Kwalijk gewonnen, kwalijk verteerd.
li
is naar Lour des.
Een soldaat aan ons deur. - En place repos.
Aan uw reisje van Lourdes Maar, is dat toch allemaal
waar, dat gover Lourdes schrijft
Waar, daar en is geen letter af te doen, vriend gemoogt
mij gelooven, 't is precies alsof'g'het mei uw eigen oogen zaagt.
Zou 'k van zoo'u zaak gaan liegen, als er zoo veel meuschen van
ons streken naar toe gaan en wilt g'het nog beter weten, on
dervraagt eens de Vlamingen die er ook geweest zijn.
Maar, Wakman, hoe is dal volk daar gekleed?
De rijke mcnscheu zijn er gekleed, gelijk hier, naar de
franse he mode maar de burgers en de werkliêu hebben ei- nog
altijd hun oude, eigenaardige kleeding.
Laat eens hooren, als 't u blieft
't Mansvolk draagt er ronde mutsen zonder klep, alzoo pre
cies gelijk een aarden scheel met rebbekes, in de week van zwart
of donkerblauw laken en 's zondags van gekleurde stofdaarop,
een kort kieiken, een breede broek met 'nen rooden sluier vast
gehouden en ligte schoenen of pantoffels, anders gezegd sletsen.
Kn hoe zijn de mansmenschcn daar?
Wel, allerbest z'hebben een deel van de spaansche een
voudigheid en een deel van de fransche bcloeldhcid.
Zoo dat g'er kontent van waart
len uiterste; dat volk stond ons aan, wij vonden ze ge-
spaarzaam, dienstwillig, beleefd, zedig en eerlijk nogtans, er
is geen jaarmerkl zonder ezel, geen plek land zonder distels, de
vreemdelingen zullen wel doen van eerst goed akkoord te maken,
bijzonderlijk in d'hölels, om nadien geen blaukenbergsche reke
ning te kiijgen want die hotels zijn dikwijls opengehouden door
mannen uit groote steden, die niet nauw zien enfin, eerst ak
koord maken is altoos geraadzaam men is dan geruster en heeft
naderhand geen knaging.
Van 't vrouwvolk nu eens gesproken, Mijnheer
De vrouwen dragen daar geen mutsen, maar binden 'ne ge-
Kleurden doek van achter, torengewijze op hun hoofd dat is
waarlijk mooi om zien verders hebben zij jak en rok van ge
kleurd goed, alver gelijk hier bij ons 't gemeen volk draagt er
ook kornetten. Naar de winkels te oordeelen, moeten z'er's zon
dags pi out uitkomen w'hebben daar rijkgekleurde wollen rok
ken gezien, blauwe, grot geborduurd met rood, groen en andere
kleur.
Houdt t volk er nog veel van de Religie
Ja, en zeer veelecu werkman van Lourdes verzekerde
ons dat er geen enkele inwoner is die 's zondags naar de Kerk
niet ze kunnen et' ook liun planeten liebben, maat'ik ze"
er dees van een braai volk, vief en heetbloedig, gauw in gram
schap, maar toch sterk vastgehecht aan bun Geloofen dat is
vee; vallen is erg, maar 'l Geloof verliezen, dat is erger als
armen en beeneu breken. Pater van Kcrkbove zaliger,.als ei-
iemand voor 'ne zondaar bij Item kwam, placht altoos te vragen
beeft hij zijn Geloof niet verloren en was d'antwoord ncin, dan
zegde Inj De man zal zioh bekeeren. Geloof verloren alles ver
loren En hoe verliest men 't Geloot Door de slechte zeden
door de slechte lezingen, door de spotternijen met de Religie. En
wat is 'ne mcnsch zonder Gelool?
Een huis zonder dak, een schip zonder roer, een peerd
zouuer loom, 'nen hoer zonder land, 'ne soldaat zonder wapens,
ne schrijver zonder papier, kortom 'ne verloren man, die voor
geen onee deugd of voor geenen centiem ware koeragie kan
hebben. Wij moeten wel oppassen, vriend, 'i Geloof is eeue gave;
wij met die gave spotten of die gave verwaarloozen, dan
wordt zij ons ontnomen. Maar te Lourdes is er Geloofik heb
dat gezien
Hoe mag dal komen, Werkmanze zeggen altijd dat
Frankrijk zoo'n bedorven land is
En ze zeggen de waarheid Bedorven is dat land cn diep
bedorven; maar, ten eersten,Lourdes ligt aan deij uitkant en heelt
wemig gemeens met de groote steden ten tweeden, Lourdes
heelt nog zijne oude Lorifreriën ol Gilden, waar al de ambachls-
mans deel van maken; g'hcbt er 't Gilde der Landbouwers
t Gilde der Steenkappers, der Metsers, der Schrijnwerkers dei-
Kleermakers en Kleermaaksters deze Gilden zijn tevens Socië
teiten van ouderlingen bijstand voeg daarbij nog de Congrega
tiën der Jongmans en der Jonge Dochters en ge zult de rede
hebben waarom Lourdes zoo deftig en braaf is gebleven. Een
dracht maakt macht't is omdat de Chrislenc Vcreenigingèn zoo
veel goed doen dat 'i boos geslacht er zoo duivelsch op is. -
W hebben 't gezien te Gent.... 'k zou u geernc nog 't een en
t ander vragen. Geneer ik u niet
O, neen vraag maar op mijn hoofd is te vermoeid om te
schrijven en met brave mensehen over deugdelijke zaken klappen,
uat verzet.... Ge zult wel een glas hier nemen.... Trien, breng
nc keer een flesch en twee glazen.... Gezondheid, kameraad
raag nu maar op.
