I) e (k'Iizen in ons Land.
Ën Setigd maakt den laagste den hoogste gelijk.
Histori-ch verhaal uit de 16" eeuw
15® VERVOLG:
Dé oude pater Kapuciert knielde bij den gekwetste, terwijl de heer
Deken, zijne jonge beenen terugkrijgende; meer vloog dan ging, naar
de sakristij, gevolgd van zijnen koster en eénlge dienstwillige perso-
St. Martonskerk was-gekend voor hare rijke versieringenen kostelijke
Priester- on Outaarkleèren; Groote eikenhouten kassen hingen vol ka-
feuitels en koorkappen, en de koster ging er eenigen op d'arinen van zijne
helpers laden,-toen de heer Deken hem gebood«Eerst voor 't Aller
heiligste gezorgd Hij knielde met haast, nam den kelk vol kostelijke
Speciën, waarin de Zoon Gods, onze Zaligmaker, schuilt voor 't heil
der zielen, verders de HH. Oliën en eene kostelijke Remonstrans, den
grootsten schat der kerk (1).
Een gerucht en geloop daarbuiten deed den heer Deken sidderen
Haast uhaast u, koster, draag dit bij Vader Reygerman, in de
Zoatstraatdaar zullen 't de Geuzen niet komen zoeken.
- En gij, heer Deken, gaat gij uw leven nog meer blootstellen
Ik moet eerst naar 't Sacramentshuis waar nog HH. Speciën berus
ten.
De geestelijke trok de sakristij open, ging het hoog outaar op en
stond juist met Ons Heer in zijn handen, als de groote kerkdeur in stuk
ken vloog en het woest geuzengespuis er binnen stroomde, gelijk een
hoop uitgehongerde wolven in oenen schapenstal. De Deken liep weer
de sakristij in, doch daar zag hij een ander bende Geuzenvolk die den
koster en zijne helpers voortsleurden, terwijl een hunner triomfantelijk
do kostelijke remonstrans in d'hoogte stak. Eer hij tijd had van te den
ken of te spreken, werd de heer Deken vastgegrepen, een Geus rukte
Ons Heer uit zijn handen en smeet Hem ten gronde, en de Priester werd
voortgesleurd, de kerk in, waar de Geuzen reeds hunne helsclie woede
uitwerkten tegen het H. Sacrament, tegen de H. Beelden, tegen de
kunstwerken van dien tempel.
Eei.e bende duivels zou niet wreeder zijn te werk gegaan.... Ja, Aals-
tccaars, iedermaal dat gij uwen prachtigen tempel intreedt, denkt dan
dat, ten jare 13S3, op Bc-loken Pasehen, de Geuzen daar zijn ingekomen,
i dat zij de scliromelijkste heiligsehenderijen hebben gepleegd, die kerk
van al zijne pracht beroofd, bij zooverre dat 150 jaar nadien de schade
nog niet was hersteld.
Ronkende vloeken bonsdon tegen de kerkgewelven uitliet Taberna
kel werd alles gerukt en op de steenen, onder de voeten gesmeten.... O
Heero God 't is waar, g'hebt d'eeuwigkeid voor u, anders zou de toela
ting zulker gruwelen ons onbegrijpelijk schijnen. Met hunne bemodderde
en bebloedde voeten sprongen de Geuzen op 't hoogoutaar, kapten het
Christusbeeld in stukken, en schonden voor eeuwig de outaartafel, die
een wezenlijk kunststuk was, terwijl anderen de geschilderde vensters
in stukken smeten, in de gestoelten wulpsche geuzenliederen gingen
zingen, of rondliepen, om de Beeldender Heiligen op den grond te smij
ten, de schilderijen open te kappen en al wat zij kostelijkst vonden, te
rooven. Op het outaar van Ons Lieve Vrouw schenen zij het bijzonder
gemunt te hebben. Ik zal vijandschap stellen tusschen u en Haar, zeide
God tot het serpent, tusschen Haar zaad en het uwe. Daarom zien wij
ook dat de Geuzen onzer eeuw eene bijzondere woede tegen de H. Maagd
tooncn.
