKSSTEM
xxxix jAAPaana kumsier 276
Kerkstraat, 9 en 21 Aalst. Telefoon 114. DAGBLAD 20 Centiemen Uilgerer J. Van Nuffei-D» Gendt
Publiciteit buiten het Arrond. AALST Agentschap Havas, Adolf IVtaxi-aan 13, te Brussel Rue de Richeleu, Parijs Bank Buiding/Kingsway, 20 Londres W. C. 2.
H. Crispins
|Zonop7,2yZonaf3(64
L. K. 10 N. M. 17
Oe Koninklijke Familie wauuï da PSechlighsid
in heü Paleis der Aeademiën bij
Hij leefde zijn volk lezen.
Zooals wij onze 'lezers aangekon
digd hebben, werd er Zondag dooi; do
Kon. VI. Académie, tor -gelegenheid
van de 50e verjaring- van liét afster
ven van Hendrik Conscience in -hei
Paleis der Academiën te Brussel, eone
buitengewone vergadering belegd.
Deze bad plaats te 10.45 u. cn vorm
de in dein .waren zin van bet woord,
eene roerende hulde aan dc nagedach
tenis van dr?n man die zijn volk
heeft leereiv lezen.
,D,e zaal was el ruk bezet door een
tiilgelezen publiek, waaronder mogen
aangestipt worden al dezen welke
naam hebben in onizc Vlaamsche let
terkundige wereld.
Aan de tafel van het bestuur had
den plaats genomen MM. Horman
Teirlinck, bestuurder dc Academie
minister Lippens. Staatsminister Max,
•heer Leo Van Puyvelde, onderbe
stuurder, MM. Felix Timmermans,
prof. Sabbc, prof. Vermeylen, Jozef
Muls, prof. Bruynooghe, Goemans,
bestendig secretaris. Godeijn "n De
Veen, voorzitters van het Rekenhof,do
luitenants-generaals Luyten en Neefs,
baron Gourtems, baron van den Bos
sche, oud-minister Carnov, Heynuin.,
Van Caenpghcin, Staatsminister Van
Gauwelaert, enz. enz.
Verder bemerkte men in de zaal
Mevr. Antheunis-Gonscienee, klein
dochter van den feesteling.
Hunne Majesteiten de Koning en
Koningin deden hunne intrede rond
11 uur. Zij waren vergezeld van prins
Leopold en prinses Astrid.
Nadat zij hadden plaats genomen in
de eere-loge, verklaarde M. H. Teir
linck do zitting geopend. Hierbij ver
leende hij het woord aan minister
Lippens, welke onze vorsten en prin
sen dankte om hunne vereereiitie aan
wezigheid op deze zitting. Die dank
was des te oprechter omdat, men in
die aanwezigheid het klaarste bewijs
vond van' hunne belangstelling voor
de cultureelc ontwikkeling van liet
volk.
Minister Lippens, daatop voort
gaande, bracht eene schitterende hul
de aan het verdienstelijk werk van
Conscience. Hij begroet in bom een
der promotors der Vlaams,eke bewe
ging en vooral den man die zich ten
dienste had gesteld van zijn volk.
*-
De omgeving van Conscience.
M. Jozef MULS, lid der Kon. Vlaam
sche Academie, handelde daarop over
de Omgeving van Conscience.
Ka te hébben herinnerd aan hef. af
sterven van Hendrik Con-science op 10
September 1883, gaat spreker .terug
lol. Antwerpen, de stad waaP Hendrik
Conscience is geboren cn opgegroeid.
Hij schetst Inert)ij in« vluchtige trék-
kén het letterkundig debut van den
schrijver en stijft terloops aan de ver
schillende personen welke hem hier
bij- behulpzaam waren.
Hierbij onderlijnt hij dat Conscien
ce gekomen is ten gepaslen tijde.
De Vlaamsche kuituur was op zijn
laagst gezonken en de aigemcenen toe
stand bij het Vlaamsche volk aller
treurigst.
Gelukkig vond hij steun bij Leopold
T cn de toenmalige ministers efi let
terkundigen.
Wat nu zijn werk betreft wel voelt
men er den invloed in van al wat
zweemt naar Romantisme. Conscience
heeft de. inwerking- van het tijdperk-
waar in hij leefde niet kunnen öntloo-
pen en zoo komt hel dat men duide
lijk in zijn werk sporen weer vindt
van Lamenais, Scot, Victor Hogo en
anderen van hetzelfde tijdperk.
