Naar den Yzer toe
8
Be Werken vat Mitafaaal
EEN GROOTSCH OPENLUCHTFEEST
tusüsrus 1935
Katholieken
Man hat pschGSsen
Het Conflikt Italië-Afcessyafë
Donderdag
Een bitsige kamp
Daling van het
Geboortecijfer
DE VOLKSSTEM
XXXXIe .JAARGANG; SUMMER |7g
Kerkstraat, 9 en 21 Aalst. Telefoon 114. DAGBLAD 20 Centiemen Uitgever T. Van Nuffel-De Gendt
'Publiciteit Luiten het Arrond. AALBÜ K Agentschap HAVAS, AdoH Maxlaan .13, te Brussel Hue de Hiche.eu, ParjiS Bank Buiding-Kingsway, 20 Londre, W. C. 2.
H. Cyriacus
Zon op4,33 Zon af 7,1*
V. M. 14 L. K. 21
(11de Vervolg)],
In 1114 stond er hier oene succursale
kapel van Eessen, dewelke voor pa-
troones de H. Clara later kreeg, van
daar Clercken vroeger Glare, Clarc-
- leem, Klerckem.
SanderuS' vertelt dat de parochie
Clercken in het vak of ambacht van Ees
sene lag. Twee bekende wijken staan
yooraf in d'historie van het dorp.
De Rreekbccm, herinnert aan de pree-
ken der predikanten van de hervormde
kerk, die daar stonden te praten in open
ycld, onder de boomen en te midden der
ibosschen, toen de godsdienstige troe
bels in 1566 en vólgende jaren heersc'n-
ilen.
De wijk Smisse is de plaats waar
vroeger de foore of de markt van Kler
ken werd gehouden, en die verkoopdag
bestond omdat het dorp deel uitmaakte
van de Westvrijlaten, dewelke het voor
recht van 't laken hadden. Oude ge-
iwoonte dus.
We staan hier danig hooge en hebben
;ccn uiterst schoon zicht op de ijzerval
lei. Van achter de kerk en daarnevens
<z.iet men verre. Daarbij 't staat bekend
bok de heuvel van Clercken is het noor-
ider uiteinde van den heuvelkam der
iVlaanders, omtrent 45 meters boven
!den zeespiegel. De belangrijkheid van
Hie hoogte is"hierin gelegen omdat zij
de eerste is wanneer men van <uit de
polders zuidwaarts trekt. Ook de Duit-
•schers hadden er een voorname obser
vaticpost opgesteld dewelke slechts door
Ho Belgen werd ingenomen met het laat.
isle offensief.
'I, Zijn natuurlijk al nieuwe .huizen
en de kerk is dat ook ze trekt- een
weinigjo op die van Zarren wat go
thick, properkens, kleurige schildering
'en ramen, welgepaste beelden. Twee
onderpastoors vóór den oorlog hielpen
hier den herder. Toch thans geen veel-
bebouwd dorp, weinig inwoners die hier
zeker alt ijd vertoeven, 'l is immers het
dorp der rondreizenden, muziekanten en
andere venters, verkoopers en leurders
zooals wc liooger reeds meldden. Vele
mensehen keerden niet weer na 4918.
Over een drietal jaren waren alhier
■slechts 1000 inwoners weergekeerd en
was de pastoor slechts bijgestaan door
een priester. De gemeente strekt zich
.uit over een 1700 hectaren.
De kerk is toegewijd aan S. Lauren-
itius, in het koor bemerkt men zijn op de
muren gepenseelde historie.
Hier pasloorde korten tfjjd ter plaats
onze vriend pastoorke Denijs van Roe-
selaere van geboorte en aldaar wohenae
vóór den oorlog met zijn blinde vader.
[Wie heeft er niet hooren spreken van
Pastoorke Denijs, die jaren lang oper
eerde, predikte, biecht hoorde voor zijn
maatjes of kameraden de zoogezegde
Frans,chmans of beter de arbeidende
Vlamingen in Frankrijk. Priester Denijs
was pastoor voor 't bisdom Brugge en
'ook wel entwat voor en van onze Oost-
jVlamingen in de departementen Nord,
:s»
Mrs Kathleen Petre en Mrs Gwenda Stewart hebben op de renbaan
Brooklands (Ver. staten) een ongenadigen .strijd geleverd om per auto
grootste snelheid te bekomen. Eerstgenoemde (links) bracht het tot 215
per uur; de tweede (rechts) 213 km.
van
de
km.
