Over Warden Oom
de Rede van Hitler
in den Rijksdag
Eea Blijde Gebeurtenis
in Italië verwacht
LAATSTE DAGEN
Wee».
Voor 's lands economisch
en financieel herstel
Ons Koningspaar
te Seper
Prachtreis naar
Oberammergau.
Tegen zedelooze Films
in Amerika
XXXX JAARGANS NUMMER 162
Kerkstraat, 9 en 21 Aalst, Telefoon 114. DAGBLAD 2O Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt.
Publiciteit buiten het Arrond. AALST, Agentschap HAVAS, Adolf Maxlaan i3, Je Brussel Rue de Richeleu, Parijs ir— Bank Buiding/Kingsway, 20 Londres W. G. 2.
u 'i iiiii n wwii ii i wil i mi urn mini iiinrmnnTT-T^-^^iiiBnimiMWM'iii in iii^Tr"ifT¥jM^"^i'i'^>i'^^^nTiirTrrTiTMiiiH miwi
Zondag 15 Juli
H. Flopentiug
Zonop 4,04 Zon af7,49|
Maandag 16 Juli
1934
O.L.Yp. Van Carmel
Zon op 4,05 Zon af 7,43
E. K. 19. V. M. 20
Bij dit nummer behoort een bijvoeg
$ei en bestaat uit zes bladzijden.
Wanneer ik eenzaam ben gezeten
In eindelooze verte schouw.
Ban zie ik steeds in mijn gedachten
Be heelt'nis van die brave vrouw,
Ben ik in d'eenzaamheid gezeten,.
Ban voel ik in mijn liarte rouw
Ban zie ik alles om mij henen
Bepereld met een dropken dauw
Ban denk ik aan vervlogen dagen
Aan 't leed door u, om m ij geleên.
Wanneer ik eenzaam ben gezeten.
Breekt mijn gemoed in droef geween
Laat al mijn hopen, trachtenstreven,
Verkwijnen rond en om mij heen.
Laat mij van zaaVge stonden droomen,
In d' eenzaamheid zoo gansch alleen.
Ben ik in d'eenzaamheid gezeten
Met bittere smarten belaan.
Laat dan o Heer, mijn levensblocme
Be weg naar d'eeuwigheid begaan.
J. M. De Smedt.
Warden Oom is de deknaam van de
gekende Katholieke romanschrijver Ed
ward Vermeulen, een vriend van sinds
den oorlog. Te Becelaere geboren kwam
hij op driejarigen leeftijd naar Hooglede
bij Roeselaere wonen en boerde er tot zijn
358<6jaar op zijn vaders hof. Dan kwam
hij op de 11 plaatse of dorp rentenieren
in een oud burgershuis met zijne zuster
Elisa die hem thans overleeft. Hij stu
deerde aan 't Klein Seminarie te Roese-
laere doch staakte welhaast om gezond
heidsredens en tegengoesting. Als ge
meenteontvanger en goede vriend van
iedereen bewees hij uitmuntende vele
diensten aan zijn volk. De naastenliefde
beoefende hij ten andere altijd, overal en
bij allen op groote schaal. Stil, ingetogen
tevreden en opgeruimd leefde hij op zijn
landelijk dorp ongestoord en als echte
christenmensch. Prefect van de Jonj
lingencongregatie en ieverig lid van den
TT. Hertebond der mannen bleef hij zijn
leven lang voorbeeldig. Slechts op vijftig
jarigen ouderdom begon hij boeken en
dan nog wel romans te schrijven.De reeks
werken die hij Uit ons Volk en voor ons
Volkdeed verschijnen, maakten zijn
letterkundig talent alom bekend.
