Stads en Dorpsleven
Pf
21
Ons stedelijk Museum
voor Oudheidkunde
Zondag
OOGST 1038
Uitzending van de plechtig
heden der Ijzerbedevaart
OUDERDOMSPENSIOENEN
De maneuvers van hel Belgisch leger in de Ardennen
De sluikhandel naar Frankrijk
Priesterlijke benoemingen
«*- XXXXIIIIe JAARGANG NUMMER 33
Drukker-Uitgever 3". Van Nuffel-De Gendt, Kerkstraat, 9 en 21, AALST. DAGBLAD 25 CENTIEMEN Telefoon 111.
buiten liet Arrondissement AALST Agentschap HAVAS. Adolf Maxlaan, 13, te BRUSSEL Ruc de Hachelen, PARljS Bank Bulding-Kingsivay, 20 LONDEN, W. C. 2,
H. JOANNA
Zon op 4, 52 a( 18, 54
E. K. 1 N. M. 25
UIT HET LEVEN
De moderne tijd heeft van deze groot
stad een rcuzenmachine gemaakt met hon
derden raderwerken van ingewikkelde zenuw
schokkende bedrijvigheid.
Het grootstadsleven kan best vergeleken
worden aan een groote moderne usines...
waar ontelbare machines snorren en ronken,
waar zoowel bij nacht als bij dag gewerkt
wordt en gewroet,,., waar vertrokken en ge
spannen wezens van vaak geblazeerde werk
lui de verveling en den tegeczin openbaren
van het loom, eentoonig labeur dat door den
tijd loodzwaar weegt op hun harten en le
vens
De monstennachinc van het grootstadsle-
vcn, met het drukke dooreenloopen van
tram, auto's, fietsen, moto's en andere tij
tuigen... de duizenden die gaan en komen
langs de leien cn straten de vensters en re-
klaamverspreiders met hun schorre heesche
stem,.., die roepen cn huilen om voorbijgan
gers attent te maken op hun waar... de aria's
van muziekkapellen in hotels en schouwbur
gen dat alles maakt van de stad een oord
van lawaai cn intcuse bedrijvigheid'.
't Verwondert me niet dat men er eens
toe kwam «de week der stilte» af te kondi
gen, om toch wat kalmte in het lawaaierig
iaderwerk der grootstad1 te krijgen...
't Schijnt dat de oorartsen en zenuwspecia-
iisten drukke bezigheid hebben, want als er
iets den tol betaalt aan 't rumoerige stads
leven zijn het gewis 't gehoor en de zenuwen.
Een beeld van vrede is de kalme buiten
Als een oasis midden de dorre, heete zand
woestijn...
Dc muffe lucht van de groot-cité heeft er
plaats gemaakt voor de frissche weldoende
briesjes van den zuiveren landelijken lucht
'En overal de vreedzame stilte vol wijding,
welke den vermoeiden afgetobden mensch
zoo'n eindclooze deugd doet,., welke door
dringt tot in 't merg en de beenderen, en
den geest verkwikt... en 't lichaam herstelt.
Het dorpsleven met zijn veelzijdige char
mes', met de vogeltjes die zingen in vroolijke
kommerloosheid,... de mooie bloemen en
tuintjes,... de rijke velden met den goud-ge
len oogst, de groene weiden met het grazend
vee... en ook de stille landlieden met hun
vrome zielen, vol eerbied voor God,... vol
moreelen rijkdom van deftigheid, zedelijk
heid en ongekunstelde voornaamheid 1...
