Koloniale Sciiool van
Brussel
28
Aanstelling van Eerweerefa Heer Dameasier
Het Conflikt Italië-Abessinië
03 Afdamming van ds Vesder
Be Politieke Toestand
Kerkstraat, 9 en 2i Aalst Telefoon 114. DAGBLAD 2O Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt.
i
Zalerdag
SEPTEMBER I935
Ëemeenfe Erembodegem
Wat de Zomer ons
gebracht heeft
Moeilijkheden bij de
Vlaamsch Nationalise
tische Kamerfractie
■5
Koloniale Loterij
DE VOLKSSTEM
XXXXIq JAAllGANOr NUMMER 222
II. Wcnceslas
Zonop5,45 Zonaf5,37
E. K. 5 V. M. 12
C. 2.
Zondag. G October aanstaande, wordt Eerwoerde Heer Demeester aangesteld
als Pastoor op onze parochie.
De stoet zal gevormd worden in de Groenstraat en Heuvelstraat, te 2 uur,
en gaat naar de kerk langs Ronsevaal, Brusselsche steenweg, Iloogeweg, Dender-
straat, Statiestraat en Kerkstraat.
De Feestcommissie doet een oproep en rekent op de welwillende medewerking
der groepeeringen van Erembodegem, der ruiters en fietsers met versierde fiets,
ten einde den stoet meer luister bij te zetten.
Zij biedt de medewerkers bij voorbaat haren besten dank aan.
DE FEESTCOMMISSIE.
Bedevoering van M. Rubbens, minister
van Koloniën
De Vlaamsche taal i.n de Kolonie heeft
gelijke rechten.
De leergtan'gien dei' Koloniale Hooge-
'school van Brmsié'el werden gisteren ge
opend met eene redevoering van minis
ter Rubbens.
Na hulde gebracht le hebben aan den
aftredenden bestuurder, commandant
Gervais, begroet hij met eene welver
diende hulde aan zijne schitterende ko
loniale loopbaian, den nieuwen bestuur-
der, zelf oud-leerling der schooi^ y.ice
gouverneur generaal Postiauk.
Daarna wendt de achtbare minnsiter
zich tot de leerlingen om hunne aan.
dacht te roepen op de belangrijkheid
hunner toekomstige zending en zegt on.
der meer
Iedereen kent, heden ten dage, de
hooge eischcn welke op sportgebied wor.
den gesteld. En nochtans geldt het daar
eene bedrijvigheid van bijkomstigen
aard. Hoeveel degelijker is de koloniale
en beschavingszeudang, waarvoor gij U
bestemt. En hoe veeleischender en
strenger zal de- keus dan moeten zijn.
Nu ik gewaag van de kennissen wel
ke van IJ gecischt worden, wil ik hier
in volle objectiviteit, een bijzonder punt
behandelen, namelijk de taalkennis.
En ik vraag U, in de eerste plaats
U van heden af te doordringen van de
noodzakelijkheid. U, zaodra mogelijk, de
inlandsche geweisttalen eigen te maken.
Hot. staat vast datl gij op de inlanders
geen werkelijken invioed zult kunnen
uitoefenen, dan in de mate waarin gij
met. hen een gesprek zult kunnen voe
ren.
Ik ben, vervolgens, de meening toege
daan dat de Belgen die de wijde we
reld intrekken, die inzonderheid naar
eene kolonie gaan, waarvan zekere dee-
len in nauwe voeling leven m.et- de En-
gelsche koloniën, en bet grootste belang
bij hebben de Engelsche tiaal te ken
<ncn. Ik raad U du's ten ze.erste aan, deze
taal aan te loeren.
Gij weet, eindelijk, dat de 'wet öp bet
Belieer van Belgisch Congo, in haar ar
•tikel 3, bepaia.lt Het gebruik der ta
len is vrij. Het wordt geregeld dicor de
creten, zoodanig, dat de rechten der Bel
gen en der Congoleezen zijn gewaar
borgd en alleen voor de akten van het
openbaar gezag en voot de gerechtelijke
zaken.