Wat Conscience echter wel eigen
was, is dat zelden een schrijver zoo
dicht bij zijn volk stond en dat hij er
zoo goed werd door begrepen. Nog
voor zijn overlijden werd zijn stand
beeld opgericht te Antwerpen.
Het idyiisch werk van Consciences
Prof. Maurits SABBE, welke daarop
aan het woord kwam, handelde over
«Het Idyiisch Werk van Conscience.
Wat de grootste verdienste geweest
is van Conscience, was dat hij met
hef. volk heeft geleefd en zijn dage-
lijksch doen en laten heeft medege
maakt.
Hij zag dit echter met een blik, be
geesterd door de liefde en een gemoed
vol genegenheid. Daardoor heeft
Conscience steeds den goeden kant
van ons volk op het voorplan weten te
brengen cn de minder gunstige zijden
zooveel mogelijk zien te verdoezelen.
Heel zijn bestaan door is Conscien
ce de idealist gebleven, wiens pen de
werkelijkheid tot sprookjes wist om te
looveren.
Spreker besluit daarop dat het werk
van Conscience door het feit dat het
eene klare weerspiegeling is van de
Vlaamsche ziel onder ons volk zal
blijven, voortleven.
Conscience als historische
romanschrijver
M. August VERMEYLEN handelde
over Conscience als historische Ro
manschrijver. Hij ontleedde hierbij in
hunne groote trekken de meest ge
kende werken, van Conscience op dat
gebied, zooals Jacob Van. Artevelde
van Vlaanderen en
Die Leeuw van Vla&n-
De Kerels
hoofdzakelijk
deren.»
Hij besluit, hierop dat buiten Gogol,
den: grooten Rus, er in Consciences
tijd geen enkel romanschrijver be
stond, welke met Conscience kon ver
geleken. worden.
Conscience als Volksverteller
Felix Timmermans, welke vervol
gens aan bet woord komt, huldigt
Conscience als volksverteller. Toen,
zoo sprak Felix Timmermans op zijne
gemoedelijke manier, het Vlaamsche
volk uit zijn eeuwenlangen slaap ont
waakte en onmondig en onbeholpen
in de wereld stond, hadden wij een
man, die zijn' roeping als een apostel
vervulde Conscience. Eeuwen waren
donker over ons heengegaan. Wij had
den alle. 'geloof in ons zelf en ons ei-
en vertrouwen verloren. Wij waren
niet eens vernederd nis wij uit vreem
de handen on-s karig geestesvoedsel
moesten ontvangen. Wij hadden alle
hoop verloren, dat het ooit zou ver
anderen.
Toen- kwam Conscience als een her
der, die de frischheid van den morgen
in de plooien van zijn mantel droeg en
de goedheid op zijn gelaat. Hij kwam
vertellen., voor allen, zooals herders,
patriarken en heiligen doen, vol een
voud en 'vol klaarte. Hij vertelde niet
van de landen van. overzee, niet van
heldensagen uit hef. Noorden, neen,hij
vertelde hel. sprookje van het "Vlaam
sche volk.
Wij zagen in dc donkere hutten, in
de burgerkamers, in de sombere kas
teden en in de «pachthoeven en wij
kregen onze menschen lief. Door
Conscience vernamen wij, dat wij ook
een schoone natuur om ons heen had
den. Be Leeuw van Vlaanderen
een ster van Berlhlehom. De klokken
luidden. We kregen een ziel
Elk vertelsel was een gebeurtenis.
Hij had het sterker kannen doen,maar
hij deed het uit liefde voor "net volk,
bracht het geluk en optimisme en be
zwoer voor hem de zon.
Zijn vertellingen: boeren /an de
duisternis naar bet Jicht. Het -elk
vraagt geen portret van zijn eigen,
ir een uitzicht uit eigen 'obbon.
Zelden kwam een geschikter man op
geschikter plaats, in geschikter tijd.
Hij was vader, herder en apostel, een
tuk van ons leven. Hij heeft ons, let
terkundigen, een volk gegeven dat hij
leerde lezen, wezen en zijn.
Daverende toejuichingen begroet
ten het einde dezer redevoering'.
M. H. Teirlinck verklaarde daarop
de zitting gesloten, welke geheven
werd onder den kreet van Leve de
Koning.