Daar is geen geroezemoes van rollende en
snorende rijtuigen, geen geknars van rade
ren... geen vervelend gezaag van jaz-band
cn radio-muziek
En boven de stitte van de dorpen zindert
'n geheimzinnige stem welke den mensch
uitnoodigt tot nadenken,... welke hem onwil
lekeurig brengt tot inkeer en tot innig leven
in hem zelf en niet buiten hem 1
'k Begrijp de trek van vele stadsmepschen
naar den goeden, kalmen buiten,... ze zijn al
leen in de stad voor hun zaken... maar de
ftad is niet hun geschikt milieu.., zoolas. de
reisduif hoe ver van het hok ook verwijderd
haar «tehuis» steeds wedervindt om wille van
het ingeboren instinkt,... zoo de reiziger hier
beneden... niet de grootstad Ls zijn ge
schikte woonplaats, maar de weldoende,
vreedzame landelijke lucht... 1
'K versta de behoefte aan excursie's en
kampeeren, de jacht naar Ardensche bos-
schen en Noordzeestrand,dat alles is de
openbaring van een diepen zucht die woont
cn huist in elk menschenhart, het verlan
gen naar rust en vrede, net ontloopen van
rumoer en lawaai
'K beklaag daarom den grootstadsmensch
en ik benijd niet den landman... want benij
den mag men niemand... maar ik filiciteer
hem oprecht... en zeg houd de liëTSe hoog
in U voor uw woonplaats en uw grond', gij
man van stilte en van vrede
DENDERZOON.
Met genoegen zullen alle Vlamingen ver
nemen dat Minister Marck de uitzending der
plechtigheden van de Ijzerbedevaart, heden
Zondagmorgen, heeft mogelijk gemaakt. De
uitzendingen zullen vanaf 11 u. worsen ver
zorgd dbor K.V.R.O. (het godsidienstig ge
deelte, dus de aanvang) en door Vlanara (het
verder gedeelte)
Het zal geen bandopname zijn voor latere
uitzending, zooals fee rit was overwogen,
maar een reportage tijdens de plechtigheden
zelf, zoodat duizenden en duizenden die niet
naar Diksmuide konden reizen, .de hartroe
rende plechtigheden en de massa-uitvoerin
gen langs1 de radio op hetzelfde oogenblik
met de menigte van- Diksmuide zullen kun
nen meeleven.
Het departement van Arbeidi en Sociale
Voorzorg deelt mede
Bij de wet van $8 Juli I938 die op 30
Juli 1q38 in het Staatsblad werd bekend ge
maakt, werdt beoogd het verhelpen van on
rechtvaardige toestanden, inzake ouder
domspensioenen ontstaan door de schuld of
de nalatigheid van derden (werkgevers, mu-
tualiteitsvereenigingen voor lijfrente werk-
loozenka&sen).
Die wet treedt op l Januari lg39 in wer
king.
De uitvoeringsmaatregelen worden ree'ds
nu door de bevoegde diensten van het minis
terie van Arbeid en Sociale Voorzorg voor
bereid*.
De betrokkenen zullen er rnede te gepas-
ten tijde in kennis worden gesteld.
Het publiek wordt bijgevolg dringend ver
zocht tot nader bericht zich te onthouden
van elke vraag of verzoek met het oog op
het genieten der voordcelen bij vermelde wet
voorzien
DE BLOEMENHULDE VAN DEN KONING AAN HET
DE KONING GEESTDRIFTIG
ONTVANGEN
»Reeds zeer vroeg in den ochtend had) in
de lucht en op de wegen naar de Amblève
een groote bedrijvigheid plaats.
Motortroepen van het noordelijke leger
haasten zich over Malmedy in de richting
van dc Amblève, terwijl in den helderen'
blauwen hemel vliegtuigen rondcirkelen.
De grondverdediging tegen luchvaartuigen
was d'an ook bedrijvig.
's Ochtends zetten beide infanteriedevisies
van het Noordelijke leger hun aanvallen
voort. Het regiment lichte troepen kreeg als
zending in de richting van Stavelot op te
rukken.
Bij Coo werd de optrekkende partij tot
taan gebracht. Versterkingen zouden wel
dra gezonden worden. Op te merken valt dat
le troepen flink gekamoufleerd zijn, in zul
ke mate dat, daar waar zelfs honderden man-
.chaRpen liggen, de voorbijgangers niets eeng
hun aanwezigheid vermoeden.
In den voormiddag hadden nog eenige
leine aanvallen van beide partijen plaats,
ender meer bij Stavelot.
Elementen geraakten zuidwaarts over de
Amblève.
De gezondheidstoestand van de manschap
pen is goed.