Op dat gebied genieten de Belgen in
Congoland, eene gelijke bescherming
hls die hun in Belgic verzekerd is.
Welnu, Be lig en uit alle streken dés
lands komen zich meer en meer in Con
go vestigen.
Daar, van eencn anderen kant, Hiel
onderwijs- in het Vlaamsche land, vol
ledig vervlaamscht is, zullen wij sleed-s
meer ambtenaren en particulieren naar
de Kolonie zien trekken die het gebruik
van de Vlaamsche laai verkiezen voor
het uitoefenen van hun, ambt en voor
hunne betrekkigen met het openbaar
leven.
In Congo, wordt thans het taalvraag-
stuk niet gesteld. Wij moeten er nauw
gezet voor waken dal dit eveneens in
de loekojnsi het geval weze en dat «on
der Vlaamsch- of Franschsprekhre Bel
gen, in Congo eene volmaakte verstand
houding en besef heersche.
Daartoe is echter hoodig dot men
mekaar tra oh te fe verstaan en dat de
jongeren vooral, bij hunne huidige voor
bereiding, van nu nf aan met ons mede
werken aan dp politiek die er toe s-Irekl
heden te voorkomen om morgen niet tc
moeien herstellen.
Over de (afdamming van de Vesder,
waarover wij ihet reeds hadden, worden
nog de volgende bijzonderheden ver
strekt
Men zal beginnen met het 'O-nlbos-
schen van de Vesdervallei in de nabij
heid van Spa-Bronnen, over een opper
vlakte van ongeveer 15 Ha. Hiermede
hoopt men klaar te komen vóór het
voorjaar van 1936. Een weg van 6 km.
lengte zal aangelegd worden rondom het
toekomstige meer. Yan Raeren-Neufors't
uit zal een noiod spoor worden aange
legd voor het aanbrengen van materia
len.
De fundeeringen van den dam zullen
waarschijnlijk eveneens, in de Lente
klaar zijn. In 193G zal er waarschijnlijk
ook reeds een vaorloopige dam yerrij.
zen.
De dam zal uit steen worden opge
trokken. ET worden 250.000 kubieke me
ter aan metselwerk voorzien. De dam
zou 57 meter hoog zijn en 400 meter
lang. Het meer zou 27 millioen kubie
ke meter water inhouden..
Men berekent dat de werken drie of
vier jaar zullen in beslag nemen en dat
drie- of vierhonderd arbeiders er bezig
heid zullen vinden. Men rekent op een
uitgave van vijftig milloen. De lieele
inrichting zal een "oppervlakte yan 144
Ila. beslaan.
De maand Mei is dit jaar hijzonder
koud geweesf, geheel in overeenstem
ming met- het feit, dat deze maand
reeds gedurende een reeks van jaren
hoe langer hoe koeler uitvalt. Ook de
eerste helft van September heeft niet
veel zomersch weer gebracht en is er,
tegengevallen.
Wat de temperatuur in Juni, Juli en
Augustus betreft, valt in de eerste
plaats te vermelden, dal deze drie zo
mermaanden elk een positief "overschot
op de warmtebalans hebben geleverd.
Dit is iets, hetwelk in de laatste 45 jaren
slechts zeven keeren is gebeurd. Rang
schikken wij de jaren, waarin do drie
zomermaanden alle warmer waren dan
normaal, naar de grootte van het posi
tieve warmtesaldo, dan krijgen wij de
ze volgorde 1911, 1893, 1899, 1897
1935, 1933, 1901. De afgel'oopen zomer
neemt dus de vijfde plaats in onder de
zeven genoemde. In alle overige acht en
dertig zomers sedert 1891 waren een
twee of drie maanden te koud.
Wat- de zonneschijn betreft, hieraan
waren de drie zomermaanden rijk. In
Juni kwamen 214, in Juli 249 en in Au
gustus 215, in totaal dos 678 zonne-
schijnuren tegen normaal 611, Augus
tus had het groobsle 'overschot.
