Ja, daar komen Nieuwe Tijden
Nd Eucbarisliscb Craps
Ie Slraais
20
NAAR DEN YZER TOE
De Fransche
Besparinpontwerpen
öe H, Vader verleen! een
bijzonder privilege voor zieken
Zaterdag
JULI 1935
Aan onze Lezers
O^epsts^oomingspamp in Japan
r.
Voor het bestrijden
der Werkloosheid
DE VOLKSSTEM
SCXXIa JAARUAJXö mi MME» [64
Kerkstraat, 9 en 21 Aalst, Telefoon 114. DAGBLAD - 2O Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt.
Publiciteit buiten het Afrond, AALSÏ 1 Agentschap HAVAS, AcloJ{ Maitaan i_3, tg Bjrjissel n Rue de. Ricbeleu, .Parjis, Bank Buiding-Kingsway, 20 Londres yv. C. 2,
H. Marguerita
Zoaop4,09Zonaf 7,44
L. K. 22 N. M. 30
Negende vervolg.
DIXMUDE is eene gansch nieuwe
stad sedert 1918. 't Kan niet anders ook,
vermits zij geheel en gansch weggescho
ten of gerasierd werd binst den wereld
oorlog en geiuige was van de hevigste,
gruwelijkste, bloedigste gevechten,
Deze boterstede (de beste boter wordt
er verkocht), ligt op den rechteroever
van den Yzer, de heldhaftige stroom,
thans wereldberoemd, en geheel en
gansch in 't center van Veurne-Ambacht
welker gouw altijd als eene der vrucht
baarste van West Vlaanderen doorging.
Dwarsdoor de geringe, doch kokette
stad loopt een zijriviertje van den Yzer,
het «Vaartje» genoemd.
We bevinden ons hier omirent 39 kilo
meters van Brugge en 17 van Veurne, en
s'echts 8 meters boven den zeespiegel,
Een kleine 4000 Inwoners telt men, en
slechts 108 hectaren beslaat geheel de
plaats welke Dixmude als naam draagt,
Het ouderwetsch oord verdween met
al zijne antieke gebouwen en kunstwer
ken binst den wereldoorlog. Thans be
wondert men eene gansch nieuwe stad,
die zooveel mogelijk de vernielde oude
weergeeft en voor onze oogen toovert.
Want waarlijk, men schijnt te droomen
als men er binnen treedt, en men de ge
wezen stad van over meer dan twintig
jaren heeft gezien en gekend, 't Ziet er al
zoo nieuw uit, gelijk in een pas opge
bouwde tentoonstelling. Toch wat regel
matiger dan voorheen, werd dit alles
geschikt, geregeld en opgetrokken.
De nieuwe huizen staan daar nu in
den slijl der oude, zoowel en zooveel als
de openbare gebouwen of monumenten,
en men zou gissen da; men Dixmude in
een nieuw kleedje gestoken heeft, zonder
meer. Te middQn de vierkante markt,
tusschen wier kasseistenen toch menig
halmtje gras groeit, rijst dus op, het
bronzen standbeeld van Baron Jacques
de Dixmude, een christene soldaat uit de
Walen, die de Eelgische troepen aan
voerde ter overwinning in 1914. Hij
heeft zijn baronschap en zijn standbeeld
verdiend.
Daar staan rond dat monument solda
ten in arduin. Enkele heeft men op ze-
keren nacht geschonden en verminkt,
maar de schade is reeds hersteld. Dat
zijn zoo van die straatschenderijen dit
nietsken uitmaken en volstrekt- mis
plaatst zijn.
Ja, Dixmude gelijkt aan een begijnhof,
voor wat de stilte, de ingetogenheid, de
vreedzaamheid betreft..,
Vóór den oorlog bestond alhier een
ouderwetsch, echt begijnhof, dat uit de
XiIe eeuw afstamde en een zeer intiem
karakter bezat, 't Kerkje was ook een
juweeltje, en bezat een zilveren «Pax»,
of offerplaat van de XVe eeuw- Geheel
dat geestelijk stadje in de stad, bestond
op zijn eigen en op zijn eentje.
Het stadhuis staat er weer statig op de
Groote Markt, en daarachter de Sint
Nikolaaskerk, toch niet herbouwd eoo-
als ze vroeger was.
