BIEDT WETENSCHAP ABSOLUTE ZEKERHEID
CE VERDUISTERING
Duitsch Legerbericht
van Krijgsgevangenen
Qeen
onfcc^^s'uecksthe
prijsopdrijvingen
geduld
Uit het Staatsblad
De diefstal bij den
goeverneur van
Oost-Vlaanderen
Vroeger Amerikaansch
ambassadeur te
Brussel naar Europa
Een Voorstel
van hoover
Brand te Halle
Vreeselijk werkonge
val in de mijn
te Eisden
De Veerman van het
vlot op 't Albertkanaal
VERSCHIJNT 3 MAAL PER WEEK
HET NUMMER 0,40 FR. PER WEEK 1,15 FR.
DONDERDAG 20 co VRIJDAG 21 FEBRUARI 1041
DE VOLKSSTEM
Uitga to *«b da S. M. De Vooruitgang* Kerkstraat 9.
Publiciteit buit<
XXXXVllla JAARGANG NUMMER 22
Haoddsreg. N' 1249 Pastcbrfratenav; J. Van Nidfal Nr. 13S559 Beheer en
AALST AgunLehap Ha va», 11, St Mkhsdsstraat, te Brussel.
Redactie Kerkstraat 9 AaisL TeMooe 114.
Door Ingen. V.R.
A)J HOE KWAM MEN TOT DEZE men van één ander stof.
VRAAG
Het zal allicht meer dan één ont
stemmen. zulk een opschrift met 'n
vraagtecken te zien prijken. Tot voor
enkele jaren, kon het velen zelfs zoo n
soort vloek lijken Men vertrouwde
op de Wetenschap het was de zeker
heid der zekerheden I
Om deze gemoedstemming uit te
leggen, kan men wijzen op het afbrok
kelen van het geloof in Godheid. Wie
God verloochent, zoekt of schept zich
n afgod.
De waanzekerheid in de wetenschap
gevonden, had evenwel nog andere
gronden. Zonder terug te klimmen tot
de renaissance» met haar rationeel-
klassicistische grondslag, kunnen voor
deze geesteshouding nog andere histo-
Eeuwen hadden de alchimisten zich
steunend op het denkbeeld van de uit
eindelijke eenheid der stof. gezocht
naar het omzetten van een stof in
andere. Hoeveel werd zoo niet ont
dekt, bij het vruchteloos zoeken naar
het maken van goud uit andere stoffen.
De nieuwe theorie (3) bestempelde
hun pogen als hersenschim goud was
goud en kon enkel uit samengestelde
stoffen gewonnen worden, voor zoo
veel zij goud inhielden. Wij kwamen
zóó onder den indruk van de treffende
uitslagen dezer theorie, dat wij niet
dachten aan haar waarheid te twijfelen.
Het uiteenvallen van het Radium
en de atoomontbindingen door Ruther-
ford en anderen, deden n nieuwen
kijk over de zaak krijgen. Het atoom
rische oorzaken I aangegeven. Het is iets samengestelds. Het heeft *n zc__
pleidooi voor de oppermacht der rede ingewikkelden bouw ren plan«rtstel-
door Descartes, wijsgeer in 1650 ge- sel waar stofdeeltjes en electriciteit la-
storven, sloeg geweldig in. Binst de dingen bewegen. Omzetting
tweede helft der zeventiende eeuw.kon
men inderdaad breede lagen der bur
gerij aantreffen die benevens de op
permacht der rede enkel die der feiten
herkenden. Aan de macht van den Al
machtige ging men ondertusschen
stilaan twijfelen. Voor hen, als
idle twijfelaars, kwam het woord van
den H. Augustinus in vervulling >.men
kent de zaken maar voor zooveel men
ze bemint (2)
De wetenschappen, die alles moes
ten aan brengen, gingen dus sterk
vooruit. Wat zou men niet onderne
men voor wat geluk mort brengen en
tevens den hoogmoed voldoet.
Zoo kwam men met de jaren, tot
wat men roemde als de «moderne we
tenschap». Het boeken en rangschik
ken van bepaalde feiten en scherpe
uitkomsten was een vaste grond
Daarop stelde men onvt randerlijke en
ondubbelzinnige betrekkingen tus-
schen deze feiten vast en bekwam zoo
de wetten». Doch dit volstond niet.