Zondag a. s.
Gewest leest.
vieren de Kaj otters uit ons
Pas de Calais, Somme, Aisne, Seine et
Oise, Oisc, Seine inférieure, Eure, Cal
vados, Marnc, Seine et Marne, Seine,
Loiret, en nog verder. Hij ging ook wel
een week naar 't Groot-Hertogdom Lu
xemburg om daar de Vlamingen te be
preken.
IIcwel ook E. H. Denijs werd aThier
herder der parochie benoemd in Oogst
(1914 en aangesteld den 14 dier maand
terzelfdertijd als pastoor Buyck te Zari
■ren die van Sint Louis (Deerlijk)
kwam. Alle beide werden een twee maan
den nadien uitgezet uit hun pastorij en
parochie door de duitschers die dan aan
•'t front geraakten en tot aan den ijzer
en niet verder.
Pastoer Buyck sukkelde eindelijk met
een handvol van zijn volk naar Ninove
en Denijs mocht naar Brugge met een
voornaam getal zijner parochianen. In
deze bisdomstad bl.eef hij zwervende
pastoor en leidde en bestierde hilj zijn
verminderde kudde van Clercken. Doch
na den oorlog keerde hij niet weder naar
zijn dorp om de goede reden dat het
hiel meer bestond, te meer dat Mgr.
:Waffelaert, bisschop van Brugge hem
vroeg om weer te keeren naar Frankrijk
waar niet. alleen de werklieden doch ook
de •uitwijkelingen, de vlaamsche boeren
en volk van alle standen zijn parochia
nen werden. Die wil geheel die bewogen
historie lezen kan dat want een boek in
de David&fondsreeks verscheen en ver
telde dat heldhaftig leven en Pastoorke
Denijs die vóór den oorlog voor
In Duitsohland wil de heerschende
partij, die der zoogenaamde nazis, te
eiken prijze de gansehe jeiugd in haar
gareel spannen. Vooral de katholieke
jeugdorganisaties moeten het ontgelden,
en om eeniig,szins hunne opslorpings
methoden goed le praten, strooien de
nazis in den vreemde allerlei valsche be
richten uit, waarin zij de katholieke jon
gelingschap betichten de nazi-jeugd
zelf gewapenderhand aan te vallen.
Nu, geen niens.ch in 't buitenland slikt
die leugens; daar is iedereen overtuigd
dat die leugenveldtocht een variatie
op het bekende sprookje van de Wolf en
het Lam.
Ten andere, het herinnert ons aan
zekere Duitsche methode welke wij
Belgen, zagen- aanwenden tijdens den
oorlog, vooral in den beginne, toen het
er op aankwam de bevolking lant te
slaan door den schrik.
Wanneer de Duitsche troepen lust
hadden om een stad of dorp neer te
blaken, te plunderen, >uiit te moorden,
dan losten eenige hunner manschappen
geweerschoten op den openbaren weg,
en liepen dan door de straten, huilende:
Man hat geschcssen!» alsof de in
woners roeren hadden afgevuurd op' het
soldatenvolk.
En zoo trachten die valsche schel
men legenden te verspreiden, op welke
zij zich konden beroepen ter veront
schuldiging van. hun wraakroepende eu
veldaden.
Een onzer confraters ze;gt te verne
men dat de Dienst van Bruigigen en We
gen voorloopig zou afzien van het ver
der afwerken van het gedeelte van het
Albertkanaal, gelegen tusschen Heren
thals en Hasselt.
;Deze afschaffing zou voor gevolg
hebben da,t de totale afwerking van het
Albertkanaal, 2 jaar zou worden ver
traagd en dat het 1939, worden zou, al
vorens de werken zouden voltooid zijn.
Tot hiertoe werd reeds 1 milliard 600
millioen frank besteed aan de werken
van dit kanaal, en deze som blijkt wel
wat overdreven, wanneer men denkt dat_
het thans nog niet heel en gansch vol-j arrondissementen
tooid is. In elk geval, werd geen gevolg Charleroi1 (11.40) Ath (11.
gegeven aan de aanbesteding die voorl hoogste in Maaseik (33.90),
2 maanden plaats greep betreffende het] (26.87) en Hasselt (26,48)'.
voornoemd gedeelte.
