i
Max Cosijns onderneemt een nieuwen
Stratosfeertocht den 15 Juni aanstaande
Dirk Martens* Hulde in
onze stad
Het aanstaands Consistorie
Strenge Veiligheids
maatregelen aan het Spoor
Kerkstraat, 9 en 21 Aalst. Telefoon 114. DAGBLAD 20 Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt.
Vertrek van de
Albertville
MINISTERRAAD
XXXX JAARGANG NUMMER 127
publiciteit buiten het Arrond. AALST Agentschap HAVAS, Adolf Maxlaan .13, te Brussel Rue de Richeleu, Parijs r— Bank Buiding/Kingsway, 20 Londres W. C. 2,
Zondag 3 Juni
H. Clotildis
Zonop 3,63 Zon af 7,45
Maandag 4 Juni
1934
H. Antonia
Zon op 3,52Zon af 7,46
L. K. 4. N. M. 12
Hieronder laten we in extenso de
toespraak volgen van den heer Leo Crick,
In ous volgend nummer laten we dien
volgen van den heer J. Van Overstraeten.
Mevromven, Mijnheer en,
De nationale kunstgeschiedenis verkondigt
luid en onvergankelijk onzen roem. We zijn on
betwistbaar een groot volk geweest. Die groot
heid dankt ons land gewis aan zijn eigen rijke
natuur, doch meer nog aan het godsdienstig le
ven zijner bevolking. Daaraan zijn we het
schoonste en het beste onzer kuituur verschut
digd.
Een overblijfsel dier grootheid van vroegere
tijden en geslachten is in dezen zerksteen opge
sloten. De naam die er op te lezen staat, is niet
enkel de naam van een beroemd persoon 't is
een naam die aan de geschiedenis behoort. Dit
beseften we misschien nooit beter dan op dezen
stond, bij de plechtige herdenking van Dirk
Marlens' eeuwgetijde, die ons vandaag samen
brengt in een opwelling van eigenwaarde en na
tionale fierheid.
Na een eeregroet te hebben gebracht aan den
verdienstelijken Burger en den hoogstaanden
Kunstenaar, wiens bronzen standbeeld zoo heer
lijk oprijst in de schaduw van ons eeuwenoud
Belfort, symbool van een glorierijk verleden, zijn
we vergaderd in deze heilige plaats om thans
hulde te brengen aan den Christen Geleerde die
even groot was in zijn geloof als in zijn kunst
en in zijn wetenschap.
Dirk Martens was niet alleen een meester in
zijn vak, die nis allereerste drukker van het land
een nationale glorie mag geheeten worden, hij
was ook een mail van groote ontwikkeling die
zijn veelzijdig talent in deu dienst stelde van
Christus en zijn Kerk. Als drukker der Leuven-
sche Hoogeschool, tijdens de bloeiperiode zijns
levens, stond hij te midden van het intellectueel
leven dat alsdan te Leuven rijn hoogtepunt be
reikte. Hij was de vulgarisator der pennevruch-
ten van wereldberoemde Humanisten, godgeleer
den en filosofen, wier werken hij ontelbare ma
len vermenigvuldigde, aldus aan .rijn weetgieri
ge medeburgers en vooral aan de hoogstuden
ten brengend de groote gedachten van geniale
denkers en geleerden. Als kind van den grooten
tijd dien hij beleefde, droeg hij in rich de drang
naar roemvolle daden en veroveringen. Terwijl
rijn lijdgenooten de prachtige kathedralen en
stadhuizen opbouwden. wier majestntische
schoonheid ons voor oogen voert wat in de 15e
eeuw menschenharten bewoog en menschenrie-
leu vervulde, richtte hij met rijn sierlijk uitgege
ven boeken een monument op van hoogstaande
wetenschap, tot verheerlijking der Moederkerk
en tot bevordering van het christelijk levens
ideaal.
