Laaddag
der Kommonisteii
te Aalst
m
Het 7® Vlaamsch-Fïationaal
Zangfeest op de historische
Groote Markt, te Brugge
Merkwaardige rede
van den Koning
Voor dezen die hun
tijd, hun arbeid en
hun geld verspillsn
I)e internationale toestand
DE VOLKSSTEM
XXXXVU JAARGANG NUMMER 168
Drukker-Uitgever J. Van Nuffel- D« Gendt. Kerkstraat. 8 en 21, AALST, DAGBLAD 25 CENTIEMEN. TELEFOON 114,
Publiciteit buiten het Arrondissement AALST; Agentschap Havas, Adolf Maxi aan. 15. te Brussel Rue de Richeleu. Parijs. Bank Buldings-Kingsway, 20 Londen. W.C.7,
Maandag 24 JULI
R CIIHI TINK
[Zonop 4,1* Zootf l'.\4t)
Dinsdag 25 JULI
1939
n. JAConus
Ï7.a»i op 4,15 Zon af !9l8^
- V. >J. 31 L. K. *3
In den voormiddag reeds was de be
weging buitengewoon in de stad. Uit
alle wegen brachten autocars, auto's en
fi'etsen pakken menschen naar de Brug-
sche stede. Ook per spoor bereikten
duizenden deelnemers de West-Vlaam-
sche hoofdstad. Die gansche menigte
verdrong zich vanaf half twee op de
Markt van Brugge. De Vlamingen uit
Oost en West, uit Noord en Zuid, van
over den Moerdijk, zijn samengeko
men op Brugge's forum, dat den groot
sten feestopsmuk had gekregen. Bo
ven op den Halletoren wapperde breed
de nationale driekleur. Tegen den to
rengevel prijkte de Vlaamsche leeu
wenvlag. Rondom waren masten aan
gebracht, waarop een weelde van
Brugsche en Vlaamsche vlaggen wap
perden. De Marktruimte waar banken
waren aangebracht, werd spoedig inge
nomen door de deelnemers,die op ruim
20.000 geschat worden. Op het mach
tig poriium van het H. Bloedspel, dat
tegen het Belfort aanleunt, hebben de
koren alsook het orkest plaats geno
men.
Daar stijgt een daverend applaus
uit de menigte. Het is E. H. Cyriel Ver-
schaeve, de feestredenaar, die aankomt
omringd door Hoogeerw. Dom Modest
Van Assche, abt van Steenbrugge, de
burgemeester, senator Van Hoesten-
berghe, Senetors Van Dieren, Finné,
Leuridan en Goemans, volksvertegen
woordigers Timmermans, De Vroe, De
Groeve, Grammens, De Tollenaere,
Geuens, Romsée, en Van Steenland.be-
stendige afgevaardigden, Vermeulen
en Bulckaert, heer schepene De Wulf,
hi stadssecretaris Delva, gemeente
raadsleden, porfessor Sebrechts, prof.
Daels, E. P. Callewaert, prof. Mod.
Lauwereys, voorzitter tak Vlaande
ren of Ned. Verbond, het voltallig be
stuur der V.N.Z.. enz. enz.
Pas is het applaus gestild of daar be
stijgt Karei Peeters, algemeen voorzit
ter van het VI. Nat. Zangverbond het
podium en spreekt een geestdriftige
rede uit.
Het eerste deel getiteld Vlaanderen
is een hulde aan den rijkdom van
Vlaanderen, zijn land, zijn volk en zijn
strijd. Achtereenvolgens weerklinken
uit de forsige menigte «Vlaanderen
Roept van Arthur Meulemans, «Mijn
Vlaanderen heb ik hartelijk lief van
Antheunis, De Trommel slaat» van
Remi Ghesquière, en Vlaanderen»,
van Veremans.
De menigte springt geestdriftig recht
wanneer de «Trouw aan Vlaanderen
wordt afgelegd door den gekenden
tekst van Cyriel Verschaeve. Dit deel
wordt beëindigd met den deinenden
«IJzerpsalm», door Arth. Meulemgns.
