Godsdienst en leekenmoraal aan
de Athenea- Normaal-
en Middelbare Staatsscholen
4
Schijn-Geloovigeri
HET MOE RADIOSALON TE ERUSSEL
Be Ven Artevelde-
viering ts Geut
jr
Zondag
SEPT. 1938
KABINETSRAAD
ei
maneuvers van de
Ardensche Jagsrs
De reis van de «Kercator»
De Internationale Tentoon
stelling van Luik IS39
XXXXIIIIe JAARGANG NUMMER 1S4
Drukker-Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt, Kerkstraat, 9 en 21, AALST. «- DAGBLAD 25 CENTIEMEN Telefoon 114.
Publiciteit buiten het Arrondissement AAUI Agentschap HAVAS, Adolf Maxlaan, 13, te BRUSSEL Rue de Rieheleu, PARljS Bank' Bulding-Kingsway, 20 LONDEN, W. C. 2.
Zon op 5,12 af li,27
17, V. M.
H.ROSALIA
UIT HET LEVEN
We leven in een eeuw van verwarde be
grippen. Communisme, Nationaal-Socia-
lisme den laatsten tijd ook reedis het Fas
cisme keeren zich geheel of gedeeltelijk
tegen den Godsdienst.
Dit komt' in laatste ontleding, omdat men
den hemel op aarde wil brengen,... met alle
geoclrloofdie en ongeoorloofde middelen,...
ook met deze welke de Kerk openlijk ver
oordeelt en banvloekt.
geplogenheden... in het ter kerk gaan, op
den Zondag... in het slaan van 'n kruisteeken
aan tafel,... in het Communiceeren bij
Paasch- en andere grootere religieuze fees
ten...
Zoo is godsdienst 'n apparte zaak,
plex van-ceremoniën dat nevens het sociale j tiek
leven ligt.'., ja, gansch daar buiten...
Dat is godsdienst naar den schijn, en de
.beoefenaar er van wordt dan gewoonweg 'n
Vandaar de haat van het Communisme te- j schijngeloovige
gen den godsdienst.... Het volgt ook well öaaron, isl er'bij zoo.„ sprekend
eens consequent u,t een valsch' wijsgeer*, en onaangenaam contrast tusschen wat re £1° ""J" gewordcn
stelsel zooals da. van Rozenberg. Men zijn m dc kerk„. en ze daarbuite„ 0oen-l 'IIf" a
De Kabinetsraad* heeft Vrijdagnamiddag,
onder voorzitterschap van eerste-minister
Spaak, een vergadering gehouden die duur
de van vier tot bij acht.
Het eerste gedeelte van de vergadering
werd ingenomen döor een uiteenzetting van
minister Spaak over den internationalen toe
stand en door de gcdachtenwisseling die er
n com-:op volgde en waarin de buitenlandsche poli-
in haar verschil.emte uitzichten en mo
gelijkheden werd onderzocht.
Daarna werd voortgegaan met de voorbe
reiding van de gew< ne Rijksbegrooting van
1939, vraagstuk waaraan Vrijdagmorgen oo!c
nog een beraadslaging van het bcgrootings-
maakt van het Nationale goed het Opperste
goed en van-het Vaderland en zijn Belangen
het hoogste na te streven levensideaal
Dat ook druischt rechtstreeks 111 tegen de
Leerstellingen der Kerk,... waar God het
Hoogste Goed en het Laatste doeleinde is
van den mensch samen met de eeuwigheids
bestemming.
Uit dit bcgrippenconflict spruit voort dc
strijd tusschen Kerk en Staat zooals we dien
aan 't woeden zien in het Nationaal-Socialis-
tische. Duitschland.