GEESTDRIFTIGE ONTVANGST
TE MALMEDY
Het weer was prachtig toen de Koning de
uitbundig versierde stad binnehreed; een wa
re zee van Belgische en Malmediaanschc
vlaggen.
De bevolking van stad en omtrek was sa
mengestroomd op den weg welke de Koning
zou volgen van de Steinbachstraat naar het
doodenmenument en van daar naar de Al-
bert I-plaats.
Aan het doodenmonument stonden Tïnks
de oudstrijders met hunne vaandels, rechts
het detachement grenswielrijders, dat de mi-
'ilaire eer bewees en de muziek der grena
diers.
Wanneer de Koning uitstapte cn de kla
roenen «te velde» bliezen, brak er een storm
van gejuich los»
OORLOGSMONUMENT TE MALMEDY
De Koning werd er ^Ontvangen door de
heeren Mathieu, gouverneur der provincie
Luik, den burgemeest x van Malmedy en de
burgemeesters der d te kanton-hoofdplaat
sen.
Het gejuich ging ni t uit de lucht toen dc
Koning bloemen aan ettgedenkteeken neer
legde, en zich onderhi ld met de oudstrijders
4ie voorbij den vorst defileerden.
Men mag zeggen dat het te midden van
eindelooze ovaties wa> dat de Koning zich
begaf naar het lokaal waar het ontbijt werd
opgediend en waar Leopold III verplicht
was op het balkon te versrhijnen om een
einde te stelkrl aan h t stormachtig gejuich.
JONGEN VAN EREMBODEGEM
LOOPT EEN ONGELUK OP
De Schepper Alb. van Erembodegem, die
als sergeant van het T.T.R. linieregiment
aan de -maneuvers de< neemt heeft te Theux
een sleutelbeenbreuk en voetbreuk opgeloo-
pen. De auto waarin 1 ij luid plaats genomen
slipte bij het dalen e kwam in een gracht
(terecht. Met drie wei en ze naar het hospi
taal overgebracht,
Wijlen h. Jan Mocns, advokaat te Lede, wachting der verwezenlijking van dit merk-
een gekend liefhebber en verzamelaar van
oudheden, wendde de eerste pogingen aan
tot oprichting van een oudheidkundig mu
seum in onze stad. De geringe belangstel
ling die hij ontmoette, was oorzaak dat zijn
prijzenswaardig initiatief aanvankelijk schip
breuk leed. Stilaan toch won de gedachte
veld, maar het kwam er op aan een geschikt
lokaal te vinden.
De bouw van het nieuw Hospitaal, in I899,
waardoor het gebouwencomplex van .hen
oud gasthuis beschikbaar kwam, bracht de
gewenschte oplossing. Reeds had men er de
Teeken- en Muziekschool ondergebracht,
doch de gotlueke kapel en hare afhankelijk
heden hadden nog geen bestemming gekre
gen. Op voorstel van burgemeester Ghee-
raerdts besloot de gemeenteraad van Aalst
n December I9OI tot de oprichting van een
Museum en tot de samenstelling van een
voorloopig Comité. Weldra werd echter de
noodzakelijkheid vap een bestendig organis
me ingezien en in I9OI een oudheidkundigen
kring in het leven geroepen. Deze kring nam
het pas- gestichte Museum onder zijn
bescherming en liet een tijdschrift verschij
nen, gewijd aan de geschiedenis van het
voormalige land van Aalst. Terloops zij ge
zegd dat door de leden van den Kring ver
dienstelijke bijdragen werden gepubliceerd,
o.m. door adv. J. Moens, E. H. Roegiers,
toenmalige pastoor van het Hospitaal en
heer O. Reyntens, stadssecretaris. Tijdens
den oorlog 1914-1918 werden de werkzaam
heden van den oudheidkundigen kring ge
schorst; overleden bestuursleden weiden niet
vervangen cn de vergaderingen bleven ach
terwege. Thans mag de vereeniging feitelijk
aangezien worden als niet meer bestaande.
