De Geuzen in ons Land.
Historisch verhaal oit de 16* eeuw.
0° VERVOLG.
Mr Coomans, do vernufte uitpluizer, schrijft dat er ton tijde der Abdij,
maar «en arme mensch was te Hekelgern, en dat die arme mensch jaar
lijks oon verken slachtte.
Ze was daar ingericht, die Abdij, ton jare 1075. Een algemeene Jubilé
werd dan gepreektonder do predikanten muntte bijzonder uit een
Benediktijner, pater Wedericus, die te Gent en te Aalst eene macht van
volk naar zijn sermoenen trok. T'Aalst preekte hij in de kapel der
Werf, toen veel grooter en d'eerstc Parochiekerk (1), "en onder de perso
nen die doer zijn woord ontroerd waren, bevonden zich zes ridders, geen
moordenaars, gelijk sommigen beweeren, maar krijgsmans, die zichten
dienste van den eenen of anderen Vorst stelden. Ziehier hunne namen
Gerardus, Gcldulfus, Titbaldus, Emclinus, Hargarus, Vulhode. Geraakt
door liet woord Gods, namen zij 't besluit hunne wapens neèr te leggen
en voortaan in eenzaamheid en gebed, onder eenen strengen regel, hun
leven te slijten. Gerardus ging in aller naam naar Keulen, hij den bis
schop Mgr Annon, die hun den raad gaf van tot de plaatsen terug le
koeren, waar zij bloed hadden vergoten en er die daden door goede wer
ken uit te boeten.
Gerardus volgde dion raad en op de vigilen vand'HH. Petrus en Pau-
lus legden zij t'Aalst hunne wapens en krijgskleeding af, trokken een
grof habijt aan en begaven zich, eene uur van daar, in eene eenzame,
woeste en gevreesde plaats, Hafvelgem genoemd volgens eenigen, Haf-
llengcnh ol Ifaflligem, Aflijvegem, enz., volgens anderen, doch vasten
zeker de heuvel waar nu de rest der Abdij staat. In 108(5 was Affligem
reeds eene soort van prochic en strekte zieli uit op het grondgebied,
waar nu Mcldert, Bnardegem, Essche en Hekelgern zijn.
De kluizenaars wilden vrijwillig arm en doodvergeten levenhunne
woning was eene spelonk en hun eerste gebouw was eene soort van
herbergplaats voor reizigers en zieken. Zij namen den strengen re<?el
van den H. Benedictus aan, langdurigen vasten, aanhoudende vleesch-
derving, naehtoliicio, en alras was het gansch Vlaanderland door ver
spreid dat eene christene Gemeente in de bosschen van Affligem was
ontstaan. Er kwamen novitiën toe, rijken, grooten, prinsen, "burgers,
landbouwers, werkmanszonen; de bijl maakte ruime plaats in het woud-
er rees eene kerk tusschen de eeuwenoude eiken een klooster volsde
en waar vroeger noodgeschrei en wraakgehuil heerschtte, galmden na
den zilveren klank van oen klokje en de statige tonen der Boetelingen
die dag en nacht den ITccre God loofden.
Godefridus vermaakte bij publieken akt den woesten grond van Affli
gem aan 't GestichtPaus Gregorius VII zegende de "opkomende go-
meente van alle kanten kwam er volk toegevloeid, om er vrede te
zoeken, troost of raad te ontvangenAalst zag koningen en eraven door
zijne straten trekken, zich begevende naar Affligem, met rijken stoet en
milde giftenmeer dan eens kwamen de Graven van Vlaanderen en de
Hertogen van Brabant er te samen om, onder 't geza? en den raad van
den heer Prelaat, eene wreede bloedvergieting'te vermijden Affl^em
liet kunstenaars en arbeiders levenhet truweel lag cr niet stilbeeld
houwers en {schilders mochten al hun vernuft gebruiken om Gods
tempel te versierendoch te midden van die pracht, van dien rijkdom
werd het doel der Stichting niet vergeten heiligmaking en liefde tót
den evenmensch. 'tZijn hier engelen riep Sint Bernardus uit, toen
hij in 11 lij Affligem bezocht. Niemand keerde omretroost. van de'Abdü
terughem, onder don zielangst verpletterd, wierden krachtige troost
woorden in 't hart gegoten, terwijl de arme verlatene immer zeker was
bij de kloosterboeren, voedsel en onderstand te vinden, terwijl de pach
ter die van d'Abdy huurde met een vader "te doen had.
