Briefwisseling
Plaats aan de Jeugd
Christus Koningfeest
De Gebeurtenissen
in Spanje
DE VOLKSST]
XXXXe JAARGANG NUMMER 241
Kerkstraat, 9 en 21 Aalst. Telefoon 114. DAGBLAD 2O Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt.
(Bublioiteit buiten het Afrond, AALSX ft Agentschap HAVAS, Adolf, Maxlaaa A3, le. gfussel Jiue de ftic&eleu» Parijs Bank Buiding/Kingsway, 20 Londres W. C. 2<
Zondag 28 October
H. Simon
Zon op6,31 Zon af4,3i
Maandag 29 October
1934
H. Narcissus
Zon op6,33 Zon af4,36
L. K. 30 N. M. 7
"Wij Tieren voor de negende maal bet
feest van Christus Koning en we doen het
wederom met geestdrift en innige gods
vrucht. Eerst en vooral danken wij Z. H.
Pius XI voor die instelling!... Jesus door
het Sanhedrin ter dood veroordeeld, ant-,
woordde aan Pontius Pilatus, toen deze
Hem vroeg Ge zijt dus Koning
Ja, ge hebt. het gezegd, Ik ben Koning
Reeds vroeger had Christus doen kennen
dat Hij de opperste Vorst was Alle
tnacht is Mij gegeven in den hemel en op
aarde En nog, sprekende van het laatste
oordeelDan zal de Koning spreken tot
dezen die aan Zijne rechterzijde zullen
staan
We zouden nog ter staving van dit Ko
ningschap kunnen aanhalen wat David,
Isaïas, Daniël er van voorzegden. St. Jan
de Evangelist, en de groote apostel Paulus
bewijzen ons ook dat door de schepping,
door de menscliwording, door de Verlos-
- sing, Christus de Koning van geheel het
mensclidom is. Dit Koningschap is wel
van geestelijken aard, want het wordt
uitgeoefend bijzonderlijk en vooral op den
geest, het hart en den wil van den
mensch. Christus is het licht en de waar
heid, Christus is liefde, Christus is de
weg en het leven. Christus heerscht over
de enkelingen, doch ook over gansch de
samenleving. Het laïcisme of het leeken-
dom wil Christus van kant zetten en de
burgerlijke maatschappij onttrekken aan
het gezag van den God-Mensch.
Nu, dat Koningschap kent geen palen,
noch voor den tijd, noch voor de ruimte.
Zoo mag Christus en Zijn Kerk het recht
uitbazuinen en eischeu dat de tijdelijke
maatschappij de officieele erkenning vau
het Koningschap van den God-Mensch
toetrede en aan de geestelijke wotten der
Kerk onderdanig weze, alsook beoefene
een officieele openbare eeredienst.
Deze wettige vordering is ten andere
de voorwaarde van den vrede en den
vooruitgang der volkeren.
En dit feest moest ingesteld en moet
gevierd worden, want het komt niet over
een met het H. Hertefeest immers dit
laatste hemelt de liefde "\an Jezus tot de
menschen op, terwijl het eerste luide wil
verkondigende rechten van het algemeen
Wereld-Koningschap over de enkelingen
en de samenleving.
Het laïcisme durft houden staan dat de
religie eene zaak van loutere private orde
is' met dewelke de openbare machten niet
moeten bezig zijn. Dit feest tracht overal
te verspreiden dit gedacht van den onver-
getelijken Kardinaal Mercier De bijzon
derste misdaad welke de ivereld thans
uitboet, is anders niet dan de officieele
geloofsverzaking der Staten
Het laïcismus miskent de bovennatuur
lijke werkelijkheid. Christus Koningfeest
herinnert aan de menschen dat hun het
bovennatuurlijke niet mag ontbreken en
aan de samenleving dat het bovennatuur
lijke door Christus verpersoonlijkt is.
Het laïcismus is onverschillig aan alle
godsdiensten. Christus Koningfeest ver
kondigt de rechten van den eenen, waren
Koning.
Christus heeft Koninklijke rechten op
de zielen en zijn sociaal Koningschap
strekt zich uit over alle volkeren, 't Is
eene vergoeding en eene eerherstelling
van de officieele geloofsverzaking.
In dien geest feesten wij Christus Ko
ning. Wij blijven niet onverschillig aan
de betoogingen van het laïcismus. Wij
bidden dat het sociaal Rijk van Christus
ons toekome wij zuilen Christus doen
heerschen in dc maatschappij, zoowel als
in de familie en bij iederen enkeling, zoo
veel het in onze macht ligt.
