Na de Mijnrampen te Paturages
Rerum Novaram!
VRAAGSTUK
Pius X en Pius XI
Een millioen in den zak
van een doode
Uit de Vatlkaansche Stad
Kerkstraat, 9 en
(Publiciteit buiten het Arrond.
Dinsdag 22 Mal
H. Emiliua
Zon op 4,08 Zon af 7,82
Woensdag 23 Mei
1934
H. Joannes
Zon op 4,02Zon af 7,33
Y. M. 28 L. K. 4.
We bezochten eene inrichting voor
abnormalen, lichamelijke en geestelijke
abnormalen kinderen met één arm, één
been, halflam, totaal misvormd, verstan
delijk misdeeld.
Noch de kraaknette, rijkingerichte za
len, klassen en werkhuizen, noch de
groote opofferende liefde der Broeders
kon den pijnlijken indruk wegnemen,
dien het zien van zooveel menschelijke
wrakken op ons maakte. Wat ons vooral
trof, was het groot aantal zwakzinnigen
of abnormalen.
Waarbij komt het toch, vroegen we,
dat er zooveel zenuwzieken zijn Ber
gen, ziuneloozengesticht voor vrouwen,
bouwtjiieuwe, groote paviljoenen en in
twee dagen tijds zijn ze overbevolkt. Het
nieuwe gesticht te Beernem kan geen
zieken meer aanvaarden Waarbij komt
Let, toch, dat er zooveel zinneloozen zijn
Ja, Mijnheer, daar raakt u een teer
punt aan. Weet U hoeveel zwakzinnigen
er jaarlijks in België bijkomen Rond de
drie honderd, en dat vooral van 2535
jaar, zoodat ons land voor het angstwek
kend vraagstuk staat Moet België om
de twee jaar een nieuw zinneloozen te
huis bouwen
En de oorzaken, Vader Overste, de
oorzaken
Vooral het losbandig leven 1
Het losbandig leven Drinken en
schinken, draaien en zwieren, genieten
en nog genieten, uitgeleefd voor men be
gint te leven. De zedelooze ongebonden-
beid wreekt zich verschrikkelijk en het
wordt meer dan tijd dat de verantwoorde
lijke overheden doornijpen. Weg met alle
aangebrande lectuur Weg met de prik
kelende naaktaffichcs I Weg met de
naaktkultuur Weg met filmen die gods
dienst, huwelijk en kuischheid bespotten.
Hoc wilt ge dat de jonkheden goed
blijven
Luister. Een professor van de univer
siteit te Praag heeft een groot aantal
klaukfilmen der laatste jaren naar hun
zedelijk gehalte onderzocht. Uitslag de
helden dor beroemdste internationale
filmen waren 3J0 moordenaars, 104 die
zich vergrepen aan openbare geweldda
digheden, 74 wisselvervalschers, 43
brandstichters, 1S1 lieden die een valsche
getuigenis aflegden, 642 bedriegers
oplichters. 165 beroepsdieven, 213 man
nen en 192 vrouwen die zich schuldig
maakten aan echtbreuk, 50 procent der
huwelijken, waarvan spraak is, zijn onge
lukkig, in 80 procent van de (gevallen
door de tusschenkomst van een derde, 40
procent van de filmhuwelijken loopen uit
op echtscheiding.
Kunnen de katholieken van alle landen
het voorbeeld niet volgen der katholie
ken van de Vereenigde Staten In
Seattle stonden 75000 katholieken op en
onderteekenden een plechtige verklaring
dat zij zich in geweten verplicht voelden
filmen die op zedelijk gebied niet onbe
rispelijk zijn, met alle middelen te boy
cotten. 25.000 vrouwen van Dubuque de
den een zelfden oproep. De katholieke
studentenvereenigingen van Detroit en
de katholieke academie van Michigan
dwongen de eigenaars van openbare thea
ters tot het nemen van snelle en dras
tische maatregelen, ook in Cleveland,
Chicago enz. In Boston en New Yorken
betoogden katholieke vrouwen en man
nen tegen zedelooze tijdschriften en be
kwamen dat zulke bladen uit de openbare
verkoopplaatsen moesten verwijderd wor
den. Een tweede oproep had voor gevolg
dat de politie te Martahan en te Brook
lyn aan de openbare uitleeningsbibliothe-
ken bevel gaf binnen de 24 uren al de
boeken met onzedelijken inhoud te doen
verdwijnen. (Tijdschrift America.)
