De XX' Ijzerbedevaart
De internationale toestand
Da
Ontzaglijker massa dan ooit
rond het iJzerkruis*
«Nooit meer Oorlog!» gedachte
op den voorgrond»
2 Cuilschs knapen mel
den zich aan te Brugge
Groote ponipiersfeesten
te ZoUegem
De vergiftiging door
mosselen te
Zeebrugge
VOLKSSTE
XXXXVfa JAARGANG NUMMER (SI
Drukker-Uitgevet J. Van NuffeJ- kicndt. Kerkstraat, 8 en 21. AALST. DAGBLAD 2J. CES TEMEN. TELEFOON 114.
Lfc.iciteit blaten het Arrondissement AALSTt Agentschap Havas, Adolf Mail aan. 13, Ie Brussel Rue do Richeleu. Parijs, Bank Buldings-Kingsway. 20 Londen. WC. 2,
II. TIMOTHEL'S
Zou op 1,53 Zon af t>*vó3
V. M. JW L. k. G
Maandag 21 OOGST
li Y< NNA
Zon op Zoaaf 1^55
Cinsd'g 22 OCGST
1939
Zij kw-men te voet van Dusseldorf
In de namiddag zijn op een politie- De Heilige Vader blijft hopen dat goeden wil die buiten de Kerk leven en
bureel Brugge, twee Duitsche jonge- °e oorlog zal vermeden worden. Het is die ook verzuchten naar den Vrede
lingen, iink geëkipeerd, slechts !4 jaar hetgeen hij zelf heeft gezegd in de toe- wij willen afsmeeken dat Hij. in Zijn
afkom* g uit Dusseldorf, aangekomen sF>raak die Hij richtte tot de geloovigen gienzelooze goedheid en barmhartig-
en ver! arden laan den heer politie- U'1 de. streek van Venetie, die kwamen beid jegens het menschelijk geslacht,
commi: aris dat ze geen geld meer nederbuigen voor het graf van Paus den oorlog doe ophouden daar waar hij
hadden cn aldus niet meer wisten waar- Pius X». hij de 25e verjaring van dezes reeds ontketend is. en dat Hij ons be-
in of waaruit. De jonge toeristen wisten, dood. hoede tegen nieuwe, nog ruimer kon-
dan mede te dee dat ze van Dussel- De Paus verklaarde onder andere 'flikten.
dorf te voet ware, vertrokken met be-| Door mijn zegening wenschen wij. I Dat God aldus wille dat. over deze
De zon lacht over Vlaanderen als'wnrdr J a x/ n stemming naar dé 3elgische kust, ten- in de huidige omstandigheden en voor ontstelde en angstige wereld, die is als
wij Zondag morgen door de met I een k u" j°\/^'c Peest,na- einde het geld te sparen voor treinon- alles, den vrede af te smeeken, den eer. zee bij stormweer, verschijnt en
w,l Zondag morgen^doo^mclnLecu- mens h« bond v.O.S, Als vrij hier kosten. Te Blankenberghe waren ze vrede voor Italië, den vrede voor deschi, tere die vrede. Hii kalmte, die
op de 20sten be- k--°5 ?ei? ?r°nd terugkomen, opnieuw afgestapt naar de Breydelstad. wereld. vruchtbare eensgezindheid tusschen de
DiLr«mind*-~d- t ,J' IS w on? ons telkens Ten gerechtshove werden ze Zaterdag- Het ontketenen van den oorlog brak volkeren en de natiën, vrede voor de-
dan gelijk welke Vlaamsche st'ed^'de on^erMA doordrenj<rn r"et den voormiddag onde hoord door h. rech- het hart van den bewonderenswaardi-i welke wij niet ophouden met verdnb-
ede onsterfehjken geest van het offer dat ter Asterf die hen naar Moll heeft «en Paus, wiens heilige en duurbare ge- helde vurigheid ons onophoudend ge-
wier o em enze broeders hier hebben gebracht doen overbrengen, om vandaar te wor-heugenis wij heden hebben herinnerd bed ten hemel te sturen Da pacem,
jongens is voor Vlaanderen en den Vrede. Het den afgehaald door hun ouders of an- alsof hij voorzien had en voorgevoeld Dom ine. diebus nostris.