Men bracht alle wetten in logische stel
sels samen tot «theorieën».De theorie
synthese van feiten en wetten, maakt
ze overzichtelijk. Zij is uiterst prak
tisch, doch is zij de Waarheid zooals
men we! eens dacht (Want dit is de
kern van den afgodendienst der We
tenschap).
Wij stellen het vraagteeken na we
tenschappelijke zekerheid. Dus moeten
wij aantoonen hoe 'n menigte theo
rieën, vroeger rotsvast, door andere
hedendaagsche werden vervangen, die
morgen allicht voor nieuwe zullen wij
ken.
B) SCHEIKUNDIGE THEORIEEN
Buitengewoon was de vlucht door
de scheikundige wetenschap. in
de negentiende eeuw doorgemaakt. In
de nijverheid leidde ze tot indrukwek
kende verwezenlijkingen. De theorie,
die hier aan den grond lag. bleek dus
buitengewoon vruchtbaar Doch, val
len nut en waarheid 9teeds samen
Toen bij het einde der achttiende
eeuw Dalton, houwend op de proeven
van Lavoisier, zijn atoomtheorie ont
wierp. ging dit tegen een strekking van
eeuwen in. Hij verkondigde dat elke
stof te herleiden viel tot onsplitsbare
k nschetsendc deeltjes (atomen)
zuiver ijzer bijvoorbeeld bestond uit
één enkele stof, zuiver koper uit ato-
van een
bepaalde stof in een andere, zooals de
alchimisten beoogden, blijkt in geenen
deele tegenstrijdig met de laatste schei
kundige theorie.
Een wetenschap waar de waarhheid
dus nogal verandert.
C) LICHT -THEORIEEN.
Hoe dikwijls juicht men het eerste
ontwaken van bewustzijn bij het kind
niet toe met den uitToeo *Het merkt
reeds het licht op I»
Kleine kinderen maar ook .groote
menschen werden steeds door het
licht aangetrokken. Wat is het wezen'
echter van het licht Opeenvolgende
theorieën trachten dit uit te leggen.Om
de beurt zag men in het licht, een zui
vere stof of een beweging.
Newton verkondigde in de zeven
tiende eeuw het licht is uit stofdeeltjes
samengesteld. In l678 kwam de Ne
derlander K. Huygens met 'n ander
theorie voor het licht bestaat uit gol
vingen door het luchtledige (aether).
Maxwell (1831-1879) verwerkte de
ze golving theorie tot een electromag-
netische theorie. Bij het einde van ver
leden eeuw, scheen deze theorie alle
gekende verschijnsels te laten verkla
ren. Daartegen bracht Einstein, in de
eerste jaren van onze eeuw, zijn pho-
tonen theorie in. De stralingsenergie
reist niet ononderbroken maar per mi
nima deeltjes photon. Een uitwerken
dus van de verlaten Newton-theorie.
L. de Broglie toonde in 1924 aan dat
de photonen ook aan golvingen onder
hevig waren. In volgend paragraaf too-
nen wij aan welke ten eerd ruk kende ge
volgtrekkingen uit deze laatste theorie
voor de aanbidders der Wetenschap,
gehaald werden.
Telkenmale één deT opeenvolgende
licht theorieën opdook, scheen zij vas
te zekerheid te bieden. Doch één is dc
waarheid en nooit is zij met haar zelf
in tegenspraak
('t Vervoigt.)
Berlijn. 19 Febr. Het opperkom
mando van de Duitsche weermacht
meldt
Dinsdag he'ben Duitse he gevechts
vliegtuigen m« t succes aanvallen uit
gevoerd, van op geringe hoogte, op
vliegvelden. troepenkantonnementen.
spoorweginricJ ,'ingen en vrachtwagen-
kolonnes, in het Zuiden en het Zuid
Oosten van Engeland. Loodsen er
zich op den grond bevindende vlieg
tuigen, werden door voltreffers ver
nield. Verscheidene stations, spoor
wegen en twee rijdende breinen wer
den getroffen. Ten Noorden van
Portsmouth werden troepenkantonne
menten met gced gevolg aangevallen.
Een gevecht .vliegtuig, met grooten
akbestraal, bombardeerde, in den At-
lantischen Oce>an, ten Westen van
Ierland, een groot tankschip. Da boot
werd zwaar beschadigd, zoodat haa
verlies waarschijnlijk is. Verder werd
een koopvaardijschip, ten Oosten van
Harwich, met succes aangevallen.
