1
Oorlogsherinneringen
Donderdag
JUNI 1939
KAMER
Senaat
De Internationale TentconsieSBïng
van Luik 1939
De verkiezingen in
Hongarië
Vijf Antwerpsche zee
lieden verdronken
UT?
"«Gr- Afank**
De handelsreizigers
en de gezinsvergoe
dingen
De Italiaansche
troepen verlaten
Spanje
XXXXVIe JAARGANG NUMMER 125
Drukker-Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt, Kerkstraat. 9 en 21, AALST. DAGBLAD 25: CEN T1EMEN. TELEFOON 114.
Publiciteit buiten het Arrondissement AALST: Agentschap Havas. Adolf Maxlaan, 1 3, te Brussel Rue de Richeleu, Parijs, Bank Buldings-Kingsway, 20 Londen. W.C.2<
II, JACOBUS
Zou op3,54 af 19,43
V. M. 2 L.K. 10
Een vierkante meter uit mijn hoveken
of de scherven eener vroegere generatie
Misschien zullen er lezers glimlachen1
wanneer zij-onderstaande beschouwin-1
gen lezen anderen misschien zeggen
nogal ver gezocht en de jongeren
zelfs de snotters van dertien jaar zijn
al groote menschen tegenwoordig
de jongeren zullen het voorzeker nietj
begrijpen, omdat, zooals Verschaeve
hel in zijn heerlijk Verbistdrama zeg
de zij het niet beleefd hebben
En toch wil ik het neerschrijven om
dat het misschien iets kan bijdragen tot
het begrip- wat oorlog is, wat oorlog
verwoest, en het aldus kan bijdragen
tot het bevorderen van den Vredeswil,
der Volkeren
Wij wonen thans op een boogscheut
van den stoeren IJzertoren waarop
gansch Vlaanderen terecht fier is. Voor
ons de IJzerstroom waarvan de meeste
vreemde bezoekers telkens verwonderd
de vraag stellen Is DAT nu de Ijzer,
en was die maar zoo breed, en konden
«zij» daar niet over Zij dat zijn
de Duitschers, die vier jaar lang den
eenen oever bezet hielden, terwijl «wij»
den anderen oever verdedigden.
De wegen van 's menschenleven zijn
wonderbaar Ik woon hier nu juist op
DIE plaats waar wij met die andere
piotten van het 20e Linie, op 20 Sep
tember 1918 aan het wroeten waren in
de voorste linie, om 's anderdaags als
«gegazeerde» te ontwaken in het krijgs-
gasthuis van Vinkem...
Reeds 21 jaar is dat voorbij en in
het milde Meizonnetje kuier ik wat in
ons hoveke. De aarde hier is zooals alle
aarde, en de planten groeien er zooals
elders. Een vierkante meter grond is
hier niet grooter... En toch is het NIET
hetzelfde.
Wie onderzoekend wil nagaan vindt
er zooveel in verborgen dat U aan het
mijmeren brengt...
O ik weet het, de menschen der
frontstreek'zijn dat gewoon, en zien
het niet eens meer gansch Diksmuide
was één puinhoop en AL de hovekens
hier zijn geëffend geworden met steen
gruis en aarde. Maar dat steengruis is
geen gewone afval van baksteen, daar
zit een ziel in die aarde, ik noem ze
De laatste scherven van een voor
gaande generatie
Ik raap een wit steentje op, de bo
venrand van een koffietas, met twee
groene boordstreepjes. Dat zegt u niets,
beste lezer, maar mij spreekt het van
vrede en huiselijk geluk, van eenvoudi
ge boerenlieden hun karige boterham
men etend, hun zwarte koffie drinkend
uit de ronde, oude «kommekens» met
dat groene boordje het spreekt mij
van hard labeur en inner lijken vrede na
zware dagtaak alles met een slag ver
nield en verstrooid
Daarnevens ligt een scherf van een
oude dakpan hier stond hun huizeken
dat ze in de vlucht móesten achterlaten
en nooit meer zouden weerzien dan óm-
vormd tot een puinhoop omringd met
corlogszakjes en betonversterking.
En daar een beroest, bruin stukje
ijzer, een obusscherf. Het projectiel is
hier krakend en vlammend opengedon-
derd, en wie weet scheurde het niet
een soldaat een stuk uit het lijf en
sleurt deze op dit oogenblik zijn voor
altijd verminkt wezen in onze be
schaafde. wereld voort...