VI... i ij i aKKers in zou de laatste oorlog zijn met zelfbe- dere personen. De jongelui schenen al de gruwelen en slachterijen die het
velden Isrvruchth an de trekkingsrecht voor ieder volk. j zich uiterst te schikken en brachten hun wereldkonflikt medesleepte. I ENGELAND TREFT STEEDS NIEU-
- aar gCWeeS Spreker betreurt dat de dichter die J tijd op het politiebureel door met het i Zijn opvolger, Benediktus XV, van \X'E
vervaardigen van vliegmachines in kar
ton.
wen versierde
rijden. De zon lacht i
devaart naar het
dan gelijk welke
oorlogsgruwelen kende en
met het bloed van onze
gedrenkt. Thans bloeien de akkers
Duizenden fietsers op de baan, jong in 1919 zong Hier liggen hun lijken 1
en oud zijn op weg en het verkeer als zaden in 't zand. hoop op den oogst
wordt hoe langer hoa moeilijker naar- o Vlannderlandkort nadien moest
mate men Diksmuide nadert Hoeveel klagen wat nut is er geweest in het
ze zijn moeilijk er een gedacht van te storten van ons bloed De idealen van
opmen de» millioenen gesneuvelden worden be
lending is zeker De bedevaarders graVen onder drogredenen en valsche
zijn talrijker dan verleden jaar. vaderlandsliefde. Het oorlogsgevaar
tn de sombere massa van het groot-dreigt, hier heerscht de vrees, dat alles
sche IJzermonument strekt zijn armen Raat herbeginnen onder de leus van
uit ten hemel. Op zijn vier wanden ghn- zelfbeschikkingsrecht voor alle vollee
sten het opschrift «Nooit meer oor- ,en en vrede door ontwapening,
log ii. In de crypte rusten degenen diej Als tolk van dezen die sneuvelden,
hun leven schonken aan den oorlogs- spreker tot de bedevaarders Gij
god opdat de leus waarheid zou wor- moet het winnen. juist nu. Wij zijn
den Nooit meer oorlog naar het bui-volksbewust geworden de Staat heeft
ten land, maar ook vrede in het binnen- geleerd den individueelen Vlaming,
land met recht voor allen. waar hij het eischt tot zijn recht te la-
De ordedienst is voortreffelijk inge - -
hem
naar en voor ons meebrengt
-v- VOORZORGSMAATREGELEN
heilig aandenken, zuchtte sprak en bad
voor den vrede, deed beroep op de ge- J De diplomatieke redacteur van de
matigdheid der gevoelens en geesten.op 'Sunday Dispatch» voorziet dat tijdens
het vergeten van den strijd om te ko- cl€n Kabinetsraad van volgenden Dins-
men tot de eensgezindheid onder de oaR. waaraan Lord Halifax. Sir John
natiën. I Simon, Sir Samuel Hoare, Lord Chat-
Onze onmiddellijke voorganger, Beid. Sir Kingslev Wood. Lord Stanho-
7nndav 20 Au stond Zotteeem in ^ius ^1. die op dit oogenblik voor ons en de h. Hore Belisha zullen deelnemen
het teeken van «,Y groote belangstel-d»or zijn geëerd beeld, en die nieuwe orders zullen worden gegeven
ling. Dezen dag immers huldigde het "J.21;",/ef.st, herleeft tezelfdertijd den_ voorbereidingstoesland
gemeentelijk vrijwillig
zijn nieuwe vl
riaal, namelijk
en ook nieuw mate-
een motorpomp en een
autopomp, in.
Om 8 ure 's morgens
vreemde groepen in de
pompierskorps a's ^'us één iaar Releden een Groot Bittannie voort te zetten. Het
i - e~ ten komen, maar hij dient nog de eerste an
richt, de duizenden die toekomen wor- |etter te leeren van wat het voor Ltcgemsche brandweer bil te wonen.
daad die de wereld ontroerde het of- grootste geheim wordt echter over die
fer van zijn leven aan God. (nieuwe bevelen, waarvan het openha-
Op het huidig uur, dat de angst en de ren n'et in het publiek belang zou zijn,
waren tal van vernieuwt, hebben wij zelfbewaard.