Zoowel als Conscience en de twee Ge
broeders Snieders leerde hij zijn volk
lezen. Sedert 23 jaren volgden malkaar
op de hooggeprezen volksboekenHer-
wording, Trimards, Caïu's zonde, De
Dieperik, Zwarte Pokken, De Pauwen-
schreeuw, Piot, Grepen uit het Dieren
leven, Grepen uit liet, aardig Menschen-
leven,Pee Vlarainck(dit zou wel doorgaan
als zijn meesterstuk De Biografie van
liet Sociale Vlaanderen», verder: De
Blieckaerts, De Vracht, Verstervend Ras,
Mietje Mandemakers, Stadhuisratten,
De Zotte van 't Abeelenhof, Het Betoo-
verd Hof, Het Boerenleven, De reis door
het leven, benevens een autobiografie
De Korte Levensschets Eindelijk
Dagboek van een Banneling», Tegen
Sterren en Wind, Aardige Rent.
Thans dat de brave man naar de
eeuwigheid is verhuisd worden zijn wer
ken nog meer en hooger geprezen. Te
Hooglede als persoonlijkheid mag men
hem noemen den grootsten onder ons
Als Katholiek voorman, sociale werker
on christelijk zedelijk schrijver mag men
hem roemen. In den vollen zin van het
woord mag men op hem de woorden toe
passen u Hij is voorbij gegaan al weldoen
de Vooral dient Warden Oom geprezen
en gedankt om wat hij deed voor onze
Franschmans». De Vlaamsche werk
lieden die elk jaar den oogst gaan doen in
Frankrijk en wier leven en leed hij zoo
treffend heeft weergegeven in zijn roman
a Trimards
Hij zag 't West-Vlaamsch pasterke
E. TI. Denijs van Roeselaere toch zoo
geern. Ze waren met en in malkaar ver
groeid en zoo welgemeend en oprecht en
droevig sprak hij de lijkrede uit op het
Kerkhof van Lichtervelde toen men het
stoffelijk overblijfsel van dien verdienste
lijken geestelijke ter aarde bestelde en op
zijn nederig graf een eenvoudig houten
kruiske plantte. Hij de zoo fijngevooisde
pettige christen Vlaming met zijn aange
naam rouwstemmetje las alsdan een
Zie onderaan volgende kolom,
Koek eenen deeg1, die twee soorten |f
roede socialisten en .blauwe liberalen
Met wat heimelijk ongeduld hebben de
blauwtjes onzer stad -de occasie afge
wacht. samen met lliunne raode geestes
verwanten het oude Katholieke Aalst uit
te rusten met een zuiver anti-clericaal
bestuur.
Ze weigerden absoluut met de fron-
ters mede te doen. uit yaiderlandschlie-
vende redenen maar ze moeten nu
toch alle reden hebben om de fronters
van harte dankbaar te zijn, daar dezen,
met roekeloos en diwazelijk de katholie
ken uit het ibestuur te helpen, liun har-
tewensch mogelijk hebben gemaakt
het christene Aalst, met zijn talrijke
katholieke scholen, met zijn overwegen
de geloovige bevolking, een anti-cleri
caal bestuiur bezorgen
Weliswaar hebben rood en blauw geen
volstrekte meerderheid in den Raad,
maar wat onnoemlijk veel kwaad kun
nen die mannen nu niet stichten onder
glodsdienstig en zedelijk oogpunt, hoe
zullen ze al hun invloed, en invloed heb
ben ze toch in hoedanigheid van sche
penen, hoe zullen ze hunne miacht niet
gebruiken om hun anti-godsdienstige
drijverijen te verwezenlijken
ffSie 'toestand is nu zoo, en daar is'
voor het oogenblik niet aan te verhel
pen, maar met jammeren en kermen
zullen wij daar niets aan veranderen
Wat wij katholieken moeten doen is
onze strengen spannen, meer. dan vroe
ger: meer katholiek zijn, niet toegevend
zijn, noch voor rood, noch voor blauw,
noch voor groen
Te lang hebben sommigen onder ons
onverschillig toegekeken en enkel de an
deren laten .strijden, te lang hebben
sommigen onder ons enkel aangemoe
digd als het er op aankwam de belan
gen van hun stand te verdedigen, te tang
hebben er slommigcri onder ons de pers
der tegenstrevers gesteund door blauwe
en groene bladen te koopen en te lezen,
te lang hebben sommigen! onder ons
den lammeling uitgehangen en hun ze
delijken steun geweigerd met afwezig te
blijven op katholieke feesten, manifesta
ties:, huidi'gingsifeesten en openbare
godsdienstige plechtigheden
Dus 1 afbreken met alle openlijke of
bedekt?, meeheul er ij met tegenstrevers,
meer steun aan allé katholieke werken
en machtsonlplooing; allen kleinzieligen
hoogmoed uit de baan en op ten strij
de onverpoosd en onvermoeid, met
woerd en daad. tot het katholieke Aaist
terug een Katholiek Bestuur bebbe! K.S.