In Cyrenaika vielen tonrnties van
de Duitsche luchtvloot, op 18 Febru
ari, met goed gevolg de haven van
Benghazi aan en dreven, ten Zuid-
Westen van A cdabia, troepenconcen
traties en vrachtwagenkolonnes uiteen
Vijandelijke vliegtuigen verschenen
tijdens den afgeloopen nacht, noch
boven Duitsch!and noch boven de be
zette gebieder Een afzonderlijk vij
andelijk gevechtsvliegtuig moest. in
de ochtenduren van Dinsdag, boven
de bezette gebieden een noodlanding
maken. De bemanning werd gevangen
genomen.
Twee
eigen vliegtuigen worden
I Enkel cén uitzicht wordt hier
geschetst van de zoo complexe evolu
tie der gedachten.
(2) Res tantum cognoscitur in
quantum diligitur.
(3) Newton (1643-1727) verkon
digde reeds dat elke stof uit deeltjes
met bepaalde eigenschappen bestond.
SPAANSCHE UITGEWEKEN
KINDEREN KEEREN TERUG
Barcelona, 18 Februari. Een an-1
der transport kinderen, die door de te- j 'n bet belang van de naleving
genstrevers van generaal Franco naarde bepalingen ten aanzien van de
Frankrijk waren geëvakueerd. is Mfcan-duistering
dag te Barcelona aangekomen. De
Paus heeft 50.000 frank tot het klee-
den van deze kinderen geschonken.
Naar de door den Cauaillo met den
terugkeer der geëvakueerde kinderen
belastte bizondere afgevaardigde Pa
ter Caralt verklaarde, zijn thans reeds
alleen 19.000 kinderen teruggebracht
en meestendeels aan de zorgen van
hun ouders toevertrouwd.
Het laatste transport is afkomstig
uit het kamp van Angele in Frankrijk
waarin zich nog ongeveer 12.000 per
sonen bevinden.
Naar het Spaansche persagentschap
Ciba meldt, bevinden zich de volwas-
vooral de kinderen in een
AANKOMST
Dinsdag namiddag te 16 uur kwa
men in het Centraalstation te Antwer
pen 60 krijgsgevangen officieren aan,
vergezeld van 4 ordonnansen.
Onder deze officieren waren luite-
zeer slechten gezondheidstoestand. Denant-grneraal baron Vin^otte en gen.-
kinderen die op den ouderdom van 2 majoor Taproze.
jaar naar Frankrijk waren gesleept Deze officieren komend uit de kam-
hebben hun moedertaal niet gelieerd en pen 8 C.. 3 B. en 9 A. Z. werden vóór
verstaan slechts Fransch, ihet afreizen verzameld in kamp 6 At
sen en en
DONDERDAG 20 FEBRUARI
Zonsopgang 8.47 u.
Zonsondergang 19,07 u.
VRUDAG 21 FEBRUARI
Zonsopgang 8.45 u.
Zonsondergang l9,o9 u.
Nieuwe Maan 26 Februari.
Eerste kwartier 6 Maert.
VERVOLGINGEN INCESPANNF.N
TEGEN NIJVERHEIDSLIEDEN DIE
HUN KORTINGEN INKROMPEN
De buitendiensten voor kontrool en
onderzoek van het kommissariaat van
Prijzen en Loonen maken er de han
delaars, en bijzonder Je nijverheids
lieden attent <>pi dat het verboden is
aan on rechtstreek sche prijsopdrijving
te doen door bijvoorbeeld het bedrag
der kortingen op de leveringsvoor
waarden van hun produkten te veran
deren.
Deze handelwijze werd nadrukke
lijk in het besluit van 3 Juli 1940, art.
3. voorzien. Dit zegt «wordt inzon
derheid beschouwd als prijsverhooging
elke modaliteit toegebracht aan de le
vering»-, betaling»- of andere voor-
waarden. welke van dien aard is, dat
den aankoop van het goed of het ver
krijgen van den dienst duurder ma
ken».
In dit verband is een ophefmakende
zaak van prijso|xirijving aan het licht
gekomen.