Men kan dit enkel betreuren. Terwijl andere
teden over een bloeienden oudheidkundigen
kring beschikken, blijft de stad Aalst, wier
geschiedkundig verleden nog heel wat be-
stof tot navorschingen biedt, van
staat de hand aan den .ptëïïgV
Om nu terug te keeren tot oas Museum
dient erkend dat men er in gelukt is een niet
onaardige verzameling bijeen te brengen, al
staat het vast dat op het oogenblik der op
richting reeds heel wat merkwaardigs was
teloor gegaan. Dank zij dc vrijgevigheid van
belangstellenden cn den geldelijken steun
an het stadsbestuur, kon een niet tc onder-
chatten'resultaat bereikt worden. Er is na
tuurlijk kaf onder het koren; sommige ten
toongestelde voorwerpen zouden misschien
zonder bezwaar mogen verwijderd worden,
terwijl er twijfel kan geopperd nopens de
authenticiteit van enkele collectie'® Dat alles
neemt niet weg dat de inrichters en sclien-
lof verdienen. Vooral mag hulde wor
den gebracht aan den heer O. Reyntens, die,
net de hulp van bereidwillige stadsgenooten,
ij'dens den oorlog dc verzameling in dc bo-
•enzaal van ons belfort heeft' ondergebracht
en gerangschikt, en ieder voorwerp van een
d opschrift voorzien heeft.
Nu dat ons Museum een Conservator kreeg
n den persoon van den lieer P. Van Nuffel,
mag gehoopt worden op een radikale herin
richting en op de verzekerde bewaring der
tentoongestelde siSukken. Een ander werk
dat zich opdringt, is het samenstellen van
een bcschi i jvenden catalogus; dc laatst ver
schenen, niet meer bestaande inventaris, dag-
teekent van I9O5
Terloops zij gemeld dat in de laatste ver
gadering van V.V.V. (Vereeniging voor
vreemdelingenverkeer) door den h. Dr. J.
Van Overstraetcn een interessant plan werd
ontworpen in verband met ons s-tcdclijk
Museum; o.m. werd de inrichting van een
Nijverheidsmuseum gesuggereerd. In af-
pas<
waardig ontwerp, streve men er naar het be
staande museum meer practisch cn doelma
tig in te richten; daardoor zal de belangstel
ling der bezoekers stijgen, de aankomende
jeugd zal meer eerbied voelen voor de
getuigen onzer vroegere grootheid en meer
opgaan in de bewogen geschiedenis van do
weleer keizerlijke stede.
Meer dan eens werd den wensch uitge
drukt een gedeelte van het oud-hospitaal te
zien gebruiken als oudheidkundig mu
seum. Tegenstanders van dit voorstel ach
ten dc vervallen en vochtige lokalen vol
strekt ongeschikt, 't Spreekt vanzelf dat de
HUIDIGE toestand zich niet leent tot de
bewaring van kunstvoorwerpen. De slechte
staat waarin de gebouwen thans verkeeren,
is echter toe te schrijven aan de onver
schoonbare nalatigheid onzer stadsbestuur
ders die gedurende de laatste dertig jaren
elkander hebben opgevolgd. Had men wat
meer belangstelling aan den dag gelegd voor
ons merkwaardig hpspitaal, dan zou men nu
een passend kader hebben voor eene ten
toonstelling van oudheden en folklore. Het
feit dat de prachtige antieke meubelen, in
1899 overgebracht naar het nieuw hospitaal,
gedurende eeuwen ongeschonden bewaard
werden in het oud'gasthuis, bewijst voldoen
de dat, mits behoorlijk onderhoud der loka
len, de bewaring der kunststukken ten vol
le verzekerd was.
Tot voorlichting van oningewijden en ten
bewijze dat ons Museum voor oudheidkunde
toch nog een bezoek waard is, willen we en
kele voorwerpen van belang vermelden.
Eerst en vooral de 14 uitgaven van onzen
wereldberocmden drukker Dirk Martens.
Deze kostbare verzameling omvat twee in
cunabelen of wiegedrükken, te Aalst gedrukt
1487, en verder 12 post-incunabelen van
de pers gekomen tusschen 1509 en 1525.