Wij Katholieken
moeten onmeedogend alle slechte filmen
boycotten de slechte ook de neutrale
pers onverbiddelijk weren en bestrijden
en waar protest niet helpt, doen voelen
wat we willen. J.M.
lamaBWiiii ui I njmysgg&x
baar stukje papier. N.iets echter word
gevonden. Had soms niemand van de
groep' deelgenooten 't lot zelf in bewa
ring Bij elk dezer menschen werd met
het uithoudingsvermogen der wanhoop
gezocht naar het lotje, maar er werd
niets gevonden.
Er bleef echter nog een hoiop. de af
lijvige werd misschien gekist met het
lotje op zak Met bijzondere toelating
werd het. lijk van den handelaar ontgra
ven, en het lotje werd gevonden in een
der zakken van den doode. Het was zeer
zorsrvuldiig in yieren gevouwen*
We lezen in de «Gecmania»; het vol
gende. «Ongeveer vijftig jaar geleden
kwam een jonge priester van Milaan
naar Mantua. Ilij wou de beroemde stad
bezichtigen. Reeds vroeg in den morgen
droeg hij, in de kathedraal, de H. Mis
op. Hij voelde idiaarna een groot verlan
gen in zich opkomen om den bisschop
te zien.
Hij klopt aan maar niemand kwam
openen. Hij klopte tot driemaal toe.
Reeds wilde hij weggaan, toen de jonge
priester, in eene kamer, gelegen langs
de andere zijide het gerucht hoorde van
tassen en vaatwerk. Voorzeker is er een
knecht aan den arbeid. Hij gaat langs
dien kant het huis binnen een open
deu-r, een lange gang en daarachter een
groote keuken. Een priester is er
werkzaam. Hij maakt zijn koffie klaar.
l?ie jonge priester vraagt
Eerwaarde, zoudt gij mij niet
kunnen zeggen of ik, dezen rmorgen.den
bisschop zou mogen spreken
De priester keert zich iom en de be
zoeker ziet «kit het zijn biiss'chop is. Ge
heel in de war1, biedt hij zijne veront
schuldigingen. aan.
Neem het mij niet kwalijk, Mon
seigneur. Ik heb dezen morgen, zeer
vroeg, de H. Mis opgedragen en ik' wou
de stad niet. verlaten zonder mijn bis-
•chop te zien... Ik klopte aan en nie
mand kwam openen. Ik meende hier
ergens een bed.ienide te ontmoeten.
Zeer vriendelijk lachte de Bissch'jp,
Joseph Sartoi, hem toe.
Maar dat is zeer lief van uwent
wege me eens te komen bezoeken. Ge
hebt voorzeker niog geen ontbijt gehad.
Help me een handje, dan drinken we
samen koffie.
De jonge priester, Achille Ratt.i, was
aanstonds bereid. Eenige o,ogenblikken
d^rna aten ze samen hun morgenmaal:
de bisschop, Joseph Sarto en de jonge
priester. Deze sprak met geestdrift over
zijne studies, zijn uitstappen in de Al
pen en zijn bergibeklimming. De bis
schop luisterde zeer belangstellend.
Eensklaps kwam de zuster van den
biisschop blnne.n, mét heur voorraad,
van de markt medegebracht. Ze bekeef
haaf broeder moederlijk'.
Wat. zal de eerwaarde heer over u
denken Waarom hebt ge niet eenige
oagenblikken gewacht, dan zou ïk uw
koffie gezet hebben
Alles is opperbest verloopén en
de koffie smaakt zeer goed 1 wedervoer
de bisschop lachend..-
Daarna wendde hij zich tot den be
zoeker.
Ik denk niet, dat ge, daarom, een
slechten indruk van me zult meedragen.
Ik denk dat Monseigneur de bis
schop van Mantua, een man is naar
het hart Gods-, zoo 'eenvoudig als Onze
Lieve Heer zelf was.
Gij hebt gelijk, 'riep ide zuster uit.
Ge moest eens weten boe lief men hem
heeft, juist omdat hij zoo eenvoudig is.
Ge nnoet me zoo niet prijzen. Op
die wijze spreekt, men maar over lieili-
ligen en over Pausen, 'en ik ben maar
een bisschop.
Ge zult m'lsischien eens Paus we
zen, wie weet antwoordde de zuster
van den bisschop.
Vermits ge nu toch voorspellin,
doet, zoudt ge evengoed kunnen zeg
gen dat mijn jonge vriend nom eens
Paus zal wortelen.
En waarom niet
Een weinig later ging de jonge pries.
ter ontroerd weg, na den zegen van zijn
bisschop te hebben ontvangen.