Het stadhuis werd herbouwd in 1877
1880, in vlaanischen gothieken stijl, zeer
zuiver, en stond in de plaats van een
ander dat in 1514 tot stand kwam, het
welk op zijne beurt een eerste had ver
vangen, dat in de XIIIe eeuw werd
opgebouwd. De vele schilderijen en
fceeldhouwkunstwerken gingen door het
bombardement van Dixmude verloren,
alsook een met de hand gemaakte be
wonderingswaardige missaal uit de XVIe
eeuw, meteen wonderschoone gekleurde
plaat door Simon Bruning in de jaren
1528 uitgevoerd voor den dienst der
missen in de kapel te dien tijde te cele-
breeren.
De parochiekerk van Dixmude werd
heropgebouwd in de XIVe eeuw, na een
brand dewelke, zoo meldt Sanderus. in
1338 drie honderd huizen vernielde. In
het metselwerk van het Koor bemerkte
men zeer schoone romaansche boogge
welven. De kerk werd in den gothiek op
een ruim plan, met wijdte en breedte, op
gericht. De torenspits dagteekende
slechts van de XVHIe eeuw, want die
vroegere toppen werden ook door brand
vernield.
Da oxzaal of Hooge zaal, wier brok
ken en stukken men samengevaagd heaft
was een kunstwerk, eenig in zijn aard,
en dagteekenende uit de jaren 1536-42.
't Was een kantwerk in steen en een echt
meesterstuk dat 9 meter hoogen 12 me
ter breed was. Daar stond men op te
kijken niet gelijk nen uil op ncn kluit,
maar met verbazing en bewondering,
't Was de voorstelling van den gothieken
trant in zijnen vollen bloei, juist voor
zijn daling. De beeldstormers hadden het
in 1566 leelijk verminkt, later hersteld,
en in 1600 zette de Ypersche beeldhou
wer Urbaan Taillebert de beeldekens in
de nisjes, welke men er laatst in Septem
ber 1914 nog zag staan. De wereldramp
vernielde die schatten. Onder het oxaal
was een gebeeldhouwde eiken deur
aangebracht, welke toegang tot het koor
gaf. Het grootsche hoogaltaar, door den
Gentschen beeldhouwer Jacobus De
Cockx vervaardigd, bevatte een der
merkwaardigste schilderijen van Jor
daans, voorstellende de «Aanbidding der
Wijzen», Dit alles ook verdween bij de
beschieting der stad.
Het tabernakel of reposiiorium, ver
vaardigd in 1614, in marmer en in albas-
ter, door Hieronymus Stalpaert, van
Brugge, was een kunstwerk van de
grootste waarde en van het hoogste
vernuft, zoowel onder oogpunt van sa
menstelling, als naar de kostelijkheid der
gebruikte steenen.
Een grafmonument van Messire Anto-
nius de Sacquespée en van zijne vrouw,
laatste heereu van Dixmude en terzelfder
tijd eigenaars van zestien gouwen of
steden, wiens wapens den voet van den
grafzerk versierden, en dagteekenende
van 1571, was in de parochiekerk opge
richt- Dat alles verdween nog eens bij de
vernieling der stad. MARC.
De H. Vader, heeft speciale gunslérn
verleend aan hen, die dioor ziekte niet
in staiat zijn, om een bezoek te bren
gen aan het Allerheiligste. Men kan aan
dezelfde gunsten deelachtig worden
door in der. geest het H. Sacrament te
bezoeken, door het bidden van 5 Onze
Vaders en 5 Weesgegroeten en het Glo
rie aan den Vader; enz.
De aflaten hieraan verbonden zijn 5
jaar toties quolies- en ééns in de week
een vollen aflaat onder de gewone voor
waarden voor hen, die dagelijks dit
geestelijk bezoek brengen. Deze guns-J
ten gelden ook voor hen, die ver van de
kerk wonen.
Het Mengelwerk «ZIJNE MOEDER»
Is ten einde. Allen hebben met span
ning het verloop van het verhaal gele
zen en zich verheugd in de gelukkige
ontkneoping.
Op aanvraag van velen onzer lezers
herdrukken we thans een mengelwerk
dat we vóór enkele jaren ter lezing
gaven RIJKDOM EN ARMOEDE.
Boeiend en meeslepend als niet één;
ten andere de aanvraag alleen om het
opnieuw te laten verschijnen zegt reeds
genoeg.
Verzet bij de ambtenaars en oud
strijders
Alle openbare betoogingen verboden
Verschillende verocnigingen van amb
tenaars alsmede van oud-strijders en
invalieden hebben in moties hun af
keuring nopens de regeeringsontwerpen
uitgesproken. Besloten werd van af
Vrijdag straalbeloogingen te houden als
protest tegen de besparingen die op de
loonen zullen worden toegepast.
