De Stratosfeertocht van 1. Cosyns
i;
De speciale machten
Ds Pater Benoit-Feesten te
Antwerpen
De bevolking in Europa
I
Kerkstraat, 9 en 21 Aalst. Telefoon 114. DAGBLAD 2O Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt.
Zondag 13 Augustus
Maandag 20Augustus
1934
VEWETIE
De Kunststad aan de grenzen van het Oosten
Minister Forthomme
op Inspektietocht
Dé Volksstemming
van 19 Augustus
Zedenadel - Studiedag
BEKEERINGEN
CONGO
DE VOLKSSTEM
XXXX JAARGANG. HUMMER Si3Q
Publiciteit buiten het Arrond. AALST. Agentschap HAVAS, Adolf Maxlaan .13, .te Brussel Rue de Richeleu, Parijs Bank Buiding/Kingsway, 20 Londres W. C. 2j
H. Donatua
i Zon op4,49 Zon af6,59
H. Bernardua
Zon op4,50 Zon af6,57
Y. M. 24 L. K. 31
Tegenwoordig nog zoo goed als eeuwen
geleden geraken allen die Venetie voor
het eerst bezoeken, in geestdriftige be
wondering, nemen ongaarne afscheid van
deze stad en behouden steeds een verlan
gen naar haar in het hart. Het is echter
niet te ontkennen dat de tegenwoordige
kunstbeschouwing zich eenigzins van deze
stad afgewend heeft. Men hoort hier en
daar zelfs, dat zij eigenlijk niet veel
kunstwaarde bezit en wie ware kunst wil
vinden, moet Florentië of Rome bezoe
ken, of in den laatsten tijd de verlaten
bergncsten, om onbekende schoonheden
te ontdekken. Zeker zijn er in andere
plaatsen van Italië kunstschatten, die
Venetië niet bezit. Maar Venetië moet
ook met eigen oogen gezien worden, zon
der ecnig vooroordeel dan kan men deze
stad recht doen wedervaren. Want de
fautasie van den mensch heeft in Venetië
een wonder doen ontstaan cn het zou een
bezondiging jegens het verleden zijn wan
neer men het ongemerkt voorbijging.
Italië is het land van het marmer, zoo
als blijkt uit den overvloed van marmeren
standbeelden die in de museums aange
troffen worden. Hier en daar staan ook
nog marmeren monumenten op pleinen
en straten. Iq steden zooals Florentië
schitteren de Dom en nog eenige andere
kerken in witte, wit-blauwe marmeren
bekleeding.
Maar Venetië overtreft alle steden.
Wie hier over het Canal Grande glijdt,
kan zijn oogen niet gelooven, wanneer hij
de eerste stralen der wit marmeren lijs
ten ziet die hier van alle gebouwen stra
len en wanneer hij de schoone harmonie
van witten steen ea blauwen hemel en
zee in deze eerste minuten aanschouwt.
Iets dergelijks bestaat er in heel Italië
niet. In Venetië schijnt het marmer pas
u thuis te zijn.
Zoo gaat het langs de eindelooze rij der
palassi aan weerszijden van het groote
kanaab- Men is reeds dronken van mar
mer, verblind, verwacht dat het nu spoe
dig op zal houden eu dan na de laatste
bocht van het kanaal ziet men plotseling
de toren van San Marco, het Dogenpaleis,
de Biblioteca oprijzen.
Kademuren, paleizen, plaveisel, brug
gen, torenspitsen..., alles wit marmer,
daarachter de diepblauwe hemel, daar
voor het blauwe water, men sluit de
oogen cn waant te droomen.
Stapt men eindelijk uit, dan loopt meu
op marmer. Week voelt het aan, men
voelt het 't Is of het leeft. Men gaat
een trap op en meent te zweven, want de
treden zijn licht gebogen. De sierlijke
leuning is van marmer. De rijk gebeeld
houwde marmeren zuil vertoont kostbare
schilderwerken. Men ziet ze op de hoogte
van het oog, gemakkelijk alsof ze thuis
aan den wand hingen... Men betreedt de
Piazetta, ziec honderd zuilen, duizend
beeldhouwwerken, een zee van paleizen.
Iedere schrede brengt nieiiwc verrassin
gen. De Piazza opent zich, een toren rijst
op do kerk van San Marco.
