menschen zijn, die, als uw lijk nog boven d'aarde ligt, en terwijl
zelfs Protestanten zich met eerbied buigen, dat die rampzalie men
schen u durven bespotten en belasteren!... O Pius IX, g'hebtVictor
Emmanuel, die u van al uw goed beroofd had, en uw eigen Paleis
bewoonde, g'hebt hem door uwe vergiffenis en door uwe vaderlijke
liefde, den Dood zachter gemaaktZegen ook onze ongelukkige land-
gendten, opdat zij, hunne groote boosheid herkennende, met ons 't
geldk hebben zich onderdanige kinderen der H, Kerk te noemen en
't waar geluk hier op aarde te vinden. O Pius IX! wij vereenigen
ons met de gansche Christene Wereld, onze rouw is groot, wij zijn
in droefheid en in gebed, wij bereiden ons om uwen lijkdienst bij te
wonen en zullen op dien dag onzen eerbied veor U doen blijken,
en getuigenis geven van onze eeuwige verknochtheid aan de Kerke
Christi en aan haren Stadhouder hier op aarde, den Paus van Roo-
men. De lastering tegen den H. Stoel is groot op onze dagen; maar,
om nimmer bedrogen te worden of misleid zullen wij ons de woor
den herinneren van den geleerden Hieronijmus Die met den
Paus van Roomen doet, doet met God
De kamer, waarde H. Vader is gestorven, is zeer klein en bijzonder
eenvoudig. Er is slechts een venster, dat op de St Pietersplaats
nitkomter ligt geen tapijt op den marmeren vloer. Langs eiken kant
van het venster staat eene kas, bevattende het linnen van den H. Vader
en de godsdienstige voorwerpen, voor de bezoekers bestemd.
Voor het venster staat een bidbankje, waarop Z. H. gewoonlijk las.
Naast de deur staat het bed, dat zeer smal is nevens het bed staat oen
bureau, waarop een kruisbeeld, twee beeldjes der H. Petrus en Paulus
en eene penduuieindelijk eene rustbank en eene knielbank waarboven
hot beeld der Onbevlekte Ontvangenis. Een enkele 3toel voor den bezoe
ker.
Wat geschiedt bij de dood van eenen Paus? Reeds sedert
verscheidene eeuwen zijn de gebruiken en de plechtigheden, die de be
grafenis van eenen Paus moeten verheerlijken, door voorschriften en
door do bullen eeniger Pausen vastgesteld geweest. Zoohaast de H.
Vader overleden is, wordt daar eerst en vooral kennis van gegeven aan
den Kardinaal kamerling, opdat hij het lijk kome bezigtigen. Eer deze
de kamer binnentreedt waar de overleden ligt, slaat hij met een gouden
hamer drijmaal aan de deur, en roept den H. Vader even zoo dikwijls
met d-rn naam. De kamer binnengetreden zijnde, knielt hij met de ka
mergeestelijken, die hem vergezellen, neder, cn stort een gebed tot
lafenis der ziel van Zijne Heiligheid. Daarna nadert hij tot liet lijk om
zich dooreigeno oogen te overtuigen dat de H. Vader waarlijk over
leden is, en hij doet daar een schriftelijk verslag van maken. Alsdan
overhandigt de eerste kamerheer hem den visschernr.tj en al de andore
zegels des overledenen, waarin de naam vernietigd wordt, cot teeken
dat dien3 oppermagt op aarde een eind genomen heeft. Van darr af tot
don keus van eenen nieuwen Paus heeft de lussclienregering plaats van
den Kardinaal-kamerling in vereeniging met het kollegie der Kardi
nalen. Ook neemt de Kardinaai-kamerling aanstonds bezit van het
paleis des Pausen. Daarna in eenen staatswagen, onder het geleide der
zwitsers wacht, in plechtigen stoet tot zijne woning terugkeerende, doet
hij de groote klok van het Kapitolium luiden, waardoor het overlijden
van Zijne Heiligheid de gansehe stad deor bekend gemaak wordt. Vier
en twintig uren na de dood, wordt het lijk geopend en gebalsemd.
Het ingewand wordt in eene bus gesloten en door een pauselijken
Paleis-kapeilaan, mot eenen wagen van 't hof, tot de kerk van de HH.
Vincentius en Anastasius overgevoerd, om aldaar begraven te worden.