Mejuffrouw Sarto had juiste voor
spellingen gedaan in 1903 beklom
Joseph Sarto den Stoel van Petrus, nq.
dep naam Pius X. Achille Ratti is Pius
XI, onze hedendaagsche Paus.
Opgegraven en weergevonden
Een belangrijk en eigenaardig geval
heeft zich voorgedaan te Poitiers, in
Frankrijk. Een handelaar stierf, enkele
dagen geleiden, en de afgestorvene had.
gezamenlijk met enkele andere inwo
nors van Poitiers, een lot gekocht der
Nationale Loterij. Het was een vrien
dengroep, bestaande uit handelaars van
de plaats, die de ka.nis der fortuin wil
den wagen. De afgestorvene werd aan
gesteld als bewaarder van het lot.
Enkele dagen na den dood van den
lotbewnarder greep dë trekking plaats,
en de deelgenooten stelden vast, dat hun
lot tiilbetaalbaar was met 1 millioen.
De weduwe van den aflijvige werd ver
wittigd, en koortsig werd het gansclie
huis door gezocht naar het zeer kost-
Zie vervolg onderaan yorlge kolom..
De laatste groet.
Zondag morgend, heeft een stoet van
mijnwerkers zich naar het tragische
mijnvak begeven, waar nog lijken lig
gen in de «Veine Angleuse».
De mijnwerkens brachte.n bloemen
voor die kameraden, waarvan het sloffe-
Nog een slachtoffer ten grave gebracht.
Maandag greep onder een aanzienlij
ken volkstoeloop de ter aarde bestelling
plaats van Achille Lermusiau, slacht
offer van de eerste mijngas.ontploffing.
Hulp aan de getroffene famllleën
Steun uit Brussel
lijke overschot waarschijnlijk nooit! De «Cercle Borain de Bruxelles», on-
meer terug boven zal gehaald worden, jder voorzitterschap van dr Francois,
Zij waren gekomen uit Luik, Charle-! heeft besloten een groot gala in t.e rich-
roi, Limburg, het Centrum en uit allo ten met medewerking van de beste zang-
hoeken van de Borinage.
Aan de mijn stond ee# ploeg voor
werkers, met hun hoofd, Roland en den
vere.enigingen in de koolstreek.
De Muntschouwburg heeft voor 3 Ju
ni een bijzondere avond1 voorzien waar.
ingenieur Blauwaert, twee helden uit de j van het programma eerstdaags za! me
reddingswerken. Zij gingen den stoet jdegedceld worden.
vooraf naar de daodelijke mijn. j De cinema. «Roxy» zal insgelijks op
Hier werd een houiten afsluiting weg-;Vrijdag 25 Mei een av.ond geven ten
genomen en de aanwezigen bogen nogvoordeole der slachtoffers
eens .over de sombere diepte. Het werd
stil.
Een groote tulpen- en iseringe.nkrans
werd in de schacht geworpen en ging
liggen 800 meter diep, bij de verlaten
dooden.
Daarop volgde dan een stroom vanmijnramp te Paturages.
bloemen van Mei, groote en kleine boe-j De b. Huysmans, burgemeester vaïï
ketten, rijke en arme boeketten, bloe- j Antwerpen, heeft in naam van het sehe-
men uit. den tuin en bloemen van de we. i pencollege. aan «Het Handelsblad» be-
gen. jkend gemaakt dat de Stadsoverheid dit
Velen schreiden. De redd'ers Roland mooi initiatief wil ten uitvoer Dreigen.
Het Bloemje van den mijnwerker
In één zijner vorige uitgaven had
«Het Handelsblad» van Antwerpen de
gedachte voorop gezet een bloempje
van den mijnwerker» te verkaopen ten
voordeele der getroffen families van de
en Blauwaert schreiden.
Om 11 ure, ging dat oude, verroeste
hek van de mijnval weer dicht, voor al
toos. Aldus werd een opperste groet ge
bracht aan de droeve martelaren van den
plicht.
Nog verschillende ontploffingen in den
noodlottigen put.
De werken tot demping, van den put
van de mijn «Fief de Lam-brechies»
worden v-oort,gezet. Deze werken leve
ren nog s'teeds groot gevaar op. Nu dat
er reeds 750 wagentjes aarde in den
put wedden gestort, heeft men tijdens
den verloopen nacht en ook in den loop
van Maandag een reeks ontploffingen
vernomen, die in den 1 if koker en in den
luchttoevoer groote wolken koolstof
naar boven deed stuiven. Er blijven dus
nog steedia gassen in de mijn aanwezig
en de toegang naar de mijn blijft im
mer ten strengste verboden.