Met een bevolking van hij de 8.300.000
inwoners en een aantal huwelijken dat
de 60.000 nog te boven gaat, bleef het
aantal geboorten in 1934 beneden dat
der jaren 1830, 1832, 1846 lot 1B48,
1850, 1853 tot 1855, alhoewel Belgie
alsdan niet eens of nauwelijks 4 mil
lioen inwoners telde en het jaarlijSsc-h
aantal huwelijken slechts 30.000 beliep.
De dalende hevyeging der nataliteit
dagteckent reeds van voor lange- jaren:
dan wanneer hij omstreeks; 1880 de 30
per duiizend nog overtrof, zonk de ge-
•boortecoëfficient kort vóór den oorlog
tot 20,35 -p. d.; sedertdien is hij, be
houdens sommige zeldzame uitzonde
ring. van jaar tot jaar blijven dalen.
Het aantal geboorten op de gemiddel
den van 1921-1925 en 1926-1930 beliep
onderscheidenlijk 154,991 en 146.963
dit getal neemt af tcH 147.489 (18.08 p'.
d.) in 1931, 143.824 (17.51), in 1932,
134,754 (16.34) in 1933 en 131,736
(15.92) in 1934. Vergeleken met het
onmiddellijk voorafgaande jaar beloopt
de vermindering van het geboortecijfer
2.782 (1.85%) in 1931, 3.665 (2.48%)
in 1932, 9.070 (6,30%) in 1933 en 3.018
(2.24%) in 1934. De vermindering tij
dens laatstgenoemd Ijaar beantwoordt
aan geen vermindering van hel aantal
huwelijken, daar deze integendeel
1933 het aantal huwelijken van 1932
met 3.000 ie boven gaan.
Zelfs wanneer de omstandigheden
gunstiger mochten worden blijkt de na
taliteit toch in gevaar te verkeeren, om.
dat de geslachten in huwelijksleeftijd
trapsgewijze minder talrijk zullen zijn
dan hun voorgangers; deze geslachten
zullen trouwens bijzonder getroffen
worden wanneer zij weldra zullen sa
mengesteld zijn uit de verminderde c>on.
tingenten der oorlogsjaren.
Vergeleken met 1933 is de geboorte-
coëfficient in 1934 gedaald in al de pro.
vincies behalve in Limburg, en in al de
arrondissementen, behalve Brugge,
Diksmuide, leper, Veurne, Maaseik,
Ncufohateau en Philippeville. De laag
ste cijfers woróe-n aangetroffen in de
Luik (11.35 p. d.),
en de
Turnhout
wordt U vriendelijk aangeboden op de Oroote
Kiarki te G l/S u's avonds.
Het optreden van onze Katholieke Jonge Arbeiders
zal voor velen een verrassing zijn-,
De K. A. J. beweging stemt u sympatisch. Toont
het door uwe tegenwoordigheid.
Katholieke Strijders in de vereen igingen van
volwassenen uit atle standen gij zijt verwacht.
Doet uw katholieken plicht 1
Ce Kapotters.
te vinden zijn. Uitgeput van krachten
en werken, moest ons pastoorke na
korte jaren opnieuw zwoegen, loo-pen,
ketsen, rotsen en botsen in 't fransche,
zijn werk opgeven en komen ziek zijn
en sterven le Lic-hterveJde in een werk
manshuisje, want binst de beschieting
van Roeselare was zijn gewezen woning
dn die stad, verwoest, afgeschoten en
vernietigd geweest.
Gns pastoorke stierf zoo arm als Job
en lief. zijn oude blinde vader in leven.
(Warden Oom of Edward Vermeulen
van Hooglede, de gemeenteontvanger en
de befaamde vlaamsche volksschrijver,
een tweede Conscience, een liertelap en
ondersteuner van den goeden priester,
z'jn' die zelfs vóór den oorlog door hem werd
werkvolk geheel alleen een weekblad op-'aangezet om te schrijven en zijn eerste
Stelde en uifgaf, schreef ook een boek boek «Trimards» over 't Pastoorke en
zijn werkvolk schreef, hield eene schoo_
ne treffende lijkrede op Pastoorkens
graf ten kerk-hove van Licht-ervelde, na
den lijkdienst die ik ook als vriend met
een zijner beste en getrouwste vrien
den, werklieden, thans rijke boer van
Nazareth, bijwoonde. (MARC.
over zijn wedervaren te Clercken. 't Is
'de moei Ie waard om die geschiedenis na
te gaan en op te volgen. Geen roman
kan daaraan en daarbij men leert daar-
ïnee nuttige aangename en stichtende
zaken, dewelke in geen enkel roman
Zie hiernevens-.