Het lijk zelf wordt alsdan met het pauselijke huisgewaad bekleed,
ondereenen troonhemel, op een paradebed gelegd, en voor het volkten
toon gesteld. Nevens het paradebed, rond hetwelke slechts vier groote
keersen branden, houden twee soldaten van de edele garde de waeht, en
ecnigo broeders van boetreerdigheid bidden voor den overleden. Is de
Paus in het Quirinaal gestorven, zoo wordt het lijk, tegen den avond
van den tweeden dag, plechtiglijk naar het Vaticaan overgedragen. Het
ligt ia eene opene draagbaar, die met karmozijnrood fluweel bekleed
is De lijkbaar wordt gedragen door twee rijkversierde muilezeis. Het
aangezigt des H. Vaders is onbedekt. De stoet is geopeud door pause
lijke bedienden en door eene afdeeling der edele garde met omloeghan-
gende vaandels en de lansen naar den grond gekeord. Nevens het lijk
gaan de broeders van boetveerdigheid met brandende fakkels, en zacht
jes biddende. Onmiddelijk achter de lijkbaar volgen twee lcompaniënder
edele wacht niet hunne kapiteinen. Daarna komt de stalmeester van
dfn Paus op een zwart peerd gezeten, over hetwelk een wit satijnen
dekkleed hangt met gouden snoeren versierd. De stoet is gesloten
door oeno afdeeling van kanoniers met brandende lonten, en in 't mid
den van lien zeven kanons. Aan het Vaticaan gekomen, houdt de stoet
voor den constantienschen trap stil; alsdan naderen vier broeders van
boetveerdigheid tot het lijk, en dragen het op eene schoon© baar k: de
Sixtiensehe kapel. Hier wordt bet lichaam met heel het pauselijk gewaad
bekleed en in 't midden der kapel op een prachtig paradebed gelegd,
omgeven van menigvuldige flambeeuwen. De edele garde houdt er de
wacht bij, en debroeders brengen den ganschen nacht door in 't gebed.
Den volgendenmorgen verzamelen de Kardinalen en de geestelij kheid van
Sint Peeters kerk in do Sixtiensehe kapel, en het lijk wordt uitgezogend.
Daarna wordt het onder de begeleiding der Kardinalen, der vereenigde
geestelijkheid, der edele en zwitsersche wacht, door 8 priesters naar
St. Peeters gedragen, en in 't midden der kerk geplaats, waar de vica
ris dezer kerk er de absolutiën over leest. Dit gedaan zijnde, wordt de
overleden in de Sacramentskapel ten toon gesteld, op zulke wijze dat de
voeten door de gesloten gril een weinig uitsteken, om door de geloo-
vigen, welker toeloop zeer groot is, te kunnen gekust worden. Tegen
den derden avond vereenigen zich de Kardinalen weder in de Sacra
mentskapel, en liet lijk wordt, onder liet zingen van den Miserere, in de
tegenover staande Koorkapel gedragen. Hier staat eene doodkist uit
eypressenbout die,als laatste wooning van den Paus op aarde, door den
Vicaris van St Peeters ingewijd wordt. Daarna bekleed men de kist van
binnen met een groot gouden laken, waarop het lichaam gelegd wordt
Indien er onder de aanwezige Kardinalen een bloedverwant van den
afgestorven Paus is, zoo bedekt deze hem het aangezicht en de handen
met eenen doek van witton taf, anderzins wordt zülks door den pau
selijken opperhofmeester gedaan. Terzei ver tijd legt men in de kist, aan
de voeten des overedenen, eene karmezijnroode fluweelen beurs, waarin
drij klein andere beurzen zijn; de eène behoudt zooveel gouden, de
andere zooveel zilveren) en de derdè zooveeL koperen munten als de
overleden jaren, in boedanigheid van Paus, geregeerd beeft. Twee
pauselijke ceremoniemeesters spreiden eindelijk eenen doek vah roode
zijde, over het lijk open, waarop de kist gesloten en toegenageld vVordt.
Dan plaats men deze doodkist in eene andere uit lood, waarop de naam
van den Paus, hetgetal zijnerregeringsjaren, alsmede de dag en het jaar
zijner dood gegraveerd staan. De Kardinaal-kamerling der roomsche
Kerk en do pauselijke opperhofmeester zegelen de looden kist toe, dief
dan nog in eene erootere van hout gesloten wordt. In deze drijdubbele
kist gesloten, wordt het lichaam in de ni3 geplaats hoven de deur die
lot de kleedingskamer der pauselijk zangers leidt, waar het verblijft
tot dat men de overledenen eene eigene grafstede oprigte, of tot dat
de plaatsverandering der kist, door de dood van den opvolgenden Paus,
noodzakelijk wordt. Heeft de afgestorven Paus zich eene eigene graf
plaats verkozen, zoo mag hij daar eerst een jaar daarna henen gevoerd
worden. - De lijkdiensten tot lafenis zijner ziel duren 9 dagen lang.
en beginnen den 3d<"1 dag na het overlijden. Elke Kardinaal op zijne
beurt dost des morgens den plechtigen lijkdienst inde Koorkapel van St.