Het Fascisme geraakt ook stilaan op dit
baren, een tegenspraak tusschen wat ze 'grbotóng na de andere ndgegaan. Gestre'efd
schijnen aan te kleven en te gelooven... en werd om de voorstelier), die door de verschi,-
hetgeen ze in hun dagelijksch leven uiten, j ]entie departementen gedaan werden, verder
I in te krimpen ten einde ze terug te brengen
God echter wil in het hart van dien'tot beneden de cijfers van <fc oorspronkehj-
mensch godsvrucht zien maar godsvrucht lce begrooting voor'1938, dus zonder de bij -
beteekent «toewijding» aan Zijtl dienst,... kredieten welke na de indiening van diie be-
tbewijding aan de plichten die Hij oplegt, en jgrooting bij de Kamers werden aangevraagd,
liefde voor het door Hem zelf geopenbaar-1 Reeds had men met sommige departe-
de geloof. Imentsbegrootingen een dergelijke inkrim-
Daaraan juist mangelt het bij vele moder- ping bereikt, maar in andere ministeries
ne geloovigen... In dien zin is geloofsleven zooals bij voorbeeld dat van Openbaar On-
EEN BLIK IN DE TENTOONSTELLING
verkeerd baantje,... de laatste vlammende Eeen vern,s' gcen verleng,ngsttlk.. maar gee- derwijs, waarvan de bcgrooting grotendeels
stesgesteltems die noopt tot de daad... I bestaat uit wedden - gaat dit natuurlijk niet reeds vcrtlomen hebben werd het tiende Ra-
Die aldus gelooft is geen schijngeloovige, 1 zoo gemakkelijk. jdiosalon te Brussel geopend, heden Zater-
maar iemand die doordrongen is van gods-In elk geval zijn verscheidene ministers dag in de groote Eeuwfeestpalcizcn op den
dienstiglicid... 'n bewuste bij wien toewij- van oordeel dat het oosrpronkclijk begroo- Heyzel
ding en zelfverlooehcning t'huk zijn 1 jtingscijfer van 1q38 een maximum moet zijn. De grootscbe indruk welke uitgaat van de'
Die toewijding doet hem in de bres sprin- Zooals men weet bedroeg deze laatste on- j Groo,c Ha|lc yan het Eetl-Wfeest„aleis moet
Er heerscht begrippenverwarring in den gcn VOOr de belan®en Tan Allerhoogste, geveer 11 milliard. niet meer vermeld worden. Doch wannwr
geest van de pedante en opgeblazen leiders, jvoor het weIz,'n van z'n "emnenseb... voor Er wordt gewerkt in een uitstekenden men zoo he, gchce, ovcr5choilwt dan koml
die ofwel gladweg God loochenen (Commit-j d,en blocl Tan Gods' kerk" De zelfvertooche- geest van verstandhouding, zegde een minis- m£n ,ot de verraasemte xaststelling, dat
woorden van den Paus over de Staatsorgani
satie driegde Katholieke Actie belemmeren
wil, geven er getuigenis van.
In die landen staat de Roomsch-Kahofieke
Godsdienst in den weg van hun louter natu
ralistische en puur humaine opvattingen.
HET VOORAFGAAND BEZOEK bracht, door de kunstenaars en de reclame-
Zooals onze lezers uit vroegere berichten vakmenschen van de tentoonstellende firmas.
Elke schrilheid van kleuren werd geweerd.
Alles is in een zachte pasteltint gehouden,
zoodanig dat de aanblik werkelijk indruk
wekkend is.
Dit Tiende Radiosalon zal open zijn van 3
tot 12 September eiken dag van 10 tot 18 it.
's Zondags van g tot- 18 u.
Ter inlichting dicnc nog gemeld dat men
gemakkelijk de Eeuwfeestpaleizen bereiken
nisme) of zich naar de noodwendigheid, der n*ng voert ^em tot offers voor het vervullen ter; wij willen voor I939 een evenwichtige a]jeen (je radionijverheid flink vooruitgang kan met de volgende trams
zaak 'n God voorstellen welke de God niet is
der Veröpenbaring (Nationaal-Socialisme en
Fascisme).
Bij ons, de Hemel zij dank, is de geestes-
verwarring nog niet in zoo'n duisteren draai
kolk verdoold
Theoretisch heeft men nog 'n preciese op
vatting van de Godheid; en van den gods-
Hipnct TV/Taar irun Azu ttinnnln -J- sr--L
#tijk ligt er 'n hemelbreed verschil... 'n onaf-
zienbaren afstand.
Voor velen is godsdienst zoo 'n soort ver
nis dat ze op hun levenswijze gooien,
van zijn hoogste en heiligste plichten,,., in begrootiug indienen en zullen ertoe komen. gemaai-t heeft, maar,dat ook de wijze van
het onderhouden van de geboden,... in het 1 Buitendien werd vernomen dat de regee- tentoonstellen'er ten zeerst op vooruit ge-
naleven van de wetten welke de Opperste ring er op staat voor Woensdagavond klaar g-aan ;s
Heer en Meester of het door Hem gestelde te komen, niet alleen met de gewone, maar Wjj- hunnen ons moeilijk een schooner har-
Geestelijk Gezag voorschrijven en opleggen.