Doch de regeering houdt eraan met
vrede te worden gelaten en de minister
van binncnlandsehe zaken heeft een
bevel 'Uitgevaardigd waarbij alle open
bare betoogingen worden venboden.
De opwinding in ambtenaarskringen
is ondcrtusschen zeer groot.
De bladen gaan voort hun jgoedkeu-
ring te hechten aan de ontworpen van
de regeering met uitzondering natuur
lijk van de socialist iscbe-communïsti-
sche pers.
Het Journal laat opmerken, dat de h.
Laval de stoutste onderneming waagt luigenis denkbaar
die ooit te voren werd aangedurfd. De
Matin meent dat de h. Laval zijn plan
uitvoert met methode en heldere vast
beradenheid.
Volgens' de Ere nouvelle heeft het
land de nooddccreten aanvaard met
kalmte en koelbloedigheid.
Wij laten ds socialistische en com-
munistische uitlatingen van kant. Wij
verwijzen voor den inhoud ervan naar
de uitlatingen van de socialistische pers
tegen het regeeiringsbeleid in Belgie
voordat de socialisten lid zijn geworden
van de regeer.ing.
Verlaging van het disconto
Parijs, 18 Juli. De Fransche Na
tionale Bank heeft het disconto van
op 3.5 t.h. teruggebracht.
«Wie heeft er nog nooit de Kajotters j palen. De sociologen zullen dan ook
gezien met al hun wetenschap wel in gebreke
Iedereen kent het lied en iedereen blijven, wanneer zij de veroverende en
kent die «blije, fiere, reine cn verove-|vervoerende kracht der Kajottersbewie-
ren.de jeugd», die binnen do korte tijd
spanne van 10 jiaar de algemeene aan
dacht en bewondering heeft afgedwon
gen en wier aanstaande jubel con gres
«niet alleen de veroverende kracht van
de K.A.J., ...maar de steeds vernieuwde
jeugd van de Kerk in haar schitterende
schoonheid zal doen uitstralen», zooals
het luidt in den brief dien Kardinaal
Pacelli onlangs aan Z. E. H. Kan. Car-
dijn den hartstochtelijken en harts
tochtelijk veneerden stichter der bewe
ging richtte.
De brief op zich zelf is» reeds een
merkwaardig stuk er bestaat wellicht
geen document mij is er alleszins
geen bekend uitgaande van den Kar
dinaal Staats-sekretaris van de Kerk
waarin op zulk een onvoorwaardelijk^',
geestdriftige wijze een jong initiatief
wordt goedgekeurd. Rome is eer karig
met zijn lofbietuigingen en eerder wat
traag Roma mora om met zijn
volle gezag een nieuwe strooming te
waarborgen. Maar de toon van deze
br.ief vergeet alle kanselarij, protocol
en alle voozichtig voorbehoud: het heet
daar dat «de K.A.J. een volmaakt type
is van de Katholieke Aktie». Haar doel,
haar methodes, haar diensten, haar
verwezenlijkingen, 't wordt alles uit
bundig geprezen; de beweging «schijnt
het handteeken te dragen van de Voor
zienigheid...» Men voelt in dit scbrij
ven hoie nauw de K.A.J. aan 't hart ligt
van den H. Vader en hoe aandachtig hij
het streven onzer K'ajottiers. volgt. Ro
ma locuta... Er is: geen heerlijker ge-
Er is geen vaster
Kyoto, de vroegere hoofdstad van heteiland Nippon, werd vreeselijk geteis
terd door een overstrooming die bruggen en huizen vernielde. Inwoners, on
der een regenscherm, doorwaden heelvoorzichtig het water in de straten.
Straatburg, 17 Juli. Bij de plech
tige dienst der opening van 't Eucharis.
tisch Congres, die heden avond in de
kathedraal plaiats vond, las Mgr Ruc,h
een brief voor die kardinaal Pacelli na
mens Z. H. den Paus zond.
In dien brief ziet, Pius XI, na zijn
vreugde uitgedrukt te hebben voor het
troostend vooruitzicht der komende da
gen, in die godsdienstige feesten van
Straatsburg de voortzetting van het
triduum van Lourdes, dat een uitzon
derlijke bron van genaden werd, onder
meer voor de bevestiging van de orde
en den vrede.
De brief belooft verder zijn aposto-
lischen zegen, te geven .mondelings, te
gen liet stuiten vain het Congres en
maakt dien zegen van nu af aan over
door die tusschenkomst van den kar
dinaal-staatssecretaris.