Nieuwe overvloed van heerlijke dingen
kleuren, zeldzaamheden. Men ziet de
blauwe lagune, daarvoor de beide Marcus-
zuilen. Het plein wemelt van menschen,
muziek weerklinkt en boven dat alles de
altijd blauwe hemel, die de gebouwen,
menschen, water, schepen, stralend over
koepelt. Wellicht de heerlijkste plaats
ter wereld. Het oude historische forum
der stad marktplein, rechtbank en ont
vangstzaal der Republiek.
Tusschen twee zuilen in ziet men plot
selings "n straat, zeer smal. Nieuwsgierig
doet men enkele schreden. De straat
wordt nauwer, beangstigend smal, houdt
op... men meent verdwaald te zijn. Men
keert terug en vindt het begin niet meer.
Een opening voert ons in een andere
straat. Weer eenige passen... weer afge-
Ioopen... Maar aan de voeten ligt een
brug. Een bruggetje met enkele treden?
Nieuwe straten, nieuwe bruggen. Men
gaat door een tunnel onder de huizen
door. Men vermoedt een kanaal, ziet een
brugje, vindt een nieuwe straat en is na
vijf minuten hopeloos verdwaald. Pogin
gen om het Marcus-plein terug te vinden
zijn vergeefs. Toch is het plotselings
weer voor onze oogen men moet er niet
naar willen zooken, het komt vanzelf.
Daarnaast komen tallooze bezienswaar
digheden ook vanzelf. Men behoeft maar
te gaan, zich niets voor te nemen en zich
te laten verrassen.
Men loopt enkele passen, bestijgt en
kele treden, vermoedt een portaal en
staat in een donker hol met reusachtige
gewelven. Van de gewelven glanst het
diepgoud. Goud schittert in de verte,
goud glanst in de nissen aan weerszijden.
Het is de Dom van San Marco. Men wan
delt door den metalen gouden hemel van
deze kerk en voelt zich vreemd op de
wereld. De Doge, die daar levensgroot
op zijn eigen kostbaar graf ligt en bidt
heeft eens deze stad geregeerd, heeft
onbekende oorlogen gevoerd, vergeten
wetten uitgevaardigd, paleizen gebouwd,
fantastische avonturen beleefd. Het graf
brandt als van duizend vlammen, maar
het zijn duizend edelsteeneu. Een reus
achtig altaarschrijn fonkelt en vlamt...
Phantastische pracht... duizend en een
nacht...'omgeven dit graf. Wij zijn aan
de grenzen van het Oosten.
Dat is het groote wonder... dat alles,
rijk en arm, licht en donker, water en
land, kerken en huizen en pleinen in
deze stad zoo buitengewoon mooi gewor
den zijn, zoo sprookjesachtig schoon en
dat niets vernield en verbouwd is. Yele
oorzaken hiervoor zijn duidelijk, maar
andere steden hebben toch hun kunste
naars met groot talent gehad, nooit ech
ter de geslotenheid van een gezamenlijke
schepping bereikt, die Yenetie tot een
wonder maakt. Hier was een vaste wil en
alleen deze wil heeft er toe geleid tot
hetgeen hier bereikt is Er is nooit afge
weken van dezen ernstigen wil om een
prachtige stad te bouwen.
Bij dit nummer behoort een bijvoeg
sel en bestaat uit zes bladzijden.
Voortzetting der plechtigheden
Een koncert van gewijde muziek
Vrijdagavond werd de reeks ra u ziek-
plechtigheden, ingericht ter gelegenheid
yan hel, eeuwfeest van Peter Benoit,
voort gezet mot een koncert van 'gewijde
muziek door het «Sint-Romboutskoor»
onder leiding van kanunnik J. Van Nuf
fel. niet medewerking van den h. lor.
Peelers, organist, van de kathedraal van
Meehelen. Dit streng geschoold koor be
staat uit 150 uitvoerders, mannen en
jongens, en miunt, 11.it door ten zuivere
fooiigeving. een evenwichtige veihou-
d;ing van de toongroepen en een nauw-
sluitenden samengang.
Kanunnik Yan Nuffel leidt deze flinke
schaar met doondringend stijlbegrip.
Hot succes was gedurende heel hol
'pers te gedeelte in stijgende lijn gegaan
en groeide naar het einde toe lot. een
waren triomf.
