l)e Zoon van den Syberiaaii.
II- Een bezoek in den Kerker.
(Verhaal uit onze dagen). 2
In ons vorig nummer hebben wij een Poolsch huishouden in droef- en
radeloosheid gelaten.
De brave houtkapper Taddeo sprak van Wet, waarschijnlijk on n
hert to paaien want hij wist maar al te wel door ondervinding dat er
voor Polen geene wet bestond, maar willekeur, dwingelandij, verplet
tering. De genadige Keizer-Alexander, de Paus der Schismatieken, liet
I olen aan zijne generaals en kozakken over, gelijk een peerdenprosser
den weerdeioozen afval aan zijne uitgehongerde doghonden
Ik wil dezen avond nog Suwaroff gaan spreken, had Taddeo gezegd
En Henrica had gezwegen gelijk een wijze vrouw, en 't hoofd gebogen
gelijk het nederig riet voor den onstuimigen wind, om zich nadien weer
op te rechten.
Als Taddeo zweeg, het hart van droefheid volkropt, nam zijne vrouw
dit oogenblik te baat om zijne gramschap te stillen en hem te doen ver
staan dater m alle geval tot 's anderdaags moest gewacht worden en
verders de zaak met de grootste voorzichtigheid aangelegd, naraad
gevraagd te hebben aan iemand met wie onze Lezers later zullen in ken
nis komen.
Bij het binnentreden der kinderen werd een spelle aan die treurige
samenspraak gesteken; vaderen moeder deden hun besoom op hun
wezen mets angstig of treurig te laten blijken. De slag zou haasten hard
genoeg vallen.
Vdrasti 1 Vdrasti! goedendag! goeden dag! klonk het uit drij mon
den tegelijk; 1 addeo zag onvrijwillig naar buiten, ofschoon, hij wel
wist dat Stelen de koe, deeenige koe die van de talrijke staldieren over
bleefging stallen en bezorgen, terwijl d'ander kinders binnenstormden,
i 1 ,V af,blJna valavond de twee jongste kinderen, Bobola en Mattheï-
ken hadden reeds den hellt van hunnen boterham binnengepalmd als
Stelenintrad, vaderen moeder eerbiedig groetende. Taddeo, gij hebt
gelijk! die jongen, met zijn deftig, edel voorkomen, met zijne rijzige ge
stalte zijn deugderijk wezen, zijne oogen waarin de fierheid nevens de
treur moedigheid straalt, die jongen is 'ne schat. Alhoewel opgebracht
als de zoon vaneenen houtkapperen gekleed als Poolsche boer, met
wijde broek, lange getten, een soort van wollen lijfrok, kon de minst
aandachtige aanschouwer nogtans bemerken dat die jongen daar op zijne
plaats niets "w&s.
't Werd avondhet huisgezin nam plaats aan tafelvolgens de oude
gebruiken des lands, waaraan weinige familiën tot nu toe, in Polen
ontbreken, werd 't gebed luidop gezegd in Poolsche taalen na het
zuinig avondeten genomen te hebben, werden boeken en papier voorge-
baald onder 't opzicht zijner ouders vervulde Stefen het ambt van on-
der wijzerdit was noodig, vermits in Polen een ongeloofelijke dwinge
landij bestaat tegen de Moedertaal welke, op straf van boet én ge van» in
de Scholen niet mag aangeleerd worden, noeh in de Kerken en Bidplaat
sen gebruikt, (i) 1
Maar hebt gij de twintig roebels
Twintig roebels
I wintig roebeis ja, anders komt er niemand bij de gevangenen
Maar is de taks dan verhoogd, -heer
Verhoogd of nieter moeten twintig roebels zijn 1 en g'hebt maar
rap heên te gaan, wilt gi] geen kennis makan met den knout
Heer Directeur, ge kent mij zeker nietik ben Taddeo, een vrij
man J
Vrijman geen vrije mannen 1 Al hondsch Poolsch gebroed En 't
is nog een groote weldaad die de genadige heer Gouverneur u bewijst
Ware 'tmijn doens, die oude paap daar was al lang in Siberië of.... en
de Directeur deed eene beweging naar 't hoofd alsof hij iemand door den
kop ging schieten.
Taddeo, want 't was hij, had zich laat in den avond, naar de Staatsge
vangenis van Tobolsk! begeven, om over zijne moeielijklieder, den ouden
Pastoor zijner Parochie te gaan raadplegen. In de archieven van Sint
Petersburg stond Pastoor Jacobi aangeteekend, ais opgehangen zijnde
door den Directeur der gevangenis was hij gered en bewaard, niet uit
mensclilievendheid, maar als een middel om zijne ongelukkige vrienden
hunne laatste duit af te persen. Nergens is er meer bedriegerij in de
besturen can in Ruslan I, meer gewetenloosheid bij de ambtenaars Ge
neraal Suwarofi had aanstonds begrepen dat de oude Pastoor Jacobi 'hem
eene goudmijn kon worden hij had in zijne plaats een arme boer doen
apknoopen en hield hem in 't grootste geheim, in eene der afgezonderste
kerkers opgesloten, en eisehtte tien roebeis, veertig franken, vooreen
bezoek aan den pastoor, 't Geld werd gedeeld tussehen hem èn den Di
recteur deze, eer; al zoo groote dief als zijn meester, had in zijn eigen
aldus geredeneerd Taddeo komt onverwachts, laat in den avond zijn
bezoek moet dringend, noodzakelijk zijn ergo, er is middel om hem, te
mijnen prof ij te, eenige roebels meer af te persen.
