Markten, Handel en Nijverheid,
EEN PASTOOR. Verhaal, door Louis Veuillot.
Aalst, drukkerij met snelpers van Qaens-Mayart.
Ik had het zoo aangelegd, dat de ondernemi ngen, door mij op touw
gezet, tot h un voordeel zich keerden. Zij werkten er bijna allen aan,
onder opzicht van eenige zeer christelijke mannen van het vak, die ik.
met nauwgezetheid ge Kozen had, en waarvan velen zich hier later ge
vestigd hebben. Hunne woningen, die gy rondom het kerkplein hebt
zien staan, vormen een geheel nieuwe wijk. Een aantal huizen in het
dorp werden verbouwd en gezonder ingericht. Ik bezat nu genoegzaam
het vertrouwen der boeren om hem te bewegen den sleur van voor hon-
derde jaren er aan te geven de landbouw is verbeterd, braakliggende
landen zijn ontgonnen, een verpestend moeras is met weinig kosten een
uitmuntende weide geworden, de veestapel is minstens verdubbeld, en
deze welvaart heeft mij in staat gesteld om een armen boerenzoon, een
veearts, die ik ep mijne zwerftochten ziek en ondanks zijne talenten
van honger stervend had aangetroffen, naar hier te laten ontbieden. Hij
is nu oen dar notabelen van de gemeente en mijn beste parochiaan. Om
dat ik zoo veel afwezig was, had ik een kapelaan noodig. De bisschop
zond mij een volijverig en liefdadig geestelijke die een school begon op
te richten, eene wezenlijke school, waar de kinderen God leerden ken
nen. De tijd om ons van overheidswege te dwarsboomen wasvoorbij.
De openbare onderwijzer, de schoolopziener en de inspecteur, hoe nijdig
en hoe knap ook, konden er niets aan doen, mijn kapelaan had vroeger
zijne akten om onderwijs te geven, behaald. Ik had in de provincie
hoofdplaats en te Parijs eenige personen van invloed leeren kennen, die
in mijne ondernemingen belangstelden. Toen op zekeren dag bij de Prev.
Staten bewerkt was, dat hier over de rivier de noodige brugj werd aan
besteed, schreven ook mijne werklieden, die zich tot een ploeg vereenigd
hadden, in en werden aannemers. Door de voor Jeelen van het bouwen
der brug er treeds boven op gekomen, werd deze gemeente nog welva
render, doordien later een nieuwe weg het dorp met den grooten straat
weg in verbinding stelde. Daardoor konden verschillende takken van
nijverheid, die hier allengs ontstaan waren, beter vooruit komen. Wij
waron niet langer alleen landbouwers, wij zijn nu ook pannebakkers
en kalkbranders, leveraars van gewone metsel- en van jstukadoorkalk
geworden. Ik geloof dat wij ook nog eens zijde ter markt zullen brengen;
want wij hebben overal reeds moerbezie-boschjes voor de zijdewormen
aangeplant en die boompjes welen tierig....
Hier viel ik den pastoor in de rede.
En vreest gij niet, zoo vroeg ik hem, dat men hier eindelijk al te
rijk zal worden en dat met dien rijkdom de slechte zeden weer terug
komen
Neen, antwoordde hij, dat alles brengt geen groote fertuinen aan.
Dat alles geschiedt door gilden, echte broederschappen, waarvan het
voornaamste en bijna eenige kapitaal de christelijke eerlijkheid is. Ie
dereen verdient een beetje. De arme menschen hebben werk en men
spaart voor zieken en zwakken; de liefdadigheid doet het overige. De
grootste eigenaar alhier, het gesticht, zou nog niet, iedereen weet dat
wel, kunnen bestaan zonder de belanglooze toewijding der zusters.
Weet gij wat er gevolgd is uit de grooter en algemeener welvaart,
die wij verkregen hebben de gierigheid, de hoofdzonde jvan deze land
streken, is er machtig door ten onder gebracht. Naar mate de gierigheid
verminderde is de geest, dio in christelijke huisgezinnen moet heerschen,
toegenomen, 't Was hier geen zeldzaamhoid boeren aan te treffen, wier
hart zoozeer door de gierigheid bedorven was, dat zij hunne afgeleefde
ouders letterlijk vspi honger lieten sterven en de eenvoudigste en noo-
digste zorgen aan hunne kinderen niet willen besteden. Ik heb er schrik
kelijke ongeloofelijke voorbeelden van gezien. De hebzucht bracht hier
en brengt nog in vele der omliggende gemeenten die barbaarsche zeden
mede, die men alleen by een heidensch volk en in een heidenschen tijd
zou vermoeden. De gierigheid is de eenige afgod dezer rampzalige land
streek men brengt, gelijk steeds, mensehen-offers aan dien afgod.