Peeters. In 't midden der kaepel is een graftroon opgericht, met 2(J
brandende flambeeuwen uit geelen wa3 omringd. Deze lijktroon blijft
maar tot den 74*" dag staan, wanneer het groot en prachtig lijktoe-
stelsel in het midden der kerk voltrokken is. Op het einde van eiken
lijkdienst zingt men den Libera en de dienstdoende Kardinaal leest de
Absolutie. Op den eersten dag des lijkdienstes worden, in de kerk van
St. Peeters alleen, 200 Zielmissen gelezen op de volgende dagen 10Ü,
waaronder niet gerekend zijn de Missen die in de kloosters gelezen
worden. Op den 9d"n en laatsten spreekt een daartoe uitgekozen Pre
laat eene lijkrede uit, tot gedachtenis van het overleden opperhoofd dor
II. Kerk. Deze lijkrede geschiedt in de eerste algemeene vergadering
der Kardinalen Daarna gaan al de aanwezige Kardinalen rond den
reusaehtigenLijktroon (Castrum doloris genoemd); vijf dergene die do
lijkdiensten gedaan hebben, besproeien de rouwbaar met wijwater, en
wijden die neg eons met wierook en geboden in. Wanneer het Requies-
kat in pace gezonden is, en zij dit allen met Amen beantwoord hebben,
verwijderen zij zieh en de begrafenisceremoniën zijn geëindigd.
Z. M. de Koning der Belgen heeft aanstonds na't overlijden van
Z. H. Pius IX, alle feestelijkheden in zijn hof doen staken. De
Fransche Senaat zal niet zetelen den dag der begrafenis van den
Paus. Al de katholieke gazetten verschijnen in rouw, zoolang
het lijk van Pius IX op d'aarde ligt. De Protestantsche gazetten
Vei Engeland spreken met diepen eerbied van Pius IX, - In ver
schelde groote steden, Roomen, Parijs, Weenen, Madrid, Brus: el,
Antwerpen en Gent, nemen edele Vrouwen en Heeren den rouw
aan alle Feesten zijn overal, behalveeenigejammerlijke uitzonderin
gen'opgeschorst, zoolang de Paus in lijken ligt. Toen Msr de
Kardinaal-Aartsbisschop van Parijs, den telegram van dit smartelijk
overlijden ontving, bleef hij eene halve uur, inbiddende overweging;
dan schreef hij een mandement voor zijne Geloovigen en maakte
zich <*ereed, om naar Roomen te vertrekken. De Aartsbisschop
van Bordeaux begaf zich insgelijks op reis, hoewel hij den hoogen
ouderdom heaft bereikt van 84 jaren. Erzijn 68 Kardinaalsin de
H Kerk, die aanstonds uitgenoodigd zijn, zich naar Roomen te
begeven,'ten einde, na's Pauzes begrafenis, het Konklaaf te vormen
of de Vergadering om eenen Opvolger te kiezen. De Vergadering zai
te Roomen plaats hebben; er wordt daar vee! over geschreven, maar
weinig waarheid; want de Kardinaals zijn, onder eed, tot het groot
ste stilzwijgen verplicht, "t Bijzonderste is dat er in de Christene
Wereld vurig geileden wordt. De opening van 't Konklaaf schijnt
vastgesteld op dijnsdag aaiistaanue. Het Testament van den
woeden Pius is geopend; de Paus herkent het recht zijner Familie,
doch laat een gewichtig deel van 't geen hij persoonlijk bezat, aan
zijnen Opvolger, voor de noodwendigheden der Kerk. - Het eer-
biedweerdig lichaam van Z. H. Pius IX is, volgens de oude gebrui
ken, plechtig in de St Pieterskerk uitgesteld, alwaar de geloovigen
van Roomen en de ontelbare Vreemdelingen hunne aandoening en
hunne gebeden komen uitstorten men zegt dat Pius er met zijnen
crewonen hemelschen grimlachligt, en omwille vandengrooten eerbie
digen toeloop die blijft aanhouden, zal de begraving maar den tien
den dag, dus morgen of zondag plaats hebben. Geheel Roomen, ge
heel de wereld is in die eerbiedige beweging, welke betaamt, als de
Vader van 't Christendom in lijken ligt, en als die Vader, de beminde
Pius IX is. Te Brussel had de Lijkdienst gisteren plaats; Senaat
en Ka raer hadden hunne zittingen opgeschorst. Te Antwerpen
is op verzoek der Burgers beslist.van, tot teeken van diepen rouw,
deuren en vensters te sluiten, onder den Lijkdienst vail Pius IX.
't Is een groote week die gepasseerd is, en een groote die gaat ko
men. Er moet een Opvolger benoemd worden de Mogendheden
hebben al hunne aandacht noodig voor de zaken van den Oosten
de EE. HH. Kardinalen worden vrij gelaten wat meer is, allen
stierven liever de wreedste dood, dan iets te doen tegen de belangen
der Kerk. Laat ons zooveel het eenigzins zijn kan, onzen rouw
voordenonvergetelijken PiusIX toonen en in eerbiedige afwachting
blijven.
