4* JAAR M° 192 23 JVM 1878-
Prijs in bureel of winkels 5 centiemen.
Met de post of te huis gebracht 2,50 's jaars-
Vooraf Betaalba'ar.
AI vat voor QE WERKMAN bestemd is, moet vrachtvrij
Een ernstig woord.
Als over 15 jaren de vrijdenkerij zich publiek in ons land begon te
vortoonen, dan zegde Z. M. Koning ïeopold IDat zal ons naar de Bar-
baarscbheid brengen
Dat de Koning-zaliger nu nog leefde, hij zon zeggen Zie de wel dat
ik gelijk heb gehad
Gedurende 8 dagenis ons Vaderland bezoedeld geweest door schan -
dalige tooneelen van straatschenderij, van plonderij, van diel'te, van
moordpoging. Te Brussel, Gttit, Antwerpen, Luik, Brugge zijn vele
huizen bestormd, gelijk wildemans het zouden doen en waren de nach.
ten maar vrij voor de schelmen en schavuiten.
Gendarms zijn moeten komen öm met blooten sabel en te peerd, de
straten van dat ongedierte te zuiveren
Noen, daar was geen enkel treffelijk werkman bij do treffelijke
werkman eerbiedigt de orde en de wetten van zijn land de treffelijke
werkman eerbiedigt de Religie, en de Priesters de treffelijke werk
man laat zich niet vol genever gieten om als huilmachien te dienen, oin
tooneelen te verwekken die 't bestaan van ons Vaderland in gevaar te
brengen
Zeg, zou 't beter gaan, indien wij bij Frankrijk of Pruisen waren en
als vreemd kanonvleesch d'ecrsto in den oorlog werden gesteken!
Nu dat de oproer gestild is, deels door de gendarmerie en deels door
do moedige houding der Burgers die er zelve zouden beginnen reeds
op te kloppen, gelijk t' Antwerpen, waar in de 4' wijk, 't volk do Geu
zen, heeft doen vluchten met van d'aangerandde huizen, pannen en stee-
nen naar beneden te werpen, zoodat er twee Geuzen bleven liggen nu
is 't wel tijd vaneen3 aan al de treffelijke lieden van ons land, aan arm
en rijk, aan burger en boor, een ernstig woord te spreken
O: .lit nu wel d'eendracht en de liefde is die al de Belgen zou moeton
vereenigon
Of oas Vaderland op zulke wijze kan blijven bestaan
Of uien nu ziet dat al die lasteringen tegen Kerk, Priesters en Reli-
gieusen, eene opperste dwaasheid is, nietalloen voor 't zielenheil, maar
voorde gerustheid en de vrijheid hier te lande
Of allen zich niet zouden moeten vereenigen en in een leger scharen
tegen den vijand die vroeger onder den naam van vrijheid afkwam, die
nu den vnilen naam van Gen* heeft genomen, maar die altijd denzelfden
vijand van 't mensehdom is, 't serpent dat in 't Paradijs zwoer, van aan
God.de hulde derroensehen te betwisten.
Denken wij er eens wel op Is er hu toch iels afschuwelijker dan
dien wilden haat tegen Paters, Priesters en geestelijke persoonen
Ge laat uw zoon studeoren, Valer, hij kost u veel geld, zijn stndieja-
[g5
worden aan P Daens, opsteller, Molenstraat 72.
ren zijn voorbij hij vraagt u om Pater of Priester te worden gij stemt
toe, gy geeft uw kind aan God hij wordt vier, vijfjaren beproefd in
de seminarion eindelijk nadat al de geloovigen voor hem gebeden
hebben, wordt hij door den Bisschop gezalfduw hart is verheugd
en ziet aanstonds, omdat hij priester is, wordt uw zoon een voorworp van
haat b:j «e Geuzen op hem zal men op straat en in kaveetjes zingen
Yon t onycdierte der Papen, verlost ons Vaderland
O gelukkige buitengemeenten van mijn Vlaanderen, gelukkige steed
jes waar de Priesterhaat niet gekend is, waar men zelden spotters der
Religie vindt, tenzij m een verworpen krocgsken olaat ons dit «eluk
wel bewarengeen venijn van slechte geschriften in ons midden :"want
k vrees dat de vrijdenkerij of geuzcrij wreed zal gestraft worden
In tjaar 1577, tien jaren na de groote Beeldstormerij, wierd Nedc-
laiid gesiagen met drij groote geesseis peste, oorlog en hongersnood
te Brussel stierven van de pest meer dan 27,000 personen
Neem wij bidden en smeeken dat-ons land van rampen cn ziekten be
vrijd bl'jvemaar moest het gebeuren, gelijk in vroegere tijden, dat
besmettende ziekten hier de huizen kwamen ontruimen en de kerkhoven
bevolken, zekerlijk, degenen die nu zoo baldadig rondzwieren zouden
eerst op hunne borst mogen kloppen, en wat zou men dan zien
Een gazet van Antwerpen antwoordt daarop
Hij die deze regels schrijft, heeft in het Slnt-Andries-kwartier de
- laatsto choleraplaag bijgewoond. De wonderen van opoffering en
nienschenliefde die hij daar van de papen heeft afgezien, zal hij niet
opsommenmaar wat hij niet kan nalm'on aan te stippen, is de schrik
- die de vrijdenkers om zoo te zeggen geeseldo. De eene verliet do stad,
d® andere liePen gedurig den eenen apothekers winkel in, den anderen
uitgeen enkele zou zicli gewaagd hebben in de omstreken der nieuwe
i iscbmarkt, waar ze thans hunne baldadigheden uitvoeren.
Hadden de zieken dan geene papen gehad en op de vrijdenkers al-
'CGn aiooteu steunen, hunne lijken lagen misschien nog op het stroo
Zoo spreekt een ooggetuigei.
En na dit alles onderzocht te hebben, hoe zullen wij spreken
an geen enkele persoon moet ons Vaderland verlost wordendat
iedereen er gelukkig en gerust levemaar dat de geest van opstand,
de geest van geuzerij, van priesterhaat uit ons Vaderland eh uit do
wereld gebannen worde, ja dat wenschen, dat vragen wij uit harten
zielDat iedereen worke om voor zooveel zijne macht reikt, dien
wensch te verwezenlijken.
Jonge lieden, wie gij zijt,
Kwaad gezelschap ifiéut gewijd.
- §5