In een eerbiedige stilte sprak de groo
te Vlaming, die Dr Cyriel Verschaeve
i3, een prachtige rede uit, waarvan we
hier de samenstelling geven.
Rede van E.H. Cyriel Verschaeve
In zijne inleiding onderlijnt de spre-
Deze machtige me taal fabrieken van
het Luiksche vierden Zondag hun
eeuwfeest. Een Te Deum werd in de
kerk van Ougrée gezongen in tegen
woordigheid van al de leiders der fa
briek. alsmede van het voltallig be
dienden- en arbeiders personeel. In een
prachtig versierde hall werd rond I uur
namiddag de Koning verwelkomd en
tcegejuicht.
Twee duizend vijfhonderd arbeiders
bedienden, d iensto verst en en ingenieurs
brachten een geestdriftige ovatie aan
De communisten schijnen een voor- den Koning. De Koning nam plaats
liefde te hebben voor onze provincie. onder een prachtig versierd verhoog en
j Van de drie landdagen die zij hebben ^as omringd door de heeren baron de
ENKELE
CHEEREN
HONDERDEN MAR-
VCQR EEN VREEMD
LAND
ker de hooge beteekenis van het zingen 1 jngericht wtrde,n de twee laatsten ge-
I de menschen en bij een volk. In Kouden in Oost Vlaanderen. Verleden
zang glanst des geestes klaarheid en de
moed van den wil De zang is de uiting
der voltooiing, daarom komt het bij E.
H. Versj/Iaeve tot den vromen wensch
aan Vlaanderen uw leven weze uw
zang en het dwinge u ertoe.
Het zangfeest in West Vlaanderens
hoofdstad Brugge, krijgt een bijzonde
re beteekenis. want West Vlaanderen
Launoit, staatsminister Van Cauwe-
laert, ministers Marck, Duesberg, Sap
A. Van der Poorten, Delfosse, De
Vleeschauwer, graaf Carton de Wiart,
Max. baron J. Poncelet.
Een reusachtig feestmaal werd opge
diend voor al de aanwezigen en de
jaar te Gent, dit jaar te Aalst.
Terwijl enkele honderden naar Aalst
gingen, om te betoogen, opgezweept
door de slagwoorden die de communis
tische leiders lanceeren om de goede
schapen te misleiden, werd op verzoek kleinste der arbeiders kon nadien ver
van het Actiecomité, Voor God. in aldat hij dezelfde gerechten had
de kerken en door honderdduizenden gegeten als de Koning en dezelfde wij-
- geloovigen gebeden, opdat de genade ne,l"a17 gedronken,
heeft een klinkenden naam die een zang van God over deze bedrogen schare De Koning maakte in een merkwaar-
is in de Vlaamsche geschiedenis. Spre- zou mogen komen, en opdat zij zouden J dige rede den van Ougrée Manhaye.
ker brengt de groote kunstenaars naar mogen zien en inzien, dat het tijdelijk j Hii drukte zijn vreugde uit omdat hem
voor die, in lied en vers, zoo heerlijk goed dat zij verlangen niet te bereiken dc gelegenheid werd gegeven van met i
het Wat Vlaamsche land hebben be- j is door een strijd tegen God en een Ie- j «c arbeiders man tegenover man te We leven in een tijd van socialen
zongen het zijn Peter Benoit. De Car-ven zonder God. Dit was niet de eenig i spreken en hun te kunnen verklaren de rropbouw en d<./(. a( vn[) d<J
Gezelle, Rodenbach. Van Maer- ste maar we| de beste tegenactie. De gmote achting die hi, hun toedraagt. godsdién5tig<, opvatting der
Op de vraag waaraan het neteliga
van onzen iinantieelen en ekonomi-
schen toestand ligt, zou bij velen het
antwoord luiden Aan oorlogsgevaar
cn zekere krisissen f»
Ja. dat is het wat ons doet lijden.dat
is echter de oorzaak van dat lijden niet.
Laat ons een oogenbiik redeneeren.
