Naar den Yzer toe
In hel Oude Kunstpaleis
21
Het Italiaansch-
Abessinisch Geschil
Een Kapel voor de Oorlogs
slachtoffers opdenCoi-di-Lana
Woensdag
AUGUSTUS 1935
Koning Albert-Fonds
gesticht
Avignon, de Stad
den Pausen
Oveesteoomingen in Nederland
Kerkstraat, 9 en 2t Aalst. Telefoon 114.
Publiciteit' buiten het Arrond. AALST! Agentschap HAVAS, Adolf Maxlaatl
XXXXIe, JAARUANG. RCMMEH |gg
DAGBLAD 20 Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt.
13, te Brussel Rue de Richeleu, Parjis Bank Buiding-Kingsway, 20 Londres. \y. C. 2.
H. Anastasius
Zonop4,51 Zonaf6,55
L. K. 21 N. M. 29
We zijn nog niet weg ran Clercken
Neen chauffeur een oogenblikje, jongen
want Pastoorke Denijs is te interessant.
Pastoor E. Denijs van Meldert mijn
oude vriend, zei me gisteren nog Weet
ge 't al dat ik familie bon van Pastoorke
Denijs We zijn ook oorspronkelijk
van Roeselaere. Da's echter en zeker
der dan Pater Vermeulen, Jezuiet die te
Brussel woonde en te Drongen plotseling
over veertien dagen stierf Die studie-
makker was voorheen en van wien een
Brussels blad vertelde dat hij kozijnde
met Warden Oom of Edward Vermeulen
van Hooglede den befaamdeu volksschrij
ver. Dat laatste bewijzen zou moeilijker
zijn. Daarbij d' as uit de lucht gegrepen
Doch keeren we terug tot Pastoorke
Denijs. Veel kau ik erover vertellen, om
de goede reden, dat ik zijn intiem vriend
was, doch dat komt hier niet van pas en
't zal later beter passen.
't Pastoorke was lange jaren, toen het
zwervende predikant was in }t fransche,
een vooraanstaande gazetschrijver en gaf
uit, wekelijks: De stem uit het Vaderland
op eigenaardige wijze geschreven, komiek
tragiek, leesbaar enz. en ge moest wil
lens nillens dat blad van 't begin tot ein
de met aandacht lezen trok te veel
aan, en de stijl en taal en vertellingen
en gezegden waren toch zoo vloeiend en
belangrijk.
We gewaagden (laarvan Warden Oom,
hemel, die vriend was een hertelap van
Pastoorke Denijs, en hij sprak op eigen
aardige manier de lijkrede uit aan 't graf
vati den betreurden zendeling te Lïchter-
velde. Ik kau niet nalaten, daar 't een en
't ander van over te leveren, want dat
figuurke en mag niet verloren gaan, im
mers zoo een werkzaam en ieverig pries
ter kan dienen tot voorbeeldaau iedereen.
Warden Oom las af zoo 't een en 't ander
dat ik hier neerpen. Deze edele pries-
terziel vol ie ver en eenvoudige godsvrucht
stond sterk ia zekere ernstigheid en
leerzaamheid en was aan niets of aan nie
mand verslaafd.
E. H. Edmond Denijs had lust op stil
studieleven en droomde weieens vroeger
toen bij leeraarde te Brugge op Sint Lo-
dewijks naar den Evenaar te trekken.
Een bewijs daarvan zijn de twee lijvige
boekdeelen van zijn gewaardeerd werk
over Congo. De Voorzienigheid wilde hem
op een ander veld. Iu 1902 werkten in
Frankryk eeu 10.000 West-Vlaarasche
arbeiders en geen West-Vlaamsch pries
ter zorgde er voor. Hij werd door zijn
bisschop uitgekozen om een armoedig
reizigers- en zwerversleven aan te van
gen, hij die het op de studiekamer had.
Hij moest en zou het Vlaamsche kloek-
gespierde werkvolk van besmetting ont
houden, en hij verdedigde de rechten,
de plichten, liet geloof en de zeden van
zijn vrienden, de maatjes zooals hij ze
heette onze Franscbnans of onze Vlaam
sche werklieden in Frankrijk.