Na het aflezen van dien brief en de
verwelkoming van Mgr Ruch, werd het
plechtig lof voorgezeten door Mgr. Ley_
naud, aartsbisschop van Algiers, in te
genwoordigheid van vele prelaten.
Uitvoering van Openbare werken
Tusschen 1 en 15 Juli 1935 werdein
er door het ministerie van openbare
werken en voor bestrijding van de
werkloosheid de uitvoering goedge
keurd van openbare werken voor een
bedrag van 23.875.365,76 fnamk.
Dit bedrag moet verdeeld worden als
volgt
Wegenis fr. 3.898.823,52
Gebouwen 131.354,14
Waterwegen 19.845.188,70
De verbetering der gemeentewegen
maakte het voorwerp uit van beloften
tot toelagen ten bedrage van 6.000.000
fr. hetgeen overeenkomt met werk
zaamheden voior meer dan 18.500.000 fr
waarboTg van zegen denkbaar.
De groote kentering.
En die woorden doen vanzelf denken
aan dat ander woord dat Paus Pius- XI
eenmaal tot Kan. Cardijn sprak «Het
grootsttei schandaal, de droevigste blad
zijde in het leven der Kerk tijdens de
vorige eeuw is het verlies van den ar
beidersstand voor de Kerk. En dit is
nu blijkbaar de bedoeling der Goddelij
ke Voorzienigheid op dit oogenblik dat
wij staaan tusschen twee werelden, ter
wijl een oudie, vermolmde wereld in el
kaar zakt en allentwege de roep naar
een nieuwe orde weerklinkt, op dit his
torisch oogenblik is daar ontstaan
geboren uit het hart van een jongen
volkspriesher de beweging die de te
rugkeer der arbeidersmassa voorspelt
en verzekert
Terwijl de geniale Paus, «niet zonder
een bijzondere verlichting van daar
boven» zijn groote gedachte van Ka
tholieke Aktie neerschreef in zijn ency-
klieken, was daar te Laken een jonge,
'tengere onderpastoor bezig met die ge
dacihte uit te werken voor de arbeiders
jeugd in een beweging die er het vol
maakt type van blijkt te zijn. In de ge
schiedenis der sociale beweging zal
men later die datum vermelden 1925=
stichting der K.A.J. zooals men voor
de geschiedenis der sociale beweging
in die XlXe eeuw de datums vermeldt
van de stichting der Eerste Internatio
nale of van het verschijnen van Rerum
Novarum.
«Een apostolische vorm van volks
opvoeding.
Er zijn er hier te lande velen die des
tijds «Arm Vlaanderen» en «Volksslaap
en ontwaken» van P. Stracke telkens en
telkens herlezen hebben en daarmede
hun ideaal van volksverheffing hebben
gevoed. En er zijn er velen die aan dat
werk van volksopvoeding hun vrijen
tijd, hun edelste krachten hebben op
geofferd niet altijd met de verdoop
te en "ten volle verdiende uitslagen.
Maar allen die voor hun volk en voor
de breede scharen van hun volk, ge
droomd hebben van een hoogcT bescha
ving, kunnen thans, als Simeon hun
Nunc dimittis zingen wanneer
zij onze kajotters- kennen^ wanneer zij
die nieuwe jeugd zien optreden voor
naam, waardig, edel, wiamneer zij dien
ontzaglijken opvoedingsarbeid t'otali-
seeren. die in onze K.A.J. verricht wordt
studiekringen, algemeene vergaderin
gen, studieweken, recollecties, retret-
ten, voor duizenden wanneer zij die
volksfeesten onzer Kajotters cn Kajot-
sters bijwonen, dan kunnen zij niet
zonder -ontroerden dank getuigen een
volk dat zulk een jeugd bezit zal niet
vergaan
Ja, daar komieu nieuwe tijden
Het geheim van die veroverende
kracht.
Het is moeilijk een geest, een leven
de geest van een beweging als» de K.A.
J. in dorne formulon vast te leggen,
zooals het immer moeilijk is het. inner
lijke dynamisme van het leven te be-
'ging willen achterhalen... Er is hier
i-ets hoogers aan 't werk een kracht
die stamt van daarboven, gelijk de
stuwkracht der stroomen van de hooge
bergen stamt. Dat noemde een anders
denkende eens De. mystiek der Ka
jotters wij zouden het noemen «de
voelbare werking vtain God's Geest
Want wie alleen de uiterlijke verwe
zenlijkingen beschouwt, hoe indruk
wekkend en groiotsch dan ook, kent nog
niets van de machtige spanning die in
de beweging leeft; om haar volle waar
de te kennen zou men moeten indrin
gen in het geheim der zielen en na
gaan hoeveel schatten van zelfverloo
chening, van heiligen apostolaiatsijver,
hoeveel offers en toewijding er door en
voor de beweging werden voortge
bracht Hoe zij helden en heldinnen
van zedelijke schoonheid bij tientallen
en honderdtallen deed opstaan juist in
het midden waar aille zielelmster ho
peloos scheen bedreigd te zijn Er
leeft in de K.A.J. een idealisme, een
heilig vuur, dat ai te blijkbaar denken
doet aan den Pinkstergloed.