Er werd naar de mogelijkheid uitge
zien om neer te dalen naar de verdie
ping op een diepte van 585 meter, ien
einde na te gaan of het pompstelsel
degelijk in orde is, doch deze nederda-
ling blijft uitgesloten, daar de dood in
dit igeval om zeggens zeker zijn zou.
Maandagmorgen kwamen weer de
bestuurders, de ingenieuns en de alge-
Zondag 27 Mei, zullen de kinderen, uit
het vrije en gemeentelijk onderwijs ge
last worden dit «(bloempje» te verkoo-
pen.
Het voo-rbeeld van Antwerpen, worde
op vele plaatsen nagevolgd
Te Leuven
Diep getroffen door de verschrikke
lijke ramp die heel het Zwarte Land in
rouw gedompeld heeft, zullen de studen
ten der speciale scholen der katholieke
hioogeschool van Leuven rondgaan
mijnwerterspak, Woensdag, Donderdag
en Vrijdag aanstaande, ten einde de lief
dadigheid der Leuvensohe bevolking op
te wekken ten voordeele der getroffen
gezinnen.
Te Rijsel.
Te Rijs el, Fransch-Noordeff, heeft
Zondag eene roerende plechtigheid
plaats gehad, ter nagedachtenis van de
slachtoffers der mijnrampen te Patura.
ges. In deze stad had dien daig juist een
internationale mmziekwedstrijd plaats,
waaraan 28 Belgische maatschappijen
deelnamen. Voor de uitvoering, op
Groote Markt, van een gezamenlijk stuk,
door duizenden muzikanten, werd een
plöchtige dioodenzang uitgevoerd.
Door eene Waalsche muziekmaatschap
pij, bestaande uit 110 uitvoeders, meest-
Kajottershoekje.
meene leiding der mijnen bijeen ten cin-tal mijnwerkers, werd eene omhaling ge-
de den toestand van het oogenblik diep-'daan ten bate der isiacht.offers van \t
grondig te bespreken.
grauwgas.
Vier slachtoffers in een huisje... De dood is onverbiddellijk.
Rome, 20 Mei. Heden had in dc St.
Pietersbasiliek de heiligverklaring
plaats van den gelukzaligen Conrad von
Parzhan.
Wanneer de Paus op zijn troon in de
basiliek had plaats genomen en de hul
de der kardinalen -ontvangen had begon
de plechtigheid der heiligverklaring. De
consistoriale advocaat aanzocht drie
maal don Paus de heiligverklaring van
Conrad van Parzhan uit te spreken. Na
het derde verzoek ging de Heilige Vader
over tot het uitspreken der gebruike-
ilijke formuul. De klokken luidden volop.
Na de mis gaf de Pairs zijn zegen aan
de geloovigen waarna hij onder de toe
juichingen der menigte de basiliek ver
liet.
De Belgische zending woionde de plech
tigheid bij.
den. Mocht (lat waar zijn Ge hebt allen
die rilling gevoeld van fierheid, dat ge
mocht meestappen in dien stoet van ge
loof in de toekomst ge hebt een sidde
ring gevoeld toen ge die eindeloos lange
rijen withemden in de zon hebt, zien stap
pen vol tucht, zangen, fierheid.
Het was op sommige oogenblikken om
te weenen van vreugde. O, geel en witte
vlag der Pauzen, symbool van de eene
groote Kerk. symbool ook geworden van
Rerum Novarum, waarin het heil van
onze werklieden ligt wij blijven U trouw
Wij, de christene arbeidersjeugd, van het'
kleine maar vurige Vlaanderen.Wij scha
ren ons rond U en we verdedigen U tegen
allen laster en spot.
Want ge zijt voor ons bet teeken der
Pauzen, het teeken van Rerum Novarum.
Kajotters, het is te schoon geweest om
te vergeten... K. HA JEE
Kajotters, ja, hoe moet ik het U
diets maken. Rerum Novarum 1934... Ik
hoorde het op den trein. Ze waren er
sarcastisch over bezig, over de pastoors
en den Paus en zelfs God kwam er bij te
Alles moest er door en natuurlijk
ook Rerum Novarunu
Eigenlijk was 't daarom te doen, want
ze zagen in hun compartiment één ka-
jotterskenteeken, en met zessen zijn ze
dan zeer moedig.