De Kamerkommissie keurt het verslag
van den h. Brusselmans goed
De bijzondere Kamerkommissie, be
last met het onderzoek van het regee-
r.ingsontwerp betreffende de speciale
machten, heeft Vrijdagmorgen eene
korte vergadering gehouden om lezing
te liooren van het verslag van den h.
Brusselmans.
De verslaggever legt nadruk op het
feit dat aan de muntwaarde niet zal wor
den geraakt en stipt, eve-neens aan 'dat,
in vergelijking met andere landen, 'de
ekonomiscbe en financïeele toestand
van ons lanid nog zeer gunstig is.
Er werd overeen gekomen dat de be
paling betreffende den duur der specia
le machtén, in de plaats: van in bét be
gin van den tekst aan het einde zal wor
den geplaatst, ten éïnlde de stemming te
vergemakkelijken.
Aan de op dé vorige vergadering aan
genomen amendementen werd niets ge
wijzigd én hel verslag werd goedgekeurd
met hetzelfde aantal stemmen als hel
ontwerp.
Het verslag, diat' niét zeer lang 'is,
werd Vrijdagavond aan do Kamerleden
toegezonden.
Max Cosyns
wacht op gunstig wear
M. Max Gosyns en zijn gezel M. N.
Van der Eist wachten slechts op een
gunstige weergesteltenis om de reis
naar de stratosfeer aan te vangen. De
kwestie is dus te weten of deze ge
schikte weergesteltenis eerstdaags zal
verwezenlijkt zijn.
Naar op het meteorologisch instituut
verzekerd wordt is de beste tijd om naar
de stratolsfeer 'te vertrekken wanneer dé
lucht helder en er weinig wind is. Deze
voorwaarden zijn thans niet vervuld. Er
heersclien gematigde Zuid>-\Ves lerwin -
den, de hemel is bewolkt en lokale on-
weders doen zich voor, vooral in dc
Sitreek waar de luchtvaarders denken op
te .stijgen.
meesterstuk van lofrede af... en de
Franschmans ja zelfs de Oost-Vlamingen
die opgekomen waren pinkten een traan
weg.
Ik had het geluk over een tiental jaren
de Kunstenaar een bezoek te brengen ten
zijnen huize. We werden binnengeleid in
zijn spreek- eet- ontvangstkamer die een
museum mag genoemd worden. Ontvan
gen als prinsen bewonderen wij niet min
den vermaarden schrijver dan zijn Kunst
schatten en gedachtenissen. Oude herin
neringen kwamen boven en we klapten en
vertelden. Bij ons heengaan overtuigden
wij Warden Oom mee te reizen per buurt-
tram naar Roeselaere waar we te zamen
bij Kozen Vyncke het noenmaal verober-
den en een namiddag zoo aangenaam dat
het niet zeggelijk is overbrachten. Edward
vertelde kwinkslagde verhaalde en ver
maakte ons buitenmate. Die blijde bij
eenkomst zullen we nooit vergeten.