HET STERFTECIJFER IN 1934
Het aantal sterfgevallen is in 1934
vrij kleiner dan te voren. Het beloopt
slechts 96.851 (11,70 p.d.) tegen
104.640 (12.69 p.d.) in 1933 en 104,221
(12.69 p.d.)( in 1932. Deze toestand^ die
eveneens in andere landen uit Europa
(Nederland, Engeland en Wales, Schot
land, Italië, Noorwegen, enz.), wordt
waargenomen en misschien toe te schrij
ven is aan klimatologische? oorzaken
wordt aangetroffen in al arrondisse
menten des Riijks, behalve nochtans
Turnhout, Maaseik, Neuif chat eau en
yirton.
Ter oorzake van de vermindering van
het aantal sterfgevallen is het geboor
teoverschot in 1934 (34.885) grooter
dan dat van 1933 (30.114)ondanks de-
Pessimisme in Addis-Azeba
Uit Addis-Abeba. Men is hier he
den zeer pessimistisch gestemd. Een
hooge ambtenaar verklaarde aa.n den
vertegenwoordiger van Reuter
Wij voelen, dat iederen dag, welke
verloopt, zonder dat Italië een beslis
sende verklaring aflegt, dat lvet zijn
toevlucht niet zal nemen tot geweld,
Italië toestaat-, zich beter tot den aanval
voor te bereiden. Wij hebben de voor
stellen van den Volkenbond loyaal aan
genomen, doch men begint zich hier af
te vragen, of de macht van den bo.nd
wel zoo groot is als men doet gelooven.»
De resolutie van Genève werd hier
gepubliceerd. Men merkt ten aanzien
hiervan op, dat Italië in de maand res
pijt, welke het op grond van de resioki1-
tie krijgt, zijn voorbereidselen in So-
maliland en Eritrea kan verhaasten,
terwijl Ethiopië verplietft- is tot werk
loosheid door het verbod van uitvoer
van wapenen en munitie in vele landen.
In een officieel communiqué wordt
medegedeeld, dat de beslissing van het
scheidsgerecht rekening moet houden
met het dubbele feit, dat Oeal-Oeal op
de officieele Italiaansche kaarten staat
aangegeven als Ethiopisc-h gebieci en
dat in het Italiaansch memorandum al
leen door Italiaansche militairen was
bezet.
In algemeen opzicht is de Ethiopische
regeering tevreden over de resolutie. De
■regeering heeft sedert acht maanden
een dergelijke oplossing gevraagd.
Nieuwe mobilisatie in Italië..-?
Weldra 1 miillioe.n Italianen onder de
wapenen
Te Rome worden verdere belangrijke
militaire maatregelen verwacht, met
name de mobilisatie van nog meer rich
tingen en formaties zwarthemden voor
den dienst in Oost Afrika-.
Door deze nieuwe mobilisatie-orders
zal het aantal Italianen dat zich onder
de wapenen bevindt, worden uitgebreid
tot 1 millioen man. Het ligt in de be
doeling, de openbare meening in het
binnenland de verzekering te geven.dat
Italië te Genève op geen enkel belan.;
rijk punt heeft toegegeven en dal M>u-s-
solini nog steeds ernstig van plan is,
de vitale behoefte voor ekspans.ie van
Italië en de veiligheid in Oost Afrika te
verzekeren.
Deze mededeelingen beoogen ook,den
volken en rege-eringen in het buiten
land de overtuiging bij te brengen, dat
Mussolini geen andere oplossing ziet
voor het geschil met Ethiopië dan die
van een directe regeling tuss<cben de
partijen, zonder inmenging van buiten
Een later snelbericht uit Rome luidt:
Italië heeft twee nieuwe divisies ge
mobiliseerd.
De mededeeling bij deze gelegenheid
door het ministerie voor pers. en pro
paganda bekend gemaakt, verklaart dat,
ten overstaan van de gevorderde mobi-
lisatiemaaLregelen der Ethiopische
strijdkrachten, de duce, de mobilisatie
heeft afgekondigd van de divisies «As-
zen gunstigen factor is het sterftecijfer j sietta uit Asti en Cosseria uit
in 9 arrondissementen (Nijve-1, de 6 ar- Imperia, onderscheidenlijk aangevoerd
rond is seinen ten van Henegouwen, Hoer door de generaals Riccardi en Pintor.