Mevr. Bertha Antbeunis overhan
digde na do plechtigheid, bloemen aan
de Koningin.
Het was voor de Koninklijke Vlaam
sche Academie eene harec meest in
drukwekkende zittingen.
De actueele waarde van Conscience
Als laatste spreker kwam M. Her
man Teirlinck aan het woord, voor
het houden der slotrede. In zijn slot
woord had 'Spreker het hoofdzakelijk
over de actueele waarde Aan Conscien
ce. Hij A'crklaarde onder meer
Als slot A-an de Academische hulde
is het. mijn taak de aktueele waarde
van Conscience te bepalen. Wij hebben
allen als kind op Conscience's schoot
gezeten. Met vaderlijk gezag heeft hij
een wereld van helden opgewekt, die
ons tegelijk vervulde met schaamte en
met trots. Conscience :gaf ons echter
meer dan een opbeurend cn denkbaar
geheugen. Hij bereidde de opgang van
ons nationaal gevoel. De Vlaamsche
persoonlijkheid werd door hem aange
sproken. Dat is de waarde van het
werk van Conscience. Be erfenis van
Conscience is van uitzonderlijke
waarde. Zijn werk is in volstrekten zin
een goed werk. Het leert ons zuiver en
eenvoudig te zijn. Het leert ons edel
en edelmoedig te zijn. Het leert ons
offervaardig en schoon te zijn.
Het gaat niet goed met onzen lijd
er dreigt gevaar. Over de igeheele we
reld is het maatschappelijk lichaam
met koortsen aangetast. Vergaderin
gen als dezen zijn echter teekenend en
heilzaam. Uit alle streken en ïil alle
standen zijn wij hier bijeengekomen
en zitten te zamen. Het is of een «roo-
te familie zich weer vereenigt en
kracht aan zijn kracht wil onUe°nen.
Een volk, dat zulk een solidariteit Kan
Iconen, leeft en heeft een toeko .vt.
Gezegend het volk, schreef Prins,
dat in een Conscience zijn vader her
kent.
De hoogsten staan met ons. Een
volk dat zulke eensgezindheid kan be—
leiden, heeft een ziel, een droom, een
Uit San Salvador wordt geseind dat
Vrijdag de Isalco in werking is getre
den. Veel boeren zijn het slachtoffer
van de onverwachte uitbarsting .è-
worden cn zijn verrast door den neer-
stroomenden lava, die van den fcra-
tcnvand daalde.
Dc ongelukkigen zijn levend ver
brand.
Er is bij 'de ramp ook veel vee ver
loren gegaan.
Door de dichte aschregens zijn de
meeste koffieplantages in de nabij
heid van den vulkaan' verwoest cn de
plaatsen, die zich in de omgeving hé-
vinden, zijn lievig geteisterd door. de
onverwachte uitbarsting.
De vulkaan Isalco
Salvador is de kleinste van de mid
den Amcrikaansche staten, maar de
bevolking is buitengewoon dicht.Dwars
door de republiek, die trouwens in
haar wapen een vulkaan heeft staan,
die uit zee oprijst, loopt een vulkaan-
koten. De Isalco is een van de vele
vuurspuwende bergen het is een der
was kleinste en ontstond eerst in 1770.Ilij
heeft nu een hoogte van 1.825 meter.
Salvador is een rijk land wat de op
brengst betreft -en vooral de koffie
plantages zijn- een belangrijke bron
van inkomsten voor de republiek.
De lavastroom vloeit verder
De stad Isalco bedreigd
Latere berichten melden, dat een
paniek zich van do bevolking heeft
meester gemaakt. De lavastroom die
reeds zes boerenhoeven in de omge
ving van de stad Isalco heeft wegge
vaagd. zet haar weg voort in de rich
ting van de stad.
Wat de paniekstemming r.cg ver
hoogt is de dichte wolk assehe, die
boven heel de streek hangt otu als
loeiende stof neerdaalt.
De .bevolking van de streek Ts" op de
vlucht geslagen met have en go»d.
Groote opgewondenheid
Madrid, 3 Oec.
■Die verkiezingsveldtocht voor de
verkiezingen van heden Zondag was
veel minder lievig dan den voor-avond
van 19 November, doch de onrust is
veel grooler.
Er worden allerlei paniekzaaiende
berichten verspreid, die natuurlijk
slechts met het grootste voorbehoud
dienen onthaald. Zoo zou Lerrous aan
journalisten verklaard hebben, dat zij
zich moesten gereed houden om Maan
dag morgen ophefmakende feiten be
kend te maken.