Dr. De Witte, een dei distrikthoof-
den van Brussel, is er achter gekomen,
dat een etemitfabriek vit Kapelle-op-
den Bosch haar kortingen van 35 t.h.
op 10 t.h. teru; bracht en dit reeds
sinds September. Deze handelwijze
had de onderneming toegelaten een
bijkomende winst te maken van circa
3 millioen fr.
Ten einde de/e winst aan de kon-
troolinstellingen in zekeTe mate te ver
bergen. had de onderneming de uitbe
taling van een 'ertiendr maand aan
haar personeel, wat bij haar een ge
woonte was. aai gevuld met nog een
halve maand bij vergoeding.
De werklieden echter hadden van
deze tegemoetkoming niet genoten.
Integendeel werd er vastgesteld, dat
de arbeider» van «(Reeling veranderd
werden, om op deze wijze aan loons
verlaging te kunnen doen.
Het laat geen twijfel dat tegen der
gelijke onsociale middelen de streng
ste straffen zullen worden genomen.
F.en andere firma van gummi-artike
len had zich aan eenzelfde handelwijze
schuldig gemaak' onder voorwendsel
dat voor 10 Mei haar klienteel reeds
omtrent een disconto-verlaging ver
wittigd werd. Het onderzoek heeft
echter het tegendeel uitgewezen, zoo
dat hier eveneens een rechtsvervolging
werd ingesteld.
Opcentiemen in Oost-Vlaanderen
Bij besluit van den Kommissaria-
Generaal voor de provincie en ge-
meentefinancien dd. 4 Februari 1941,
is de beslissing der provinciale deputa
tie van Oost V laanderen dd. 28 Janu
ari 1941, houdende heffing van 35
opcentimes op de cedelbclastingcn en
van 50 opcentimes op de Stautsope-
ningsbelasting op de drankslijterijen
goedgekeurd.
AANHOUDING van DE 19-JARIGE
MEID
Op 5 Februari jl. werd de h.
gou
verneur van Oost Vlaanderen hel
slachtoffer van een diefstal. In zijn wo
ning werd namelijk een som van
15.000 frank gestolen. Zware vermoe
dens wogen op een dienstmeid.
Na enkele dagen slaagde men er in
de schuldige te ontdekken.
New Vork. 19 Febr. Arnertkaaiv
sche persagentschappen melden dat
John Cudahy.voormalig Amerikaansch
ambassadeur iit Belgie, aan boord van
de Excalibur» op dc Bennuden aan
gekomen is vanwaar hij zich naar Eu
ropa zal begeven. Cudahy weigerde dn
reden van zijn reis hekend te maken.
Hij verklaarde slechts dat hij geen op
dracht der Vereenigde Staten heeft en
ook geen diplomatiek paspoort beziL
Cudahy zal ongeveer drie maanden in
Europa blijven. Eerst zal hij Madrid
bezoeken.
BERLIJN. 18 Februari. In een
radiotoespraak verklaarde ex-president
Hoover dat aan de Duitsche rn Britschn
regcerig een plan was voorgelegd voor
de voedselvoorziening der kleine bezet
te Staten. Hierbij zou België al» een
namelijk eerste proef gelden om uit te maken.
de 19-jarige dienstmeid De Ruyck.wo- onder welke bepalingen dergelijke l<
nende te Heusden. Destclbergenstraat. I veringen mogelijk zijn.De Brits» hr nm-
in het nauw gedreven legde de oneer- bassadeur te Washington, Lord Halifax,
lijke meid weldra volledige bekente- j teekende protest aan tegen dit plan. Hij
Zij verscheen voor onderzoeksrech
ter Lippen», die. na ondervraging.haar
onder aanhoudingsmandaat plaatste en
haar deed opsluiten in de gevangenis
der Nieuwe Wandeling te Gent. Het
gestolen geld werd aan den eigenaar
terug gegeven..
DE SCHADE WORDT OP 2
MILLIOEN FR. CERAAMD
verklaarde dat Engeland niet zou toe
laten levensmiddelen.ondei gelijk welke
voorwaarden ook. ter beschikking te
stellen van het bezette gebied.
HET PLAN HOOVER
Het plan Hoover voorziet
I* De proefneming in België met het
doel de burgerbevolking te helpen, zon
der aldus een Oorlogvoerende mogend
heid te steunen.
2De voeding door soepkeukrns,
waar de verbruikers de rantsoenen moe
ien afhalen en de Duits» hers uitgeslo
ten worden.