Behalve den l aat, dien men mij toedroeg, zou de vrekzucht misschien
voldoende geweest zijn voor verscheiden bewoners van dit dorp, en
daaronder de rijksten, om den armen reiziger, die hun voor niets gast
vrijheid vroeg, af te wijzen. Ik heb een oud landman van in de zeventig,
en lam, gekend, aan wien zijne kinderen, welgestelde boeren, nooit eeaig
ander voedsel toereikten dan het overschot, het afval van hun middags
tafel. Ik hek anderen zien sterven omdat hunne huisgenooten te vrekkig
waren om een drakje van omen aan de gulden te bekostigen. Inden
familieraad was besloten, dat hun leven zooveel niet waard was. En
zooals men met de ouden van dagen voorsprong, zoo deed men ook met de
kinderen. De meesten leerden niet eens lezen, om het schoolgeld uitte
winnen men liet hen geen eerste H. Communie houden, om de kosten
van nieuwe klcederen niet te dragenom ziekten bekreunde men zich
niet, men was toch te inhalig om een dokter te laten komen. Gij kunt
u de verwoestingen, die deze monsterachtige ondeugd aanrichtte, niet
voorstellen de geest des huisgezins ging totaal verloren. In ieder huis
was iedereen, die niets verdienen kon, kind, grijsaard of zieke, een
gehate lastpost en werd behandeld met eene hardvochtigheid, waarover
het slachtoffer zich wreekte door de anderen op zijn beurt te haten. Een
gierige vader heeft steeds een verkwistende zoon De jongelieden, on
der een ijzeren juk gehouden, ontvingen nooit een goed woord en ver
kochten vooraf aan hartstochtelijke woekeraars hun aandeel in de ou
derlijke nalentenschap om het in ongebondenheid te verteren. En later,
op hun beurt door de heerschende ondeugd aangetast, worden zij van
verkwistend weer gierig en gaven zich, gelijk hunne ouders, tegen die
ouders en tegen hunne andere huisgenooten aan die ellendige hartstocht
•ver, welke, alle betergevoel verstikkende, misdadigers van hen maakte.
De haat heerschte overal, van buur trt buur, van echtgenoot tot echt-
genoote, van kind tot kind. Toen ik eindelijk met de bewoners op goe
den voet stond, verstomde ik nog meer ever hunne verdeeldheden en
oude veeten, dan over hunne diepe onkunde. Ik vroeg mij zeiven af of
het mogelijk zou zijn hen ooit tot de behoefenmg der heilige christelijke
liefde te brengen. O, alles is mogelijk bij God, en de schepping der we
reld is in mijn ooggeen duidelijker bewijs daarvan dan de ommekeer, in
die zielen bewerkt. W. V.
Gemengd Nieuws. Duitschland sluit zyne rekening met eef
tekort van 28 miliioen mark, rond de 35 raillioen fr. Duitschland za'
nog door zijn leger plat gereneweerd worden. De koning van Grie
keland ligt met de mazelen en de koning van Savoije, die te Roomen
resideert, heefteen bloedspuwing. 't Schijnt dat ze t'Antwerpen,
aan de kinderen der gemeentescholen zulke affreuse slechte boeken ter
lezing geven. Er is niets gevaarlijker voor ziel en lichaam, dan slechte
boeken. Het groot lot der leening van 1872, 25,001) franken, is ge
wonnen door een mijnwerker van Montigny-sur-Sambre. Zulke loten
kosten maar 100 fr. en hoeveel jonkheden zijn er niet die met éeajaar
te sparen, die som zouden bijeen hebben en bijgevolg, jaarlijksche kans
om 25,000 fr. te winnen. Er is in Amerika een meeting van barbiers
geweest7500 ridders van 't scheersmes kwamen bijeen, omdat er
eenigen den prijs wilden afslaan 't baardafdoen kost daar 50 c; eenige
barbiers wilden het op 25 c. stellen, ('t Geld heeft in Amerika Yeel min
waarde dan bij ons, 20 centiemen is daar in evenredigheid van hier 4.)