Herinneren wij ons wat de slachtoffers
der Mexikaansche martelie hebben ge
sproken en gedaan. Met den kreetLeve
Christus Koning .'op de lippen, schonken
zij hun bloed en hun leven voor de een ige
góede zaak. Ons leven, ons streven, ons
strijden, ons lijden... ons sterven zullen
daartoe gebruikt worden.
Dat Christus - Koning - Eucharisticus
heersche overal en bij allen MARC.
Heer Senator Moyersoen heeft vol
genden brief aan de redactie van het li
beraal weekblad gestuurd
Aalst, den 24 October 1934.
Den Heer Hoofdopsteller van
«De Liberaal»
Groote Markt, T/S.
Mijnheer de Hoofdopsteller,
ln uw nummer van 14dezer, stelt
ige de vraag aan «De Volksstem»
betrekkelijk de waarborg die ik
vroeger heb gegeven aan de Ban-
que d'Alost, en wel namelijk hoe
veel er me uit dien hoofde aan in
terest is betaald geworden.
Ge zult me toelaten in de plaats
van «De Volksstem» te antwoor
den.
Voor die borgstelling is mij
rechtstreeks, noch onrechtstreeks
'n centiem betaald. Dit is zoo
natuurlijk, dat ik zelf niet kan ver
staan hoe zu.lke vraag door U kan
gesteld worden.
In 1932, op1 verzoek van het
Schepencollege, heb ik in de bank
een kredietopcninig gevraagd van
500.000 fr. om geld te verschaffen
:aan het Werkloozenfonds, om de
leeraars van Muziek- en Teeken-
school te kunnen betalen. D|ie kre-
dielopening is door de Stad volgens
haar vermogen afgelegd
De Stad heeft aan de bank den
gewonen interest betaald voor de
•ontleende sommen, zooals. zij ten
•andere bij het gemeentekrediet in
teresten betaalt op hare krediet
opening.
Ge vraagt ook wie de schuld
draagt dat er zooveel aan de Ban-
que d'Alost is ontleend geweest
M. Moyersoen draagt er de
schuld van, omdat hij te veel stra
ten opende, le veel onteigeningen
'deed in een woord door zijn
bouwpolitiek.
Ik wil u vooraf doen opmerken
idat een kredietopeninig niet dient
om bepaalde werken te betalen j
maar enkel een voorschot daar-
stelt op de te ontvangen belastin
gen.
Maar van bouwpolitiek gespro
ken. Ge beknibbelt mijn bouw
politiek.
Mag ik u doen bemerken
1. dat al de voorstellen die ik
gedaan heb, de algemeene goedkeu
ring verworven hebben én van
het Schepencollege, én van den
Raad.
2. dat het openen van straten
eene noodzakelijkheid was, vermits
er in Aalst sedert den oorlog meer
dan 2.5Q0 huizen zijn gebouwd; en
dat die politek heeft bestaan in het
opmaken van een algemeen plan,
waarin lanen, parken of hovingen,
straten en pleinen zijn voorzien,
derwijze dat de bouwingen voor
taan zouden geschieden volgens
een algemeen rooiingsplan en niet
op «goed valle 't uit» zooals liet
vroeger maar al te dikwijls
sohiedde.
Waar zoudt ge die 2.500 huizen
hebben gebouwd, indien er geene
nieuwe stralen waren aangelegd
Ik verzoek u dit antwoord te
willen inlasschen in het eerstvol
gend nummer van «De Liberaal»
en bied U, Mijnheer de Hoofdop
steller, de uitdrukking mijner be
leefde groeten.
Onze Markt overstroomd
met Engelschen haring
Ofschoon het haringseizoen voor de
Belgische visschers slechts in Decem
ber-Januari aa.nvangt gaan de vis-schers
van Nieuwpoort en Oostende er nu
reeds op uit. In de Iersche wateren
wiordt jacht gemaakt op een bizonder
fijne en frissche baringsoort die ver
kocht wordt tegen 180 fr. de mand (3.50
fr. tot 3,60 fr. het kgr.