De academische zitting
Zijne Majesteit de Koning, welke dé
academische zitting zal voorzitten ter
eere van Peter Benoit. Reden' Zondag des
namiddags in do Kon. Vlaamsche Opera
fe Antwerpen, zal een half uur later
toekomen dan eerst was aangekondigd.
zoodat deze zitt ing niet Ie drie ure maar I
W half vier .ure aanvangen
De achteruitgang in allo landen
Is het een gevolg van de crisis... of
is het een der menigvuldige oerzaken
van de crisis Wie zal het zoo juist
zegigen Toch schrijft «La Croix»
dat de daling van het geboort-aantal,
een der kenmerken is van dezen crisis
tijd.
Yoor Frankrijk, hef gekende land der
kinderbeperking, daalde het geboorte
cijfer van". 722.000 in L932, tot, 082.000
in 1933. Reeds in 1932 was het geb'oor-
teaantal het min&b sedert 100 'jaar... en
1933 was nog veel slechter,
j Vóór den oorlog overtrof liet geboor-
'teeijfer in Frankrijk 800,000. En toen
bezat het Elzas-Lotharingen niet, noch"
de vreemdelingen hadden er nog' niet
gelijk nu de afwezigen vervangen.
Maar niet alleen de Fransehen boe
ken een merkwaardigen achteruitgang
in het bevolkingscijfer, ook de r.ndere
landen We mogen zelfs zeggen alle
landen zijn door die ziekle aange
tast.
Niet lang. geleden gaven we 'do wei
nig bemoedigende cijfers voor België.
In Duilschlaind ook wordt, een gewel
dige geboortedaling waargenomen. In
1930 werden er 1,127,000 kinderen ge
boren, en in 1932 wast het geboorleaan-
fal gedaald tot 978,000.-
Zi$ onderaan volgende kolom*
De minister yan Openbare Werken,
P. Forthomme, heeft een bezoek ge
bracht aan verscheidene in herstelling
zijnde wegen.
Hij bezocht de wijk van de Baziliek,
den overweg te Sinte-Agatha-Berchem,
do Karei Y-laan en dc Groote Singel
laan.
Pio minister bracht tevens! een be
zoek aan de werken in gecementeerd be
ton, uitgevoerd op de Mcysselaan, op
den weg van Mont-Saint-Jpan naar Ter-
vuren en op den weg van Brussel naar
Namen, waar hij nieuwe machines in
werking zag. Hij. bezocht ook dë wer
ken aan den steenweg op Charleroi, tus
schen Waterloo en de hoofdstad. Deze
weg zal gekasseid worden op een breedte
van 11 meter.
Al deze werken maken deel uit van
het algemeen programma van verbete
ringen aan de wegen leidend naar Brus
sel, met het oog op de wereldtentoon
stelling van 1935.
Na afloop van zijn inspektietocht
drukte de minister zijn groote voldoe-
niag uit.
Een groote redo van Hitier
De h. Hitler heeft Vrijdagavond te
Hamburg de eenige redevoering uitge
sproken die hij houden wil voor de
volksstemming. Hij deed het te Ham
burg, om wel te doen verstaan dat. hij
zic.h hoofdzakelijk wil wonden tot de
B.uitsche burgerij, in den laatsten tijd
tameli jk sceptisch gekant tegen de Na-
lionaaLSocialiistisclie partij.
De rede heeft een groot uur geduurd.
Na den lof te hebben gemaakt van
Hindienbung, miek Hitler dezen van dé
Xationaal-Socialislische parLij en van
zichzelf. «Zonder fortuin, zégde hij,
zonder steun, zonder naam, heb ik een
werk begonneVi, dat als een beslissende
bladzijde zal geboekt blijven in de Duit-
sclie geschiedenis.
Dan heeft Hitler een tafereel gë-
schets'L van wat hij reeds verwezenlijk
te, en besloten met op de 'eendracht te
wijzen van het Duitschë volk dat thans
maar 'één wil heeft om liet land naar
eene toekomst o,p le werken, die waardig
zal zijn van zijn roemrijk verleden.
'Zooals roads gemeld in liet bondsor
gaan van Zedenadel, wordt op Zondag
14 Oktober aanstaande, te Antwerpen,
een Zedenadel-Studiedag gehouden.