Juni was een natte maand, Juli droog,
Augustus zeer droog.
Donderdagmorgen had een nieuwe
bijeenkomst plaats van den algcmeenen
socialistischen partijraad, onder voorzit
terschap van Minister Yandervelde, om
dc beraadslaging' voort te zetten oVer
het verslag dicor senator Wauters uit
gebracht betreffende den politieken toe
stand.
Namen o.m. het woord de ihh. Merlot,
Hub-in, Piérard, Lalxmlle, Bologne e.a.
Ook ministers Dc Man en Spaak kwa
men aan liet woord.
In het algemeen was men het er eens
over dat de regeering verder dient ge
steund. Kritiek werd uitgebracht óver
kwesties van bijzondererr aard en be
treurd werd dat de dienst voor ekono-
misch herstel, niet met den gewensthten
spoed den strijd aanpakt legen de
werkloosheid.
De bcs-preking zal Woensdag a.s. wor
den voortgezet.
Door senator Wauters is een motie
van vertrouwen in dc regeering inge
diend.
JJit De Standaard X
Met liet passende voorbehoud geven
we hierna wat de Brus<selsche corres
pondent van het «Algemeen Handels
blad» hierover aan zijn blad meldt
«In ons verslag van de plechtige uit
vaart van Koningin Astrid hebben wij
.gemeld dat behalve vele katholieke cn
liberale Kamerleden en senatoren, ook
sociaal-democratische en zelfs Vlaamsch
nationalistische parlementsleden deze
plechtigheid bijwoonden. Alleen de com
munisten hielden zich geheel afzijdig.
Voor de Vlaamsch-nationale kamer
fractie1 heeft dc deelneming aan den be
grafenisstoet door verscheidene barer
leden, nu bet gevolg gehad dat twee
Vlaamsch-nationale afgevaardigden, M.
J. Leuridan, Kamerlid voor Oostende-
Veurne, en M. II. Elitas, Kamerlid voor
Gent, die er niet in geslaagd waren hun
ne strijdgenoot en van Jliet voornemen
tot bijwoning van de uitvaart af te bren
gen, ontslag hebben genomen uit deze
functie. Naar Mr. Leuridan verklaard
heeft werd zijn besluit niet ingegeven
dow wrevel of door een onvriendelijk
gevoel ten opzichte van de gestorven
Vorstin, welke, hij- waardeerde voor hare
vrouwelijke en moederlijke gaven. Als
christen heeft hij gebeden voor haar
eeuwige zielerust. Maar als Vlaamseh-
hationalist achtte hij het «onbehoorlijk
deel te nemen aan de officieele begrafe
nis van de Koningin der Belgen, stamen
met Fralernellen en Dinaso's
Ziehier wal de heer J. Leuridan hier
omtrent aan Nieuw Vlaanderen,
schreef
«In het nummer van 7 September 1-1.
schrijft «Nieuw Vlaanderen» een on
nauwkeurigheid 'onder de rubriek
«Echo's uit de Neutrale Zone
Het is. onjuist te beweren dal de
yiaaniSiCh-Natianalistische volksverte-
genwoordigeVs aan de rouwpleohfighe-
den van Koningin Astrad IN KORPS
hebben deelgenomen.
Ik ben er niet aanwezig- geweest, en
ik weet dat mijn strijdgenoot, Mr. II.
Elias, evenmin de begrafenis, bijge-
woiond heeft.
Zoo gauw ik vernam dat de
Vlaamsch-nationalistische parlementai
re groep de Maandagnamiddag beslist
had de uitvaart 's anderendaags bij te
wonen, heb ik het beproefd om mijn
strijdgenooten van hun opzet :af te bren
gen. Ik mislukte. Ik meen le weten dal
Mr. Elias dezelfde poging even vrucih-
tel'Olos aangewend heeft.
De cenig mogelijke logische hou
ding heb ik dan ook aangenomen:ik heb
mijn ontslag ingediend als lid van die
Vlaamsch-nationale kamergroep. Mr.