Hoe leeft T volk daar, mijnheer
1'abrieken zijn er niet; behalve de ambachtmans, bak
kers, beenhouwers, metsers, enz., heef 1 men cr vele steen-,scha-
Iickappers en berggravers want, ge moet weten, de Pijreneën,
die bergen, wel 2 mijlen hoog en misschien 40 mijlen lang, dat
is geen aarde, maar steen en schaliën blauwen arduinsteen, ge
noeg om den helft van de wereld vol te bouwen w'hebben daar
putten gezien, wel 100 voet diep, waar men groote blokken
sieen uit haalde. V olgens al wat wij gezien hebben, leeft 't volk
daar op zijn gemak; nu bijzonderlijk dat de Bedevaart er zooveel
volk heenbrengt, is er negoeien stuiver te winnen met het vcr-
koopen van Prenten, Paternosters, Kaarsen, Stokken, enz., met
het vervoeren der reizigers, het geven van eten of van logisl
Lourdes is gezegend, naar ziel en lichaam.
En welke taal spi eken zij
Onder hun spreken zij verbasterdeerd fransch, op spaansche
manier, met bijna in elk woord eene s te voegen les estraugers,
iiOAtre pays maar bij de vreemdelingen spreken ze zuiver
transen. De meeste meuschen moeien daar hun school gedaan
hebben.
En hoe is de kokernngie
In d hotels, bijna gelijk hier maar in de werkmanshuizen
ziel ge bijna geen stoven ot kachels, allemaal opene vuren en
weinig of geen keukengeriefen alles zoo vuil dal 'ne mensch
die in geen twee jaar zijn goestc geëeten heeft, er nog zou van
walgen. Z houden daar nog al veel van een eiken, van patates-
fiiKs en van jchapenvleesch.
En hoe zijn d'huizen daar
u''\va" van buiten, gelijk in al de warme lan
den. Ik heb huizen gezien, niet vloeren van keien we zijn in
nerbergen geweest, waar de muren misschien al tien jaar naar
nen borstel witsel smeeken. Wat verschil legen ons land De
vriend van Meirc vertelde ons nog d'ander week, dat hij in een
herberg achter ging en tiaar, thalven den koer, 'nc stinkenden
mesthoop vondt.
Is er daar geen wet, geen policic
at kunnen weten policie legen de gewoonten des lands
ziet g uw dorp, ge ziet de wereld; w'hebben hier ook smerig
volk, smerige huishoudens.
En wal zeggen de Lourdsche van de Bedevaart.tot de Grol?
- el, men wordt aan alles gewoonze zien bijna niet meer
om, als er Pelgrims toekomen dat duurt nu van in 't jaaf 18ü8
in d eerste jaren heelt dal volk veel moeten uitstaan de Wel
wilde met alle geweld de wonderbare Grot versmachten 't Volk
is getrouw gebleven en 't heelt de eerste cn de bezondci:ste.mira
kelen ontvangen.
Wij wandelden daar eens aan de boorden dei Gave en hieven
bij cenen berggraver staan klappen: Vriend, vroegen wij, o. a.,
gebeuren hier nog mirakelen
Vroeger, antwoordde hij, werden er velen van ons stad ge
nezen, maar nu zijn t meest vreemdelingen die gunsten bekomen;
cr koinl bijna geen Pelgrimagie, of ze gaai met genezingen weg.
Hebt ge daar geen Spanjaards gezien
1 wee ol drie, aan de Grot, 't waren bergbewoners, arm
moedig en sukkelachtig gekleed, maar 't zagen cr toch brave
mens', ion uit.
Nog iets. Gaat decs reisje nog lang duren Werkman
Dat is volgens vvcèr cn wind, man misschien lang en
misschien niet lang, ik zal voortgaan met alles trachten juist te
beschrijven en onze geachte Lezers de gevoelens in te drukken
die ons op deze zalige reis bezielden, erbij voegende beschou
wingen als t pas geelt, en wenken aan degene die deze reis zou
den doen
Gesupponeerd nu dal ik er naartoe ging, wal zoudl ge mii
raden c J
Van u niet le veel overladen van een stukje vleesch meê
te nemen, long, filet, hesp; saucis of diergelijk, ik prefereer de
tong, cn pro causd aan de long die mij gespijsd heeft, waren
kostbare herinneringen verbonden dat is nu voor 't eten lk
zou u raden van nog meê te nemen een fleseli, om versch water
te hebben, een glas, een mes, twee handdoeken,een paar kousen,
en ne gooien overjas om er u 's nachts in le wentelen.
Geen brood
In al de statiën kunt ge brood krijgen en ruim zoo goed-,
koop als hier. Een goed stuk vleesch, welk ge bewaren kunt, dal
is t bijzonderste, en daarmee profiteert ge veel want om in de
statiën gaan bufsteeks ol een stukje kali vleesch le vragen, daar