Er is veel gebabbeld, maar niets beslist. Van de karavaan naar
Afrika zijn reeds twee der voornaamste heeren overledenkapitein
Krespel en doctor Maes, deze ten gevolge van eenen zonneslag, gene
door buikloop en koorts. 1 Zijn nu de Torenwachters zelf die t'Aalst
beginnen te stelen, 't Is zondagnacht gebeurd; de hovenier Buekens
kwam naar huis en bemerkte eene ladder aan 't kasteel van St. Job en
boven op 't dakdrij kerels, die er lood of zink gingen stelen; de hovenier
nam de ladder weg, maar terwijl hij hulp ging halen, sprong een der
dieven van 't dak en kwetste zich zoo gevaarlijk aan arm en hoofd dat
hij voordood in 't Hospitaal ligt't is 'ne zekeren Molleken, torenwach
ter onzer stad en die bij verscheide rijke familiën in groot faveur stond;
't parket is hier geweest; d'ander twee zijn gekend en opgeschreven er
is een oud-zouaaf van Afrika bij. Er gaan vele bevorderingen en
belooningen gegeven worden aan beambten van ijzeren weg, post en
telegraf. De Minister is bijzonder bezorgd om den toestand der lagere
bedienden te verbeteren. Eere zij hem
Uit Brugge. Het Paleis van 't Goevernement staat sedert Woens
dag, ten 5 ure's morgends, in brand. Er is hulp gevraagd uit naburige
steden. Den avond nadien moest er een groot feest in dit gebouw plaats
hebben.
Uit Antwerpen. De Dienst van Z. H. Pius IX in de O. L. V.
kerk was weerdig voor dien grooten Paus. .Na de Mis werden de gebe
den rond de baar gezongen door 300 Priesters, 's Avonds ten 7 ure is er
Plechtig Lof geweest, waaronder de lijkrede door den E. H. Paeps,
oud-aalmoesenier der Zouaven.
Uit Berchem. Twee kinderen door een venster gevallen 't een
dood, 't ander, erg gekwetst.
Uit Berlijn. De aanspraak van Bismarck in de Kamer was zacht
moedig en vreêlievend. Minister Andrassy sprak in den zeilden zin aan
de Oostenrijksche Kamers.
Uit Roomen. Het testament van Pius IX is geopendhij laat aan
d'armen van Roomen 100,000 Ir.; een pakje gewichtige brieven aan
zijnen opvolger en godvruchtige geschenken voorde Vorsten vanEuropa
door de Revolutie onttroond, zooals de hertogin van Modena, dona Isa
bella van Bourbon, de Koning van Napels. deGroothertog van Toskanen
de Hertog van Parma, enz.
De laatste Paus die den naam van Leo droeg (Leo XII) werd ge
kozen den 28 September 1813 na een Konklaaf van 25 dagen hij stierf
den 10 Februari 1829. Hij was de opvolger van Pius VII die na de ver
drukking en het ballingschap, de schitterende triomf der Kerk zag op
dagen. Hopen wij dat door de voorspraak van den grooten Pius, zijne
zachte en tevens dappereOpvolger de onsterflijke Kerk zal hersteld zien
in hare Heilige Rechten, en den vrede in do wereld op vaste grondsla
gen rusten.
LEUVEN: Tarwe, 29 fr. Rogge 20,50 Voederhaver, 21,00;
TarwebIoem42 tarwe zemelen 12,50 fr.; Aardappels 13 fr; Boter
per kilo 2,95.
AALST Tarwe, 29 fr.; Masteluin, 26,50, Vlas per 3 kilo 4,00
a 4,75; Aardappels 13,75; Hop 50 fr; Boter, 3 kilos 8,93 k,9,98.
DENDERMONDE: Lijnolie, 52 fr; Kempelie, 60 fr.: Raapolie,
00 fr.; Koolzaadkoeken, 21,00; Raapkoeken, 18 fr.
Boter, per kilo, 2,72 k 3,20; eieren, per 25, 2,09 k 2,91
GEERARDSBERGEN. Tarwe, 29 fr.; Masteluin, 27,00; Haver,
22,50; Boonen, 22 fr. boter per kilo, 3,26;Vlas per kilo, 1,42;
aardappels, 12,00; lijnzaad, 35 fr. koolzaad, 40 ff.
NINOVE. Tarwe, 3ofr.; Rogge, 19 fr.; Boontjes 24 Ir.; Aard
appels, i3 a 14 fr.; Boter, per halve kilo, i,5o; eieren 2,25.
ASSCHE. Tarwe 29; Haver, 22,5o; hop 5o; boter 1,43.
LOKEREN. Tarwe, 30 fr.; Rogge, 16 fr.; Haver, 14,50.
St NiKOLAas. Tarwe, per 106 lieters 28,00; Boekweit 17,5o;
Haver 14,00; Vlas 5,70; Aardappels, 11,00; boter, 3,07; Hooi, p«r
honderd bussels, 4r,oo; eieren per 26, 2,i5.
Te Koop in ons Bureel: Boeken voor de Maand Maart
Winteravonden van den H. Joseph, 1,75
H. Jeseph, Voorspreker in hopelooze omstandigheden 1.50
Verschenen en te koop in onze Bureelen, aan 60 centiemen.
De maand Maart, toegewijd aan den H. Josef, Voedstervader
van Jesus en Beschermer der Katholieke Kerk; door P. Josef, R. K.
Priester; 't is een allerschoonste nieuw boekdeeltje.