Egmontstede vana* ^en eersten dag van Ons pontifi- L)e Kabinetsraad zou eveneens de
afgestapt,"om mek hun vaandel de over- I caat- *eP°°8d d"™ wat in nn-
ha'ndiging van de nieuwe vlag der Zot- ze ™achl was or9 de gevaren van den onderzoeken.
een openbare verklaring
Deze verklaring werd
oorlog te verwijderen, en om mede te reeds afgelegd bij de Italiaansche.Duit-
j j i- j «- vc. wai nci vuui neiii I j Hp. Mpvar av#»r-1 wei"ken tot het verstevigen van een wa-^ke en Poolsche regeeringen in priva-
cen zon er moeite gekanaliseerd naar en voor ons meebrengt een volk te ,P 'o ure 1 ren vre<^e- gegrondvest op de gerech- len vorm. maar men oordeelt dat een
de verscheidene voorbehodden parken zijn met zelfbeschikkingsrecht en alles hand,gde dle pIcC^"7' tigheid en die de vrijheid en de eer der Publieke verklaring een geruststelling
Honderden V.O.S. Vlaggen die nog wat eigen kuituur betreft als organisch waarna men er me !e ter wijding kerk- zou kunncn zijn voor de a*derc landen
gedragen worden door mannen die het oeheel waarts toog. Na d< jubclmis werden de,
wee der loopgraven -ekend hebben. Dat kan slechts verkregen worden in afgevaardigden de vreemde korpsen I mo"li,"I en l^oTzoov«TZde
En terwijl de massa immer aangroeit vrede en midden een betrekkelijker g-'vangen. waanW allen m stoet naar) an h mogelijke en voor zooveel de
rondom het monument wordt stemmige welstand. De leuze «los van Frankrijk het stadhuis trokken.
ek uitgezonden terwijl «Nele-
uit haar toren haar groet
Vlaamsche volksmassa zendt.
M. Julien Platteau, als
van heeft ons volk vrijgewursteld van c?e
naar de militaire dienstbaarheid aan een nabuur
tThans zeggen wij «Los van elk
Rond 1.1 ure
ling van het nieu
het binnenplein
;.L,
nieu
V 1
d de
verplichtingen van ons apostolisch
tentoonstel- ambt het veroorloofden, andere taken
brandweeralaam op:'" "/d" Rela'on en andere bekomme-
emeenteschool geo- n»B"> die wogen op onzen geest. Wij
hebben ons een voorzichtige behoed
Wij KUNNEN GEEN MILITAIREN
OORLOG WINNEN. INDIEN WIJ
EKONOMISCH VERLIEZEN
Bij gelegenheid van
HEM
27e ja
t d d frakM' iS jf^lokrCewaUde in"b^hUftd.
standvastig m de weer. geeft melding betrekkelijk tijdelijk meer schijn dan Kond 5 ure zettfe de stoet zich in be I-~«-J
moet steunen
van sympathiebetuigingen die toege- werkelijkheid vred^
stroomd zijn. Het luidt dus dat in tal niet op bajonetten maar op vrede,
van landen door de zorgen van de ka-1 Het eeuwig-zachte Mijn Vlaandt-
thoheke jongeren voor de vredesactie ren heb ik hartelijk lief» stijgt ten blau-°°7
op dit oogenblik H.H. Missen worden >en hemel. Hier geen ijdele woorden trok orde,1Jk voor.
opgedragen. Ook werden dezen mor- als de massa zingt Mijn Vlaanderen
gen namens het Bedevaartcomité bloe- boven al f En als bewijs daarvan wordt namen-
men neergelegd op de graven der Ame- de lijst afgelezen van de talriik
rikaansche, Duitsche, Engelsche, ler-
sche en Fransche gesneuvelden.
Een regen van telegrammen is toe
gekomen uit alle landen en uit alle we-
relddeelen.
weging. De zon speelde lustig in de "t onmogelijk te maken het werk tenmini van FkonmA b
wimpels der verschillende korpsen, 46 ?ms,t va" dcn vr''d'- hals W,) ,ede uitgesproken in 7"
in getal en de machtige stoet waarin J»" alles wat w,, moesten en moe-1 digden van Itahe'"7 L I 7
7 muziekmaatschappijen opstapten.'" d"Bn op dat gebied, en het belang Noorwegen H d'"!'
de eeretribuun waarvan de Katholieke Kerk en van gansch m j i Hongarije, Bul-
de korpsoversten hem in oogenschouw 1 cle menschheid.
namen. Na de bijzonderste straten der| Wij willen niet verzaken aan de
gemeente doorkruist te hebben nam hij hoop dat gevoelens v. gematigdheid en
garije, Mandsjoekwo. Frankrijk, Sov
jet Rusland, Nederland en Denemar
ken.
ae iijst aigeiezen van de talrijke ge- j i ,..lij_j„.Wij zijn hier vereenigd.» begon de
j u i 1111 een einde op de Markt waarna ten stad- gerechtigheid zullen kunnen toelaten i i if ,r
meenten die hun steun verleend hebben Jnnz kanflirt t. n,«, -iu!h* «'om den weg te effenen
aan de werking van het Bedevaartco
mité.