De Engelsehe visschers, vissollen
heel het jaar door: in de Lente ten
Noorden van Schotland; in den Zomer
ten Oosten van Schotland; in de Herfst
rond den Noordluinder en in den Win
ter nabij Yarmouth en Lowestoft. D,e
Fransclie en de Hollanders doen even-
zoö, te meer daar deze laats ten om
zeggens de territoriale wateren niet
verlaten moeten. Dit jé.ar is de haring
vangst zoo overvloedig op de Engelsehe
kusten dat meer dan 2000 ton opnieuw
in zee moest geworpen worden, bij ge
brek aan koopers. De Engelschen po
gen bovendien hun te veel nog kwijt le
geraken op Belgische en Hollandsche
miarkten. Ze bieden thans haring le
koop aan waarvan de prijs afwisselt
tusschen 20 en 30 fr. de mand. Deze ha
ring is ongetwijfeld van mindere hoe
danigheid dan deze door do Belgische
visschers aangebracht. Het verschil in
prijs is echter te aanzienlijk dan dat dg
koopers, lang' aarzelen «q.udens
Socialisten en
Communisten aan 't werl!
(Pje snelberichten uit Spanje brengen
eiken dag nieuwe, ontzettende bijzon
derheden over de gruwelen gepleegd
door de opstandelingen, die een tweetal
weken meester waren over het mijnge-
gebied der Asturiën
Onschadelijke gevangenen werden
gefusiljeerd.
Men spreekt met den meesten lof
over de guardia civile, die in kleine
groepjes verdeeld, aan geen overgave
wilden denken en afgemaakt werden.
Bij de Turon-mijnen werd o.m. een
hunner kantonnementen aangevallen bij
middel van dynamiet, granaten en vuur
wapens. Van de acht wachten die den
post bezetten, werden er 4 gedood en 2
gekwetst. Deze heldhaftige tegenstand
heeft zich op verscheidene plaatsen her
haald.
Men wijst ook op de wreedheid der
rebellen die herhaaldelijk onschadelij
ke gevangenen vermoord hebben: Zoo
werden te Turon vijf ingenieurs, ver
scheidene bedienden, de pastoor der
parochie en acht «broeders» leden van
een godsdienstige onderwijzende orde,
gevangen genomen, voor 't kerkhof
gebracht en gefusiljeerd.
Een luitenant-kolonel en een ma
joor der karafoiniers die te Oviedo ge
vangen werden genomen, werden naar
Turon overgebracht, waar men ze neer
schoot zonder vorm van proces..
Een communistisch republiek
uitgeroepen
Te Langreo, waar de kerk in brand
werd gestoken, en de pastoor hoogst
waarschijnlijk gefusiljeerd, hebben de
opstandelingen een plaatselijke repu
bliek uitgeroepen, bestuurd door een
revoluitionnair comiteit, dat de munt al
gauw afschafte en een stelsel van op^
eisching-bons instelde.
Deze bons wapen opgemaakt voor
eetwaren, schoenen, kleedingstukken,
enz. Dit stelsel heeft, echter niet. belet,
dat overal geplunderd werd en dat ze
kere leiders de hand legden op al wat
ze maar konden vinden van klinkende
munt.
Te Mieres publiceerden de commu
nisten victorie'bulletijns, den zegepraal
der revolutie in Spanje uitroepend en
men kon gedurende verscheidene da
gen, licht geloovijge arbeiders zien, die
paar de lucht stonden te turen in de
hoop er een der aangekondigde vlieg
tuigen met de sovjet-ster te zien op
dagen.
B-ij de duizend begrafenissen te Oviedo.
Na de bloedige onlusten
Uit Oviedo
De ministers van Oorlog, van Rechts
wezen en van Openbare Werken zijn
alhier aangekomen waar zij een der
gaisthuizen bezochten om zich in te
lichten over den toestand der talrijke
gekwetsten die er verzorgd worden.
De laatste dagen werden een dui
zendtal personen ten grave gebracht...
Er zijn 400 guardia civile toegeko
men om tot politie-verrichtingen in de
mijnstreek over te gaan en de burgers
te ontwapenen.
Voor het oogenblik bevinden zich
22.000 man troepen in de mijnstreek.
Andere gruweldaden
In het liberaal Algemeen Handels
blad» geeft G. Nijpels, volgende bijzon
derheden over de gewelddaden van de
socialisten in Spanje.
Het meest aangrijpende verhaal over
de gruwelen, die Oviedo heeft beleefd
in de tien dagen van de roo.de terreur,
heeft de Madrileensche «A.B.C.» gekre
gen van een kapitein van het garnizoen
aldaar, die naar Madrid gestuurd was
om er verslag uit te brengen over de
Operaties.
Van uit een gebouw, waarin hij stand
field., heeft hij onder andere den broe
der-overste van een klooster door de
opstandelingen zien weghalen, mishan
delen, kruisigen en ten slotte verbran
den.
Hij heeft een klooster zien in de lucht
vliegen mét zijn bewoners. Hij vertelt
van het ontzettende lot, dat de arme
nonnen van een kloosterschool bescho
ren was.