Om een gedachte te geven van den
zenuwachtigen toestand kan o. m. die
nen het feit, dat ai de wapenhande-
aars te Madrid, bun wapens bij de
overheid hebben ingeleverd uit vrees
dal hun zaak zal worden geplunderd.
Elders in de provincie werden de
wapenhandelaars door de burgerlijke
overheid verplicht hun voorraad wa
pens en munilies, in le leveren.
Slechts twee lijsten
Uit Madrid. 3 December
Vanaf 8 ure Zondag morgen waren
de kics.hureelem weer open. Heel den
voormiddag bleef liet kalm in de stad.
Slechts twee lijsten staan tegenover
elkaar en die van de Nationale Unie
bevat 'daarbij slechts acht namen.
Daar do kiesomschrijving Madri 1-
centrum, zeventien afgevaardigden
kiest, zal de tegenpartij, de socialis
tische, in ieder geval negen gekozenen
hebben1.
Dat is een heele geschiedenis geweest met
*oiizen hond», dat mag ik U vorzokereu.
Hij hoc-t "Bruno., zoo heb Ik hem gedoopt,
en,., als 't hem belieft, lui3tert hij ook naar
dien naam.
Hij moet zoo-n drij maanden oud zijn, naar
de -achatlage- van een paar hondenkenners,
die hem te zien kregen, 't Is een rashond, esn
Mechelsche scheper. Zijn kleur is bruin,
met een 2\varte streep over den kop. Een
mooie lango snuit bezit hij, met twee donker*
bruine co^en, die glinsteren van deugnie
terij.
We hebber* hem gemeten en bevonden dat
hij juist 34-cm hoog is, niet min of niet meer,
want we waren zoo maar gevieren om dat ta
meten. Vergissingen zijn hier dus uitgesloten
Voeg daarbij twee paar dikke, molligs pootjes
en een mcoien staart en... ga ziet hem zeker
reeds in verbeelding, daar voor u staan ?l
'n Fijnen hond, niet waar Nog wel de eerste
de besta niet
Volgens mij is 't effenaf een prachtbeest
al zeg ik het zelf.
Waar ie vandaan komt? Dat weet ik ook
niet en dat is juist het fijne van da geschie
denis, want ik zei U toeri al, niet waar, dat
er eena geschiedenis aan onzen Druno ver
bonden is
Do kwestie is deze. Bruno is 'nen VON
DELING
Inderdaad, Ik vond het diertje Inopon bij
mijne aankomst op de worf, een lullige mor-
gend. 't Zeg er verarmd, verwaarloosd en
bekrompen uit en ik kreeg aanstoucs mede
lijden met dat jonge hondje. Ik riep 't bij me
tevergeefs, het keek wel als ik riep, maar
't durfde nist naderbij komen. Ik ging dan in
't bureel en haalde er een van m'n meege
brachte boterhammen uit m'n tasch en wierp
het stukjes tce, die het gretig binnenslokte.
Zoo kreeg ik 't hondje dan eindelijk in m'n
bereik. M'n plan was terstond gereed: een
verloren hond die ik groot zou brengen. In
de nabijheid stonden echter twee mannen ta
praten. Was de eigenaar er niet bij Want
met zekerheid wist ik niet te zeggen of hst
beestje vericren was... Ik wachtte dus en
zag me verplicht een tweeden boterham uit te
deelen aan den vondeling. Even smakelijk
ging nummer 2 naar binnen. Na een tiental
minuten die me een geslagen uur toeschenen,
gingen de mannen eindelijk hunnen weg uit.
maar goen van beiden die acht gaf voor d.-n
hond. Ik locada een zucht van varlichting,
nam het beestje op, dat intu8sehen reeds veel
vriendschap-en vertrouwen voor mij scheen
over te hebben, en droeg het in 't bureel,
alwaar het dadelijk een plaatsje zocht rond
de ronkende kachel. Aanstonds zocht en vond
ik een oude kom en goot er do helft van den
voor mij meegebrachten koffie in uit, (met
melk en suiker, hoer) en slokken dat hij deed.
'a Middags kreeg den vondeling mijnen
derden boterham en ik klopte dan maar op
de kin, denkende dat ik al geeten liad.