Thans een nieuwigheid van de bede-
-li vaartplechtigheid. P. Steegmans, oud-
Zal er dan geen einde komen aan het gevangene van Fresnes zal tot het volk
volk.
Steeds luidt Nele, de aanwezigen op
roepend tot het H. Misoffer. In zwart
en wit gehulde koorknapen nemen
plaats rond het altaar. Het H. Misoffer
wordt opgedragen door Z. E. H. Van
neste, oud-krijgsaalmoezenier, than:
pastoor te Zoezinge, bijgestaan door
oud-kriigsaalmoe7enier van het 24e li
nie E. P. Vigilius De Bock, Minderbroe
der.
De duizendkoppige menigte zit ge
knield. Hier staat het geloovige Vlaan
deren tegenover zijn meester en bidt
voor zijn dooden.
De witte gestalte van den geliefden
Pater Callewaert rijst voor de menigte
on z::n krachtige stem die zoo menig
Vlaamsch student wist te begeesteren,
b»dt thn ns voor den vrede. Geef aan de
leiders der volkeren, zegt hij, het in
zicht d-».t alle mpnichen uit eenzelfde
menscheli'k-goddelijk bloed verlost
ziin dat zii richtlijnen volgen van
Pair»! Pius XII.
Thans bidt hij voor het levende
Vinanderen geef aan het Vlaamsche
volk. zelfbewustheid, houwe trouw,
heldhaftigheid en kinderlijkheid tot de
verwezenlijking in hem van de mooie
harmonie tusschen Rubens en Memling
St Tan Berchmans en Rodenbach.
En nu... 't volksspreekkoor op tekst
van F. Vercnorke. de Oostendsche
dichter en daar klin!% het Lied der Vla
mingen door duizendfen
Hel is als een eed die
wordt. Wij' zullen met hand en hart-be
"•aren het heilig vad.»rland.
Het is de Noord-Nederlander en let
terkundige Antoon Coolen die den
roet brengt van hei Noorden en ge-
,-ur»t van het medegevoelen van het nrr|
Noorden in den strijd van het Zuiden harten. En terwijl
I1i i 1-1 I
spreken. Onze boeien zijn onze eer,
zegt hij. Wij werden gezocht omdat we
volksch en Vlaamschgezind waren.
Steegmans schetst den lijdensweg
van degenen die naar Fresnes en Au-
vours overgebracht werden. Het wordt
een bittere aanklacht tegen hetgeen
spreker betitelt als zijnde «Belgische
huize een officieel'
gemeentebestuur plaats had.
Nadien was het trekking
king der premien (8500 fr.
ontvangst door het het konflict te vermijden, dat. naar alle*
vooruitzichten, het verleden zou over-vreed^n, beid
treffen in verwoestingen en puinen, zoo i i a V1 SC an nock baat,noch
geestelijke als stoffelijke. w'TH T
Wij laten niet af te hopen dat deye-1tj" den ^""«m'^ben
nen die de volkeren bestuur op het uur l k \r/ - J6. on® m 4 «nt-
der beslissing zullen weigeren een zoo brak' T W"
gewichtige verantwoordelijkheid «an °°rloK kunnCn
door
beroep te doen op het
te gaan
geweld.
Maar boverit al de menschelijke hoop
gegrondvest op de wijsheid van de
De ziekteverschijnselen niet
heelemaal geweken
De gevaarlijke vergiftiging van allelnct]scJ'cn eLn °P den «rond 8ocd-
soldeniers». Ceurne, Amiens, Fresnes, levende organismen, in het kanaal V1. ,IS' vcr«j onze "I'k z'ck
Auvours en de rehabilisatie kompagnies Brugge-Zeebrugge, die het vorige jaar ï0t i" .'7'mac'^t,8e' Vader van barm-
a.\tj het front moeten het ontgelden.F.n werd vastgesteld, maar waarvan het rtl^ en ^od va" aHcn troost, al
hier, zegt spreker, is de dag der rehabi- ontstaan en de natuur nog niet kon _aam aan dc v°lkeren hun
lisatie aangebroken, onze boeien zijn worden bepaald, is nog geenszins ge-
onze eer. En terwijl het spreekkoor met weken.
zijn vlammende bewoordingen wordt j Inderdaad, terwijl het vergiftigings
vrijheid terug te geven.