Twintig roebeis, geen kopeck (stuk van 4 centiemen) min 1 't is
de taks voor dees uur
Maar 't is een vreeselijke som
Hoortmijn horlogie wijst nu negen ure vijf minuten na negen
uro zal t 23 roebels zijn. Meent gij dat wij ons hoofd gratis voor u zul-
(i) Indien wij nu de Duitsche grens overschrijden en Rusland binnentre
den, wat vinden wij in de Poolsche provinciën van dit keizerrijk Helaas'
daar gaat het nog erger dan in Pruisisch Polen, daar is het gebruik
van liet Russisch niet alleen verplichtend in de school, maar zelfs in
de kerk Het is er op zware straffen verboden in de kerken Poolsch te
spreken. Ook alle oogenblikken lezen wij in de dagbladen, dat zulke of
zulke priester tot een zware boet, ja e.n tot gevang veroordeeld is, om
dat tiij zijne parochianen, weike slechts een taai "verstaan, in die' taal
hunne p! uiten voorgehouden heeft! Is dit geene schreeuwende dwinge
landij Opdat de moedertaal niet verloren ga, moeten de ouders afzon
derlijk en ais diefswijzo te huis hunne kinderen daarin oefenen
School- en Letterbode, (hl. 508.)
len te pande gaan stellen.
Maar, ik heb dit geld niet
G hebt toch juweelen thuis g'hebt nog eene koe op stal, heb ik
gehoord.
1 addeo sidderde van woede; 't moest eindigen of hij zou den Directeur
tegen den muur verpletterd hebben Haastig legde' hij 10 roebels op
tafel, en een minuut nadien stak de wolfachtige Directeur hem eene pen
uit, opdat hij schuldbekentenis zou teekenen.
Taddeo wierp een oogslag op 't schrift er stond 11 roebelsin plaats
van tien Elf roebels vroeg hij.
En. m®e,3t dan vroeg de Jood van bediende, hem bijna den neus
afbijtende, dat wij zonder intrest gaan leenen 1 roebei voor den intrest-
wilt gij niet, de deur is daar
De Polak teekende, de Rus riep een porteclé die daar half slapende
lag Daar, snauwde hij hem toe, Taddeo toonende, in nummer 7 vijf
tien minuten I "J
De porteclé zag er zoo woest uit, als zijn meester hij nam eenen
bussel sleutels, en deed teeken aan Taddeo van hem te volgen op 't
einde van eenen langen ganf deed hij eene zware eiken deur open met
ijzeren riemen beslagen hij deed den Polak vooruitgaan, sloot de'deur,
en daalde langs tien trappen in eenen tweeden gang; langs weerskanten
waren genumeroteerde ccllekens de vochtigheid scheen er uit grond
en s teener te Komen en 't was slechts de eerste stagie van dien akeligen
kerker, waarin sinds eenigen tijd zoovele deugdzame zielen van ellende
vergaan waren, terwijl slordige onmenschen, vuile Geuzen hun da"-0n
tussehen spotternijen en braspartijen verdeelden.
Nummer /2 lag nog dieper, in dé derde stagie, waar nooit ander licht
kwam,dan als de deur openging voor het dagelijksch onderzoek dercipiers
ot voor het zeldzaam bezoek der vrienden. Geen keider was zoo hillig
als dezen kerker en een grafachtige geur sneed bijna den adem van den
kioeken houtkapper at. De gevangene nogtans, aan de duisternis gewoon
zijnde en dus beter in t donker ziende, had hem bemerkt en nauwelijks
was de deur open-en weêr toegeslagen met de barsche woorden van
den cipier Vijftien minuten 1 als eene holle uitgeputte stem zegde-
laddej, mijn goede vriend, zijtgij het
Och ja, eerweerde maar mijn adem bevangt hier zoo hoe is het
toch mogelijk in deze verpestende lucht te leven!
Geloofd zij den Heer, Taddeo, dat ik weertlig gevonden ben iets
voor zijnen naam te lijden Met Paulus mag ik zeggen: Mijn lichaam
verkwijnt, maar mijne ziel smelt weg in hemeJsche vreugden
Maar, g heel den dag, altijd in deze duisternis zitten eerwaarde
uwe hand is ijskoudge zijt ziek Ziehier, Henrica heeft mii eene
sargie voor u meegegeven.
-Taddeo, 't is nog geen twee maanden dat ik er eene ontvangen heb.
Ge gaat om mijnentwil gebrek lijden.
Vrees niet, Vader; ach! kénden wij ons armen afwerken, ons leven
geven om u de vrije opene lucht te laten ademen.