En dat werd een eindeloos biechthoo-
ren, preeken, raad geven, gemoederen
bedaren, troosten en opbeuren. In den
zomer was het een eindeloos rondreizen
zwerven en loopen en daarna begonnen
de wintervergaderingen, men verbroe
derde voor de naaste campagne. Al dat
werk en die pogingen werden niet altijd
met den gewenschten uitslag bekroond,
doch men verloor goen moed en geeu
betrouwen. Zijn deugd en gebeden kwa
men alle moeilijkheden te boven nen
handdruk, een grepe tabak uit ziju eigen
tabakblaze, zijn tong helder, krachtige
woord in 't bijzoader of in zyn eigen toe
spraken hij sprak toch zoo vloeiend
zyne moedertaal, en dat uren lang, lui
sterde men verwonderd toe met gespan
nen aandacht naar zijn beeldige, schil
derende, bewijzende, kernachtige rede.
En dan die pen, o die pen die hij han
teerde gelijk het geen ander kon be
schreef en bewees dat men diende te we
ten. Die apostel gebruikte het juiste
geschreven en ook gesproken woord.
Al luisterend© leerden ze hem liefheb
ben en de hardste vermaningen namen
zij gretig aan, die apostel mocht alles
zeggen, ook 't was voor 't goed van zijn
maatjes. Ze wilden van Pastoorke Denijs
de waarheid hooren. Hij van zijn kant
De Belgische en Zwitsersche Alpinis
tenclubs hebben als hulde aan dc nage
dachtenis van koning Albert die verle
den jaar Februari, bij het beoefenen
der bergsport te Marche-les-Dames om
het leven is gekomen, een «Koning Al-
bert Herdenkingsfonas» gesticht. Het
doel van het fonds is de nabestaanden
van bergbeklimmers, die als gids of
sportbeoefenaar het leven lieten, te on
dersteunen.
De afgeloopen tien jaar zijn in Zwit
serland meer dan 700 personen bij het
bergklimmen of bij het- beoefenen der
skisport verongelukt. De laatste jaren
bedroeg het aantal slachtoffers gemid
deld 100. Vele menschen die aan de
bergsport ten offer vallen, zijn afkom-
slig uit een nederig midden en moeten
dan hun gezinnen onverzorgd achterla
ten.
NA DE MISLUKKING
Het Engelsch belang
Londen, 19 Aug. Sir Samuel Hoare
en M. Eden gaan thans den toestand
onderzoeken, vooraleer het Britsche ka
binet- zal bijeengeroepen worden.
1. het embargo op de wapens be.
stemd voor Italië en Ethiopië;
2. de bescherming der Britsche lega
tie te Addis Abeba
3. de versterking der troepen in de
Engelsch e koloniën, buurstaten van
Ethiopië gecantonneerd.
Buitendien zijn er twee belangrijker
kwesties
1. die der Engelsch-Italiaansche be
trekkingen en
2. die der politiek te Geneve te vol
gen.
De eerste kwestie stelt zich onder een
nieuw daglicht daar baron Aloisi weinig
belang sitelt in de rechten van Enge
land op de bronnen van den Blauwen
Nijl en licht omspringt met het verdrag
van 1925.
Dit kan zware gevolgen hebben voor
de Engelsche katoenpolitiek TtT Egypte.
Voor de tweede kwestie wacht men te
Londen op de houding die Frankrijk rie
men gaat.
Buitendien doet men uitschiijnen dat
Italië zonder zijn bevoorradingen aan
ertsen uit den vreemde geen oorlog voe
ren kan. Dit toont aan waarheen de par_
Iri' tegenwoordigheid van den voorzit-
Het lijdt geen den minste twijfel r*
Avignon is een der schoonste en eeiy
De buitenlandsche afdeelingen van
het Oude Kunstpaleis *op de Tentoon
stelling te Brussel vormen een Museum
der Musea, naast het geheel, dat een
overzicht geeft van de glansrijke en on
uitputtelijke voorübrengst van vijf Eeu
wen Brusselsche en Brabantsche Kunst.
In deze te Amsterdam, Parijs, Londen
en Budapest voorbereide afdeelingen,
viridt men een keur van' meesterwerken.
Het, is een eenige gelegenheid deze te
Brussel vereenigd te zien; immers, men
zou een groot aantal musea en verzame
lingen in het buitenland moeten afloo-
pen, om zich een denkbeeld t.e vormen
van de kunstscholen, welke zij verte
genwoordigen.
De Hollandsc.he afdeelmg beslaat drie
zalen, gewijd aan de Meesters uit dn 17e
eeuw. Rembrandt en Frans Hals voeren
■er den boventoon, de eerste met vier
schilderijen en een merkwaardige reeks
eisen, de tweede met vijf meesterwer
ken.