Als do eene bende vermoeid was van schenden, kwam er eene andere,
om le breken en te slaan, wat de eersten hadden gespaard. Even als
t'Antwerpen, tijdens den grooten beeldenstorm, zag men vrouwen uij.
de slechte huizen spottenderwijze processie gaan rond de kerk, flambee.
non in d'hand dragende, terwijl Geuzen, met koorkappen omhangen, de
Priesters nabootsten Hé, paap, beest, gebroed, klonk het dan tot de
Priesters die men aan 't rnarteliseeren was, zelfs in de Lerk ge ziet
wel dat wij u kunnen missen gaat het niet goed zooafgodenaanbidders!
en terwijl andere boeven in de biechtstoelen zaten en er luidop de biecht
van scbanddochters hoorden.
Zoo ging het, niet alleen in de St. Martonskerk, maar in al de andore
kerken on bidplaatsen der stad, en in vele bijzondere huizen van hevige
katholieken, of waar de Geuzen wisten dat er geld te vinden was.
Recht en wet lagen omver alle schelmstukken waren geoorloofd.
Ten 8 ure was de St. Martonskerk geenè kerk meer, maar eene
naakte schuur, eene voddenmarkt, een geplunderd slagveld, Waar de
Geuzen met hand en piek niet aan konden, daar hadden zij de ladders
en haken gebruikt. Het groot Christusbeeld boven liet koor lag op den
vloer verbrijzeld, geen enkele der 22 outaars was ongeschonden, liet
prachtig sacramentshuis den roem der kunstenaars, was voor eeuwig
geschalotterd, (2) het onschuldig bloed, bloed van brave Geestelijke^
van trouwe kerkbedienden, was in den tempel gevloeid de kronijk
bevestigt dat er in de kerk tien lijken van Priesters gevonden' werden
en zeven aan de lijk deur opgehangen.
In de Nieuwstraat oiiitrent de Drie Koningen, nu ,'t Post Hotel, werd
een Priester in oenen bornput geworpen en nabij do Worfkapel, in eene
herberg, eenen kloosterling met eehen bierpot hot hoofd ingeslagen;
Het kloost r der Storheeren stónd in brand, do vrouwen-kloosters
werden van onder tot boven doorzocht en bedrest, het prachtig stad
huis werd geplunderd en de schepenen, eriii gevlucht of er zich verde
digend, werden vermoord; men vond er de lijken der schepenen De
Smet en I)e Papo, van den deken Van Haemore en van den gl-effiér
Gerankt.
De Geuzen moedigden malkander aan, dronken eii brastten als zwij
nen, niemand dan zy dierf zich op do straat, toonen, 't schuim
der bevolking liep do troffelijke huizen binnen uit alle straten zag
men Geuzen komen geloopen met kerkornamonten, priesters-kleeren
boeken, handschriften wat geene weerde van goud of zilver had,
werd te midden der groote markt gesmeten en gedurende twöc dagen
dienden deze kostclijkhodon Om een grojt vreugdevuur te makeri;
Denk niet dat wij overdrijven, geachte Lezer al het aangëhaaldë is
in oude handschriften aangeteekend wij lezen erin dat vele Geestelijken
vermoord werden in huizen van partikuïieren, dat do Geuzen razend
rondliepen, als wilden zij de gansche stad verdelgen, dat dö plunde
ring verselieide dagen duurde, dat er uit Gent ketters kwamen b'y-
geloopen om t'hclpen plunteren, en dat maar don 30 april het bevel
gegeven werd dat niemand meer uit Gent mocht trekken om naar Aalst
te gaan plunderen. Wordt voortgezet;
(1) Die remonstrans was in 1508 geleverd door eenen goudsmid van Brus
sel met name Nicolaas Van Ysenbrouc, woog zes tnark zilver en was een
merkwaardiger meesterstuk van zilversmedery dan de nieuwe remonslrancie,
maar in 1030 gemaakt.