Zie daarnaast ligt een stukje gebeen
te, het kan wel een menschenbeen zijn,
wie ziet er hier nog naar Ik weet het
op een paar stappen van deze piaats
werden vele doode jongens onder den
grond gestopt, wier grafje later verdwe
nen is bij herhaalde beschieting van
eeuwig 't zelfde punt... De oorlog spaart
zelfs de dooden niet
Daar een beslijkt verroest blikje.neen
het is een chargeur» waarop eens vijf
kogels zaten, door een piot in zijn ge
weer geduwd en op den vijand afge
vuurd. Troffen zij soms doel en werd
de getroffene kermend weggedragen of
stond kort daarop zijn naam niet te le
zen op een der millioenen houten kruis-
kens...
Oorlog, verwoesting, dood...
Hier nog een stukje verteerde prik
keldraad, het breekt als glas in mijn
hand.... Eens werd het met bebloede
handen door piotten vloekend en sak
kerend vastgemaakt als versperring te
gen den vijand, in den donkeren nacht
scheurde men er zijn vleesch en kleeren
aan wie bleef er eens doorzeefd van
kogels in deze prikkeldraad hangen
Kijk daar nog een oude kopergroene
kogelhuls waarachtig er zit nog een
beslijkte kogel op een Fransche -
Och ja, in October 1914 vochten hier
de Fransche mariniers aan de zijde
onzer piotten. O kind van het zonnige
Zuiden voor wat kwaamt gij hier in
Vlaanderens zompige velden sterven
Een vierkante metertje slechts het
ligt er waarachtig allemaal, in een hand
vol bijeen. Ik wil dien kantigen grooten
beroesten nagel niet verder oprapen, en
ook niet het stukje opgeroest tafelmes,
en dat glinsterend glasscherfje,en dat
gebroken vloertegeltje, en die....
Och kom, het wordt eentonig en
mijn geschrijf zal U voorzeker reeds
verveeld hebben, want wij leven in een
MODERNE, beschaafde wereld en
die onbeduidende.stukjes puin worden
thans met voeten getreden het leven
kan daarbij niet stilstaan.
Maar voor ons, oud-strijders uit den
LAATSTEN der oorlogen, zooals
men ons wijsmaakte, zit er in die scha
mele scherven der voorgaande genera
tie iets waarvan wij ons niet kunnen ont
doen, iets wat we met geen woorden
kunnen uitleggen en misschien ook zelf
niet begrijpen ze zijn de broze herin
neringen uit een bewogen periode van
ons jeugdig leven, periode die ons met
één slag tot oude menschen heeft ge
maakt,en een kloof legde tusschen
jeugd en rijpheid.
Schamele scherven onzer ontgoo
chelde jeugd, moget gij aan de men
schen de wreedheid herinneren van wat
oorlog heet en medehelpen tot het
stichten van den vrede des harten, die
den vrede der volkeren voorafgaat, op
dat de leuze van onzen geliefden IJzerto
ren NOOIT MEER OORLOG moge
bewaarheid worden.
Cl. D. L.
In de Kamer werd de begrooting van
Binnenlandsche Zaken in behandeling
genomen.
De h. HUYSMANS (soc.) heeft het
hoofdzakelijk over den financieelen
toestand der groote gemeenten en de
zelfstandigheid dezer laatste. M. DE-
VEZE (lib.) handelt over meerdere
kwesties die zijn departement aanbe
langen o.m. de toepassing der taalkwes
tie die hij wenscht te doen naleven.
Het debat wordt onderbroken om te
stemmen over de moties die ingediend
zijn naar aanleiding van de interpella
ties over het kolenvraagstuk. De regee
ring geeft de voorkeur aan de dagorde
van hh. EYSKENS, M1CHAUX en
FIEUILLIEN (kath.); deze werd dan
ook goedgekeurd.
Bij de herneming v.m het debat over
de begrooting komen tal van sprekers
aan het woord hh. AMELOT (lib.)
HENON (soc.) VAN WALLEGHEM
(soc.) GEUENS (kath.), FIEUILL1EN
(kath.) De h. R. DE. MAN (kath.)
licht nog enkele punten van zijn verslag
toe.
Kwart voor 8 uur wordt de zitting
geheven.
Een zicht van het Noorweegsche Paviljoen gedurende de inhuldigingsplech
tigheid in de Internationale Tentoonstelling van Luik 1939
SUCCES DER NATIONAAL
SOCIALISTEN
Volgens de laatste berichten zal de
regeering reeds thans over eene meer
derheid beschikken van 1 99 stemmen,
tegen 61 toegekend aan het oppositie-
blok.
Voor 8 districten is er ballotage. De
nieuwe verkiezingen zullen er Zondag
a.s. plaats hebben.
Het meest opvallende feit bij die ver
kiezingen is de vooruitgang van de na
tionaal socialisten.