Spanje ontsprong den dans van den
wereld-oorlog, stond er goed voor of
kon er goed voor staan. Nu gaan ze dat
betrachten. Waarom dan brak daar die
burgeroorlog, de wreedste aller oorlo
gen uit 7
Er was een tijd lang voorbij
c-at in Belgie er geen oorlogsgevaar
was, en geen krisis, ten minste als nu.
Maar t was de tijd dat men waar
schuwde tegen de dwaalleeren, 't libe
ralisme nog hoogtij vierde en het so
cialisme opkwam. Zonder godsdiensti
ge basis, luidde het in princiep, zal men
tot toestanden komen, waar men vruch
teloos het hoofd zal willen aan bieden.
t Was ook ongelukkiglijk de tijd
en hij duurt nog dat men maar half
zag. daar maar half rekening mee
landt. Vanuit de West Vlaamsche gouw vruchten daarvan zijn niet in cijfers uit
gingen Adriaan Willaert, van Brugge, te drukken, maar wij weten dat het
1 mctoris, van Poperinge, Clemens non woord van Christus nog altijd actueel is
Papa van Diksmuide aan Duitschland en waar blijft vraagt en ge zult ver
en aan Italië den samenzang der tonen, krijgen.
t contrapunt, aanleeren. j communistische propagandisten
Naast hen staan de kunstenaars der gaan njet meer yrij uit. Ze voelen dat
wereldberoemde schilderschool, waar-er iets aan het veranderen is, en dat het
aan brugge s naam is verbonden. De foen niet meer mogelijk is alles zoo
kunst van Memlmg wordt geschetst als maar te doen zooals zij dit verlangen en
njk en hjn. In het eeuwfeest van dien wenschen.
schilder zingen zijn meesterstukken
thans nog het rijk en fijn van Vlaande
rens kunnen.
Dr Verschaeve ontleedt nog Gezelle,
Innerlijk gaat het hen dan ook niet
zoo heel goed. F.cn eerste tegenslag bij
de opening was het wegblijven van een
der groepen JiaS.iade moest optreden
den zoetgevooisden zanger en tevens op het openluchtfeest. Het «Groot
Rodenbach, den stormenden zanger. Openluchtfeest» van Zaterdagavond
Zingt Gezelle Vlaanderens* wiegelied, ging door in een kille atmosfeer met
Rodenbach heft zijn strijdzang aan. j bijna zooveel acteurs als belangstellen-
Tot slot aan zijne rede zegt E. H. 'den, alles te zamen hadden geen 200
Dr Cyriel Verschaeve West Vlaande-menschen de hen voorbehouden plaat-
ren zong, 't wekte zang en zegt op dit den ingenomen.
zangfeest aan 't zingende Vlaanderen:' De betooging van den Landdag trok
Zingt 't Is beter dan spreken.Spre- nog minder volk dan verleden jaar. De
ken verdeelt de hoofden, zingen ver- «toet stapte juiRt 8 minuten en wij tel-
eenigt de harten. I den ongeveer 600 mannen en vrouwen
Zingt dus Zingt en zingt nog I Al- terwijl we verleden jaar te Gent tot een
le zang wordt eenmaal de kroon van 000-tal deelnemers kwamen
wat hij bezong. Eenmaal zal uw zang
beteekenen wat wij met al onzen gloed DE LANDDAGZITTING
Zie onderaan volgende kolom.
Even na twee uur begint de zitting.
Het aantal aanwezigen kan men ten
hoogste op 1000 schatten. In plaats
van de redevoering van Relecom kre
gen we een Fransche toespraak van
Leemans. Verder namen het woord
Van den Boom en Van Hoorick
De communisten gebruiken zeer ze
ker hun landdagen alleen maar om de
gelegenheid te hebben over gansch het
land hun propaganda te voeren. Ze zijn
jaar na jaar naar eene kleinere stad ge
trokken Antwerpen, Gent, en nu
Aalst. En hun landdag is ook telkens
wat kleiner geworden
De actie tegen deze landdag is dus
met succes doorgezet géworden. We
hebben kunnen vaststellen dat sommige
organisaties .de actie vooral voerden
door het bewerken van de openbare
opinie. Het Actiecomité Voor God
heeft in stilte gewerkt.