Affligem was daarenboven eene vermaarde bedevaartsplaats gewor
den. Wij spraken daareven van Bbrnardushij was nu t'Afflinem en
verbleef er eentee dagen om een verschil te vereffenen tusschen Affligem
en de Abdij van Nmovein den kloosterpand, tusschen de slaapzalen en
de kerk, stond een steenen beeld der Moeder Godsde zaken waren
yerellend en Bernardus gevolgd van talrijke kloostei lingen, gaat eene
laatste maal in de kerk bidden hij blijl't voor 't Beeld staan en al de
kloosterlingen, met hem hij buigt liet hoofd, zogtAve Maria 1 en
onder elks oogen komt er bewegiug in het steeneii beeld, het bui"! 't
liootd en antwoordtSalve Bernarde.
"Van dien tijde af mocht er niemand voorbij dit beeld gaan, zonder dien
groet te herhalenen de Koningin des Hemels nam "dit in dank zij
maakte van Affligem haren salon, zij verleende er gunstenen weldaden
wondere genezingen en Onze Lieve Vrouw van Afflirrem werd gekend'
beroemd en vereerd gansch Vlaanderland door, ja zelfs tot in Holland'
ij hebben in ons bezit zes authentieke stukken van wondere •tenezin-
gen t'Affligcm bekomen. J
De Voorzienigheid doet alle Gestichten en Rijken dalen en klimmen
volgens hunne beschikkingdeze eeuw heeft dat noodi?, gene iets an
ders doch dat de machtige Abdijen een groot beschavingsmiddel eene
weldaad zijn geweest, eenen ophef voor kunstenen wetenschappen voor
volkswelvaart en volksvrijheid, dat zal de domme spotter, die' niets
onderzoekt, wel loochenen, maar de rechtzinnige navorscher de wel
denkende geleerde, niet
Het glanzende Affligem rees zachtjes naar het zuiden, toer. Luther
zijnen kop in de lucht verhief en bij middel Ontucht en Geldzucht zïoh
een machtig leger vormde, dat de leugen op zijn vaandel droeg en den
moordpriem in don zak had; Gedurende d'eerste beeldstormerij, toen in
Nederland twee honderd kerken geplonderd werden, bleef Affligem ge
spaard maar nu vreesde de Prelaat, de E. II. Livinus De Mulder, dat
zijn Gesticht aan de Geuzen woede niet zou ontsnapt hebben en derhalve
had hij in 't geheim de kostelijkste voorwerpen der Abdij doen verber
gen en de ouderlingen naar de Refuge te Aalst vertrekken. Uit Hene-
(1) Lezer, als g'eens naar de Werfknpel komt. rechtover ons Bureel, groet
eerst Ons Lieve Vrouw ter Druiven, peist op uwen Vriend, en kijk dan eens
om links, nevens de deur, staat het afbeeldsel der oude kapel.
Scherpe maanders zijn de slechtste betaalders;
gauw en Ninovo waren hem slechte tijdingen toegekomen hij wist dat
m hot nabijzijnde bosch van Liedekerke eene gevaarlijke bende schuilde-
meer dan eens waren er Pators mishandeld, eigendommen van d'Abdii
geschonden maar, wat gedaan do Regeering scheen als verlamd cn
gansch Nederland door, hot booze geslacht doenvrij.
Neen, had do Prelaat gezegd, tot do mannen van Moorsel, Meldert
cn 1-Iokelgem, die zich kwamen aanbieden om d'Abdij met lijf en bloed
te verdedigen neen 't ware een vruchteloos bloedvergieten
Maar, ge moogt uw leven niet in gevaar stellen
Zoolang liet zijn kan, moeten wij hier, voor 't heil der zielen, op
onzen post blijven.
',e Zl|lt dan ten minste de .stormklok doen luidon, als er gevaar is 5
wij hebben ook wapens en vuisten cn zullen aan do schelmen' eens 'nen
anderen dans lecren. (2)
Dit laatste had de Eorw. Abt beloofd.