Het blijkt evenwel dat de rechtsche
oppositie een zoo groot aantal stem
men heeft verkregen, dat er kan worden
gesproken van een duw in de richting
van de nationaal socialisten.
De uitslag is vooral kenschetsend in
de hoofdstad Boedapest. Hier werden
33 mandaten als volgt verdeeld 13
voor de regéeringspartij, 1 1 voor de
nationaal socialistische Pijlkruisen, 5
voor de liberalen en 4 voor de sociaal
democraten.
De pationaal socialistische partij is
dus bijna even sterk als de regeerings-
partij.
Volgens sommige berichtgevers zou
men eveneens mogen verwachten dat
een dertigtal gekozenen op de regee-
rmgslijst bereid zijn naar het kamp van
de nationaal socialisten over te loopen.
Het zijn dus verkapte nationaal-socia-
listen.
Het moet geen verwondering wekken
dat de Duitsche nazi's groote geldmid
delen hebben opgebruikt om stemmen
voor hun lijsten te verkrijgen en dat die
geldmiddelen uit Duitschland zijn ge
komen.
De Hongaarsche regeering heeft se
dert vele maanden af te rekenen gehad
met de drijverijen van de nationaal so
cialisten. De regeering behoudt de
meerderheid. Men mag zelfs zeggen
dat zij zegevierend uit de stembus komt
doch de groei van de nationaal-socialis-
tische vertegenwoordiging te samen met
den achteruitgang van de linksche par
tijen zullen nu meer dan voorheen een
voorwerp van groote bezorgdheid zijn.
De Senaat vergaderde onder voor
zitterschap van M. G1LLON, en gaat
over tot de behandeling van de be-
gi'ooting van het ministerie van Land
bouw.
De bespreking wordt ingezet door
M. GILLES do PELICHY (kath.) die
vraagt dat de regeering maatregelen
zou treffen om de voortbrengst van
kaas op te voeren.
M. FINNE (VI. nat.) wijst op de
noodzakelijkheid van een grondige her
vorming van het landbouwonderwijs,
tot in den hoogsten graad.
M. BOUILLY Loc.) brengt kritiek
uil op de werking ven den Melkdienst.
M. SOBRY (katLv pleit voor de
belangen van de producenten van melk
en zuivel.
M. HOUSIAUX (kath.) hangt een
tafereel op van de moeilijkheden waar
mede onze landbouwers te kampen heb
ben. Hij loont aan dat wij voor zekere
landbouwprodukten, nog altijd onaf
hankelijk zijn van den vreemde. Het
is, volgens spreker, nog niet te laat om
in Belgie eene politiek van aanmoedi
ging te voeren voor de voortbrenging
van die waren.
M. LEYSEN (kath.) handelt breed
voerig over de rol van de bijen in de
fruitvoortbrengst van de Belgische,
boomgaarden. Hij vraagt de bescher
ming van den verkoop van Belgische
honig.
M. NIHOUL (kath.) stelt vast dat
ce landbouwers, daar zij niét als de nij-
veraars hunne toevlucht kunnen nemen
tot de trusts die de prijzen regelen ver
plicht zijn van de regeering de maatre
gelen af te wachten die hen de veigoe-
ding van hun arbeid verzekeren.
Spreker handelt verder over de sui
kerkwestie en over het landbouwkrediet
De zitting wordt te 1 7 u. 10 opgehe
ven. Vergadering heden Woensdag te
10 u.
Het vierde concert door het groot
orkest van de Intern. Tentoonstelling
van Luik 1939
Op Donderdag 1 Juni om 20,30 u.
zal het vierde groot Concert in het
groot paleis plaats hebben onder de lei
ding van Meester Armand Marsick en
met medewerking van Mevr. Julieta
Cassiers-Renchon. Het programma is
als volgt opgesteld
Symphonie der nieuwe wereld, door
Dvorak.
Concerto in fa (N 5) door Camille
Saint Saens.
De treurigheid der lente d. Sibelius.
Baba Yaga, door Liadow.
De Moldau, door Smetana.
Nationale Wedstrijd voor Tooneelkunst
Op Zondag 4 Juni om 14 u. zal de
nationale prijskamp voor tooneelkunst
in het de Wahaliceum beginnen. Deze
wedstrijd staat onder de bescherming
van de Internationale Tentoonstelling
van Luik 1939 en van de Nationale
Bond der Tooneelmaatschappijen. Ge
durende den eersten dag van den wed
strijd zullen 5 gezelschappen de plan-
bekleeden «Plateau 38» van Ver-
viers met Le voyage a Biaritz»;
«Foyer Intellectuel» van St Gillis (Brus
sel) met «Dimanche»; «Cercle Saint
Pierre» van Jumet m. «Fausse Monnaie»
«Cercle Sainte Catherine» van Houffa-
lize met On demande un prisonnier
Dinsdagochtend werd te Antwerpen
een bericht ontvangen, volgens hetwelk
een ernstige scheepsramp zich zou heb
ben voorgedaan met een Antwerpsch
schip, voor de Portugeesche kust.