En welke tjjdingen brengt gij vroeg de eerweerde Jacobi, be-
merkende dat d ontroering hem ging overmeesteren.
Gewichtige tijdingen, Vader
- -'t v tt rr n i~non i
Wetteren, U December 1877.
Mijnheer,
Ziehier den uitslag van mijnen prijskamp, opgeluisterd door mededingers
waarvan 41 goede oplossingen mij zijn toegekomen Ik laat ze hier vol»en-
1. De Koster Frans, Aalst; 2 Truiman Jos., Beveren (Waas 3 J °Polet
Bottelare; 4. D. Robinon, Dendei hautem; 5. Fr. De Bruyn, id.- 6 Fr. De
Muyter, ld., 7. Jan Gortebeek, Dendermonde; 8. R. De Rvck' Geèraardsber-
gen; 9. K Joos, Hamme; 10. L. Van Vynckl, Giembergen; 11 Al De Bac
ker, Isegem; 12 O. Meert, Lebbeke; 13. K. J. Verheyden, idem' 14 J I
Timmermans, Lede; 15 G Verzele, Melden: 16 J B De Wolf Nederbr'akel-'
17. K. L Lau-vereys. Nederhasselt; 18. K. Avoux, Ninove; 19 M Thvs-arent
Oultre; 20. Fr. Walgraef, Opdorp; 21. A. C. Dornez, Rollegem St Jan- 2?'
R. De Muynck, S-. mmersaeke; 23 L. Eyerman, St. Gi'lis-Waas- 24 E Maes'
idem; 2o. P. De Martelare, idem; 26. E. Van Haver, St Nik'olaas-27. e'
De Sutter, id.; 28 B. Staes. ld.29. K. L Rasschaert, Smetlede; 30 Inno
cente Dolar, Sottegem; 31 L. J. A. Bruyneel, Tliemsche; 32. J. Rombaut
id.; 33. J Creyner, id.; 34. Louis Van der Haegen, Vurste- 35 H Van'
Dammi, Voorde: 36. G De Biévre, Wieze; 3'. J. Bouilon, id 38 P D«
May, Wetteren; 39. G. Volckerick, Zele; 40. K. Ottoy, Zwijnaarde- 41 J
Beernaert, idera.
Eervolle melding aan de heeren: 1. J. A. Waem, Heveren-Waas- 2 R
Eeman, Boitelare; 3. J. Uyiersprot en J B. Moirtgat, Denderbelle' 4 Th'
Celie, Desteldonck; 5. Gock, Gent; 6. Blende, Giembergen; 7. G 'Alaerts*
Kessel-Loo; 8. F I. (J. J.) Oostakker; 9. S. Van Weymeersch, Siuay- 10 h'
Vierendeels, Si. Catharina-Lombeek; 11. P L. Koster, idem; 12 Th Ón"-êna'
St. Pauwels, 13 A. Maesscha'ck, Stekene; 14 J. llaert, Wiez'e, die 7 raad
sels hebben opgelost.
1 H. Van der Fraenen, Aalst; 2. H. Bul'yr.ck, Adegem (bij Eekloo)- 3 J
B. Clerck Baardegem; 4. P. Maesschalck, Laeken;5 A. Vereist Meerdonok'
6. P. Borreman, Munte; 7. J. B V. Kerckhove, Sleidinge; 8. J.' Dhanis St'
Nikolaas; 9. A. Van Vooren, Wijnkei hebben 6 raadsels opgelost
l.J Pauwels, Seveneeken, en 2, E. Ghys, St. Maria-floorebeke met 5
raadsels. 1. J. Vercauteren, St. Nikolaas; 2 L. De Nord, Geeraardsber-
gen, met 4 raadsels, en L. Dupont, Meerdonck, met 3 raadsels.
Ziedaar een toiaal van 69 oplossingen, waaronder 41 goede en vele met
zeer schoone dichten versierd.
De prijzen zijn gelot als volgt
Nummer 24, bekroond met den len prijs Nummer 32 bekroond met den
2en prijs. Nummer 37 bekroond met don 3den prijs.
Proficiat, heeren overwinnaars.
Degenen, die geenen prijs verworven hebben, of nevens 't ei geslagen hek
ben, geven daarom den moed niet verloren, waal, zegt M. Bultynck ai die
wilt varen, zit soms op het 'and. Ik wensch u da i dal gij eene andere maal
beter moogt geluk,en en blijf uw nederige raadsel vriend, P. DE MuOR
P. S. Mijnheer E, Maes (24) J. Rombaui (32 en J. Bourlon. Gij moo»t uwe
prijzen b linen de 14 dagen, vrachtvrij te huis verwachten of zelfs omkomen
De oplossingen liggen ter inzage van alle die in dezen prijskamp medege
dongen hebben.
1" De op.ussingon 1. Werkman, werk, newa, eva, warm, 2. Rustbank
3. Donderdag, 4. Weduwaal, 5. Wacht, 6. Wetteren, 7. Leopoldstraat 8 Da
etter E.