doorgevoerd volgens
De tegenwoordigheid op dit feest van,» -
2000 werklieden samen de leiders en i 1.111 1 -
w l i katholieke opvatting, zoo zal hij ge-
technici van Ougree-Marihaye, is het 1 7
1 Peuren tegen deze opvatting. Ziet maar
beeld van do economische en socialenaar en Dui„chland, waar regie.
cohesie die een groote mjverhe.dson- b„ta!ln dlc kunnrn lrekkcn
dernem.ng moet vertoonen In die kwestie en hier geldt de in-
Het is een groote vreugde voor mil,' 11 1 ri 1 1 r.
li j l j j 1 vloed van het liberalisme heeft
heeren werklieden, mi, heden aan de- ,,.d„„n zj „and wl|,rn brhou-
zelfde tatel te bevinden a s u en tk ben T.n opzichte der niet-kntholieke
gelukkig de gelegenheid te vmden om h„ft men zich ook niel dra
mensch met u te spre-
als mensch tot
ken.
Sedert lang hield ik eraan de arbei
ders van mijn land te zeggen hoe hoog
ik ze schatte. Uw eerlijkheid, uw liefde
tot het werk, uw geest van orde, uw
familiezin en ook de kostbare hoeda
en wat is men daar-
gelijk het behoort
meê nu geweest
't Gevolg is en 't had beter kun
nen zijn, dat de beschaafde we-
reld hoofdzakelijk in drie kampen ver-
j deeld is de Westersche demokratieën,
,.,ide totalitaire staten en de zoogezegde
nighetd d.e dc geest van spaarzaamheid ko|lektiv,„ischcn of (socialistischen)
ts. maken van u een der hechtste steun- |staa( Ru„|an(f Demokratie beduidt hier
met al de druppels van ons bloed, met
al de dagen van ons leven, met de tal-
loozen die hier samen staan, met de
nog talloozer velen die thuis moesten
blijven maar in denzelfden geest en
denzelfden wensch hier zijn, wenschen
en willen 't Consummatum est van
Vlaanderen Vlaanderen vrij en groot
en 't Vlaamsche heil voltooid.
Ten slotte werd huldegebracht aan
de Zee en Zuid Afrika.
pilaren van de natie. U, Luiker arbei
ders, zijt de oudste metaalarbeiders van
zeker, betoogde de Koning. de u
internationale gezichtiender heeft niet
de helderheid, welke wij zouden wen
schen. maar bewaren wij onze koel-
meer eene politieke opvatting dan wel
eene sociale, zooals de kristene (de
demokratie. Over de vraag r
Hoe rooskleurig het er in die kampen
uitziet, zullen we maar zwijgen.
Dat kwam er nu van door niet op-
i lettend genoeg te zijn in zake boek en
bloed.gheid en blijven Wl, besloten ons [b|ad. rn d(.n ,ocia|(.n heropbouw, op
buiten elk geschil te houden, dat onze katho|ieke baais nict ,e hebben voor
rechten met schendt. Het wapen aan bereirf ,n doorRcdrrvrn,
den voet. willen wt, meester blijven bi, i Nu men da(lr dc gevoIgen. bet ware
ons Meer dan ooit tegenover de moei- j gezicbt ecner balf ontkerstende (half
hjkheden van onzen tijd, moeten alle beidensche) maatschappij begint in te
Belgen begrijpen dat de wtl tot samen- j2,en Z(JU mrn van de gevo|ge.n wl||en
werking en den geest van verbroede af zijn Dat js natuur|ijk, maar nicl e.
ring alleen kunnen toelaten de toekomst te doen
met vertrouwen tegemoet te zien en be-1 Zoolang men „ieb me, overtu;gingt
tere dagen af te wachten, welke ons dtn socia|CT heropbouw op katholieke
volk zal verdienen door het geloof dat basis> za| aanvangen, zal men zijn tijd.