Indien liet Lutheranisme zoo moeizaam door
drong tot onze gewesten, indien Leuven met
zijn schitterende Universiteit een der voorposten
bleef van de katholieke orthodoxie, dan is dit in
grooten deele te danken aan Dirk Martens.
Terwijl zoovelen opgingen in het ergerlijk Huma
nisme van den zoo geleerden Erasmus, of zich
lieten meêsleepen door de hervormingsgedach
ten van den afvalligen Luther, stond onze be
roemde drukker in de rei van de trouwe aan
hangers en verdedigers der Roomsch Katholieke
Kerk. Het drukkersmerk voor het «heilig Anker»
dat prijkt op lal zijner uitgaven, is het zinne
beeld van rijn streng geloof en godsvertrouwen
Hij neemt een verdienstelijke plaats in onder de
drukkers en geleerden van zijn tijd, die midden
het gewoel van den godsdienststrijd, het katho
liek leven hooghielden en ongeschonden be
waarden.
De tand des tijds die onmeedogend knaagt
aan de eerezuilen van zoovele groote mannen,
wier glorie taant naarmate de onverbiddelijke
waarheid der geschiedenis hun levensdaden
beoordeelt, heelt de gloriezon van Dirk Martens
niet doen verbleeken. Vier eeuwen na rijn dood
werpt zijn gestalte nog haar volle licht en haar
volle schaduw over zijn geboortestad.
Na een 60-jarige loopbaan, gewijd aan de
studie en aan de edele boekdrukkunst, keerde
Martens naar Aalst terug. De toevalligheden van
het leven hadden hem van hier verwijderd.
Scheen hij vooral te Leuven ingeburgerd, toch
bleef hij met hart en ziel geankerd aan de plaats
waar eens zijn wieg stond en waar hij wenschte
te sterven.. Hij nam .zijn intrek hij de Paters
Wilhelmieten, en, niet enkel als voornaam inge
zeten. maar ook als vroom en overtuigd christen
zien wij hem gedurende zijn laatste levensjaren
deelnemen aan de luistervolle H. Sacraments
processie waarin de godsvrucht onzer voorou
ders zoo glansrijk tot uiting kwam. In de vredi
ge kloosterstille, omgeven van zijn geliefkoosde
boeken, sleet hij zijn levensavond daar ver
beidde hij met kalm en gerust gemoed de komst
vau den grooten Meester, die hem overvloedige
talenten had toevertrouwd, en, die hem wakend
vond, in bezit van een rijken oogst, als de trou
we dienaar van het Evangelie, Hij werd begra
ven in de kloosterkerk, en de Paters lieten hem
op dezen zerksteen uitbeelden in biddende hou
ding, met samengevouwen handen, de eenig
passende houding van den christen mensch op
den drempel der eeuwigheid,
Honderd vijftig jaar geleden, hij de afschaf
fing van hel Withelmietenklooster, werd het
gedenkteeken naar hier overgebracht, 't Was een
lotfelijke en piëteitsvolle daad vanwege ons
toenmalig magistraat aldus de nagedachtenis
van onzen beroemden stadsgenoot voor het na
geslacht te hebben bewaard.
Geen passender midden voorzeker dan onze
St Martenskei'k om het aandenken van dezen
doorluchligen parochiaan te vereeuwigen, Hier
in dezen prachUgen tempel, waarvan de stomme
worden aangewend
De nieuwe gondel, die voor den ontworpen stratosfeertocht van Qr Cosyns zalj Dr. IVlax Cosyns en zijn helper M. IMérce
Vander Eist
meiaal prijsgegeven om lot het alumi
nium terug te keeren.
De beide geleerden zullen den 15-den
Juni gereed zijn, maar omdat rekening
gehouden dient te worden met de weer
gesteldheid, is het tijdstip van opstij
ging vastgesteld op een daig tusschen
15 Juni en den eersten September.
Tn den gondel zal -ook plaats nemen.