Als ik d in 's avonds naar huis terugkeerde
sloot ik mijnen kameraad in het bureel op
en thuis vertelde ik mijne historie. Vrouw
lief scheen niet zoo enthrus ast over het ge
beurde als ik zelf en stelde me al dadelijk
voor het wreeds feit dat het moeilijk voor
ons zou gaan om het diertje t9 behouden...,
Las ze de teleurstelling en de spijt op miju
wezen? Want vergoeilijkend voegde zeer
aanstond aan toe als u hom echter achter
moogt zetten, zou dat wel gaan, vraag het
eens aan Mijnheer X,
Zoo kreeg ik dan toch weer hoop, en den
derden dag was het zaakje geklonk»n. het
akkoord bersikt. En al dien tijd bleef Bruno,
ik had hem intuS3chen al zoo gedoopt, cp m'n
bureel. We waren dikke vrienden geworden
deelden broederlijk de meegebrachte
boterhammen, 't Beste was natuuriijk steeds
voer Br uno, dia er geen zier om gaf of er al
cf niet i6ts voor mij overbleef. Een dag
bracht ik voor hem boterhamme.i meoc met
en dikke laag vet besmeerd. Als ik hem een
tuk daarvan voorlegde rook mijnheer or ajns
aan, trok zich ervan terug en kwam mij dan
aankijken met oogen die sohenen te zeggen
is dat al wat ge voer mij hebt meegebracht,
ouwe jongen dat speel ik niet naar binnen,
hoor I Wat bleef or mij dan anders te
doen als hem mijn eigen boterhammen cf te
staan, en... straf, maar niet minder waflr.,,,
zelf de vetboterhammen binnen to ntoff Jen,
Gelukkig had ik grooten honger, anders had
dat zeker niet gegaan
Eindelijk dan, don vierdon dag, bracht ik
mijnen kameraad moe naar huis, hem op mijn
arm dragend a!s een kerstekind. Als ik aan
holde kwam iedereen toegeloopan om den von
deling te zien en te keuren. Ik zette Bruno
neer in den gang en liet hem vrij loopsn.Eorst
trok hij zich wat achteruit, schuw en btvraasd
voor die nieuwe gozichtcn. aio hem stonden
aan te gapen. Dan keek hij mij eens doordrin
gend aan, en aleik hein bemoedigend streelde
en zoetjes toesprak, was zijne terughoudend
heid verdwenen en kwispelstaartend ging hij
kennis maken met zijne nieuwe huisgonooten
De uitroepen van «och. wat oen lief beestje,
vat een schoon hondje on de streelingen
dio eenieder hem gaf, stelden ook mij gerust.
Ik zag dat hij al onmiddellijk aangonomen was.
Ja. 't was een blij do intrede voor Bruno,
wien dcxea nieuwen tehuis best scheen to bo<
vallen,
Verder Bruno do hold - van den avond
aar ai may 's nachts belette hij ons allen ta
slapen door zi.in hevig geblaf en gejank. Dat
men hem 's nachts opsloot in een donker hok,
zoo gehesl afgezonderd, dat scheen hij niet
over zijn hart te kunnen krijgen I
Nu is Bruno daar gelukkig al over heen. Hij
is zijn nieuw leven gewoon on stolt het opper
best, Hij is de beste vriend van al de huiagenco-
ton, dn> hem om ter meest vortroeteleo. Het is
ook zoo'n vriendelijken hond. die zoo echt lief
kan zijn en dankbaar gestemd jegens zijne be
schermelingen en meestors. en vooral jegens
den «Barmhartigon Samaritaan» dio hem uifc
den nood redde. En dat beu ik.
E. GILIS.
n-, in i I Te Mazarron is het lot een .iljeli^o
|De Koninklijke Vlaamsche Acade-iv._i-.-~i
,botsing gekomen, men
mie wijst met dankbaren ernst op deidoo(]e te betreuren
leering daarin beslot-en;. Zij begroet'
den Koning, de Koningin, den kroon
prins cn de kroonprinses, wier aan
wezigheid met een onverge tel ijken
Jluister deze vergadering bekrachtigt!
heeft
Te Honda werden negen stembussen
vernield.
Te Madrid werd
vrouw met
ZiQ onderaan volgende kolom»
stokslagen afgeranseld omdat zij
vijfmaal stemde.
Te Malaga werd een groep commu
nisten aangehouden, omdat deze
poogden kloosterzusters het slem.
men .te beletten,