Een nieuwe divisie «Trente werd
samengesteld. Zij is geheel gemotoris-
sccrd. Een zesde divisie zwarthemden is
insgelijks in vorming en zal vrijwilli
gers >mt den vreemde en oud strijders
uit den wereldoorlog bevatten,
en Luik) sterker dan het geboortecijfer;
7 arrondissementen is het verschil
tusschen deze cijfers gering (Borg
worm 2\,63; Yerviers: 2.02Philippe
ville: 1.69; Dinant: 1.67; Brussel: 1.09;
Virton 0.53 en Namen; 0,25].*
Vastberaden houding
van Groot Brittamië
Londen, 6 Aug. Dinsdagnamiddag'
hebben de hh. Baldwin, eerste minister
Sir Samuel Hoare en Eden een belang
rijke vergadering gehouden. De minis
ters waren volledig akkoord om hun te
vredenheid uit te spreken over de nau
we samenwerking tusschen Parijs en
Londen, welke alleen kan beletten dat
vijandelijkheden in Abessynie zouden
aanvangen,
De aanstaande vergaderingen in
Frankrijk zullen, hoopt men. den toe
stand opklaren.
In elk geval, verklaart men, in En-
gelsche diplomatieke middens, kan zon
der het verdrag van 1906 te regeeren
geen spraak zijn van aanslag te plegen
op de onafhankelijkheid van Abessinie.
Dus kunnen enkel wijzigingen van den
toestand worden voorzien op econo
misch gebied; cn zulke wijzigingen aan
den huidigen toestand zouden ook nog
in volle vrijheid moeten aangenomen
worden door de regeering van Abessy
nie, zonder dat de minste druk worde
uitgeoefend te Addis-Abeba.
Een belangrijke verklaring van de.n
Negus
Addis-Abeba, 6 Aug. De Keizer
heeft aan den correspondent van Reu
ter, op de vraag «Zornidt gij onder een
of anderen vorm een economisch man
daat- van den Volkenbond op Abessynie
aanvaarden» als volgt geantwoord
«De Volkenbond heeft in veel om
standigheden een kostbare economi-
schen -en socialen bijstand aan zijn le
den gegeven, zonder het minst hun po
litieke onafhankelijkheid te beperken.
Zulken bijstand zal ik niet weigeren.
Wat een onderhoud met den h. Mus
solini betreft, zegde de Negus Men
heeft, mij nooit zulks voorgesteld
moest- dit gebeuren, ik zou dit niet kun
nen weigeren.
Jap.ansche wapenleveringen aan
Abessinie.
Parijs; 6 Aug. Volgens «Le Matin»'
zou de regeering van Abessinie Vrijdag
een overeenkomst gesloten hebben met
Japansche wapenfabrikanten.
De eerste 'Japansche wapens zouden
in het begin van September in Abessinie
verwacht worden en het is waarschijn
lijk dat de eerste zending 2.000 machi
negeweren zou bevatten.
De Negus benoemt twee nieuwe militaire
goeverneurs
Addis-Abeba. 6 Aug. Keizer Ilaile
Selassie heeft twee nieuwe goeverneurs
benoemd voor de provinciën Mollago en
Saio. Het, zijn twee bekende militaire
leiders. De eene is de Liekamacuas Mail-
gacha, die, naar de overlevering, gedu-
rende gevechten de kleederen van Kei
zer moet aanLrekken, om de slagen van
den vijand op zich af te wenden de ah.
dore is Dedjarnatos, 't is te zeggen do
aanvoerder van de rechtervleugel van
het keizerlijk leger.
Ook bezoeken aan voorname
personaliteiten
Senator Pope heeft verklaard dat hij
van zijn tegenwoordigheid té Genève zal
gebruik maken om, ten persoonlijken
titel, de vergadering van den Volken
hond bij te wonen. Het is mogelijk dat
hij, altijd ten persoonlijken titel, bezoek
zou brengen aan Laval, Mussolini Bald_
win, Eden en Lit.vinof. Misschien'zal hij
ook de reis ondernemen naar Addis-
Abeba,