M. Yander Eist, student aan de Brus-
selsche hoogeschool. Gezamenlijk heb
ben ze de gondel zoo goed als in gereed
heid gebracht evenals de wetenschap
pelijke instrumenten idie ze zal bevat
ten.
M. Max Cosijns, die in Aug. 1932,
professor Piccard vergezelde naar do
stratosfeer, rekent erop zijn volgeudo
opstijging te doen aan boord van de F.
N. R. S., den 15 Juni a.s.
Aan den ballon F.N.R.S. zal «gen ver
andering worden aangebracht. Hij zal
een linnen buis bevatten, die in vrije
verbinding staat met- die buitenlucht en
i,n den ballon afdaalt tot beneden het
peil van het gas, id'at er zic.h in bevindt.
Met een katrolletje kan deze buis tot
boven bet peil van het gas worden op
getrokken, waardoor de luchtvaarders
gas kunnen laten ontsnappen. Aldus
zullen zij den ballon de stabiliteit kun
nen verzekeren, die voor de wetenschap
pelijke waarnemingen noodzakelijk is.
De gondel, welke zich bevindt aan de
universiteit te Brussel lijkt -op die,
waarvan professor Piccard zich heeft
bediend. Men herinnert zich dat men in
liet afgeloopen jaar een metaal bad
gébruikt, dat lichter en harder was dan
het- metaal, dat geen weerstand heeft
geboden aan de drukproef, waaraan het
werd- onderworpen. Zooals bekend is de
gondel ontploft, waarbij een man op
tragische wijze om het leven kwam.
Men heeft daarop liet gebruikte lichte
Er zouden tien nieuwe kardinalen
benoemd worden
Men denkt dat er in de maand Juni
een geheim Consistorie zal gehouden
wordien voor het benoemen van nieuwe
kardinalen. Dit geheim Consistorie,
waarschijnlijk op 18 Juni, zou gevolgd
worden door een openbaar Consistorie,
den 22 Juni. Het is mogelijk dat de Paus
te -dezer gelegenheid eenc verklaring zal
afleggen over den internationalen toe
stand, alsook over den toestand der
Kerk in zekere landen.
Er zijn 15 kardinaalshoeden te bege
ven, doch er zouden slechts 10 benoe
mingen gedaan worden.
Te Rome wondt het gerucht gelogen
straft, volgens welke kardinaal Pacelli
lïet Staatssecretariaat zou verlaten voor
het aartsbisdom van Milaa,n. Men be
weert dat de plaats van kardinaal der
Curie bibliothecaris archivist, open
gevallen door het overlijden van kardi
naai Ehrle, aan kardinaal Lepicier zal
toevertrouwd worden.
Hier, in dit huis van gebed, is Dirk Martens
gekerstend geworden nier werd rijn huwelijk
ingezegend, hier is hij menigmaal komen neer
knielen tusschen zijn vrome geloofsbroeders, die
eens getuige waren van zijn verdienstelijk stre
ven en thans in vrede rusten onder deze ga-
welv
Als men bij avondschemering door deze beuken
dwaalt, terwijl een laatste zonnestraal dringt door
de gekleurde spitsbogenvensters, dan wordt men in
den geest teruggevoerd naar lang vervlogen tijden,
naar de tijden van diep geloof en overweldigende
kunstzin, waarin onze voorouders, in bet bewust
zijn hunner kracht, de stoute droom koesterden een
tempel op te bouwen van reusachtige afmetingen,
waarvan slechts een derde gedeelte tot ons is ge
komen: dan kan men zich indenken in de passende
atmosfeer om de schoonheid en de grootheid tc
beseffen van het glorieus tijdperk onzer kuituur
geschiedenis dat, benevens zooveel beroemdheden,
mannen als Dirk Martens heeft voortgebracht.
Vier ecuwen zijn sindsdien vervlogen: geslachten
hebben elkander opgevolgd. Ze liggen hier be
graven, terwijl de rijkversierde marmaren tomben,
die hunne namen en deugden hebben verkondigd,
vergaan zijn zonder een enkel spoor achter te
laten.