Wij willen afsmeeken van Hem, die
in Zijn handen de harten en de geesten
voortgezet en dat de menigte op den verschijnsel in het begin van 1939 min-idcr re--eer'nEcn houdt, wij willen af-
kveet Hier ons bloed antwoordt der tot uiting kwam, werd half Juni een jme.e _cn ®amen u °P Ke"
met wanneer ons recht heeft de na-plotseling heviger terugkeeren van de en waar '"en ca®' vcr e<; c ro®"
tionale en internationale bloemenhuldeziekte waargenomen. Een k,il' C" eerwaardlRe en uitmuntende
plaats.
Daar treedt, zij aan zij, de eindeloo-
ze reeks meisjes, beladen met bloemen
garven en kransen. Een hulde van het
levende Vlaanderen aan zijn gesneu
velde kinderen. Bloemenkruisen en gar
ven in een schat van kleuren. Het zijn
de toekomstige moeders van Vlaande
ren, die de vrucht van hetgeen ons land
worden zal in zich dragen, die hier
voorbijstappen terwijl de gewraakte
IJzerpsalm van Ferdinand Vercnocke
uitgevoerd en medegezongen wordt.
Brengt uw bloemen aan. gij vrouwen
en moeders uit den lande gij strijd
makkers van over de grenzen, oud-sol-
medegezongen daten van den Ijzer uw kransen en
tgeschreeuwd j tuilen onderlijnen de zinspreuk op de
vier hoeken van dit heldengraf Nooit
meer oorlog
Wat kan er beter passen in dit bloe-
rnenkader dan het treffend
oogenblik T"",1"""""-!™ ovcrznacne oemoKrz
heeft men er aan gedacht het heele ka- f?"®5*. t^*r?Jmet 3' dc katii0.,ieken de gewijzigde grondbeginselen van de
winnen, indien wij
den economischen oorlog verliezen.In
dien wij er toe gebracht worden door
de vijandigheid van de wereld, zijn wij
voorbereid, om op ekonomisch terrein
te handelen.»
Nn enkele cijfers over 'den buiten-
landschen handel te hebben aangehaald
vervolgde de h. Landfried aldus
Duitschland heeft verscheidene mo
gelijkheden, om zijn betrekkingen te
hernieuwen of te verruimen, maar men
kan deze slechts verwezenlijken, naar
mate de rede de moeilijkheden van de
oude ekonomische atelsels overwint. In
het belang van het welzijn van alle na
ties. wenschen wij dat de Europeesche
en overzeeache demokratieén eindelijk
neen men er aan geaacni nei neeie Ka- j jj i vai« uc
r.aal te ledigen en het met zoetwater uit I °^j ^«"eld erkennen, sedert den wereldoor-
- - - gebed niet vergeten zooveel zielen van log en tijdens de laatste jaren.»
I het kanaal van Brugge-Oostende te vul
len, in de hoop hierdoor alle levende
wezens uit het vergiftigde kanaal te
dooden. Voorloopig echter heeft men
van deze proefneming afgezien.
Door de diensten van het Belgisch
Zoologisch Instituut en door het insti
tuut voor Physiologie van de Leuven-
sche Hoogeschool, worden thans op
nieuw nasporingen gedaan. Aldus zijn
gezonde^ mosselen, afkomstig uit een
mosselpark, in bokalen geplaatst, die
vervolgens in het kanaal van Zeebrugge
werden neergelaten.
Na een verblijf van 10 tot 20 dagen
zijn de bokalen overgebracht naar het
laboratoria van de bovenvermelde in
richtingen samen met een hoeveelheid
gezonde mosselen.
De ontleding van het water van het
uieroD volgt het Wilhelmuslied.
O. kruise
den Vlaming gezongen en gevoeld kanaal heeft de aanwezigheid laten
door duizenden monden en duizenden waarnemen van een scheikundig ele-
de bloemenhulde ment dat blijkt de vergiftiging te ver-
Nu zullen de Vlaamsche oudstrijders j Daels.
•i het woord komen. Het woord j
voortgezet wordt, stijgt de kreet op
(Lees vervolg 2e bladz.)
oorzaken, maar waarover op weten
schappelijk gebied nog weinig bekend
Förster neemt 1500 S.S. mannen in oogenschouw te Danzig