Willen we even den geest toetsen en keu
ren welke ons bezielt Zijn we schijn-ge-
loovigen... of bewust godsdienstige inen-
schen met-de groote nobele .daden
achtige behoefte
ook met de buitengewone be
grooting voor 1939. Nadien immers moet
eerste-minister Spaak naar Genève vertrek
ken, waar zijn aanwezigheid vereischt is
door de Volkenbond:/! esprekingen.
ringen van den kaffnetsraad verwachten.
monie indenken als diegene die tot stand ge-
Daarom weze het parool: 'n man, '11 vrouw Reeds Vrijdagavond werd hiervan een be-
van levendig geloof, van daadwerkelijken wijs gegeven, want toen de ministers om-
godsdienstzin,... bij dewelken het heele Ie-'streek» acht uur uiteengingen was dit enkel
soort verlengingstuk dat re als godsdienstigven maatschappelijk, huiselijk, privaat en voor een uurtje: om 0 uur zon de kqbinets-
'intiem geheel doordrenkt is van gods- raad zijn beraadslagingen hervatten.
kleedje aan hun uiterlijk toilet voegen.
Dan bestaat godsdienst in louter uiterlijke vrucht
DENDERZOON.
GODSDIENSTLEERAARS AAN DE
ATHENEA EN DE MIDDELBARE
STAATSSCHOLEN
De federatie der godsdienstleeraars aan
de officieele staatsscholen athenea, nor
maal en middelbare scholen meent den
grooten plicht te hebben de chris'tene ouders
eraan te herinneren dat er in die scholen, ge
lijkvormig aan ide wet van ISjO, in al de klas
sen een cursus van godsdienst gegeven
-wordt door een of meer door hun H.H. de
Bisschoppen benoemde go<4sdSenstleeraars.
INVOERING VAN EEN CURSUS VAN
LEEKENMORAAL
Tot voor enkele jaren bestond alleen deze
niet verplichte cursus van godsdienstleer
de kinderen dioor hun ouders van dien cur
sus ontslagen konden binst de les van gods
dienst in de studiezaal andere vakken instu-
deeren volgens beliefte.
Sedertdien nochtans werd een cursus van
zedenleer ingevoerd voor die ontslagen kin
deren van den godsdienstcursus; zoodat de
studenten aan de athenea en middelbare
staatsscholen moeten volgen hetzij den cur
sus van godsdienst hetzij den cursus van
leekenmoraal.
JAMMERLIJKE VERWARRING
Doch juist hierdoor ontstond een jammer
lijke verwarring waarover de christene ou
ders volstrekt dienen ingelicht.
Wellicht is de cursus van leekenmoraal in
zich zelf niet ongodsdienstig. Doch het ware
een groote dwaling te beweren diat het zede
lijk onderwijs en de zedelijke opvoeding der
kinderen die den cursus van godsdienst vol
gen zouden onvolledig zijn, als zoude de
godsdienstleer geen zedienleer onderwijzen.
Iedereen weet immers dat de godsdienst
leer ingedeeld wordt in drie groote deelen
geloofsleer, zedeleer en genadeleer. Zeden
leer die den mensch wijst op zijn plichten
tegenover zich zelf, den naaste, de maat
schappij er ook tegenover God; en die ze-
leleer noemen we de christen'c, «zedenleer».
Op werkdagen nrs 16; 18; 56; 8g.
's Zondags nrs 8, 12; 16; 18; 20; 46; 4g;
52, 81; 89.
Van het Noordstation de buurtspoorwegen;
W.L. G.S.H. en eindelijk de autobus M.
Het ware een andere greote dwaling te
beweren dat de cursus van lèekenmoraal den Str'oobanls inspekteur van het Belgisch
cursus van godsdienstige moraal kan ver
vangen bij christene kinderen.
PLICHT DER GODSDIENST
LEERAARS
Uit dat alles volgt dat dc godsdienstlee
raars de groote gewetensplicht hebben hierop
bezonderlijk de aandacht te vestigen der
christene ouders en hen te wijzen op den
strengen plicht bij de cursuskeuze getrouw
te blijven aan hun christene princiepen.
HOE ZULLEN DE CHRISTENE
OUDERS HANDELEN
Als de ouders voor de eerste maal hun
kinderen aanbieden op school stelt de h. pre-
fekt of Bestuurder hun de vraag welken cur
sus ze begeeren voor hun kinderen gods
dienst of moraal. Het geweten der ouders be
paalt dus uitsluitend de keus zoo belangrijk
voor de ziel van hun kind.
Christene ouders zullen dus ook geen
oogenblik twijfelen en antwoorden ik be
geer dat mijn kind den godsdienstcursus
vdlge.