MARC.
Het dagblad «Topolo di Horna» ver
neemt uit Turijn, dal liet blijkt vast te
staan, dat de Prinses van Piémont zich
naar het koninklijk kasteel van Racco-
niigi, in Piémor.l, zal begeven om daar
te vertoeven totdat de gelukkige gebeur
tenis zich heeft voltrokken, welke men
verwacht in het huis van Savooie.
De Prins van Piémont heeft zich naar
dat kasteel begcvcp. voor de werken noo_
dig in de kamers welke zouden betrok
ken worden door de Koningin van Italië
en door Kon;nigin Elisabeth van België.
Het valt. ecihter op te merken, doét
het Havas-a-g'enl schap opmerken, dat
ook prins Umiberto op het kasteel van
Racconi'gi is geboren, op 15 September
1904; 'daarom oolc voert hij den Titel
van Prins van Piëmont. Het komt dus
weinig waarschijnlijk voor dat men' een
fbogelijken erfgenaam van den troon
zou laten ter wereld komen in dat zelf
de kasteel.
Er moét nog aan toegevoegd1 worden
dlat (de huidige koning geboren is te Na
pels, óp TT November '1869, 'en 'dia.t hij
aldus, tof aan deh dood van zijn. vader,
den t.itel had van Prins van Napels. Men
kan gevoeglijk denken dat hij met gé
noeigren zou Afvaren diat zijn mogelijke
opvolger', 'doordien deze (e Napels zou
geboren worden, waar nu cle Prins en de
Prïns'es van Pièm-ont wonen, denzelfden
titel zou voeren als lï'ij, toen hij nog
kroonprins was.
Op 29 Juli a.s. zal hel Belfort van
leper plechtig door HH. MM. den Ko
ning en die Koningin ingehuldigd wor
den. Uit zc-kerc bron vernemen wij dat
de Koninklijke bezoekers omstreeks .15
u. 30 te Iep.er zullen aankomen.
Na op de Statieplaals de Oud-Strij
ders in oogenschouw te hebben genomen
zullen Hunne Majesteiten in de galarij
tuigen van het Hof zich langs de Sta-
t iep laats Sfuerstraal, Boterstraat, Neer-
markt, Rijselstrnat, Patleelslraat, Bak
kerstraat, Hondstnagt, Groote Markt
naar het Stadhuis begeven, alwaar eene
ontvangst plaats heeft.
Wij nwenen met zekerheid te mogen
bevestigen dat. de historische stoet, die
belooft, heel prachtig te zijn voor de
Koninklijke tribmin op de Markt, zal
voorbij trekken.
Deze stoet wordt gevormd op dc Ma-
loulaian en omliggende straten. Hij zal
zich Marktwaar! s hegeven langs dc El-
vérdingiheistraat, Boesinghes'tfaat, Sur-
rnont de Volslbcrgihe en Cartonstraat,
Kauwckijnslraat, Meenenstraat, naar de
Groote Markt voobij de tribuun waarop
Hunne Majesteiten zicli zullen bevin
den, omringd van de gemeente-overlie
den, enz. naar de Boterstraat, tot aan dé
statie.
Op 1 Juli was, dank zij het kranig op
treden der rijksleiding, de rust weer te
rug hersteld in het land. De orde had
offers gevraagd, m-aar die offers waren
er noodig.
En hier herinnert dan de rijkskanse
lier iaan de versie die in sommige bui-
lenlandlsche bladen Fransche en En-
geliSfCihe is verschenen en dit totaal
valsch was. Daarom heeft hij er aan
gehouden hier plechtig de geschiedenis
ie maken van de trouweloosheid van en
kele Duilsche kinderen tegenover
Diuitschland. Wie tegen Duitschland
werkt, pleegt landverraad en wie land
verraad pleegt moet worden gestraft,
streng gestraft.