Al wie belang stelt in het zeer ak-
lueele vra;agst|uk der openbare zedelijk
heid, zal van heden af dien Zondag wen-
sohen vrij te houden.
Eerlang volgen verdere berichten.
N. B. Het hoofdsekretariaat zou
het zeer op prijs, stellen als de Zeden-
adelleden die hunne bijdrage voor tiet
jaar 1934-1935 nog niet stortten, 'dit
nu doen wilden op postcheckïekcning
17S.27 Zedenadel, Cron jéstraat, 16.
Bor.gerbout. TYesgewe^scht zal het be
drag ook ui postzegels worden aan
vaard'.
Diep ontroerend, artistiek en levens
stichtend moet (hot Passiespel van Ober_
ammergau blijven, verklaard Cardinaal
Faulhaber.
De bekoring om wereldschen roem en
stoffelijk voordeel krijgen is voor de
spelers na turn'r lijk zeer greot. Ondanks
dc verleidende .aanbiedingen van "een
cinema-uitbating, blijft alles binnen de
grenzen van een wijdingsvolle atmos
feer. Dat het spel stichtend is blijkt uit
hel feit, dat er telkens zich personen
aanbieden bij den pastoor om te biech
ten. ten bewijze dat zij van levenswijze
willen veranderen.
In Italië is de daling wat minder,
maar toch is ze vol be teekenis. In 1930
waren tr 1.093.000 geboorten, en in
1933 waren er; 987.000.
«La Croix» besluit «Een der groot
ste oorzaken is hot immer toenemende
aantal echtscheidingen.- Hoe kan het
huwelijk ernstig worden ortge nomen,
wanneer hot verbroken kan worden om
de moest verscheidene redenen... Ook
hebben ikzucht en gemakzucht het kind
verdreven uit de woning der: jonggehuw
den
öe vouroereidselen tot den
stratosfeertocht
Vrijdag rond 4 ure in den namiddag
was M. Yan der Eist in gezelschap van
enkele vrienden de verschillende voor
werpen aan het schikken in het schuitje
d,at men tjhians. van zijne omhulsel be
vrijdt.
De naburige hellingen worden in be
slag genomen do,or nieuwsgierigen en
reeds komen er talrijke autosi toe.
Het w,eder blijft" schoon.
Rond 5 u. 20 kwam ook M. Cosyns
per auto te Hour-IIavenue. Hij bracht
niqg enkele werktuigen mede.
.Ook kwam M. J. Willem, bestuurder
van liet Nationaal Fonds ter plaatse
evenals Mr Dr ilóepaige van het llood-
Kfuis.
In een persgesy>rek verklaarde M. Co
syns dat alles gioed verliep. De toestand
bleef gunstig en de wind zooals hij n.u,
waait zal de F.N.R.S. doen afdrijven in
de richting van Munich, Oostenrijk en
TsöCili o-SloiWiaki j e.
De pers ter plaatse.
Vanaf 6 uur dies avonds werden de
verschillende afgevaardigden, der bin
nen- en builenliainidsche pers ontvan
gen door Mr Wiflems, bestuurder van
biet Nationaal Fonds voor, wetenschap
pelijke opsporingen.
M. Max Cosyns, geholpen door M.
Nérée Van der Eist, gaat tot de laatste
toebereidselen over. De schuit is wit
van boven en zwart langs onder g zij
weegt 150 kigr. en beslaat 5 kubieke mé-
ter met eene doorsnede van 2 m. 20. De
wanden zijn 3,5 m/m dik.
Rond 6.25 u. kwtam liet noodiigë ma
teriaal v.oior den luchtballon ter pi a at-
sie. Weld'ra volgen de drie autoeamions
van 'den legerluc.htvaartdienst met de
80 manschappen onder het bevel van
kapitein Th on and. Zij kwamen uit Zel-
lick.
Voor het vullen van den ballon
De luclifvaarders hebben dadelijk de
noodige schikkingen getroffen voor' het
uitspreiden vain het omhulsel van den
ballon. Dit mloët met heel veel zorg ge
schieden. Het omhulsel lïeeft namelijk
eene doorsnede van 30 meter en weegt
800 kgr.