Het «Mansportret» door Rembrandt,
in bruikleen afgestaan door Lord Fa-
•ingdon en ingezonden op een paar ten
toonstellingen van keurwerken, is een
van die onvergetelijke beeltenissen, die
alleen zeer groot© meesters op het doek
hebben kunnen brengen. Dat het por-
trelmodel en Clement de Jonghe een en
dezelfde persoon ziju, zooals men dit
wil doen veronderstellen door verg cl ij-
ÏSf ™.f, de T' die. dH PeJrs™a8p v00naar London vertrokken
stelt lijkt niet overtuigend bewezen. De
twee gezichten gelijken niet sprekend
op elkaar. De sporen van een op den
ondergrond van het werk nog zichtbaar
schild doen denken aan een raseclhten
edelman en niet aan den handelaar in
tijgangers van Geriève willen.
TOEGEVING VAN ETHIOPIE
Addis, Abeba, 19 Aug. Volgens niet
bevestigde geruchten zou Ethiopië op
onreehtstreeksche wijze in den loop der
gaande zijnde onderhandelingen om op
vredelievende wijze het bestaande ge
schil te regelen, een belangrijk gedeelte
van zijn grondgebied bij Hoog Erythree
en Somali land gelegen, aangeboden heb-
ben gelijktijdig als breede economische
toegevingen.
ter van de Italiaansehe oorlogsvermink- r>
ij t,,er aantrekkelijkste steden van Frank-
ten Delciroix, verscheidene overheden,'ri.-k J
den leider van de Duit sche oorlogsver
minkten en afvaardiging van oud-jagiers
yan den Oostenrijkschen keizer, alsme
de van 5000 Italiaansehe oudstrijders,
is op den Col-di-Lana, bekend uit den
oorlog, waarin o.a. een Italiaansehe
mijn den lop van den berg in de lucht
liet vliegen, een kapel ingewijd ter eere
van de gevallenen.
Delcroix hield een rede, waarin hij de
Oostenrijkers verwelkomde en zeide,
dat. al was het in het verleden noodig
elkaar te bestrijden, men thans met
sympathie en waardeering tegenover el
kaar staat, daar men gelegenheid heeft
gehad eikaars krachten te meten.
Sprekend over de oorlogsverliezen aan
dooden, zeide Delcroix verder dat het
gebied, dat Italië aan de overzijffe der
zee opeischt, reeds bedekt is met de
dooden van Italië.
De kapel werd ingezegend door mgr,
Bartolomasi, die in den oorlog aalmoe
zenier is geweest.
liaald. De Dnice stak iji bet uniform van
«eere-korporaal» der zwarlliemden. De
troepen hebben den Duce toegejuicht
roepend «A noi! A noi!»
De Duce sprak zijn troepen moed in.
Van daar begaf hij zich naar Benevento
waar hij tot driemaal toe öp het balkon
van de prefectuur, mioest verschijnen om
de toejuichingen van de menigte in
ontvangst te nemen.
De Duce zei dat hilj afscheid bad ge
nomen van de zwarthemden die naar
Afrika vertrekken waar zij, volgens
hem, de schitterendste der. zegepralen
zullen bevechten.
Italië, zoo zei hij ook, zal zijri gang
gaan totdat liet fascistisch rijk zal ge
vestigd zijn. De militianen zullen ihun
plicht doen met ijzeren tuchtjus.qu'au
bout»
De liedjes vertellen er over en baar
roem is ver: over de grenzen van het
eigen land uitgegaan. Terecht ten an
dere.
Zie al maar eens, hoe schoon zij Is
die oude Saint. Bénézet brug, waarop' te
midden het oude en versleten kapelletje
slaaf, toegewijd aan den stichter er van.
Even schoon als de legende, die zoo
oud moet zijn als de brug zelf. Luister,
zelf maar 5
Daar was eens een jonge herder uit
Provence. Bénézet was zijn naam. Op
een schoonen dag kreeg die in het Hoofd
om een brug te gaan bouwen die ge
dachte was hem ten andere door God-
zelf ingegeven. Natuurlijk dat iedereen
om hem lachte.
Maar de jongen liet zich niet van'
streek brengen en eens op een schoo
nen morgen, bracht hijzelf den eersten
steen aan i maar een steen zoo groot'
dat dertig mannen tegelijk hem voorze
ker niet hadden kunnen verplaatsen.
Ge kunt denken wat voor oogen de men
schen van Avignon nu trokken Nu wa
ren ze ineens overtuigd... en ze hebben
van hem een heilige gemaakt.
Indrukwekkende processie
Addis Abeba
De verzoeningscommissie
samengekomen.