Botrel zong voor zijn Bretoensche
visschers dat, moest Christus nu weer-
keeren, Hij'tusschen hen Zijn aposte
len zou vindien. Maar wij zijn zeker dat
Hij tusschen onze Kajotters en Kajot-
sters nu reeds zijn onvergelijkelijke
apostelen heeft gevonden die veel rijke
jongeling-en tot beschaming strekken.
Eens te meer heeft hij het zwakke uit
verkoren om het sterke te beschamen
En dat is de kracht der Kajotters-op-
voedkunde zij wenkt naar de hoogten!
Zij voedt de arbeidersjeugd met het
kruim van ons Kristendom 1 Zij mini
mis eert niet, zij maximaliseert Ze
doe.t benoep op een ongemeten offer
vaardigheid zij weet, zij betrouwt dat
er in de jie.ugdziel en. niet het minst
in de ziel der .arbeidersjeugd onver
moede schatten van toewijding, van
edelmoedigheid ie.n ja, van heiligheid
sluimeren... en zij heeft die heilige
bronnen aangeboord. En thans stuwt
zij heel die massa naar die. hoogvlakten
van een fier, rein en blij bestaan 1
En naast dat idealisme dat in zijn
oorsprong en doelstelling zuiver bo
vennatuurlijk is, ezit de K.A.J. een ge
zond werkelijkheidsinzicht: zij legt den
zuurdeesen niet naast den deeg, zij
bouwt niet in de wolken. «Zien, oordee-
len, handelen». Zij haalt de jongens
en meisjes niet uit hun midden weg,
vervreemdt en verwijdert hen niet van
bun natuurlijke werkkring maar, in fa
briek en trein, op kantoor en werkplaats
leert zij hen volsehoone menschen, vol
waardige kristenen zijn.
Voorbij die tijd dat de jeugd
alleen in veilige broeikassen kon groei
en: de K.A.J. heeft voor de letter
het offensiieJ-kristendom gehuldigd en
toegepast en beter dan de commu
nisten, het noyautage-stelsel ingevoerd;
zij bouwt alom aan veroverend en uit
stralend katholicisme, juist in die we
reld die voor den invloed aan de Kerk
ongenaakbaar scheen: de wereld ran
den arbeid. En daar bewijst de K.A.J,
nu lederen dag dat alle pessimisme ver
keerd is en diat het goede sterker is dan
het kwaad, dat de bekoorlijkheid van
het goede machtiger is dan de verleide
lijkheid van het kwaad.
Wij danke.n U, eenvoudige Kajotters
Wij, de buitenstaanders, wij allen
die de Kerk en ons volk liefhebhen met
één liefde
wij allen die in onze jeugd gednoomd
hebben van ln schoon en herlevend volk;
wij allen die bekommerd zijn geweest
en vaak ook droief om 't verval en de
ontaarding van ons volk;
Wij danken U, simpele jonge arbei
ders en arbeidsters; gij hebt ons dik
wijls reeds beschaamd cn ontroerd met
een door uw ongemeten offervaardig
heid, uw gelüiofsd'urf, uw kranigheid,
uw heldhaftige deugd.
Gij hebt vreugde en vertrouwen ge
bracht, ;gij hebt in uw stand en in an
dere standien, van dit land en in heel dei
wereld, een wedijver ontstoken van
apostolaat en veroverend Katholicisme
gij hebt een nieuw tijdperk ingeluid in
de geschiedenis der arbeidersbeweging
en der Kerk; zonder het te welen en
meer dan gij het bevroeden kunt hebt
gij ons allen goed gedaan.
En wij allen, wij loggen onze handen
in de uwe en op uw Jubelcongres staan
wij allen rondom U, om U en O. L. Heer
danken voor den oninetclijken zegen
die in de K.A.J. aan den arbeidersstand!
en aan de Kerk geschonken werd.
Pater Dr. C. Van Gestel, O.P<
Leuven 15 Juli 1935,