Rijkskanselier Hitier toont veitder aan
dat de actie van Roehm en van generaal
von Schleicher, alle fcenteekencn voerde
van een eigenlijke samenzwering, welke
slamenzwering gericht was tegen het
oppergezag van den rijkskanselier over
de nationaal-socialistïscire partij' en te
gen de princiepen van het Derdie Reich
zelf.
De nacht van 30 'Juni heeft voor
Duitschland enkele uren van de hoog
ste tragiek in d? geschiedenis van dit
land meegebracht. Uur voor uur schil
dert .rijkskanselier IIitier den toestand
en de gebeurtenissen dier dagen en hij
toont dadelijk aan op welke manier hij
legen deze1 revolutie, tegen deze samen
zwering heeft gereageerd, zooals het
zijn plicht was.
Het aantal slachtoffers van de
zuiveringsactie
Tijdens zijn rede sjprak Hitler ook
over het aantal slachtoffers van de zui
veringsactie op Juni. Werden gedood:
19 opperbevelhebbers yan de S. A—
troepen;
.31 overste van de S/A.-troepen:
3 oversten van de S. S.-troepen
13 oversten van dc S. A.-troepen, die
bij hun aanhouding verzet pleegden en
daarbij werden gedood
3 S. A.-overslen pleegden zelfmoord;
5 leden va.n de nationaal-socialisti-
sche partij;
3 leden van de S. S., die huil gevan
genen slecht hadden behandeld.
In totaal dus 77. Namen werden door
den kanselier echter niet genoemd.
yan inschrijving voor onze
New-York, 13 Juli. Kardinaal Hayes,
aartsbisschop van New-York, heeft een
boodschap tot de priesters gericht die
zal worden voorgelezen in alle kerken
en waarin de strijd aangebonden wordt
leigen de zedelooze films.
Het doel van de beweging is op de
filmfabrikanten een zulkdwnigcn druk
te oefenen dat zij gedwongen zullen
worden bun produktie uit te zuiveren.
Kardinaal Hayes komt nuct de uiterste
kracht op tegen de zedelooze films. «P.e
zedelijke krachten van het volk, zegt hij,
hebben al te lang lijdzaam laten begaan.
Zij hebben afgewacht dat de filmfabri
kanten zelf op hun productie strenge
censuur zouden uitoefenen. Dit is niet
geschied.
Het iis niet het voornemen van de be
strijders van de schunnige films radika-
le hervormiingen voor te stellen. Doch
wat zij willen is te voorkomen dat lan
ger nog de verheerlijking van de mis
daad en voornamelijk van dc ontucht, en
hét overspel het hoofdthema van de
films zou vormen.
Die godsdienstige aki ie l egen de ze
delooze film's zal haar doel bereiken. De
heer Hayes, een magnaat der filmpro-
duktie, heeft, aan de bioscoopbestuurders
voorgesteld alle kontrakten tc vernieti
gen betreffende films tegen dewelke de
kerkelijke overhelden protest aan (reke
nen. Dit zou aan de 'filmfabrikanten '10
niillioen dollar kosten.
Kajot tershoekje
Nu we in ons Kajotlersprogiamma
over liet kristelijk syndikaat handelen,
is liet zeer nuttig en leerzaam eens
een- kijkje terug te .nemen, op den
oorsprong van onze lcristelijke syndi
caten. En dat komt zeker te pas nu we
san den vooravond staan van het syn-
dikaal kongires te Charleroi.
Als we de geschiedenis van onze syn-
dikalen overzien, is een der schoonste
figuren diie ons treffen, die van LEON
BRUGGEMAN, wiens nagedachtenis
wij altijd hoog zullen blijven' houden.
Leon was de 'tweede van elf kinderen.
Hij werd geboren te Evergem (bij Gcnt)J
op 1 November 1836.
Hij heeft nooit een school gevolgd.