De oefeningen Donderdag avond stopge
zet. werden Vrijdag, bij het aanbreken van
den dag hernomen. Het le gemotoriseerde
lanciers trok op naar de versperring van
Champion naar Marche en had voor zending
het bosch af te zetten dat zich uitstrekt ten
Zuid-Westen van St. Remaille. De aanval op
den rechtervleugel der «Groenen» werd ge
steund door de eenheden-wielrijders.
Langs dien kant was het onmogelijk
vooruit te rukken, maar anders was het ge
steld in de richting naar Noyeux en Front-
ville, waar door verrassing, langs den kant
van het bosch van Bon, <le geblindeerde au
to's en de kanonnen 4.7 de kleine «plotted
dwongen zich terflg te trekken.
Op hetzelfde oogenblik, d'cden zich andere
aanvallen voor op den rechtervleugel van de
troepen van generaal Descamps, die de dor
pen Hogne en Waillet had bezet.
Generaal Vanden Bergen, algemeene staf
overste, volgde met zijne officieren van het
groot algemeen kwartier te voet gansch den
aanval. De Ardeensche bataljorfs die nu per
moto waren aangekomen, naderden stout-
HET BEZOEK DFR. TERREINEN DER moedig vooruitgeschoven posten, die zij
met handgranaten veroverden en wilden
ter van Marche met het schepenkollege en
de gemeenteraadsleden, talrijke militairen,
De muzïeken van het Dic en TTeTT4e~l!rtT{!r~
en het le Ardeensche jagers speelden dc
j «Brabangonne» voor generaal de Neve de
Rode, omringd! van zijn staf, het monument
groette.
OP 8 SEPTEMBER TE VLISSINGEN
EN OP 10 SEPTEMBER TE
TERNEUZEN VERWACHT
Het Belgische opleidingschip «Mercator»
:al, zonder onvoorziene omstandigheden, op
8 September te Vlissingen en op 10 Septem
ber te Ter neuzen aankomen.
De briefwisseling kan tegen dien tijd aan
volgend adres gezonden worden
den h... aan boord van het Belgisch Op
leidingsschip «Mercator» p./a. den heer E.
Loodswezen,
Vlissingen.
stormenderhand aanvallen.toen het Staakt
het vuur» nogmaals weerklonk dat een ein
de maakte aan de legeroefeningen.
DE MINISTER VAN
LANDSVERDEDIGING
den ingang van het Albertkanaal tot de Brug
van Coronmeuse vareirf een der vedetten der
Tentoonstelling staat te hunner beschikking.
Bij gelegenheid van den Gordonn-Bennctt-
Wedstrijd op 11 Sep ember zullen de bezoe
ken vanaf 9 uur beginnen en de ingangsprijs
Bij het begin van ieder nieuw schooljaar is blijft onveranderd hetzij een frank voor het
INTERNATIONALE TENTOON
STELLING VAN LUIK I939
Eiken Zondag komen talrijke Luikenaars
en vreemde toeristen de terreinen der toe
komstige Luiksche World's Fair bezoeken.
Door een vernuftig middel worden de ma-l Generaal Denis, minister van landsverde-
quetten der Paleizen getoond'en inlichtingen j dlging, die sedert Donderdag avond de mili-
worden ook door luidsprekers gegeven. taire operaties bijwoonde, heeft zijne vol-
Dc bezoekers kunnen ook op dc Maas,van doening uitgedrukt over het verloop der ma-
heuvers, die echter gcen oorlogsdoeleinden kantate stamt het nu nog niet
hadden, maar wel voor het nagaan wat de dat iedereen kent
motorisatie geven kan en de luchtvaart ver- I Wie herbracht hier de rust op een tceken
richten kan bij de vijandelijke stellingen. van zijn hand'?
MARCHE-EN-FAMENNE IN FEEST Was de held, 't was de held cn de roem
van ons land
Het programma der feesten luidt
Van' 10 tot 12 uur Aankondiging der
PROGRAMMA
De stad Gent viert op morgen 4 September
I938, de 600e verjaring van Jacob Van Arte-
velde's intrede in het openbaar leven. Het is
inderdaad in 1338 dat de Gentsche Ruwaard
tot eerste kapitein der Stad werd benoemd.
Door zijn bedachtzaam beleid bewerkt®
hij Vlaandcrcn's onafhankelijkheid; en door
een bondgenootschap met den koning vare
Engeland redde bij het van een dreigend
economisch verval.