het heeft in zichzelf.» |z;jn moe;te rn zjjn ga|d verspillen. En
De overprachtige rede van den Ko- dat ,pii„ dc andert b„te werking, en
mng werd langdurig toegejuicht. I dr ,choon,te. nuttigste cn opportumisti-
Na deze feestelijkheid doortrok een ,(hr dagbUd«rtiekelen.
geschiedkundige stoet de straten der de Kboonste, nuttigste en opportunisti-
gemeente, die overstroomd was met scbe dagbladartikelen
Wc zijn dc mecning toegedaan dat
talrijke familiehoofden, het katholiek
onderwijs voor hun kinderen willen
terwijl ze aan eene niet-kntholieke po
litieke overheid de voorkeur geven.An
ders gezegd, de ietwat 106 niet-katho-
licke op de 202 kamerleden stellen niet
een opgeruimde menigte, die uit de
gansche nijverheidstreek van Ougrée
was toegestroomd.
NOG GEEN RUST IN SPANJE
De reden van de afZe.tmg van gene- ££T d^goAdieMtigèT^dirhtlnlö^
raai Que.po de Ll.no is bekernl Bi, ge- d(r bevo|king daar
legenheid van het feest van 18 Jul, ver- Zotldrn die familiehoofden zoo him-
jaardag van den nationa istisc n op- cJc|en> indien. op sociaal gebied, dc ka-
stand, sprak hl, een redevoering uit opvBtting klaarder voorgesteld
schandaal verwekte. I VQor de maJM gopd Vo«rbereid cn
hl,, dat de militairen vcrd,d,gd ware
welke een waar
Hierin betoogde
aan het bewind
moeten komen en de j
nieuwe politieke kliekjes verjagen. Het
huidige stelsel in Spanje noemde hij on
rechtvaardig.
GENERAAL JUAN YAGUE
AANGEHOUDEN
Volgens sommige inlichtingen zou
Generaal Juan Yague Donderdagavond
tc Madrid zijn aangehouden. Die aan
houding zou in verband staan met den
maatregel getroffen tegen generaal
Queipo de LIano.
ENGELSCH-J APANSCH ACCOORD
Onderhave kwestie, die men deze
der F.ncyklieken kan noemen, dient van
in haar beginpunt aangevat en behan
deld voor ons volk.
De nuchtere strijd tusschen liberalis
me en socialisme loopt uit op totalitaire
strekking, voor zooveel men kan zien.
Het katholieke standpunt dient dus
naar boven gedrongen, om niet mede-
gesleept te worden door eene niet-ka-
thoiieke strekking, en stilaan de massa
tc winnen. X.
De Groote Markt van Erugge tijdens hec Zangfeest.
Ter gelegenheid van het Vlaamsch
Nationaal Zangfeest werd door den
Vlaamschen Toeristenbond een treffen
de hulde gebracht aan Vlaanderen's
grooten en onsterfelijken zanger Guido De eerste minister Hieranoema.heeft taat van deze regeling is toepasselijk op
Gezelle door de onthulling van vijf ge- tegenover vertegenwoordigers van de gcheel China en niet beperkt tot Tient-
denksteenen. j pers verklaard De Engelsch-Japan- sin. Dit punt moet duidelijk zijn voor
Ook het IJzrrbedevaartcomité had sche conferentie is de crisis te boven Engeland De Britsche rechten en belan-
deze uitzonderlijke gelegenheid te baat gekomen door een regeling der alge- gCn zouden erkend kunnen worden in
genomen om eveneens door een ge- meene kwesties, die den achtergrond dien Engeland de betrekkingen erken-
denkplaat de nagedachtenis te huldigen vormen van den toestand in Tientsin, nen wil van wederzijdschen steun en
van Joe English.pymbool van Vlaamsch Het beginsel dat uitgewerkt is als resul-onderlinge afhankelijkheid tusschen Ja-
idealisme tijdens den oorlog.
Zie vervolg hiemeven. j pan, Mandajockwo en China.»