Parijs, 19 Aug. De vier scheids
rechters der verzoeningscommissie voor
't Italiaansch-Eithopisch geschil kwamen AJ1. Ai
heden nanoen samen om een opoerj Dlcidag- te Addis Abeba was voorgfe-
sclveidsreehler te benoemen. J «breven door den keizer en viel samen
met d.e bidstonden, welke in de Vereenig.
de Staten werden gehouden voor het be-
M. Eden naar Londen
Le Bourgct., 19 Aug. M. Eden is he
den avond per vliegtuig uit Le Bourget
Het Engelsch kabinet gaat bijeenge
roepen worden.
Londen, 19 Aug. Al de ministers
ontvingen van M. Baldwin die zich te
genwoordig te Aix-les-Bains bevindt
schilderijen en prenten, waarmee men!,iec*en bericht hun maatregelen te tref-
hom onderstellenderwijzc verwart.
Van Frans Hals zijn de groote groep
van '«Het Gezin van den Burgemeester»,
het portret van een bejaarde dame (Ver
zamel. Van Gelder) nog een ander
kloek geborsteld portret in brnik-
leen afgestaan door het Praagse he Mu
seum, en de «Man met Bierkan» alle
meesterlijke kunstgewrochten, algemeen
bewonderd.
De landschappen van Jacob en van
Salomon Ruysdael, van Hobbema, van
Albert- Cuyp, van Van Goyen, van Her
culse Seghers, van Saenredam. van
A\ercamp, van Vander Meer, de genre
doeken van Jan Steen, de portretten van
F. Bol, G. ter Boreh, B. vander Helst,
Niic:. Ma-es, van MiereveJt; A. de Vriest
Verspronck, de stillevens van Nic. Maes'
Kalff, Van Beyeren; de zeegezichten van
Bachhuysen, van Vande Velde, van Van
de Capeile., de werkjes van de beide
Ostade's, van P. Potter en Netscher vor
men een geheel van zoo'n hoog kunstge
halte. dat ieder liefhebber van Holland -
sche schilderkunst het aan zich zelf ver
schuldigd is deze eens rustig te bekij
ken.
fen om naar Londen] weer te keeren van
den oenen dag op den anderen om de
volgende kabinetszitting bij te wonen-
Een logenstraffing.
Van Fransche. zijde wordt officieel
gelogenstraft dat. incidenten zich voor
deden tussclien Ethiopische stammen
en andere, staande onder Fransch be
heer.
Mussoltni tot zij'n troepen.
Zij zullen vechten «jusqu'au bout»
Rome, 18 Augustus. Het antwoord
van Jtalie op do voorstellen welke 'te Pa
rijs werden gedaan li-et op zich wachten
doordat Mussolini uit Rome was ver
trokken om vertrekkende troepen toe te
spreken.
Hij was namelijk naar Tsernia getrok
ken wa«ar hij met geestdrift werd ont-
Zie hierncven.
houd van den vrede.
De negus woonde den dienst bij in de
kathedraal van SL. Georg-e, waar een
enorme menigte was bijeengekomen,
onder wie zich lal van hoogwaardig
heidsbekleders en leden van het diplo
matisch korps bevonden. De belangstel
ling was zoo groot, dat vele menschen
nipt tot de kerk konden worden toegela
ten; in den stroomenden regen bleven
zij buiten gebeden zeggen.
De keizer met zijn gevolg zette zich
bij een Christusbeeld, waaromheen zich
een aantal geestelijken in met goud be
slikte gewaden had geschaard. Na de
godsdienstoefening vormden de pries-
1 j. c v ii van nel Ufllcl?
ters, die in het wit waren gekleed met De groole kapel wordt ten andere
't Is langs de westzijde van de stad,
dat ge Avignon moet gaan ontdekken,
langs d© kleine haven van Villeneuve,
waar destijds de schepen kwamen aan
leggen, die de Rhone kwamen afvaren.
En van daaruit strekt de stad zich
uit schoon en ver, langs de Saint Benc-
zetbrug, en' de Domrots, de kathedraal,
de zware vestingen en de pannedaken,
waarover grootsch en indrukwekkend
het Paleis der Pausen heerschl.
Froissart heeft dit gebouw vroeger
genoemd «het schoonste en het sterkste
huis ter wereld.» Tan buitenuit gezien
is liet geheel indrukwekkend en een
voudig. De strenge lijn der schoormu-
ren, waartusscben de bogen zwierig
lijnen, en de enkele kleine vensters en
kijkgaten alles werkt mee om aan
bet kasteel den indruk van een stevige
versterking te behouden.