Alleen de praalzerk van Dirk Mertens, de graf
zuil die een onsterfelijke eerezuil is geworden,
bleef gaaf en ongeschonden hij prijkt nog met zijn
vroegeren luister, als een altijddurende herinnering
Vrijdag namiddag.; om twee uur,
heeft de steamer Albertville eens te
meer Antwerpen verlaten, met. Boma
n Matadi als bestemming. Zooals het
altijd gaat, met een vertrek, was een
groot, aantal personen .opgekomen, om
een laatste vaarwel te zeggen aan de
verirekkenden. De boot lag voor afdak
22 der Scheldekaaien, in grooten vlag
ent-ooi. Mgr Dellepiane, Apostolisch
Vicaris, vertrok terüg naar Congo.
De Albertville welke onder bevel
staat van commandant Bosquet, had
147 passagiers aan Noord, verdeeld als
volgt voor Matadi en Boma, 83 rei
zigers in eerste klas en 35 in tweede
klas voor Lohito, 3 in eerste, 11 in
tweede en 15 in tussolienklas.
De lading, welke ongeveer 2500 ton
bedroeg, was verdeeld als volgt 't 270
ton spoorbalken, 15"ton bandijzer, 100
ton ijzeren platen, 20 ton kunstmatige
mest. 30 ton ijzer, twee stukken van 6
ton elk, deel uitmakende van een ijze
ren brug, en 2 auto's. Het overige was
general cargo.
Bij dit nummer behoort een bijvoor
sel en bestaat uit zes bladzijden.
loopig niet aangehouden, de boeken, die-
ter handelsrechtbank werden neerge
legd, zullen nog moeten ingezien wor
den.
Inmiddels werd door bet gerecht eon
onderzoek gelast. Het tekort zou, naar
mén zegt verschillige millioenen bedra
gen. doch dit is slechts een gerucht,
waarop wij niet te ver willen ingaan.
Heer Louis J. zou ook verklaard heb
ben dat zijn financieels ondergang
grootendeels. te wijten zou zijn aan de
verhandelingen met een nu overleden
nauw familielid.
Heel deze zaak idiient nu verder gron
dig onderzocht te worden.
Onregelmatigheden in een
financieele instelling te Berchem
Gedeeltelijk onderzoek geopend
Met verbijstering werd vernomen dat
een financieele instelling te Berchem,
gevestigd in de Statiestraat, sinds ja
ren vóór den oorlog, en gekend onder
den naam Bank Louis J., hare winket
ten had gesloten.
Bij nader onderzoek blijkt idat de hé
trokken persoon zich o«p het Gerechts
hof heeft komen aangeven, om te ver
klaren dat hij geen betalingen meer kon
doen, en zijn verplichtingen niet meer
kon nakomen. Heer Louis J. bood zien
aan. vergezeld van zijn boekhouder; en
werd door den dienstdoen-den onder
zoeksrechter, lieer Malgand, onder
vraagd over den financieelen toestand
zijner verrichtingen.
Inmiddels was er bij (den onderzoeks-
In verband met de talrijke ongevallen
die zich de laatste maanden ook aan
bewaakte overwogen voordeden wer
den door het Beheer van Spoorwegen
volgende maatregelen getroffen
I. Worden afgezet, de overweg-
wachters
a) die hun post. verlaten -of hun over
wegen of de doorgangen voor voetgan
gers openlaten bij het doorrijden van
de treinen;
b) die tijdens hun diensturen in slaap
vallen of diie de deuren van hun wacht
huisje of woning, waar ze verblijven,
op slot doen, z-oodat hun chefs niet kun
nen nagaan of ze niet in slaap gevallen
zijn
c) die zich zonder toelating of zonder
dwingende reden,, waarover de Maat
schappij alleen te oordeelen heeft., la
ten vervangen.