Men kan in Spanje in een dagblad
overigens veel schrijven. Veel meer
dan hij onis. En zelfs in katholieke bla
den al3 «A.B.C.»Maar toch niet alles.
En zoo eindigt het Madrileensche blad
dit afgrijselijk verhaal met de woor
den:
«Die kapitein, die getuige was van het
beleg en de bezetting van Oviedo, ver.
telde ons nog meer. Iets, dat wij ech
ter niet durven putoliceeren vanwege de
gerafinee.rde wreedheid en "de perversi-
Zie hier neven.
Op 't Congres der Katholieke Unie
zijn de jonge katholieken rechtgestaan
en ze hebben er hun stem laten hooren.
Geen oude, heesche rochelstem uit
't een of ander hospice.
Maar 'n Gollegestem 1
'n Studientenstem
Iets met den klank van «Omver eri
er over!
Jong jeugdig naar-buiten-slaan-
de, opgewekt
Zooals het de jeugd past.
Wie «Rex» leest en L'Hsprit Nou
veau», weet in welken toon de Bra-
bantsche jongeren spreken...
Niks dat nog deugt
Al het bestaande is uit den boozei...
Het parlement vooral moet er aan
Senaat zoowel als Kamer (la boite (Ten
face
Een der jonge gasten zegde het zeer
typisch De parlementairen begrij
pen niets en kunnen niet begrijpen
Wij vragen wat nieuws.
En hier komt het op aan.
Wiat vragen zij
Als de parlementen niet deugen, dan
moeten ze verdwijnen, natuurlijk.
Dan komt er iets anders in de plaats
...en wat
Een dictatuur
Volgens sommige jonge Brabanders
wel.
Volgens anderen niet.Deze willen een
Gorporatieven Slaat... met een verte
genwoordiging van de belangen...
Ja, ja... dat oude woord... een woord
dat dertig, viertig jaar geleden door de
jonge katholieken werd uitgesproken;
de vertegenwoordiging der belangen
wordt weer jong.
Nihil novi sub sola I
Niks nieuws onder de zon
Helleputte heeft er voor gestreden...
^erhaegen, heel de Volksbond was e?
voorstander van...
Maar die gedachte kreeg nooit vas
ten vorm.
Men sprak toen zoowel als. nu van
een wetgevende Kamer waarin de groo
ve Nijverheidstakken textiel, metaal,
bouw, mijn, zeevaart enz. zouden ze
telen. Waar werklieden en bazen zete
len, hunnen spreek zouden hebben.
Men heeft Dat een tijdeke bedeesd
weg, toegepast op de gemeenteraden.
Maar 't leverde niets op. Het bracht
geen sikkepit verandering. En voor de
algemeene politiek bleef het steken.
Heeft het ding zoolang moeten groei
en en is het nu rijp
Zal de corporatieve vorm ons nu
redden uit den poel waarin we verzon
ken liggen
Ja, zeggen de jongeren. Ja beslist!
En ze redieneerein voort Als de
niensichen spreken uit de verschillende
vakken en takken der nijverheden zul
len ze spreken met kermis van zaken,
wat met de huidige parlemente.n onmo
gelijk is.
In de plaats der wilde vrijheid moet
er een geleide economie komen. En die
economie kan maar geleid worden door
de beste zaken-menschen uit handel en
nijverheid.
Zij zullen werk, loon, arbeidsduur,
prijs, winst, inkoop en verkoop enz.
berekenen. iDjit kan geen parlement.
Zoo zullen wij overproductie vermij
den, crisis vermijden, bloedige om
wentelingen vermijden.
Zoo zullen wij verlost geraken uit
de droge, steriele politiek, die ons
doodt.
De bedoeling dier jonge mannen is
dus zeer edel.
Hun jong bloed kan zich niet schik
ken naar den treuzelgang der tegen
woordige tijden.
Er wordt .gecongrest., en geconferciï-
ciert en gepalaberd op alle hoeken van
den aardbol en we blijven alle dagen
even ver.
En de jongeren zeggen 't Moet
uit zijn met dien lammen boel
Laat de mossels vaislklissen op de
mosselbanken wij willen door volle
zee, met open zeil, naar een nieuwe we
reld...
Da-t is schoon gezegd.
En als we dat lézen hebben we veel
kriebeling om toe te juichen en hard!
Mussolini was jong, zeggen ze nog.
Dol fuss was jong.
Hitler is jong.
Napoleon was jong, toen hij de we
reld overwon en zijn generalen koo-3
hij niet onder de oude peten.