MaaT van de oostzijde gezien is het
gebouw schilderachtiger en schooner,
want hier riijzen dc torens, groot en
zwaar, uit dc muren op, midden de
smalle straatjes en ineengewrongen
huizekens.
Langs den hoofdingang van het Pa
leis der Pausen treedt men in een bree
de binnenkoer, waar men in een der
hoeken het beroemde Venster der Afla
ten merkt een breed balcon van waar
op de Paus destijds den plechtigen ze
gen gaf.
Binnen bezoekt men vooral de groote
audiëntiezaal, de gerechtszaal cn de
groote kapel, die zonder den minsten
twijfel de voornaamste en meest be
langwekkende zalen van het paleis zijn.
zwarten mantel en written, of zoo zij
in Jerusalem waren ge-weest, rooden
bulband, een processie, aan het hoofd
waarvan de keizer schreed, ouder de
beschutting van een roode paraplu.
De menigte, die buiten had gewacht,
sloot zich eerbiedig bij deze processie
aan, die statig door de voornaamste
straten der hoofdstad trok. Zij trok
groove belangstelling, vooral ook bij de
Europeanen, van wie er velen onverho
len uiting gaven aan hun sympathie
voor Abessinie.
wilde
geen
Na twaalf jaren zwerversleven kwam
Pastoorke Denijs naar Clercken en kwam
er mij van kennis geven. De Duitschers
vorlamden zijn iever... Hoe onvoorzich
tig hij zijn dagboek schreef is onzeggelijk
Clercken lag na den oorlog iu puin. An
der volk, andere toestanden, andere,
merken, geknakte gezondheid, en op 53
jarigen ouderdom, met zijn geknakte ge
zondheid, voldeed liij aan den wenscli
kwaad hooren van zijn maat- van zijn bisschop en keerde terug naar
Unn rlolct <w1 T?«nr-«1«i_TT..1.1. ,1 .1. 1 1
jes! In de Handelstad Roeselaere, binst
den winter toen hij thuis was ontving hij
zijn maatjes met gretigheid geduld be
leefdheid, liefde en do meeste goedheid.
Iedereen was welkom in zijn woning en
met raad en daad stond hij elkeen bjj.
Zie hiernevens.
Frankryk doch na enkele jaren werken
moest hij het opgeven en hier te Lich
ter velde in zijn werkmanshuisje zijn le
ven eindigen. Edward Vermeulen op bet
graf van het pastoorke on de maatjes die
talrijk aanwezig waren weenden... en wij
vaagden insgelyks een traantje weg.
MARC.
In Nederland heeft een overvloedige regenneerslag ernstige overstroomingen
veroorzaakt. Hierboven een Nik. in een van de straten van den Haag.
- ge
roemd als een der schoonste werken,die
dc Gothisehe bouwkunst in Frankrijk
heeft fiagelaten.
Natuurlijk moet ge, na een bezoek
aan het paleis zelf, den Troullas-loren
beklimmen een enormen bouw vijftig
meter hoog en boven op den top ont-
waaTt men niet alleen heel het paleis,
maar tevens een overhe-grlijk panorama
op de Rhonevallei, waardooT cfe siroom
snel cn breed heenstroomt.
Door de lichte avondlucht, waarin do
klokken stillekens heieren, dringt heel
de typische atmosfeer van Avignon in
u, van het moderne Avignon, dat door
zijn verleden niet is doodgedrukt, maar
even rustig is blijven doorleven in het
betooverend kader van die oude steencn.
De oude stad heeft in den loop der tij
den h.eel wat koningen zien komen cn
gaan, en keizers en zelfs Pausen de
stad is gewoon geraakt aan glorie, zon
der nochtans een air aan te nemen of
uit. de hoogte neer te zien op de men
schen. Avignon lacht en zingt...
Vanaf juijn uilkijkplaats vermoed ik
dat het volk samengedrukt is op de Pla
ce de l'Horloge. Zij die aan den voet
van het Paleis geboren zijn, kunnen
hun geboortestad nooit vergeten cn zij
die evenals ik, een bezoek aan de stad
brengen, kunnen haar niet verlaten dan
met een leemte in het hart en zij ne
men er eene warme herinnering aan
mee. En begeleid door de klokken ko
men de schoone woorden van Mistral
in miijn herinnering.
Dat is Avignon en het Paleis der Pausen
Avignon, Avignon, op de Remenrots.
Avignon, aangeres der vreugd,
die een vooreen, haar torensin de hoogte steekt
die torens die met bloemen zijn bezaaid.