Paschen was in de Abdijkerk op plechtige wijze gevierd en een groo-
tere toeloop dan ooit had de Goddelijke Diensten bijgewoond. Geliik de
lezer weet. Voriop a nv.,,i i
bezoeki
was Vader Augustinus 's avonds eene zieke vrouw gaan
had door zijn lang wegblijven groote onrust onder zijne mede
broeders verwekt. Nogtans gingen de Paters volgens gewoonte, ten 8
uren, in hunne cel en ten 2 ure zag men de monniken als donkere scha
duwen zwijgend langs de panden zweven en plaats nemen in de gestoel
ten van het groote koor. De heer Abt aan de eoreplaats, zegent zijne
kinderen en twee krachtige mannenstemmen roepen tot den Hemel
O God geeft acht ter mijner hulpewaarop het koor rnetdringend
smceken ten antwoord roept
Heer, haast u om mij te helpen
En zoo gaan do lofzangen en gebeden voort, gedurende twee uren
temidden der nachtelijke duisternissen, in het knappend licht der was
toortsen, terwijl daarbuiten de dolken gescherpt werden cn de harten
opgehitst tegen deze vreedzame woning.
Toen de eerste Benediktijner voor den heer Prelaat knielde om den
zegen te vragen, hief deze ie hand op, ten teeken dat hij spreken wilde-
allen bleven staan
Broeders, sprak hij, Geliefde Broeders, wij hebben de wereld en
alles wat ons duarbaar was, verlaten om den heere Jesns aan te han-
gen en onder de banier des Kruises te strijden tegen den duivel tie
wereld en het vleesch. Zoo ooit dan is thans de ure geslagen 'om
ons ten strijde op te maken en het groote wapen te vatten3 dat dc
zenden der wereld uitdelgt. De Kerk is in grooten nood en wordt van
alle zijden besprongen door de vijanden van liet Kruis Duitschland
Engeland, Frankrijk liggen inkèttersche beroerten; de treurige toe-
stand der Katholieke Nederlanden moet U niet afgeschilderd worden
tot heden werd ons Affligem gespaard maar de berichten mij
van alle kanten toegezonden, laten geenen twijfel overmen wil ons
van hier verdrijven cn deze heilige plaats verwoesten
Dit gezeid^hebbende, bleef de eerwaarde Prelaat eenige oogenhlikken
in stilte.
(2) Ia t volk zit dankbaarheid in alln moeielijke tijden heeft het de kloos
ters on Priesters verdedigd. Meer dan 100,000 Vendeérs gaven in de jaren
9j hun bloed om d outaren terug op te rechten op hetzelfde tijdstip werden
de Paters uit Affligem gedreven aan de poort stonden de gewapende hoeren
en de heer Abt bad al de moeite der wereld om de Fransche schroebbei s van
de dood te redden.
Wordt voortgezet.
Mengelingen.
Meer dan 3000 werklieden houden zich le Parijs bezi» mei
het vervaardigen van speelgoed. Dal dit artikel zoo eoedkooo is
zal men kunnen begrijpen, indien men de grondstoffen van eenuzc
nagaat. De loopen der kindergeweren worden gemaakt van doo-
zen, waarin «Sardines i l'huile» zijn geweest. Het zink loor do
keukengereedschappen komt van oude goten of daken ofwel van
het afval der zink,verkers. De poppenlaarsjes worden van liet
leder van oude portemonnaies gemaakt. De wieltjens van trom
melende konijntjes ziju de ronde stukjes hout, die uit de olie en
azijnstellen gezaagd worden, om er de flcsschen in le plaatsen
De bordpapieren poppen worden door menschen gemaakt dié
buiten Parijs in eigen gebouwde houten huisjes wonen terwiil
zij voor de huur van den grond gemiddeld vijf francs 's jaars li-
talen. Te Parijs worden jaarlijks zeshonderd duizend lolto-snelen
vervaardigd. De looden soldaatjens worden mccslal leXeurenboro
gemaakt van bet overschot van looden doodkisten uit oude kerk"
hoven.
Al zweml liet lijf in volle rust,
De ziel en is hier nooit gerust.
't Is goed de kerk. naar d'oude wetten,
In 't midden van het dorp te zetten.
Gewend uw kindt tot alle spijs,
Opdat het niet en worde vijs.
Ëen die teveel had, viel in eene herberg in slaap op zijnen
stoei. Bij zijn ontwaken vroeg hij zijne rekening: Zes flesschen
wijn, dus zes gulden. Dat is onmogelijk, bemerkte de rijke'