Allemaal waar, jongens Het ge
beurt maar al te vaak, dat de ouden!
u in den weg staan en zoo de wereld
berooven van haar laatste krachten
Doch, een minuutje.
Lu/isiter eens naar de wijze woorden
van M. Poulet bij het slot van het Con
gres «Wij hebben met tevredenheid
naar onze jongere vrienden geluisterd,
zegde hij. Wij hopen ze toekomend jaar
opnieuw te ontmoeten met bepaalde
voorstellen.
Bepaalde voorstellen
Schreef La Libre Belgique niet.
zuur spottend
Zij weten nog niet juist wat ze wil
len, maar ze willen het hardnekkig en
vurig.
Daarom bepaalde voorstellen I
En... goede voorstellen
We gaan niet akkoord met een an
der blad dat deze week schreef Er
kome wat wil, als 't maar nieuws is!»
Neen, zoo niet het nieuwe moet
beter zijn dan het oude. E,n waarom zou
het niet beter zijn Is de wereld niot
onderhevig aan gestadige verandering?
Schreef Thonissen, de gewezen katho
lieke minister, niet 80 jaar geleden een
heel boek over «Le Progrès indéfini»?
Verre van de jongeren te wantrou
wen, begroeten wij 'hen met genegen
heid en geestdrift.
Spreken ze ee.n taal die voor sommi
gen nieuw klinkt, zooveel te beter
waarom moet het altijd oude rommel
zijn
In onzen tijd van klankfilm, radio
en stratosfeervluoht mag het nieuwe
ons niet verwonderen nocih afschrikken.
«Plaats aan de jeugd weze de
lens.
Wij .stellen in de jeugd ons betrou
wen.
Wij vertrouwen dat ze haar taak be
grijpt, met den ernst, 'welke de eeuwige
heilige princiepen van ons katholiek
ideaal van haar vergt; niet dit diepe,
onverwoestbare verantwoordelijkheids
gevoel, dat onze voorgangers heeft be
zield.
Wij dragen in ons de blijde verwach
ting dat het lot der wereld na ons zal
berusten in de handen van jonge man
nen, gemerkt met het teeken van den H,
Geest, gezalfd met de kracht der on-
krenkbare strijders; in de handen van
jonge katholieken die steunen op God
en strijden voor den Heer. EGO.
teit der instincten, die het verraadt.
Voor ons fatsoen en voor dat van Span
je.»
Van de andere steden, waar de roode
hervormers dagenlang de baas waren,
lfwamen soortgelijke rapporten, ln
Gijon, waar ze twaalf dagen regeer
den», werd de priester, die er bestuur
der was van het Asturiaansch Lyceum,
vastgebonden, met .petroleum overgoten
en levend verbrand.
Bij de bestorming van de kazerne
van de Spaansche troepen, werden een
veertigtal burgers, waaronder twintig
politieagenten, twaalf kanunniken en
priesters en verder monniken, voor de
roode soldaten uitgejaagd als schild.
Een gevangene, die van angst gek ge
worden was, werd door de roode gevan
genbewaarders uit een raam geworpen
en beneden afgemaakt.
De marteldood van den pastoor
van N.avas
In het laatste nummer van «El Ma
li» wordt een omstandig verhaal mee
gedeeld over den marteldood van den
Z. E. H. Jozef Morta, den pastoor van
,Navas, die m den bloedfgqn nacht yan
6 op 7 Novemiber het slachtoffer werd
van den godsdiensthaat der Catalaan
se!) e revolutionnairen.
Zos1 jaar geleden stichtte M. Joan Fe
mel in een der lokalen van de Arbei-
derscooperatie te Navas een school ter
opleiding van aanstaande communisti
sche jeugdleiders. De .oud-leerlingea
dezer school waren de aanvoerders vaiï
de revolutionnaire 'benden, die op 6 Oc
tober de bolsjewistische revolutie heb
ben uitgeroepen.
Des namiddags bezetten de anarchis
ten het gemeentehuis. Hun eerste
slachtoffer was de parochiekerk, die'
werd in brand gestoken. Toen de kerk
in lichtelaaie stond, gingen communis
ten naar den pastoor met het verzoek de
Sacramenten der Stervenden te komen
toedienen. Nauwelijks was men evenwel
op straat of de priester werd beschimpt
en geslagen en moegeslourd naar zijn
kerk die brandde als een fakkel. Onder,
het hoongelach zijner beulen, moest hij
het aanzien dat de schandelijkste hei
ligschennissen werden bedreven. Teii
slotte sleurde men de pastoor naar het
kerkhof war hij met revolverschoten
werd afgemaakt.