(2) In 1602 werd een ander Sacramentshuis gemaakt door Buquesnov voor
1600gn'den pn het volgend* schrift er op geplaatst: Wat de woede der
kettei-E verwoestte, dat hersb 1 le de Raad en het Volk van Aalst
Uit GENT is ons een lang verhaal gezonden, (jammer, te lang voor
ons bladje), over eene feest in de Zondagschool van Sint-Anna: het
25jarig Jubilé van den heer Meester B. Severs.- Alles is ddar met de
grootste plechtighc-id geschied de 300 Kinderen waren vereenjigd dé
standaards wapperden 't- muziekgeschal weerklonk; eene plechtige
Mis, met offer; verwelkoming en aanbieding van geschenken; s namid
dags gaudeamus en feest in de versierde zaal der Zondagschool voile
uitstorting aller harten aan den Jubilaris, die ook door de vseermlen
begroet werd, want ten half vier kwam een telegram toe van M. Pre-
siaux, vroeger als Seminarist hoofd-Professor dier School, nu Onderpas
toor te Meerdonck.
Op dil oogenblik verschijnen er in Engeland 1642 dag-éii
weekbladen, waarvan 320 te Londen, 956 in de engelscbe pro
vinciën, 57 in 't land van Wallis, 452 in Schotland, 138 in Ier
land, en 19 op de eilanden. Het getal der dagbladen is 98 voor
Engeland, 2 voor 't land van Wallis, 46 voor Schotland, 19 voor
Ierland, en 4 voorde eilanden.
In 1846 werden door geheel 't Engelscbe koninkrijk slechts
554 dag-en weekbladen uitgegeven, waardoor slechts 4.J dag
bladen, zoodat de drukpers, sedert 30 jaar, eene buiteno-ewone
ontwikkeling heeft genomen.
De keukenmeid van een hotel te Maintz vond onlangs in de
maag eener gans een goudstukAan mij! zegde de meid. Ik moet
mijn"paart hebben beweerde de Bazin, maar nu bedreef't meis-
sen de dwaasheid van den pocljcnier er kennis van le geven
deze vraagt nu ook zijn deeltwee honden aan een been, 'komen
zelden overeenmaar drij pretendenten voor éen goudstuk, hoe
zal dit gaan.... Ze zijn eenen advokaat gaan spreken, en dat is
't ergste van al, is dat 't ergste van al. De wijze man zegt: Loopt
niet seffens als gij do.r?t hebt naar de pomp, niet seffens als gij
pijn hebt. bij den Doctor, of niet seffens als gij ru.sie hebt, bij den
advokaat. En 'k zeg dito als de Wijze Man.
Muziek van De Stoel, door M. Bornauw, Hekelgem.
Maat van C/8 in Jen toon van si v.
Solo pp
fa, 1 si la, do si, re do, si fa, si re, fa re, do.
De 1 Stoel is een zeer nuttig ding in aller menschen huis
do fa, si la, do si, re do, si fa mi 1 do, rs mi 1 fa fa j
al is zijn waarde slechts gering vind g'hem in kerk en kluis
koor ff
fa, re re, re fa, fa mi, mi do, mi mi, mi sol,
wat ging ik vraag het 1 met fat soen een kindje zonder
sol fa, fa la re re, re do, do si. sol sol 8. sol 8 fa,-
kakstoel doen? Wat ging ik vraag het j met fatsoen een kindje
fa mil, I mih do, si
zonder J kakstoel doen? j
N. B. De nöten zonder teeken beduiden eehe zwarte beleekent eenen
haak. 1 beleekent de noot eenen halven Icon te verleegen h beteokent de
noot eenen 1/2 toon te verhoogen. 8 beleekent de noot eene octaaf hooger als
de voorgaande van den zelfden naam. beteekenl de noot den belfi meer
waarde te geven als de waarde die zij reeds bad pp zeer zacht, ff zeer sterk