Elias was mij reeds hierin voorgegaan.»
In het vervolg van zijn brief zegt de
heer Leuridan dat zijn besluit niet inge
geven wordt door wrevel of "onvriende
lijk gevoel tegenover dc vorstin «mie-
ge,ndeel», zegt hij, «waardeering voor de
vrouwelijke en moederlijke gaven van
de Aflijvige, deernis 'om Iiaar ramp
spoedig lot heeft gij gevoeld. Als
kristen menscli heb ik gebeden voor
Haar eeuwige zielerust.
Maar, als Ylaamseh-nalionaiist, acht
te de heer Leuridan het 'onbehoorlijk
doel te nemen aan de officieele begrafe
nis van de Ko.nin.ifin der Belgen, samen
met Fraternellen en Dinaso's zooals
ook in de aangehaalde correspondentie
aan «Hel Algemeen Handelsblad» le le
zen staat.
Yinams/di-nationalistische KamercoL
lega's van de h. Leuridan, die wij hier
omtrent ondervroegen, wenschlen zich
hieromtrent niet uit te laten.
«Bobbels aan de oppervlakte en
niets meer zeide ons een vooraan
staand Vlaamseh-naiionalist.
Anderzijds blijkt dat er geen ontslag
van de lib. Leuridan en Elias als ka
merlid is binnengekomen. Dc mededee-
lingi van den li. Leuridan zou dus alleen
hier op neerkomen dat hij en zijn colle
ga Elias in de Kamer niet meer ziïiteh
zetelen als leden van de Vlaams.ch-taa-
tionale kamergroep.
Vermoedelijk houdt dit ook verhand
met. de richting van het «Vlaamsch Na
tionlaal Verbion.d (Staf De Clercq),
waarvan de hh. Leuridan en Elias actie
ve propagandisten zijn, terwijl dc ah
dere' Vlaamsch-nationale kamerleden
weer passief deze richting schijnen le
volgen uit Vlaamsch-nationalistische sol
lidariteit ponder er een leidende rol te
spelen.
De Volkenbondsr.aad bijeengekomen
Genève, 26 September. De Volken-
bondsraad is JDiond erd agm or ge n om 10
uur bijeengekomen in geheime verga
dering, onder voorzitterschap, van M.
Ruiz Guinazu, afgevaardigde van Ar
gentinië in het algemeen secretariaat.
De naad van den Volkenbond heeft de
proceduur vastgelegd, die zal gevolgd
worden vanaf thans voor de regeling
van het Hlaiaansch-Ethiopiseh conflict.
Er werd besloten, dat het verslag van
liet- Comiteit der Vijf niet zal onder
worpen worden aani de goedkeuring van
den raad.
Dit verslag, dat. de goedkeuring der
beide partijen niet verworven heeft,
wordt beschouwd als een document m
liet dossier van de onderbande Ifngen,een
document waarvan op zeker oogenb'lik
zal kunnen gebruik gemaakt worden,
maar dal niet aan een stemming van
den raad moet onderworpen worden.
Trouwens> dc drie leden van den raad
top zijn minst hebben verklaard, dat
zij dit verslag, niet zouden kunnen
goedkeuren, daar liet volgens hen veel
te ver ging, inde concessies toegestaan
ten nadeele van liet Volkenliiondspakt.
Het zij'n M.M. Tituilesco, Lit win of en.
rU'S'ii Aras, minister van Buitenland-,
sclie zaken van Turkije.
De openbare zitting.
Genève, 26 Sept. De toeloup van
de groote dagen is in de gangen van
liet Volkenboiidsgeb"ouw en in de zit
tingzaal van den Raad bijeengekomen.
Aan de tafel van den raad valt na
tuurlijk de ledige plaats van den Ita-
liaanschcn afgevaardigde sterk op, die
zelfs niet afgewacht lieeft totdat de ver_
'tegenwoordiger van Ethiopië uitgenoo-
digd werd om plaats te nemen bij den
raad, volgens het gebruik.