Op zijn zevende jaar moest hij reeds
naar 't werk toen hij na eenigen tijd
leerjongen werd in dc fabriek waar zijn
vader werkte, bracht hij het daar op
korten tijd tot 'een loon van... 18 cen
tiemen per dag... Bijna twee en zestig
jaar heeft hij gewerkt. In 1905 moest
hij ophouden daar hij bijna blind was
gewonden.
Deze stoere werker was een der stich
ters van het Gentschc syndikaat der
wevers r:' De Broederlijke Wevers
dat opgericht werd in 1857 onder de
leuze w. God en de Wet
De groote bazen van liet opkomende
socialisme die geen arbeiders maar
burgers waren probeerden toen de
leiding van die syndikaten (die meestal
zooals de «Broeder Wevers oorspron
kelijk Kristelijk warén in handen té
krijgen en er dan een ongodsdienstig
karakter aan te .geven.
In '82 lukten de socialisten er in, de
leiding van 'dat weversisyndikaat in
handen te krijgen. En daar Bruggeman"
en zijn kameraden er nooit in wilden
toestemmen een gedragslijn te volgen
die hun geweten lnm verbood, hebben
zij in '86 een afzonderlijk, uitgesproken
kristelijk syndikaat opgericht voor de
katoenbewerkers-. Die moedige eerste
syndikale propagandisten offerden een
groot deel van hun Zondagen op om de
Gentische arbeiders aan huis te gaan
bézoekeri, of aan de kerkdeuren op te
wachten, of zelfs hen in de drankhuizen
op tc zoeken. En zij gelukten er in.
daïik zij onversaagden arbeid van vele
jaren, vijftienhonderd antisocialisti
sche wevers te vereenigen, die dus de
kern hebben uitgemaakt van de huidige
machtige kristel ijke Centrale van Tex
tielarbeiders.
Léon Bruggeman is altijd een! over
tuigd kristen geweest, een eyndikaal
leider diie hartstochtelijk en totaal on
baatzuchtig in de bres stond voor xle
belangen der arbeiders-. Hij beeft, zoo
wéinig aan zichzelf gedacht, dat hij óp
z'n négen en zestigste jaar, toen hij bij
na blind was geworden., zeker in ellen-
do zou gevallen zijn indien zijn vrien
den hem niet hadden voortgeholpen...
Hij overleed té Gent, den 23 Januari
1911. Zijn begrafenis werd een aan
doenlijke en groiolsche betooging van «ic
dankbaarheid van idiuizendc kristen
werklieden uit bet Gentische, tegenover
helm 'die zich gansch aan hen had loe-
gewijd.
Clat het simpele leven van Leen
Bruggeman, die wij een HELD noemen.
Meer is over zijn leven niet te zeggen
hij heeft ook geen boeken nagelaten...-
Maar welk voorbeeld is hij voor ons,
welke les is dat arbeidsleven voor ons,
kajotler-s en syndikalisten Welke be
wondering zouden wij voor zulk een
man moeten hebben
Heden wordt het kongres van het Al
gemeen Christen Vakverbond ingeket.:
Denken wij er even aan, met dankbaar
heid, dat de oorsprong van deze mach
tige organisatie is geweest de heldhaf
tige pioniersarbeid van mannen als
Leon Bruggeman, ecnvouidirgc arbeiders,
uit één stuk, onwankelbaar overtuigde
kristenen... En latt-n wij dan, jongeren,
hot besluit nemen, met zulk voorbeeld
voor oogen, on's ook geheel en gansch
te geven aan dc z'aak der arbeiders, on
ze broeders. Denken wij aan onze groo
te verantwoordelijkheid als kajotters-
syndikalisten, die later dc uitwerkers,
de voltooiers moeten zijn van hel heer
lijk programma van krislelijken herop
bouw, dat onze oudere leiders;, die op
volgers van Bruggeman "en zijn vrienden
'daar voorhouden. K.AJEE.