De Zuidslavische motortankboot «Pe-
run was samen met drie binnensche
pen, waarvan een sleeper gebouwd op
een groote scheepswerf te Hoboken, op
het einde van de vorige week uit Ant
werpen vertrokken, onder het bevel van
kapitein Demey, uit Hoboken.
Op de vier schepen was een Belgische
bemanning evenals de kapitein behoo-
rend tot het personeel van bedoelde
werf.
In den nacht van Maandag op Dins
dag, omstreeks halfdrie, op ongeveer
45 mijlen ten Noordoosten van La Co-
runa, bij de Spaansche kust, is een van
de drie schepen, namelijk de sleepboot
«Mocni geheeten omgeslagen Aan
boord bevonden zich vijf personen, na
melijk vier leden van het scheepswerf-
personeel en een telegrafist.
Men vreest dat de opvarenden die
vermoedelijk allen te Hoboken of te
Antwerpen zijn gehuisvest, den dood in
de golven hebben gevonden.
en Les anciens elèves de l'ecole 9» van
Elsene met «Le consentement de Fran-
cme Toegangsprijs 2 fr.
De Groote Dag der Kinderen
Alle kinderen zullen zeker de Ten
toonstelling van Luik gaarne willen be
zoeken.
Het Eucharistisch Leven van onze
Kinderen» wil op Zondag 25 Juni een
dag voor kinderen inrichten allen kin
deren van het Bisdom, Catechismus
kinderen, schoolkinderen, Kruistoch-
ters enz. worden allen uitgenoodigd op
dien schoonen dag.
Met medewerking van het bestuur der
Tentoonstelling hebben wij een aantrek
kelijk programma vastgesteld en die
Kinderdag zal een «.prachtige» Zondag
wezen.
Leiders, leest hieronder- het program
ma en gij zult overtuigd zijn dat die dag
een heerlijke dag zal zijn dag van ge
bed, dag van vorming en dag van
vreugde. Zoo zal de Zondag 25 Juni
1939 voor onze kinderen wezen.
Programma In alle parochiekerken:
Communiemis. Te Luik 10 u.
Stoet naar de kerken 1 1 u. Plechtige
Hoogmis gezongen en uitgelegd 1 2 u.
Middagmaal in de cantinen 14 uur
Tentoonstelling en vrij bezoek l 7 u.
Historische stoet. Plaatsen zullen
voor de kinderen voorbehouden wor
den.
t t
Een zicht gedurende de plechtige inhuld iging van het paviljoen van de stad
Antwerpen in de Internationale T entoonstelling van Luik 1939
ciale wetten. De minister heeft de ver
warringen die ontstaan zijn betreurd en
beloofde de noodige maatregelen te
zullen treffen, om de verscheidene so
ciale wetten, zoowel naar de letter als
naar den geest, te doen eerbiedigen.
Het ministerie van Arbeid en Sociale
voorzorg deelt mede
De h. Delfosse, minister van Arbeid
en Sociale Voorzorg heeft een afvaar
diging van het Algemeen Syndicaat
der Bedienden ontvangen die hem is
komen spreken over de moeilijkheden
v/elke zich voordoen ter gelegenheid
van de toepassing der wet betreffende
de kindertoeslagen aan de buiten dienst-
verbandstaande werklieden.
Sommige patroons vergissen zich om
trent de strekking van de wet van 1937
en denken dat de handelsreizigers, be
taald door middel van commissieloo-
nen niet meer in hoedanigheid van be
dienden, onder de toepassing vallen van
cie wet van 1930, betreffende de kin
dertoeslagen voor loonarbeiders. Deze
verkeerde opvatting heeft voor gevolg,
dat de handelsreizigers soms verstoken
I blijven van de voordeelen van de so-
Te Cadiz zijn acht Italiaansche trans
portschepen aangekomen, en onmiddel
lijk is de inscheping van de Italiaansche
vrijwilligers begonnen. Zij zullen den 1.
Juni naar Napels vertrekken.
Serrano Suner, minister van Pinnen-
landsche Zaken, zal het Italiaansche
expeditiekorps uitgeleide doen tot Na
pels, waar hij het defilee van het korps
zal bijwonen.
Op 2 Juni zullen geen vreemde troe
pen meer in Spanje zijn»