De voorzitter van den raad, M. Ruiz
Guinazu opent de zitting om 11 uur 40.
Hij geeft het' woord aan M. de Madaria-
ga, vertegenwoordiger van Spanje,
voorzitter van het- Comiteit der Vijf, die
lezing gieeft. van het eigenlijke verslag
van zijn comiteit. De Spaansehe afge
vaardigde zegt, dat hij op het oogenblik
niets bij zijn verslag te voegen beeft.
M. Tecle Ilawariaka neemt vervolgens
liet woord. De Ethiopische afvaardi
ging. zeg!- hij, behoudt zich het recht
voor, haar rcigeering te raadplegen, die
ik ben er zeker van, met al de aandacht
die zij verdienen, de suggesties onder
zoeken aal, die liaar zullen voorgelegd
worden.»'
De voorzitter, Ruiz Guinazu, bedankt
dan het Comiteit der Vijf, voor zijn ver
zoeningspoging. «Zijn zending, zegt hij
is niet geëindigd. Het kan die nog
voortzetten, zoolang lol de toepassing
van artikel 15, niet definitief zal ge
worden zijn. Daar dc eensgezinde uit
spraak in het Ocal-Oeal-incident g£cn
einde gesteld heeft aan het Italiaansch
Ethiopisch geschil, is het thans- hel
artikel 15 van het pact, belreffendc het
opmaken van de «raadgevingen» (Jool
den raad, dat van kracht wordt.
Indien het antwoord van de- Ethio
pische regecring op het Itialiaansche
memorandum op tijd komt, zal er nota
van genomen worden
Tenslotte stelt de president voor.dat
de raad met uitzondering van de twee
betrokken partijen een «opstel-comi
teit vormen zal, om het slotverslag
en de «raadgevingen» ingevolge arl. 15
op ie stellen.
Het. stelt- eveneens a-an den raad voor
zijn zittijd piel te sluiten maar bijeen
te komen, om bet verslag van zijn óp-
stel-comiteit goed te keuren, wanneer,
bet gereed zal zijn, of zelfs tusschenin
vergaderingen te houden indien de om.
istandigheden .liet vereist-bén.
M. Eden, Groot Britlanië, spreekt
daarna
Trots dc krachtinspanningen van
het Comiteit der Vijf, verklaart hij, dat
zich eerlijk inspande een oplossing te
vinden voor het geschil, is er geen ge
vonden. Ik heb op 4 dezer (1e meening
uitgedrukt, dal het onze plicht is alle
middelen te gebruiken, die de Volken
bond te onzer beschikking stelt. Dit. is
nog mijn standpunt. Ik steun zonder
voorbehoud liet voorstel van den voor
zitter van den raad, om het art. 15 toe
te passen. Die pnocaduur heeft liet
voordeel het verzoeningswerk te laten
stellen van zijn verslag en van do
voortduren zoo-lang de- raad aan het op-
raadgevingen werkt.
Hij herinnert tenslotte aan de uiteen
zellingen van sir Samuel Hoare en zegt
dal. Groot Brittannië trouw blijft aan
de politiek, daarin aangegeven.
M. Laval volgt M. Eden op om tc
verklaren, dab in de gegeven omstan
digheden, en igozi.cn dc mislukking van
de "onderhandelingen van het Comiteit
der Vijf, -er geen andere oplossing
overblijft, dan die voorgesteld door den
voorzitter van den Raad.
Hij drukt tenslotte zijn volledige in
stemming met den vertegenwoordiger,
van Groot Brittannië uit en zijn ver-
trouwen in den raad om dc 'beste maat
regelen mogelijk te maken.
M.M. Litwinof (Rusland) en Muncli
(Denemarken) sluiten zich aan bij de
genomen beslissing en dc zitting wordt
gelieven.
Het Comiteit der Vijf blijft bestaan
De raad heeft>besloten, dat liet Comi
teit van Vijf blijft bestaan en dat het
eventueel opnieuw zal opgeroepen wor
den om zijn medewerking te verleen-en.