3* De aanvankelijke voeding van
millioen volwassenen en 2 millioen
Woensdagmorgen rond 5 uur, brak ,„OT
<*n geweldige brend uil in de villa van kinderen, die maandélïjk 5Om')'" ton
den h. JJevleminckgelegen Bruaael leven.nuddelen noodrg hebben, waar
sche steenweg te Halle. van Je helft zou bestaa.» in brood eo
Het vuur nam zoo n snelle uitbrei de andere helft in vleesch en vetstoffen,
ding dat de personen die het gebouw 4- De waarborg der Duitsche rege*.
betrokken amper den tijd hadden om jat daarvoor geene Belgische le-
het vege lijf te redden. De stedelijke vensmiddclen opgedischt zullen wor-
brandweer met de hulp van de Duit den.
sche weermacht stelde alles in het werk
om het vuur te blusschen.
Eerst nadat de Anderlechtsche
brandweer ter plaatse was kon echter
maar ernstig aan blusschen van zoo'n
vuurkolk worden gedacht.
Het duurde tot den middag voor
aleer de brandweer de vlammen mees
ter wm. Alleen nog enkele wankel* worden. Naar zijn
buitenmuren staan recht. Niet het min
ste waardevol stuk kon gered worden.
De schade wordt op een paar millioen
frank geraamd. De oorzaak van den
brand i» onbekend.
KOMT TE VERSCHUNEN
H«t Besluit van 20 September
HUUROVEREENKOMSTEN
Kort overzicht en ontleding door
Mster L Moysrsoen, Advocaat.
Te verkrijgen in den Boekhandel
J. VAN NUFFEL. Kerkstraat te Aalst
TWEE DOODEN EN VERSCHIL
LENDE GEKWETSTF.N
Dinsdagavond had in de koolmijn
te Eisden een vTceselijk werkongeval
plaat».
Een tiental werklieden, die aan het
boren waren diep in den ondergrond
stuitten plots op een waterader. Door
de groote drukking van het water wer
den de meeste arbeider» met groot ge
weld tegen de steunpilaren geslingerd,
met als gevolg dat de 18-jarige Vranc-
ken Pieter. van Mechelen aan Maas.
verdronk.
Acht andere werklieden, waaronder
de broeder van Vrancken werden min
of meer erg gewond en naar het hos
pitaal overgebracht. F.en der gewon
den bczweqk er bij zijn aankomst.
5* De waarborg van beide oorlogvoe
rende landen betreffende de veiligheid
der hulpschepen.
6" De uitvoering van het plan onder
kontrool eener neutrale kommissie.
Hoover verklaarde dat de proefne
ming. indien zij met België lukt, tot
andere landen uitgebreid zou kunnen
oordeel /ouden de
Duitschers behulpzaam kunnen zijn
voor het verschaffen van het brood uit
F.uropeeshce bronnen. Vleesch en vet
stoffen echter kunnen slechts uit over-
zeesche gebieden verschaft worden en
dat et acht de mildering van de En gel-
sche blokkade.
Hoovei verklaarde verder dat dc be
trokken hutden deze levensmiddelen
zelf kunnen betalen en ook de noodi-
ge scheepsruitnten kunnen ter beschik
king stellen. zoodat geen Amerikaan-
sche schepen binnen de oorlogszone
zullen moeten gestuurd worden, noch
Amerikaansche gelden. Wanneer
Amerika Engeland met reuzenmidde-
len alle denkbare hulp verschaft, is het
maar recht en biNijk dat Amerika ook
de andere democratische volkeren
helpt in leven t» blijven.
WAAR WAS HIJ OP HF.T
OOCENBI.IK VAN T ONGELUK
Door een redakteur v«n het »Alge-
meen Nieuws werden bij een bezoek
nan Godsheide geruchten opgevangen
luidens dewelke de veerman, die. naar
men weet onder aanhoudingsbevel
j werd geplaatst, zich niet eens op het
vlot zou bevonden hebben op het
oogenblik van de ramp. die het leven
kostte aan 35 kinderen en twee vol
wassenen.
Een ploegbaas van werklieden aan
het Albertkanaal zou dit namelijk ver
klaard hebben. Men zou overigens be
vonden hebben, dat de kleederen van
den veerman niet eens nat waren.
Het onderzoek zal dit moeten uit
wijzen.