Ge zult eens zien of O. L. Heer ze
zegent. Op 1 Mei dan hebben we schoon
weer gehad. Wedden dat 't morgen stre
pen regent Hij lachte brutaal. De Ka-
jotter zweeg en lachte ook eens...
Ze krijgen nog geen honderd Ka
jotters bijeen, met al hun lawijd...»
Jawel, als er honderd Kajotster-
kens zijn, zullen er wei twee honderd Ka-
jotsters zijn, maar dat is ook alles.»
Ze gingen verder en verder met hun
dubbelzinnigheden en hun bijtenden spot.
ze ontzagen niets, ja, ze werden kwaad,
omdat de Kajotter niet anders deed dan
eens medelijdend lachen...
Ons Heer Hemelvaart en... geen "Sus-
senweer». Ja, de zon was van de party,
en ze scheen, lijk ze in weken niet ge
schenen had. Zoo'n weer moet het
geweest zijn als O. L. Heer voor 't echt
naar den Hemel geklommen is.
Al de jonge menschen voelden dat het
heerlijk ging zijn En hun bloed liep wat
rapper, ze werden wat gejaagder, ze
maakten zich wat zuiverder om schooner
te zijn in de mooie zon. En waarom
niet?De dag was toch zoo heerlyk,
zoo innig mooi begonnen met de Commu
nie van zooveel jongens en meisjes, die de
wereld willen dragen naar Christus, hun
zon.
En hebt ge het dan gezien hoe ze op
trokken in rijen na ryën... Ha, geen
honderd 1 Neen, maar honderden, ja,
duizenden gelijk in Antwerpen. En niet
omwille van een Kajotster, neen Wij
hebben het nog zoo ver niet gekregen als
de anderen 1 Maar, daar hebben we het
niet over. Laten wij liever nog eens onze
oogen toedoen en de heerlyke optochten
bekyken in onze verbeelding langs de
straten van onze steden.
O, Vlaanderen, Kajotters, wat zijt ge
jeugdig en vreugdig en frisoh. Meisjes van
dit landje, wat zyt ge fier, als ge, met
zulk ideaal, met zulke geestdrift en zon
der by-bedoelingen over onze wegen stapt
Kleuren van uniformen en vlaggen,
zoo schoon dat op sommige plaatsen de
toeschouwers in hun handen klapten
Ik kan 't allemaal niet zeggen, maar
het heeft deugd gedaan, aan allen die deel
maken van de Moederkerk van Rome.
Mocht het zoo blijven duren... Hebt ge
optochten gezien De optochten waar
Vlaanderen fier mag over zijn. De optoch
ten die de anderen ons benijden, omdat
zij geen kleuren hebben lijk wij, geen
vlaggen, geen frisscbe jeugd,geen idealen
om alles te overgieten met zon Kajot
ters, begrijpt ge dat alles, en kent ge den
zin van Paus Leo en zijn brief Rerum
Novarum
Ja, niet waar Veel is er U over ge
sproken en veel over geschreven. Ook de
andersdenkenden moesten liera loven om
zijn gezonde gedachten. En toch, werke
lijkheid is hij nog niet geworden...
Maar, dit is zeker, dat we door dien
stoet, door al die optochten, door die
vlammende geestdrift, toch al een tikje
meer zien en voelen wat er in steekt.
Want,ge gaat mij eens niet wijs maken
dat ge zulke massa menschen kunt warm
maken voor zinlooze woorden, dat ge de
jeugd kunt winnen voor een ideaal van
kaarske schiet 1
En de jeugd, de kajotters vooral zyn er
enthousiast over deze viering. Want, zy
hebben er met hun liederen overal de
leute en de geestdrift ingestoken. Zy
durfden en konden roepen van: hip hip I
hoera Kajotters, komt, en volgt Rerum
Novarum.Het moet voor Ueen banier zyn
dieU aanvoert iu den strijd Een banier
die we niet laten afnemen of bespotten
Het feest is voorbij, maar de geweldige
indruk blijft. Overal is het goed geweest..
Dat heeft deugd gedaan.
Maar laat het nu goed blijven. Dat ligt
in uwe handen, kerelsZoo gij goed blijft
zal Rerum Novarum verwezenlijkt wor-
Zle vervolg onderaan vorige koloni*
XXXX JAARGANG. NUMMER 117
21 Aalst. Telefoon 114. DAGBLAD 20 Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt.
AALST, l: Agentschap HAYAS, Adolf Maxlaan .13, ie Brussel er= Rue de Riéheleu, .Parijn e— Bank Buidiqg./Kingsway, 20 Londres ML C. 2.