Inderdaad kan de verzoeningsproceduuii*
voortgezet worden zoolang als de raad
niet liet definitief verslag; voor de «raad.
gevimgen» voorzien door artikel 15 van
het pact aangenomen heeft.
De raad heeft inderdaad besloten zich'
samen le stellen als opslelraad om van
nu af aan het verslag, en de raadgevin
gen, voorzien in artikel 15 uit te wer
ken. Dit comiteit begint ziijn werking.
Vrijdag en zal er zoo spoedig mogelijk,
mede gecjaa.n moeten maken.
De te volgen proceduur goedgekeurd.
Genève, 26 September De Raad heeft;
met al gem eene stemmen om 10 uur 10
de voorstellen van zijn president aaPge-
nomen voor de te volgen proceduur in
do regeling, van het llaliaanseli-Ethio-
pisch conflict.
Zonderlinge geruchten te Geneve
Een nieuwe regeerMg te Rome
Parijs, 26 Sept. De korresporiuent
van het. blad «CE-uivre» te Geneve meldt
dat besprekingen hebben plaats gehad
tussehen zeer hooggeplaatste Ilaliaan-
sclie en Engelsche kringen te Gelieve.
De Engelsche kringen zouden op de
boogie gesteld zijn dat de mogelijkheid
bestaat dat Mussolini zou aftreden en
vervangen worden door een lid van het'
Koninklijk Huis.
In de wandelgangen van don Volken
bond hecht men niet veel beleekenis aan
dil- gerucht ofschoon men aanneemt dat
alleen een regeer ings wisseling to Roma
de positie vam Italië len opzichte van
den Volkenbond zou kunnen redden. i
KONINKRIJK BELG IE
MINISTERIE VAN KOLONIËN
Dertiende snede. Groene biljette-n
Toegestaan door do wet van 29 Mei 193-4
ten voordeele van het budget van Kongo
De dertiende snede, waarvan het plan
gelijkvormig is aan dat der twaalfde,
bedraagt 50.000,000 fr.
De biljetten zijn verdeeld in 10 reek
sen dragend de letters A B C D E H K
L M P en zijn in elke reeks van 1 tot
100.000 genummerd.
Aantal loten 114.320.
Bedrag van de loten 30 müliosn
frank, verdeeld als volgt
1 lot van fr. 2.500.000 (door liet lot
aan le duiden onder de tien reeksen).
9 Iroostinglolen van fr. 50.000 (toe
gekend aan dezelfde nummers van de 9
andere reeksen).
5 loten van fr. 1.000.000 (door het lot
aan tc duiden onder de 10 reeksen).
45 troostingloten van fr. 10.000 (toe
gekend aan dezelfde vijf nummers in de
9 andere reeksen)'.
10 loten van fr. 100.000 (1 lot p. reeks)]
10 loten van fr. 75.000 (1 lot per reeks)J
10 loten van fr. 50.000 (1 lot per reeks)]
10 loten van fr. 35.000 (1 lot per reeks)]
20 loten v. fr. 25.000 (2 loten p. reeks)]
■100 loten v. fr. 10.000 (10 loten p.reeks)]
100 loten v. fr. 5.000 (10 loten p. reeks)]
1000 loten v. fr. 2.500 (100 loten p.r.y
1000 loten v. fr. 1000 (100 loten p. r.)J
2000 loten v. fr. 500 (200 loten p. reeks,
10.000 loten van fr. 250
(1000 lolcn per reeks)]
100.000 lolen van fr. 100
(10.000 loten per reeks
De biljetten aan den prijs van 50
zijn verkrijgbaar in de post-, telegraaf*
en telefoonkantoren; de tolkantoren j
aan dc winketten in dc staties van de,
Spoorwegen; in de banken; bij de wis-
selagcnlen en aan de winketten van dft
Koloniale Loterij, 56, Gulden Vlies laan,
te Brussel, postehekrekening n. 71.60,-
Geen fiskale afhouding op de loten,
TREKKING
vóór 1 December aanstaande