ARTEVELDE'S STANDBEELD
Deze Septembermaand van dit jaar is het
ook juist vijf en zeventig jaar geleden 18
September 1863 dat Artevelde's beeld bp
de Vrijdagmarkt werd opgericht. De beeld
houwer De Vigne Quio heeft werkelijk aan
Artevelde's vage beeld een gestalte gegeven
die onuitwischbaar in der Vlamingen ziel ere
geest staat geprent. Artevelde dat is nu een
maal het beeld van de Vrijdagmarkt met den
gestrekten arm. Het was ter gelegenheid van
de onthulling van het standbeeld in aanwe
zigheid van gansch de koninklijke familie.dat
de Arteveldekantate van Gevacrt op tekst
van Napoleon Destamberg door 1200 zanger»
voor het eerst werd uitgevoerd. Uit deze
verouderde
bezoek der terreinen èn 1 Frank
doorvaart der Maas 1 er vedette.
voor de
ZWEMSPORT. DE KAMPIOEN
SCHAPPEN VAN HET GARNIZOEN
VAN LUIK ONDER DF. BESCHER
MING DER INTERNATIONALE 'TEN
TOONSTELLING VAN LUIK 1939
Marche-en-Famenne was Vrijdag in feest.
Aan alle huizen, zonder onderscheid, wap
perde dc Nationale vlag. In al de uitstallin
gen de magazijnen prijkten de portretten j feesten door den heraut en de bazuinblazer»
van de Stad Gent op de openbare pleinen.
Te 15 uur Artevelde-stoet (9 groepen
met wagens). Samenstelling 1 Hulde der
Gentsche Maatschappijen 2. Bloemenhulde
een oud-leerling verondersteld den cursus te
volgen d'ien hij 't jaar te voor volgde. Noch'
tans staat het de ouders alsdan vrij, bij mid
del van een eenvoudige aanvraag, hun vroe
ger gedane keuze te wijzigen.
OBJECTIEVE VOORLICHTING DER
OUDERS, ANDERS NIET
De godsdienstleeraars hopen terecht te
mogen denken dat iedereen die het goed
meent met rechtschapenheid en objectieve
voorlichting der ouders, deze inlichtingen
zal op prijs stellen; zooveel te meer dat de
wet aan de oversten der gestichten verbiedt Iv 4 1 1 1 .111
w zullen plaats hebben in de Baden der Maas, 'zoo geestdriftig als het onthaal dat dc man-
bij t aanbieden der kinderen, op rechtmati- t XT c 1 1 r i 0
bij de Pont Neuf, gdurende een feest ge- schappan onlangs te Spa hebben genoten,
ge vragen der ouders, in keus van gods*-, 1 T.
- 1 orgamseerd door dei Cercle Royal des I Rond het monument der dooden, hadden
dienstleer en moraal, eenigen uitleg te geven. 1 a
Bains Gretry onder de Beschermingder zich de oud-strijders met vaandel gegroe-
DE Federatie der godsdienstleeraars I Luiksche Tentoonstelling. Het feest zal om peerd, waar ook aanwezig waren de heer 1 luisteraars een geluid beeld brengt vare de
aan de Staatsscholerij J15 uur beginnen» jgoeverneur der provincie en de burgemces- ARTEVELDE-FELSTEN te Gent,
van den Koning cn Koningin Astrid en het
borstbeeld van Koning Albert, omfloersd
met de nationale kleuren.
HET DEFILEE
's Namiddags defileerden de 6.000 man-'der Schoolkinderen 3 Verheerlijking
schappen, die er verheugd uitzagen, voor de'het leven van den Gentschen Ruwaard.
Een mooie beker ei gedenkpenningen zijn hoogere officieren. Tc 17 uur Op de Vrijdagmarkt. Om het
'door de Intematiomle Tentoonstelling van j De troepen werden toegejuicht door dc J standbeeld van Jacob van Artevelde Aan-
Luik 1939 geboden geworden, bij gelegen- l overgroote menigfe. o.m. gekomen uit dc komst van den stoet en zangfeest door de
heid van de Zwcmka npioenschappcn van het j omliggende gemeenten Gentsche zangmaatschappijen, de schoolkin-
Garnizoen van Luik, die op Zon-dag 4 Sept. Het onthaal der Ardeensche jagers was deren cn het volk
Te 21 u. 30 Vuurwerk op cn verlichting
van 's Gravensteen.
Op Zondag 4 September tp I9 uur, zal een
radiomontage worden uitgezonden, welke de