Verder twee belangrijke exciii"1-*-«•>
vertaling. dopr onzen vc^icen van Vitru-
vjus enoérlio (1503 en 1606) Ook nog de
beschrijving der intrede van prins Filips, te
Antwerpen, opgeluisterd met de prachtige
triomfbogen door P. Coccke ontworpen (uit
gaaf van 1550).
Onder de voortbrengselen der boekdruk-
lamst stippen we ook nog twee uitgaven aan
(1532 en 1542) van een ander bekend Aalste-
naar, Jan De Schrijver.
De liefhebbers van oude munten zullen
hun .gading vinden in ccne rijke verzameling
van zeldzame geldstukken. Melden we de
stukken te Aalst geslagen rond 12/6 en 1303.
Voeg daarbij ecne reeks niet onaardige ge
denkpenningen, o.m. de exemplaren gewijd
aan Dirk Martens, l'ieter Coccke cn Corne
lls de Schrijver.
Voor hen die belang stellen in de geschie
denis onzer middeleeuwsche schuttersgilden,
verwijzen we naar <l)e oude wapens, vaandels,
blazoenen, enz. in liet museum aanwezig.
Zij ook nog herinnerd aan de talrijke fol
kloristische voorwerpen, w. o. interessan
te stukken, die éen duidelijkcn kijk geven
op de levenswijze onze voorouders.
Het levensgrootc ruitcrsbceld van Sint
Martinus, düt vroeger liet hoogaltaar onzer
hoofdkerk bekroonde, is sedert I9O2 insge
lijks naar ons museum verhuisd. Ook nog
een gedenksteen 1 6q3) en de klok (1717)
der voormalige Meuleschcttenkapcl, evenal9
enkele grafsteetien (16e cn 17c eèuw) uit de
kapel van het oud-hosp'taal.
Ten slotte vernielden we de zeldzaam ge
worden plans en teekeningen van oud-Aalst,
waaronder belangrijke afbeeldingen der stad
in IS7O, 1580, 1590 cn 1613, benevens de
prachtige teekeningen van Sanderus.
LEO CRICK.
Donderdagavond waren enkele beambten
op dienstronde in dc omgeving van St Jans
kapel. Sedert enkelen tijd was de aandacht
van het tolwezen getrokken op de handelin
gen van een zekeren Robert Fievez, van
Belgische nationaliteit, die geregeld met een
personenauto dc grens over kwam.
Toen de beambten, nabij dc Zwarte Berg,
zijn auto onbeheerd zagen staan, langs een
binnenweg, legden zij zich in hinderlaag in
de grachten, bezijden de baan, om de ge
beurtenissen af tc wachten.
Wat later kwam de autobestuurder uit een
hoeve te voorschijn cn begaf zich naar zijn
wagen. Op het oogenblik dat hij wilde in
stappen kwamen de douaniers uit hun schuil
plaats en zochten den auto nauwkeurig af.
Toen de beambten de zitplaatsen w.'ldcn ver
wijderen begon Fievez wat zenuwachtigtc
doen. De douaniers die intusschen een dub
belen bodem hadden losgeschroefd, vonden
in deze «chuilplaals niet minder dan 160 pak
ken Belgische tabak van 250 gram elk, ea
voor een totaal gewicht van 40 kgr.
Fievez die inzag dat hij gevat was, had
reeds dc vlucht genomen, maar werd een
500-tal meter verder beetgenomen cn opge
leid
Auto en smokkelwaar werden naar hel
hoofdkantoor overgebracht en Fievez m de
handen der gendarmen overgeleverd.
BISDOM GF.NT
Z.H. Exc. Mgr de Bisschop heeft benoemd
lot Diocesaan Opziener bij het Lager On
derwijs (schoolgebied Aalst) E. H. E. de
Waepcnaert, Bestuurder van St. Maar tens*
gesticht te Aalst; tot Ondcrpasoor te Den-
dcrwindekc E. H. A. Tijsmans, lecraar aan
St. Alo'siuscollege te Ninovej te Zottcgcm
E. H. L. De Braeckclcer, subregent aan <le
Bisschoppelijke Normaalschool te St-Ni-
kiaas; te Wieze E. H, G. Nyssens-, priester
op het Seminarie,