II. De volgende straffen worderï
Vrijdagnamiddag werd een vergade
ring gehouden van den Kabinetsraad.
Wegens een lichte ongesteldheid van
graal dn Broqueville werd het voorzit
terschap waargenomen door nninister
P.-E. Janson.
,l> eerste-minisler, die Donderdag
koorts had, was Vrijdag alweer aan c!c
beterhand.
Drie. andere ministers woonden even
min de vergadering hij, namelijk do lil».
Hymans en Lippens, die zich in het
buitenland bevinden, en Tsclioffen. die
in Kongojreist.
Bezuinigingen en werkloosheid
Builen de afhandeling van loopendé.
zaken, heeft de Kabinetsraad zich
hoofdzakelijk bezig gehouden met do
bezuiniging»- en deflatiemaatregelen,
waarop de minister van Financiën reeds
vroeger bij zijn kollega's aandrang, als
mede met liet vraagstuk van don werk-
loozenstcun, !een gebied waarop nog
hervormingen mogelijk zijn, zonder
daarom- aan het bedrag van de steun
gelden te raken.
Aldus is Vrijdag besloten lot. een
grondige hervorming van de werkloo-
zenfondsen: deze worden veranderd in
diensten voor werkloozenzorg, steun-
verleening en plaatsing. Het aantal
wordt beperkt, waarschijnlijk lot een
per provincie-, maar dit zal eigenlijk
toch afhangen van het karakter van de
provincie, zoodat er in id ie met uil ge
breide werkloosheid misschien twee van
die lichamen vereischt zullen zijn.
Die diensten zullen dus zorgen zoo
veel mogelijk' voor de plaatsing van de
werklo-ozen, door eigen middelen of door
bemiddeling van de arbeidsbeurzen. Zij
krijgen ook uitgebreide kontrolebe-
voegdheid, namelijk op de aangifte van
behoeftigheid, op' de verzekerbaar.heid,
enz.
De leiding ervan komt in handien van
ambtenaren, die rechtstreeks afhangen
van liet ministerie. Dé bestaande
plaatsiogsorganismen zouden met. de
hervormde werkloozenfondsen samen
werken.
Deze hervorming zal liet voorwerp
uitmaken van een koninklijk besluit,
dat minister Yan Isacker verder uit
werken zal in overleg met minister
Jaspar, en dat misschien de volgendo
week reeds in liet Slaatsblad zal wor
den afgekondigd.
Betuigeling van misbruiken
Men weet dat de minister van Arbeid
én Sociale Voorzorg beschikt -over 750
millioen voor de werkloozenzorg, na
melijk 500 millioen uitgetrokken ten
behoeve van het Nationaal Krisisfonds
en liet overige aangebracht door ge
meenten en provinciën. Alle inspannin
gen streven er naar om met die som
tot het einde van liet jaar toe te ko
men. Weliswaar zal dit niet gemakke
lijk «gaan, maar dé 'reeds getroffen
maatregelen tot beteugeling van mis
bruiken wijzen toch een vrij ernstige
inkrimping van de uitgaven aan 'i on
geveer '4 miillioon per maand van Ja
nuari tot Maart. 1934 in verhouding' tot
liet. overeenstemmende tijdperk van
1933. Ook het aantal werkdagen, dat
verloren ging, blijkt ingekrompen met
2.25 tot 2.50 t.li. beweert men. Ook"
andere fakloren lalen zich* gelden, dié
de mogelijkheid behouden, dat men
met de uitgetrokken sommen rond
komt.