Ter plaatse kwamen ook de machti|goj
schijnwerpers van het leger welke tij
dens don nacht het operalievold zullen
verlichten. j
De voorraad waterstof no-odig vooil
het vullen van het omhulsel werd langs
heen de spoorbaan welke vlag langs de
weide loopt opgesteld.
Een detachement soldaten, 200 man
Sterk en deel uitmakende van het 13de
linieregiment kwam ter -plaatse voor
het verleenen der noodige 'hulp.
Ook komen van alle kanten de nieuws
gierigen toegestroomd.
Alles verloopt normaal
Te 7 ure bleef liet weerbericht gun
stig. Dentkelijk zal de ballon afdrijven'
naar Beieren.
Rond 8,30 ure verliepen de werk
zaamheden van het ontplooien van het'
omhulsel heel normaal.
Het geheel is omringd van een net in'
koorden waarvan de lengle 5 km. be
draagt. Men denkt met het vullen van
den ballon, welke f>on inhoudsvermogen
heeft van 14.000 kubiek meter, maar
die voor een vijfde igevuld wordt-te be
ginnen rond middernacht.
max Cosyns en R. Van der Eist
Eenmaal dat men met het vullen klaar
is, zal M. Goisyns een proefballon opla
ten om de juiste richting on kr.acht van
den wind te bepalen.
Volgens de alsdan opgedane onder
vinding zal het schuitje gebracht wor
den bij het omhulsel.
Een laatste weerkundig bericht wordt
verwacht tusschen 10 en 11 ure.
Op de plaats der werkzaamheden be
vindt zich d.e moeder van M. Cosyns en
baar echtgenoot M Detry-, bestuurder-
generaal bij het ministerie van Colo-
nien, evenals den. broeder van M. Yan
der Eist.
De plaats waai- tlians' druk gewerkt'
wordt is.jjel verlicht door de schijnwer
pers, opgesteld door het leger.
Mevr. iDjïtry heeft van uit B rinss el
den noodigen mondvoorraad voor de;
twee vliegers medegebracht.
Deze mondvoorraad beslaat uit ge
condenseerde melk, beschuiten cn war
me dranken in thermosflesschen.
Te 21.45 ure komt. M. Cosyns, welke'
iets in 'de nabijheid is gaan gebrtikciï,
terug ter plaatse en volgt nauwkeurig
het verloop der voorbereiding.
Zie verder Laatste Berichten.
yrijdag werd de voorbereiding van
de eerste reeks besluiten, die krachtens
de speciale machten door het .Parlement
aan de Regeering toegekend" begin der
volgende week zullen afgekondigd wor
den, voortgezet. In iden voormiddag! had
de h. Sap, minister van Financiën, in
zijn Kabinet een onderhoud met de hh.
Ingenhleek, minister, en Franck, gou
verneur van de Nationale Bank.
Des namiddags hield het beperkt mi
nisterieel komiteit, onder voorzitter
schap van den heer Jaspar eene verga
dering, die van 3 lof 6 u. 80 diUiiirde. Na
afloop van de vergadering doelden de
Ministers aan de journalisten mede dat.
zij #de teksten van de besluiten, zooals
deze van den wetgavingsraad waren
weergekeerd, aandachtig luidden onder
zocht.
Naar het schijnt hebben de oorspron
kelijks teksten naai* den vorm heel wat
verandei ingen ondergaan. de minis
ters wenschen alle bepalingen zorgvul
dig te wikken en te wegen ten einde bij
de toepassing voor geen moeilijkheden'
te staan I>it nauwkeurig onderzoek kon
Vrijdag niet geëindigd worden. De leden'
van het komiteit zullen afzonderlijk de
lekslen nog verder bestudeeren cn dan
Zaterdagmorgen, te 9 uur, nogmaals
bijeenkomen om de laatste hand le leg
gen aan de teksten die dan te 10 uur aan
de voltallige vergadering van den Ka
binetsraad zullen voogelead worden,
Vertrek van den Gouverneur-generaal
Generaal Tilkens, wiens mandaat de
ze maand eindigt zou Leopold stad peïj
vliegtuig verlaten op l'7dezer met be
stemming van Stanleystad. Over Juha
zal generaal Tilkens dc luehlijn Do
Kaap-Cairo vervoegen.
Vice-Gouverncur Generaal Pos'tiaux
zal vourloopig het algemeen beheer van
het kabinet van den Gouverneur One-
raaf waarneinen.