Echter blijft men voort jacht nraken'
op de misbruiken, die noig aan het
opgelegd aan de overige bedienden 'die j licht komen. Er zijn werkloozcn, dia
Wanneer binnen enkele oogenblikken deze
plechtigheid wordt afgesloten door klokgelui en
orgelspel, laat ons dan in dankend gebaar opzien
1 s 1 j j naar den Allerhoogste die zooveel schoons en
sternen _welepreWer *,ja dan «enig «oord ZOOVEt, gocd> aan 0»2(, sta(J herft gKchonkcni aan
aan de schoone dagen van voorheen, en aan den recb ter reeJs een klacht binnensnkomen
*bhiVtOVOOr,leV£n'^uitgaande van een wtenolugenl. die bij
de Bank Louis J., 100 acties Brazilian
waar alles getuigt van Vlaamsche kunst en
Vlaamschen roem «tiaar de bouwmeesters,
schilders en beeldhouwers gewedijverd hebben
om een gebouw te scheppen waardig van den
koning der eeuwen. Bron vau alle kunst en alle
schoonheid b aar kleurrijke doeken herinneren
aan once wijdbefaamde schilders als den gema
len Rubbens, als Otto Venius, de Craycr enz-
Zla onderaan volgonde kolom,
den Albehoeder die tijdens den wereldoorlog,
welke onherstelbare wonden sloeg in de pracht
van zooveel edele kunststeden, onze geliefde
St Martenskerk, onze trots en onze glorie, heeft
gevrijwaard voor vernieling. En, terwijl de Dirk
Martensfiguur voor onze verbeelding oprijst, moge
over ons komen de wijding die uitgaat van dezen
grafsteen, laatste bladzijde van een heerlijk en wel
gevuld leven dat eeo les is voor alle tilden*
Traction had aangekocht, op voorhand
betaald, doch sléchts 50 stukken ont
vangen had.
Een tweede persoon haul1 insgelijks op
voorhand betaald, doch de gekochte
stukken nog niet. ontvangen. Deze 'ech
ter zouden besteld zijn en waarschijn
lijk nog afgeleverd worden.
Heer Louis J. bekende deze gevallen,
wat een feil van misbruik van vertrou
wen daarstelt. De betrokkene we£dyo.PC-
holast zijn met een dienst waarvan de
veiligheid der exploitatie kan afhangen:
a) die tijdens hun diensturen in slaap
vallen, of tijdens de diensturen de 'deu
ren der wachthuisjes of seinhuizen
waarin zij zich bevinden op slot doen,
zoodat hun chefs niet kunnen nagaan
of ze niet in slaap gevallen zijn
b) die vreemde personen in hun
wachthuisje binnenlaten of te laat op
hun post komen
de eerste maal, een afhouding van
het vijfde van een dag wedde of loon en
bedreiging met afzetting hij herhaling
binnen twee jaar
de tweede maal
'1. indien het vorig vergrijp' niet meer
dan twee jaar geleden is, de afzetting;
2. als het nieuw vergrijp na meer dan
twee jaar wordt befgaan: een afhouding
van wedde of van loon voor het vijfde
van c-en dag met allerlaatste' bedreiging
met afzetting bij nieuwe herhaling,
waarop om liet even na welken tijd on
verbiddelijk de afz^lfing volgt,
nog twee maal gezinstoelagen ontvan
gen', eenmaal vanwege een kompensa-
liekas én eenmaal vanwege het Krisis
fonds T aan dien kumuul zal een einde
worden gesteld. Er zijn verzekerden
met bijbetrekkingen en waarvan het
inkomen hen het recht op steungeld
ontneemt buiten de statutaire stcunpe-
riode, én nu denkt men ef aan ook ge
durende die statutaire période voor
'dezen het steungeldr te schorsen. Ver
der gebeurt het in sommige landbouw
streken dat dé nijverheidswerkloozen
aldaar een steungeld hekomen dat'
liooger is dan liet loon van de landar
beiders uit de streek dit leidt tot ab
normale toestanden die verholpon die
nen. Ook blijkt mén den slaat van be
hoeftigheid te kunnen verlagen, we
gens de inkrimping van de duurte.
Dit alles werd Vrijdag nagegaan on
zal, samen met de hervorming van dé
werkloozenfondsen. het voorwerp uit
maken van een radiorede, die minister,
van Isacker eerstdaags houdt.
